พิซซา หรือ พิซซ่า (อิตาลี: pizza) เป็นอาหารอิตาลีและอาหารจานด่วนประเภทหนึ่ง ซึ่งชาวอิตาลีเป็นผู้คิดค้น มีลักษณะเป็นแป้งแผ่นกลมแบนราดด้วยซอสมะเขือเทศ แล้วทำให้สุกโดยการอบในเตาอบ
พิซซามาร์เกรีตา | |
ประเภท | ขนมปังแบน |
---|---|
มื้อ | อาหารกลางวัน, อาหารเย็น |
แหล่งกำเนิด | อิตาลี |
ภูมิภาค | แคว้นคัมปาเนีย (นาโปลี) |
อุณหภูมิเสิร์ฟ | ร้อนหรืออุ่น |
ส่วนผสมหลัก | โด, ซอสมะเขือเทศ, เนยแข็ง |
รูปแบบอื่น | , , |
|
ในประเทศอิตาลี การเสิร์ฟพิซซาในโอกาสที่เป็นทางการ เช่น การทานในภัตตาคาร จะเสริ์ฟโดยไม่หั่นและจะรับประทานโดยใช้มีดและส้อม ในขณะที่ชาวอิตาเลียนโดยทั่วไปเมื่อทานพิซซาในโอกาสที่ไม่เป็นทางการ เช่น ทานกันเองที่บ้าน พิซซาจะถูกหั่นให้เป็นชิ้นพอดีคำและนิยมทานโดยใช้มือ
คำว่า พิซซา ได้รับการบันทึกครั้งแรกในช่วงศตวรรษที่ 10 ในบันทึกเอกสารภาษาละติน ณ เมืองกาเอตา (Gaeta) ทางตอนใต้ของอิตาลีในแคว้นลัตซีโอ บนพรมแดนติดกับกัมปาเนีย พิซซาสมัยใหม่ได้ถูกคิดค้นขึ้นในเนเปิลส์ และได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในเวลาต่อมา พิซซาได้กลายเป็นหนึ่งในอาหารยอดนิยมที่สุดในโลกและเป็นรายการอาหารจานด่วนที่หาทานได้ทั่วไปในทวีปยุโรปและทวีปอเมริกาเหนือ โดยหาทานได้ง่ายทั้งในร้านที่ขายพิซซาโดยเฉพาะ (Pizzerias), ในภัตตาคารอาหารตะวันตกทั่วไป และในรูปแบบของการจัดส่ง (Delivery) และหลายบริษัทได้มีการจำหน่ายพิซซาในรูปแบบแช่แข็ง เพื่อเพิ่มความสะดวกให้แก่ลูกค้าในการนำเข้าไมโครเวฟพร้อมทานได้ทันที
Associazione Verace Pizza Napoletana (True Neapolitan Pizza Association) ซึ่งเป็นองค์กรไม่แสวงหาผลกำไรได้ก่อตั้งขึ้นในปี 1984 โดยมีสำนักงานใหญ่อยู่ในเมืองเนเปิลส์ ประเทศอิตาลี โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อโปรโมตรสชาติพิซซาแบบดั้งเดิมของชาวเนเปิลส์และส่งเสริมให้พิซซาได้รับความนิยมอย่าแพร่หลาย ในปี 2009 ทางองค์กรได้จดทะเบียนกับสหภาพยุโรปเพื่อรับรองให้พิซซาเป็นอาหารที่มีความพิเศษและสะท้อนถึงวัฒนธรรมดั้งเดิมของผู้ผลิต และในปี 2017 ศิลปะการทำพิซซาได้ถูกรวมให้อยู่ในรายการมรดกโลกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก
ประวัติ
ประวัติของพิซซาเริ่มต้นขึ้นในปี ค.ศ. 79 เมื่อภูเขาไฟวิสุเวียสระเบิดขึ้นและทลายเมืองปอมเปอีทั้งเมือง หลังจากนั้นประมาณ ค.ศ. 640 ได้ค้นพบเตาฟืนโบราณจำนวนมากมายในซากปรักหักพังของเมือง ที่ถูกลาวาถล่ม หนึ่งในจำนวนเตาทั้งหมดนั้นพบว่ามีเถ้าถ่านขนมปังติดอยู่ในเตาอยู่ถึง 7 กิโลกรัม ซึ่งเป็นหลักฐานที่น่าเชื่อถือว่าทหารโรมันในช่วงเวลาดังกล่าว (ก่อนเมืองปอมเปอีจะถูกถล่มด้วยลาวาและเถ้าภูเขาไฟ) ต่างกินขนมปังที่อบด้วยเตาฟืนโบราณนี้ ซึ่งสันนิษฐาน ได้ว่าชาวเมือง ในเมืองนาโปลีก็ทานขนมปังที่อบในเตาฟืนโบราณเช่นนี้มาประมาณ 700 ปีแล้ว ต่อมาในต้น ค.ศ. 1700 ชาวเมืองนาโปลีจึงได้เริ่มประยุกต์ใส่มะเขือเทศกับสมุนไพรบางอย่างลงในขนมปังแล้วนำไปอบในเตาฟืนโบราณ นี่เองคือจุดเริ่มต้นของ และร้านพิซเซอเรียร้านแรกในนาโปลี ได้เปิดขายในปี ค.ศ. 1830
