อักษรจักมา (चकमा, Chakma) เป็นอักษรสระประกอบชนิดหนึ่งในตระกูลอักษรพราหมีที่เขียนในแนวนอนจากซ้ายไปขวา ใช้สำหรับเขียน ซึ่งเป็นภาษาในกลุ่มภาษาอินโด-อารยัน ที่ใช้พูดในแถบตะวันตกของบังกลาเทศ และในรัฐมิโซรัมแถบตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดีย นอกจากนั้นยังถูกใช้เขียนภาษาบาลีด้วย
อักษรจักมา Changmha Ajhapat 𑄌𑄋𑄴𑄟𑄳𑄦 𑄃𑄧𑄏𑄛𑄖𑄴 | |
---|---|
ศัพท์ 'Changmha Ajhapat' ในอักษรจักมา | |
ชนิด | |
ทิศทาง | Left-to-right |
ภาษาพูด | , ภาษาบาลี |
อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | [a]
|
ISO 15924 | |
Cakm (349), Chakma | |
ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Chakma |
ช่วงยูนิโคด | U+11100–U+1114F |
[a] ต้นกำเนิดเซมิติกของอักษรพราหมียังไม่เป็นที่ยอมรับ | |
ประวัติ
อักษรชนิดนี้พัฒนาขึ้นมาจากอักษรพม่า ซึ่งพัฒนาจากอักษรปัลลวะอีกที
โครงสร้าง
สระ
อักษรนี้มีรูปสระเดี่ยว 4 อัน: 𑄃 a, 𑄄 i, 𑄅 u, และ 𑄆 e
𑄃 | 𑄄 | 𑄅 | 𑄆 |
---|---|---|---|
ā (aa) | i | u | e |
รูปสระจักมาประสมกับพยัญชนะ 𑄇 ka เป็นไปตามนี้:
𑄇 | 𑄇𑄧 | 𑄇𑄨 | 𑄇𑄩 | 𑄇𑄪 | 𑄇𑄫 | 𑄇𑄬 | 𑄇𑄮 | 𑄇𑄭 | 𑄇𑄯 | 𑄇𑄰 | 𑄇𑄀 | 𑄇𑄁 | 𑄇𑄂 | 𑄇𑄴 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
kā | ka | ki | kī | ku | kū | ke | ko | kāi | kau | koi | kaṃ | kaṃ | kaḥ | k |
พยัญชนะ
𑄇 | 𑄈 | 𑄉 | 𑄊 | 𑄋 | 𑄌 | 𑄍 | 𑄎 | 𑄏 | 𑄐 | 𑄑 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
kā | khā | gā | ghā | ṅā | cā | chā | jā | jhā | ñā | ṭā |
𑄒 | 𑄓 | 𑄔 | 𑄕 | 𑄖 | 𑄗 | 𑄘 | 𑄙 | 𑄚 | 𑄛 | 𑄜 |
ṭhā | dā | dhā | ṇā | tā | thā | dā | dhā | nā | pā | phā |
𑄝 | 𑄞 | 𑄟 | 𑄠 | 𑄡 | 𑄢 | 𑄣 | 𑄤 | 𑄥 | 𑄦 | |
bā | bhā | mā | yyā | yā | rā | lā | wā | sā | hā |
ตัวเลข
อักษรจักมามีตัวเลขเป็นของตนเอง แม้ว่าบางครั้งจะใช้ด้วย
𑄶 | 𑄷 | 𑄸 | 𑄹 | 𑄺 | 𑄻 | 𑄼 | 𑄽 | 𑄾 | 𑄿 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
ยูนิโคด
อักษรจักมาได้ถูกบรรจุไว้ในยูนิโคดตั้งแต่เวอร์ชัน 6.1 ที่ออกเมื่อเดือนมกราคม 2012 ช่วงรหัส U+11100
- U+1114F
[1][2] Official Unicode Consortium code chart (PDF) | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+1110x | 𑄀 | 𑄁 | 𑄂 | 𑄃 | 𑄄 | 𑄅 | 𑄆 | 𑄇 | 𑄈 | 𑄉 | 𑄊 | 𑄋 | 𑄌 | 𑄍 | 𑄎 | 𑄏 |
U+1111x | 𑄐 | 𑄑 | 𑄒 | 𑄓 | 𑄔 | 𑄕 | 𑄖 | 𑄗 | 𑄘 | 𑄙 | 𑄚 | 𑄛 | 𑄜 | 𑄝 | 𑄞 | 𑄟 |
U+1112x | 𑄠 | 𑄡 | 𑄢 | 𑄣 | 𑄤 | 𑄥 | 𑄦 | 𑄧 | 𑄨 | 𑄩 | 𑄪 | 𑄫 | 𑄬 | 𑄭 | 𑄮 | 𑄯 |
U+1113x | 𑄰 | 𑄱 | 𑄲 | 𑄳 | 𑄴 | 𑄶 | 𑄷 | 𑄸 | 𑄹 | 𑄺 | 𑄻 | 𑄼 | 𑄽 | 𑄾 | 𑄿 | |
U+1114x | 𑅀 | 𑅁 | 𑅂 | 𑅃 | 𑅄 | 𑅅 | 𑅆 | 𑅇 | ||||||||
Notes |
อ้างอิง
- https://www.unicode.org/L2/L2019/19143-chakma-letter-vaa.pdf []