โดยร้านดังกล่าวใช้วิธีการอบพิซซาในเตาที่ทำจากหินภูเขาไฟ อีกประมาณร้อยปีต่อมา (นับจาก ค.ศ. 1700) และชีสเริ่มเข้ามามีอิทธิพลในอาหาร แต่ชีสดังกล่าวไม่ใช่ชีสปกติธรรมดาทั่วไป เป็นชีสที่ทำจากน้ำนมควายพื้นเมืองที่ชื่อ ฟิออเร่ ดี บัฟฟาล่า ประมาณปี ค.ศ. 1850 จึงเกิดพิซซามาเกอริต้าขึ้นโดย แห่งเมืองเนเปิล ซึ่งได้ทำพิซซาถวายเมื่อคราวที่สมเด็จพระราชาธิบดีอุมแบร์โตที่ 1 และสมเด็จพระราชินีมาเกอริต้าได้เสด็จเยือนเมืองเนเปิล โดยใช้สีบนหน้าพิซซาแทนสัญลักษณ์ของธงชาติอิตาลี โดยใช้ใบเบซิลแทนสีเขียวใช้มอสซาเรลล่าชีสแทนสีขาวและมะเขือเทศแทนสีแดง และตั้งชื่อพิซซาเพื่อเป็นเกียรติแด่พระราชินีว่า ซึ่งพระนางก็ได้ทรงพระอนุญาตให้ใช้ชื่อพระนางเป็นชื่อของพิซซาเมื่อปี ค.ศ. 1889 ซึ่งพิซซาดังกล่าวได้กลายเป็นมาตรฐาน ของพิซซาในปัจจุบัน ซึ่งพิซซาในปัจุบันโดยทั่วไปต่างก็ดัดแปลงหน้ามาจากพิซซา 2 ชนิดนี้ ซึ่งเป็นพิซซาดั้งเดิมของชาวนาโปลี คือมารีนาราพิซซาและมาเกอริต้าพิซซา
การจัดเตรียม
พิซซาขายสดแช่แข็งและเป็นชิ้นส่วนขนาดหรือชิ้นส่วน มีการพัฒนาวิธีการที่จะเอาชนะความท้าทายต่าง ๆ เช่นป้องกันไม่ให้ซอสเข้ากับแป้งและสร้างเปลือกที่สามารถแช่แข็งและอุ่นได้โดยไม่ต้องแข็งตัว มีพิซซ่าแช่แข็งที่มีส่วนผสมดิบและเปลือกโลกที่เพิ่มขึ้น
การปรุงอาหาร
ในร้านอาหารพิซซาสามารถอบในเตาอบที่มีก้อนอิฐหินเหนือแหล่งความร้อนเตาอบดาดฟ้าไฟฟ้าเตาอบสายพานลำเลียงหรือในกรณีของร้านอาหารราคาแพงกว่าเตาอบอิฐไม้หรือถ่านหินเป็นเชื้อเพลิง บนเตาอบพิซซาสามารถเลื่อนลงไปในเตาอบบนไม้พายยาวเรียกว่าเปลือกและอบโดยตรงบนอิฐร้อนหรืออบบนหน้าจอ (ตะแกรงโลหะกลมมักเป็นอะลูมิเนียม) ก่อนการใช้งานอาจมีการโรยหน้าข้าวโพดด้วยเปลือกเพื่อให้พิซซ่าเลื่อนเข้าและออกได้ง่าย เมื่อทำที่บ้านสามารถนำไปอบบนหินพิซซ่าในเตาอบปกติเพื่อสร้างเอฟเฟกต์ของเตาอบอิฐ การทำอาหารโดยตรงในเตาอบโลหะส่งผลให้การถ่ายเทความร้อนเร็วเกินไปที่เปลือกโลกทำให้ไหม้ได้ พ่อครัวที่บ้าน Aficionado บางครั้งใช้เตาอบพิซซ่าแบบยิงด้วยไม้ชนิดพิเศษซึ่งมักติดตั้งกลางแจ้ง เตาอบพิซซ่ารูปโดมถูกใช้มานานหลายศตวรรษ ซึ่งเป็นวิธีหนึ่งในการกระจายความร้อนอย่างแท้จริงในเตาอบพิซซ่าแบบใช้ถ่าน อีกทางเลือกหนึ่งคือพิซซ่าย่างที่เปลือกโลกจะถูกอบโดยตรงบนเตาย่างบาร์บีคิว พิซซ่ากรีกเช่นพิซซ่าสไตล์ชิคาโกถูกอบในกระทะแทนที่จะวางบนเตาอิฐ
เปลือก
ด้านล่างของพิซซ่าที่เรียกว่า "เปลือก" อาจแตกต่างกันตามสไตล์บาง ๆ เช่นพิซซาเนเปิลส์แบบบางหรือแบบนุ่มหนาในสไตล์ชิคาโก ซึ่งแม้เป็นแบบดั้งเดิมธรรมดาแต่อาจปรุงด้วยกระเทียมหรือสมุนไพรหรือยัดไส้ด้วยชีสเพิ่ม
ชีส