- Handbook of Literacy in Akshara Orthography, R. Malatesha Joshi, Catherine McBride(2019),p.28
- Talukdar, S. P. (2010). Genesis of Indigenous Chakma Buddhists and Their Pulverization Worldwide. ISBN .
- Mru: Hill People on the Border of Bangladesh. 11 November 2013. ISBN .
- http://unicode.org/L2/L2009/09187r-n3645r-chakma.pdf []
- https://www.unicode.org/L2/L2019/19143-chakma-letter-vaa.pdf []
- Talukdar, S. P. (2010). Genesis of Indigenous Chakma Buddhists and Their Pulverization Worldwide. ISBN .
- Mru: Hill People on the Border of Bangladesh. 11 November 2013. ISBN .
- http://unicode.org/L2/L2009/09187r-n3645r-chakma.pdf []
อ่านเพิ่ม
- Everson, Michael; Hosken, Martin (August 13, 2009). (PDF). The Unicode Consortium. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2022-12-19. สืบค้นเมื่อ 2022-12-19.
- [RibengUni will be written in the Chakma language]. . 2012-06-18. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-01-01. สืบค้นเมื่อ 2013-12-31.
แหล่งข้อมูลอื่น
- RibengUni (First Chakma Unicode Font)
- Chakma Script 2020-01-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Chakma Bangla Blog
- Chakma Prototype Keyboard
- Chakma Unicode Converter
- Available Chakma Unicode Fonts
- *
- "Chakma alphabet, pronunciation and language". Omniglot. สืบค้นเมื่อ 2012-09-02.
- "Tribal Languages - Banglapedia". Banglapedia. สืบค้นเมื่อ 2018-09-01.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xksrckma चकम Chakma epnxksrsraprakxbchnidhnungintrakulxksrphrahmithiekhiyninaenwnxncaksayipkhwa ichsahrbekhiyn sungepnphasainklumphasaxinod xaryn thiichphudinaethbtawntkkhxngbngklaeths aelainrthmiosrmaethbtawntkechiyngehnuxkhxngxinediy nxkcaknnyngthukichekhiynphasabalidwyxksrckma Changmha Ajhapat 𑄌𑄋 𑄟 𑄦 𑄃 𑄏𑄛𑄖 sphth Changmha Ajhapat inxksrckmachnidxksrsraprakxbthisthangLeft to right phasaphud phasabalixksrthiekiywkhxngrabbaem a chudtwxksrfiniechiy a chudtwxksraexraemxik a xksrphrahmixksrpllwaxksrckmaISO 15924Cakm 349 ChakmayuniokhdyuniokhdaefngChakmachwngyuniokhdU 11100 U 1114F a tnkaenidesmitikkhxngxksrphrahmiyngimepnthiyxmrb bthkhwamniprakxbdwyinsthxksrsakl IPA sahrbkhaaenanaebuxngtnekiywkbsylksn IPA oprddu sahrbkhwamaetktangrahwang aela duthi sthxksrsakl wngelbehliymaelathbprawtixksrchnidniphthnakhunmacakxksrphma