มอสซาเรลล่ามักใช้กับพิซซาโดยมีมอซซาเรลล่าคุณภาพสูงที่ผลิตในบริเวณรอบ ๆ เนเปิลส์ ในที่สุดชีสอื่น ๆ ก็ถูกนำมาใช้เป็นส่วนผสมของพิซซ่าโดยเฉพาะชีสอิตาเลียนรวมถึงโพรโวโลน, เพโคริโนโรมาโน, ริคอตต้า ชีสแปรรูปที่มีราคาไม่แพงหรืออะนาล็อกชีสได้รับการพัฒนาสำหรับพิซซาในตลาดมวลชนเพื่อให้ได้คุณภาพที่ต้องการเช่นบราวนิ่ง, ละลาย, ความยืดหยุ่น, ปริมาณไขมันและความชื้นที่สอดคล้องกันและอายุการเก็บที่มั่นคง
พิซซาในประเทศต่าง ๆ
อิตาลี
อิตาลีถือว่าเป็นประเทศต้นกำเนิดของพิซซา พิซซาเนเปิลส์แท้ ๆ (Pizza Napoletana) ทำจากมะเขือเทศซานมาร์ซาโน ซึ่งปลูกบนที่ราบภูเขาไฟทางตอนใต้ของภูเขาไฟวิสุเวียส และมอสซาเรลลา ดิ บูฟาลา คัมปานา ซึ่งผลิตจากนมควายที่เลี้ยงในที่ลุ่มของกัมปาเนียและลัตซีโย ชีสมอสซาเรลล่านี้ได้รับการคุ้มครองจากแหล่งกำเนิดในทวีปยุโรป พิซซาแบบดั้งเดิมอื่น ๆ ที่มีการบันทึกมาอย่างยาวนาน ได้แก่ พิซซาอัลลามารินารา (Alla Marinara) ซึ่งราดด้วยซอสมารินาราและเป็นพิซซาซอสมะเขือเทศที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ต่อมาคือ พิซซาคาปริซิโอซ่าซึ่งปรุงด้วยมอสซาเรลล่าชีส แฮมอบ เห็ด อาร์ติโชก และมะเขือเทศ และพิซซาปูกลีส ปรุงด้วยมะเขือเทศ มอสซาเรลล่าชีส และหัวหอม ถือเป็นพิซซาอีกประเภทหนึ่งที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน
พิซซาที่ได้รับความนิยมในอิตาลีคือ พิซซาซิซิลี (ในท้องถิ่นเรียกว่า Sfincione หรือ Sfinciuni) เป็นพิซซาแป้งหนาจานลึกที่มีต้นกำเนิดในช่วงศตวรรษที่ 17 ในซิซิลี โดยปกติแล้วจะทานกับซอสพิซซารูปแบบอื่น ๆ ยังพบได้ในภูมิภาคอื่นของอิตาลี เช่น Pizza al padellino หรือ Pizza al tegamino พิซซาจานลึกขนาดเล็ก ขอบหนา ซึ่งปกติจะเสิร์ฟในเมืองตูริน
สหรัฐอเมริกา
สหรัฐอเมริกาถือเป็นอีกหนึ่งประเทศที่มีการบริโภคพิซซากันอย่างแพร่หลายมายาวนาน โดยร้านพิซซาแห่งแรงถือกำเนิดขึ้นใน ค.ศ. 1905 ณ แมนฮัตตัน นครนิวยอร์ก ท็อปปิ้งทั่วไปสำหรับพิซซาในสหรัฐอเมริกา ได้แก่ แองโชวี่ เนื้อบด ไก่ แฮม เห็ด มะกอก หัวหอม พริก เป็ปเปอร์โรนี สับปะรด ซาลามี่ ไส้กรอก ผักโขม สเต็ก และมะเขือเทศ ซึ่งแตกต่างกันไปตามแต่ละภูมิภาค
จากการสำรวจพบว่า ในแต่ละวันมีชาวอเมริกันริโภคพิซซากันมากถึง 13% ของประชากรทั้งหมด และมีแบรนด์ที่มีชื่อเสียงมากมาย เช่น โดมิโน่พิซซา (Domino's Pizza, Inc.) ก่อตั้ง ใน ค.ศ. 1960 มีสำนักงานใหญ่อยู่ในรัฐมิชิแกน และ พิซซาฮัท เริ่มก่อตั้งในปี ค.ศ. 1958 โดยสองพี่น้อง แฟรงค์ และแดน คาร์นี ชาวเมืองวิชิทอ รัฐแคนซัส โดยเปิดสาขาแรกที่เมืองวิชิทอ รัฐแคนซัส
อาร์เจนตินา
ชาวอาร์เจนตินาเป็นชาติที่บริโภคพิซซามากที่สุดในทวีปอเมริกาใต้ โดยเป็นอาหารยอดนิยมอันดับต้น ๆ นอกเหนือจากเนื้อย่าง (Asado) ทั่วประเทศอาร์เจนตินาโดยเฉพาะอย่างยิ่ง นครบัวโนสไอเรส เมืองหลวง มีผู้อพยพชาวอิตาลีเข้ามาจำนวนมากในศตวรรษที่ 19 โดยมากมาจากเมืองเนเปิลส์ และพวกเขานำวัฒนธรรมการผลิตพิซซาเข้ามาในเมือง ต่อมา เมื่อรสชาติเป็นที่ถูกปาก พิซซาจึงกลายเป็นที่นิยมทั่วไปในอาร์เจนตินาโดยสามารถหาทานได้ทั่วไปแทบจะทุกเมือง และคนอาร์เจนตินามักทำพิซซาทานกันเองในครอบครัว
พิซซาอาร์เจนตินาโดยทั่วไปจะมีขอบที่หนากว่าแป้งสไตล์อิตาเลียนแท้ ๆ และเรียกว่า "มีเดีย มาซ่า" และยังนิยมใส่ชีสมากกว่า ประเพณีการทำพิซซาของอาร์เจนตินามักเสิร์ฟพิซซากับเฟนา ซึ่งเป็นแป้งถั่ววางบนพิซซา และไวน์มอสคาโต พิซซาที่ได้รับความนิยมมากที่สุดเรียกว่า "muzzarella" (mozzarella) คล้ายกับพิซซา Neapolitan (ขนมปัง ซอสมะเขือเทศ และชีส) แต่ทำด้วยแป้ง "มีเดีย มาซ่า" ที่หนากว่า ส่วนประกอบอื่น ๆ ได้แก่ ชีส และซอสมะเขือเทศ และมักใส่มะกอกด้วย สามารถพบได้ในเกือบทุกมุมของประเทศ บัวโนสไอเรสถือเป็นเมืองที่มีพิซซ่าบาร์มากที่สุดในโลก พิซซาที่มีหัวหอมสองสายพันธุ์ที่เกิดในอาร์เจนตินาก็เป็นที่นิยมเช่นกันได้แก่ fugazza ทานกับชีส และ fugazzetta ทานได้กับเครื่องเคียงหลายประเภท โดยในอดีต จะประกอบด้วยเปลือกพิซซาปกติราดด้วยชีสและหัวหอม ต่อมาเริ่มมีชีสคั่นระหว่างเปลือกพิซซา 2 แผ่น โรยด้วยหัวหอมด้านบน
สถิติโลก
พิซซาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกจัดทำขึ้นในกรุงโรมในเดือนธันวาคม 2012 และมีขนาด 1,261 ตารางเมตร (13,570 ตารางฟุต) พิซซาได้รับการตั้งชื่อว่า "ออตตาเวีย" เพื่อเป็นการแสดงความเคารพต่อจักรพรรดิโรมันผู้ยิ่งใหญ่ อ็อตตาเวียน เอากุสตุส และทำด้วยส่วนผสมที่ปราศจากกลูเตน ส่วนพิซซาที่มีขนาดยาวที่สุดในโลกผลิตขึ้นในเมืองฟอนทานา รัฐแคลิฟอร์เนียในปี 2017 และวัดขนาดได้ถึง 1,930.39 เมตร (6,333 ฟุต 3+1⁄2 นิ้ว)
พิซซาที่แพงที่สุดในโลกที่บันทึกโดยกินเนสส์ เวิลด์ เรคคอร์ด คือพิซซาแป้งบางที่มีจำหน่ายที่ร้าน Maze ในกรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร ซึ่งมีราคา 100 ปอนด์ พิซซาดังกล่าวอบด้วยไฟฟืน โรยด้วยหัวหอม เห็ดทรัฟเฟิลขาว ชีสฟอนติน่า เบบี้มอสซาเรลลา แพนเช็ตต้า เห็ดเซป ผักกาดมิซูน่าเก็บสด และเห็ดทรัฟเฟิลขาวหายากจากอิตาลี
เทศกาลสำคัญ
มีการจัดเทศกาลเดือนพิซซาแห่งชาติ ณ ประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศแคนาดา โดยจัดขึ้นเป็นประจำทุกเดือนตุลาคม พิธีนี้เริ่มขึ้นในเดือนตุลาคม ปี 1984 โดย Gerry Durnell ผู้จัดพิมพ์นิตยสาร Pizza Today โดยประชาชนทั่วไปจะออกมาเฉลิมฉลองด้วยการทานพิซซากันในร้านค้าต่าง ๆ ทั่วท้องถนนในเมืองใหญ่ ๆ
ข้อกังวลทางสุขภาพ
พิซซาแทบทุกประเภทถูกจัดอยู่กลุ่มอาหารจานด่วนซึ่งถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่ามีส่วนผสมที่ส่งผลเสียโดยตรงต่อร่างกาย เนื่องด้วยส่วนผสมของพิซซานั้นมีเกลือ ไขมันเลว และให้พลังงานมากเกินไป ผลการวิจัยของกระทรวงเกษตรของสหรัฐ (USDA) ระบุว่าในปริมาณพิซซาขนาด 36 เซนติเมตร (14 นิ้ว) จะมีปริมาณโซเดียมเฉลี่ยถึง 5,101 มิลลิกรัม และการรับประทานเป็นประจำอาจนำไปสู่ภาวะโรคอ้วน, คอเลสเตอรอล ในเลือดสูง และโรคอื่น ๆ อีกมากมาย
อ้างอิง
- ราชบัณฑิตยสถาน (2552). พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม 2 ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (PDF). กรุงเทพฯ: ยูเนียนอุลตร้าไวโอเร็ต. p. 88.