sungphthnacakxksrpllwaxikthiokhrngsrangtwxksrckmasra xksrnimirupsraediyw 4 xn 𑄃 a 𑄄 i 𑄅 u aela 𑄆 e 𑄃 𑄄 𑄅 𑄆a aa i u e rupsrackmaprasmkbphyychna 𑄇 ka epniptamni 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 𑄇 ka ka ki ki ku ku ke ko kai kau koi kaṃ kaṃ kaḥ kphyychna 𑄇 𑄈 𑄉 𑄊 𑄋 𑄌 𑄍 𑄎 𑄏 𑄐 𑄑ka kha ga gha ṅa ca cha ja jha na ṭa𑄒 𑄓 𑄔 𑄕 𑄖 𑄗 𑄘 𑄙 𑄚 𑄛 𑄜ṭha da dha ṇa ta tha da dha na pa pha𑄝 𑄞 𑄟 𑄠 𑄡 𑄢 𑄣 𑄤 𑄥 𑄦ba bha ma yya ya ra la wa sa hatwelkhxksrckmamitwelkhepnkhxngtnexng aemwabangkhrngcaichdwy 𑄶 𑄷 𑄸 𑄹 𑄺 𑄻 𑄼 𑄽 𑄾 𑄿0 1 2 3 4 5 6 7 8 9yuniokhdxksrckmaidthukbrrcuiwinyuniokhdtngaetewxrchn 6 1 thixxkemuxeduxnmkrakhm 2012 chwngrhs U 11100 U 1114F 1 2 Official Unicode Consortium code chart PDF 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E FU 1110x 𑄃 𑄄 𑄅 𑄆 𑄇 𑄈 𑄉 𑄊 𑄋 𑄌 𑄍 𑄎 𑄏U 1111x 𑄐 𑄑 𑄒 𑄓 𑄔 𑄕 𑄖 𑄗 𑄘 𑄙 𑄚 𑄛 𑄜 𑄝 𑄞 𑄟U 1112x 𑄠 𑄡 𑄢 𑄣 𑄤 𑄥 𑄦 U 1113x 𑄶 𑄷 𑄸 𑄹 𑄺 𑄻 𑄼 𑄽 𑄾 𑄿U 1114x Notes 1 tngaetyuniokhdewxrchn 14 0 2 swnsiethakhuxthiimmikarpxnxksrxangxinghttps www unicode org L2 L2019 19143 chakma letter vaa pdf Handbook of Literacy in Akshara Orthography R Malatesha Joshi Catherine McBride 2019 p 28 Talukdar S P 2010 Genesis of Indigenous Chakma Buddhists and Their Pulverization Worldwide ISBN 9788178357584 Mru Hill People on the Border of Bangladesh 11 November 2013 ISBN 9783034856942 http unicode org L2 L2009 09187r n3645r chakma pdf https www unicode org L2 L2019 19143 chakma letter vaa pdf Talukdar S P 2010 Genesis of Indigenous Chakma Buddhists and Their Pulverization Worldwide ISBN 9788178357584 Mru Hill People on the Border of Bangladesh 11 November 2013 ISBN 9783034856942 http unicode org L2 L2009 09187r n3645r chakma pdf xanephimEverson Michael Hosken Martin August 13 2009 PDF The Unicode Consortium khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2022 12 19 subkhnemux 2022 12 19 RibengUni will be written in the Chakma language 2012 06 18 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2014 01 01 subkhnemux 2013 12 31 aehlngkhxmulxunRibengUni First Chakma Unicode Font Chakma Script 2020 01 15 thi ewyaebkaemchchin Chakma Bangla Blog Chakma Prototype Keyboard Chakma Unicode Converter Available Chakma Unicode Fonts Chakma alphabet pronunciation and language Omniglot subkhnemux 2012 09 02 Tribal Languages Banglapedia Banglapedia subkhnemux 2018 09 01