- "Italians To New Yorkers: 'Forkgate' Scandal? Fuhggedaboutit". NPR.org (ภาษาอังกฤษ).
- "How to eat: Neapolitan-style pizza". the Guardian (ภาษาอังกฤษ). September 6, 2019.
- . web.archive.org. 2003-01-15. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2003-01-15. สืบค้นเมื่อ 2021-06-27.
{{}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown () - "American Pie | AMERICAN HERITAGE". www.americanheritage.com.
- "Order Pizza Online for Carryout & Delivery – Domino's Pizza Thailand". Domino's Pizza Thailand, Order Online in Thailand.
- Baofu, Peter (2013-01-03). The Future of Post-Human Culinary Art: Towards a New Theory of Ingredients and Techniques (ภาษาอังกฤษ). Cambridge Scholars Publishing. ISBN .
- "AVPN - about us". AVPN (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
- "Best Frozen Pizza | Frozen Pizza Brand". Home Run Inn Pizza (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
- https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2010:034:0007:0016:EN:PDF
- Naples, Agence France-Presse in (December 7, 2017). "Naples' pizza twirling wins Unesco 'intangible' status". the Guardian (ภาษาอังกฤษ).
- Helstosky, Carol (2008). Pizza: A Global History. London: Reaktion. pp. 21–22.
- Turim, Gayle. "Who Invented Pizza?". HISTORY (ภาษาอังกฤษ).
- . web.archive.org. February 7, 2013. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 7, 2013. สืบค้นเมื่อ 2021-06-27.
{{}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown () - "Neapolitan history through the history of Pizza Margherita | visitnaples.eu". visitnaples.eu (ภาษาอังกฤษ).
- "What is Neapolitan pizza?". ItaliaRail (ภาษาอังกฤษ).
- "Doughy, Cheesy Neapolitan Pizza—It's Certified!". The Spruce Eats (ภาษาอังกฤษ).
- "Naples and Pizza: The Story Behind Neapolitan Pizza - Bodrum" (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
- "La vera storia della pizza napoletana". Cultura (ภาษาอิตาลี). May 20, 2013.
- "Beniamino, il profeta della pizza gourmet". la Repubblica (ภาษาอิตาลี). 2013-01-19.
- . web.archive.org. December 10, 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 10, 2015. สืบค้นเมื่อ 2021-06-27.
{{}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown () - "Pizza al tegaminio: riscoperta della tradizione torinese". Agrodolce (ภาษาอิตาลี). April 3, 2014.
- Otis, Ginger Adams (September 15, 2010). New York City (ภาษาอังกฤษ). Lonely Planet Publications. ISBN .
- . web.archive.org. October 19, 2013. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 19, 2013. สืบค้นเมื่อ 2021-06-27.
{{}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown () - SouthFloridaReporter.com (February 9, 2020). "The USDA Estimates 13% Of Americans Eat Pizza Every Day (+28 More Fun Facts)". South Florida Reporter (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
- "Order Pizza Online for Carryout & Delivery – Domino's Pizza Thailand". Domino's Pizza Thailand, Order Online in Thailand.
- "History". biz.dominos.com (ภาษาอังกฤษ).
- "Hut Life – Official Pizza Hut Blog". Hut Life – Pizza Hut Brand Blog (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
- "History of the Pizza Hut". www.wichita.edu.
- "Pizza Hut Inc. - Company Profile, Information, Business Description, History, Background Information on Pizza Hut Inc". www.referenceforbusiness.com.
- "Will pizza oust steak as Argentina's favourite dish?". BBC News (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). December 9, 2011. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
- "Food and drink in Argentina | Where to eat in Argentina". Rough Guides (ภาษาอังกฤษ).
- Gomez, Leire (July 17, 2015). "Buenos Aires: la ciudad de la pizza". Tapas (ภาษาสเปน).
- Acuña, Cecilia (June 26, 2017). "La historia de la pizza argentina: ¿de dónde salió la media masa?". La Nación (ภาษาสเปน). ISSN 0325-0946. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
- Clarín.com (February 12, 2006). "Los inventores de la fugazza con queso". www.clarin.com (ภาษาสเปน).
- "Largest pizza". Guinness World Records (ภาษาอังกฤษแบบบริติช).
- "Longest pizza". Guinness World Records (ภาษาอังกฤษแบบบริติช).
- Smith, Andrew; Kraig, Bruce (2013-01-31). The Oxford Encyclopedia of Food and Drink in America (ภาษาอังกฤษ). OUP USA. ISBN .
- Lund, Joanna M. (2007). Pizza Anytime. p. 4.
- Genovese, Peter (2013-05-13). Pizza City. p. 97
- pizza.com http://pizza.com/news/national-pizza-month/.
{{}}
:|title=
ไม่มีหรือว่างเปล่า ((help)) - "Fast food salt levels 'shocking'" (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). October 18, 2007. สืบค้นเมื่อ 2021-06-27.
- . web.archive.org. December 28, 2005. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 28, 2005. สืบค้นเมื่อ 2021-06-27.
{{}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown () - . web.archive.org. November 7, 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 7, 2014. สืบค้นเมื่อ 2021-06-27.
{{}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown () - Gallus, S.; Tavani, A.; Vecchia, C. La (November 2004). "Pizza and risk of acute myocardial infarction". European Journal of Clinical Nutrition (ภาษาอังกฤษ). 58 (11): 1543–1546. doi:10.1038/sj.ejcn.1601997. ISSN 1476-5640.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phissa hrux phissa xitali pizza epnxaharxitaliaelaxaharcandwnpraephthhnung sungchawxitaliepnphukhidkhn milksnaepnaepngaephnklmaebnraddwysxsmaekhuxeths aelwthaihsukodykarxbinetaxbphissaphissamarekritapraephthkhnmpngaebnmuxxaharklangwn xahareynaehlngkaenidxitaliphumiphakhaekhwnkhmpaeniy naopli xunhphumiesirfrxnhruxxunswnphsmhlkod sxsmaekhuxeths enyaekhngrupaebbxun taraxahar phissa sux phissa inpraethsxitali karesirfphissainoxkasthiepnthangkar echn karthaninphttakhar caesrifodyimhnaelacarbprathanodyichmidaelasxm inkhnathichawxitaeliynodythwipemuxthanphissainoxkasthiimepnthangkar echn thanknexngthiban phissacathukhnihepnchinphxdikhaaelaniymthanodyichmux khawa phissa idrbkarbnthukkhrngaerkinchwngstwrrsthi 10 inbnthukexksarphasalatin n emuxngkaexta Gaeta thangtxnitkhxngxitaliinaekhwnltsiox bnphrmaedntidkbkmpaeniy phissasmyihmidthukkhidkhnkhuninenepils aelaidrbkhwamniymxyangaephrhlayinewlatxma phissaidklayepnhnunginxaharyxdniymthisudinolkaelaepnraykarxaharcandwnthihathanidthwipinthwipyuorpaelathwipxemrikaehnux odyhathanidngaythnginranthikhayphissaodyechphaa Pizzerias inphttakharxahartawntkthwip aelainrupaebbkhxngkarcdsng Delivery aelahlaybristhidmikarcahnayphissainrupaebbaechaekhng ephuxephimkhwamsadwkihaeklukkhainkarnaekhaimokhrewfphrxmthanidthnthi Associazione Verace Pizza Napoletana True Neapolitan Pizza Association sungepnxngkhkrimaeswnghaphlkairidkxtngkhuninpi 1984 odymisanknganihyxyuinemuxngenepils praethsxitali odymicudmunghmayephuxopromtrschatiphissaaebbdngedimkhxngchawenepilsaelasngesrimihphissaidrbkhwamniymxyaaephrhlay inpi 2009 thangxngkhkridcdthaebiynkbshphaphyuorpephuxrbrxngihphissaepnxaharthimikhwamphiessaelasathxnthungwthnthrrmdngedimkhxngphuphlit aelainpi 2017 silpakarthaphissaidthukrwmihxyuinraykarmrdkolkthangwthnthrrmthicbtxngimidkhxngyuensokprawtiprawtikhxngphissaerimtnkhuninpi kh s 79 emuxphuekhaifwisuewiysraebidkhunaelathlayemuxngpxmepxithngemuxng hlngcaknnpraman kh s 640 idkhnphbetafunobrancanwnmakmayinsakprkhkphngkhxngemuxng thithuklawathlm hnungincanwnetathnghmdnnphbwamiethathankhnmpngtidxyuinetaxyuthung 7 kiolkrm sungepnhlkthanthinaechuxthuxwathharormninchwngewladngklaw kxnemuxngpxmepxicathukthlmdwylawaaelaethaphuekhaif tangkinkhnmpngthixbdwyetafunobranni sungsnnisthan idwachawemuxng inemuxngnaoplikthankhnmpngthixbinetafunobranechnnimapraman 700 piaelw txmaintn kh s 1700 chawemuxngnaoplicungiderimprayuktismaekhuxethskbsmuniphrbangxyanglnginkhnmpngaelwnaipxbinetafunobran niexngkhuxcuderimtnkhxng aelaranphisesxeriyranaerkinnaopli idepidkhayinpi kh s 1830 odyrandngklawichwithikarxbphissainetathithacakhinphuekhaif xikpramanrxypitxma nbcak kh s 1700 aelachiserimekhamamixiththiphlinxahar aetchisdngklawimichchispktithrrmdathwip epnchisthithacaknanmkhwayphunemuxngthichux fixxer di bffala pramanpi kh s 1850 cungekidphissamaekxritakhunody aehngemuxngenepil sungidthaphissathwayemuxkhrawthismedcphrarachathibdixumaebrotthi 1 aelasmedcphrarachinimaekxritaidesdceyuxnemuxngenepil odyichsibnhnaphissaaethnsylksnkhxngthngchatixitali odyichibebsilaethnsiekhiywichmxssaerllachisaethnsikhawaelamaekhuxethsaethnsiaedng aelatngchuxphissaephuxepnekiyrtiaedphrarachiniwa sungphranangkidthrngphraxnuyatihichchuxphranangepnchuxkhxngphissaemuxpi kh s 1889 sungphissadngklawidklayepnmatrthan khxngphissainpccubn sungphissainpcubnodythwiptangkddaeplnghnamacakphissa 2 chnidni sungepnphissadngedimkhxngchawnaopli khuxmarinaraphissaaelamaekxritaphissakarcdetriymphaphkarphlitphissainpi 1830 phissakhaysdaechaekhngaelaepnchinswnkhnadhruxchinswn mikarphthnawithikarthicaexachnakhwamthathaytang echnpxngknimihsxsekhakbaepngaelasrangepluxkthisamarthaechaekhngaelaxunidodyimtxngaekhngtw miphissaaechaekhngthimiswnphsmdibaelaepluxkolkthiephimkhun karprungxahar inranxaharphissasamarthxbinetaxbthimikxnxithhinehnuxaehlngkhwamrxnetaxbdadfaiffaetaxbsayphanlaeliynghruxinkrnikhxngranxaharrakhaaephngkwaetaxbxithimhruxthanhinepnechuxephling bnetaxbphissasamartheluxnlngipinetaxbbnimphayyaweriykwaepluxkaelaxbodytrngbnxithrxnhruxxbbnhnacx taaekrngolhaklmmkepnxalumieniym kxnkarichnganxacmikaroryhnakhawophddwyepluxkephuxihphissaeluxnekhaaelaxxkidngay emuxthathibansamarthnaipxbbnhinphissainetaxbpktiephuxsrangexfefktkhxngetaxbxith karthaxaharodytrnginetaxbolhasngphlihkarthayethkhwamrxnerwekinipthiepluxkolkthaihihmid phxkhrwthiban Aficionado bangkhrngichetaxbphissaaebbyingdwyimchnidphiesssungmktidtngklangaecng etaxbphissarupodmthukichmananhlaystwrrs sungepnwithihnunginkarkracaykhwamrxnxyangaethcringinetaxbphissaaebbichthan xikthangeluxkhnungkhuxphissayangthiepluxkolkcathukxbodytrngbnetayangbarbikhiw phissakrikechnphissasitlchikhaokthukxbinkrathaaethnthicawangbnetaxith epluxk danlangkhxngphissathieriykwa epluxk xacaetktangkntamsitlbang echnphissaenepilsaebbbanghruxaebbnumhnainsitlchikhaok sungaemepnaebbdngedimthrrmdaaetxacprungdwykraethiymhruxsmuniphrhruxydisdwychisephim chis phissachissungoryhnadwyphktang mxssaerllamkichkbphissaodymimxssaerllakhunphaphsungthiphlitinbriewnrxb enepils inthisudchisxun kthuknamaichepnswnphsmkhxngphissaodyechphaachisxitaeliynrwmthungophrowoln ephokhrionormaon rikhxtta chisaeprrupthimirakhaimaephnghruxxanalxkchisidrbkarphthnasahrbphissaintladmwlchnephuxihidkhunphaphthitxngkarechnbrawning lalay khwamyudhyun primanikhmnaelakhwamchunthisxdkhlxngknaelaxayukarekbthimnkhngphissainpraethstang xitali ranphissainemuxngenepils aekhwnkhmpaeniy praethsxitali xitalithuxwaepnpraethstnkaenidkhxngphissa phissaenepilsaeth Pizza Napoletana thacakmaekhuxethssanmarsaon sungplukbnthirabphuekhaifthangtxnitkhxngphuekhaifwisuewiys aelamxssaerlla di bufala khmpana sungphlitcaknmkhwaythieliynginthilumkhxngkmpaeniyaelaltsioy chismxssaerllaniidrbkarkhumkhrxngcakaehlngkaenidinthwipyuorp phissaaebbdngedimxun thimikarbnthukmaxyangyawnan idaek phissaxllamarinara Alla Marinara sungraddwysxsmarinaraaelaepnphissasxsmaekhuxethsthiekaaekthisudinolk txmakhux phissakhaprisioxsasungprungdwymxssaerllachis aehmxb ehd xartiochk aelamaekhuxeths aelaphissapuklis prungdwymaekhuxeths mxssaerllachis aelahwhxm thuxepnphissaxikpraephthhnungthimiprawtikhwamepnmayawnan phissathiidrbkhwamniyminxitalikhux phissasisili inthxngthineriykwa Sfincione hrux Sfinciuni epnphissaaepnghnacanlukthimitnkaenidinchwngstwrrsthi 17 insisili odypktiaelwcathankbsxsphissarupaebbxun yngphbidinphumiphakhxunkhxngxitali echn Pizza al padellino hrux Pizza al tegamino phissacanlukkhnadelk khxbhna sungpkticaesirfinemuxngturin shrthxemrika khnarthmntrikhxngrthbalshrth rwmrbprathanphissa n thaeniybkhawinpi 2009 shrthxemrikathuxepnxikhnungpraethsthimikarbriophkhphissaknxyangaephrhlaymayawnan odyranphissaaehngaerngthuxkaenidkhunin kh s 1905 n aemnhttn nkhrniwyxrk thxppingthwipsahrbphissainshrthxemrika idaek aexngochwi enuxbd ik aehm ehd makxk hwhxm phrik eppepxrorni sbpard salami iskrxk phkokhm setk aelamaekhuxeths sungaetktangkniptamaetlaphumiphakh cakkarsarwcphbwa inaetlawnmichawxemriknriophkhphissaknmakthung 13 khxngprachakrthnghmd aelamiaebrndthimichuxesiyngmakmay echn odmionphissa Domino s Pizza Inc kxtng in kh s 1960 misanknganihyxyuinrthmichiaekn aela phissahth erimkxtnginpi kh s 1958 odysxngphinxng aefrngkh aelaaedn kharni chawemuxngwichithx rthaekhnss odyepidsakhaaerkthiemuxngwichithx rthaekhnss xarecntina chawxarecntinaepnchatithibriophkhphissamakthisudinthwipxemrikait odyepnxaharyxdniymxndbtn nxkehnuxcakenuxyang Asado thwpraethsxarecntinaodyechphaaxyangying nkhrbwonsixers emuxnghlwng miphuxphyphchawxitaliekhamacanwnmakinstwrrsthi 19 odymakmacakemuxngenepils aelaphwkekhanawthnthrrmkarphlitphissaekhamainemuxng txma emuxrschatiepnthithukpak phissacungklayepnthiniymthwipinxarecntinaodysamarthhathanidthwipaethbcathukemuxng aelakhnxarecntinamkthaphissathanknexnginkhrxbkhrw phissaxarecntinaodythwipcamikhxbthihnakwaaepngsitlxitaeliynaeth aelaeriykwa miediy masa aelayngniymischismakkwa praephnikarthaphissakhxngxarecntinamkesirfphissakbefna sungepnaepngthwwangbnphissa aelaiwnmxskhaot phissathiidrbkhwamniymmakthisuderiykwa muzzarella mozzarella khlaykbphissa Neapolitan khnmpng sxsmaekhuxeths aelachis aetthadwyaepng miediy masa thihnakwa swnprakxbxun idaek chis aelasxsmaekhuxeths aelamkismakxkdwy samarthphbidinekuxbthukmumkhxngpraeths bwonsixersthuxepnemuxngthimiphissabarmakthisudinolk phissathimihwhxmsxngsayphnthuthiekidinxarecntinakepnthiniymechnknidaek fugazza thankbchis aela fugazzetta thanidkbekhruxngekhiynghlaypraephth odyinxdit caprakxbdwyepluxkphissapktiraddwychisaelahwhxm txmaerimmichiskhnrahwangepluxkphissa 2 aephn orydwyhwhxmdanbnsthitiolkphissathimikhnadihythisudinolkcdthakhuninkrungormineduxnthnwakhm 2012 aelamikhnad 1 261 tarangemtr 13 570 tarangfut phissaidrbkartngchuxwa xxttaewiy ephuxepnkaraesdngkhwamekharphtxckrphrrdiormnphuyingihy xxttaewiyn exakustus aelathadwyswnphsmthiprascakkluetn swnphissathimikhnadyawthisudinolkphlitkhuninemuxngfxnthana rthaekhlifxreniyinpi 2017 aelawdkhnadidthung 1 930 39 emtr 6 333 fut 3 1 2 niw phissathiaephngthisudinolkthibnthukodykinenss ewild erkhkhxrd khuxphissaaepngbangthimicahnaythiran Maze inkrunglxndxn shrachxanackr sungmirakha 100 pxnd phissadngklawxbdwyiffun orydwyhwhxm ehdthrfefilkhaw chisfxntina ebbimxssaerlla aephnechtta ehdesp phkkadmisunaekbsd aelaehdthrfefilkhawhayakcakxitaliethskalsakhymikarcdethskaleduxnphissaaehngchati n praethsshrthxemrika aelapraethsaekhnada odycdkhunepnpracathukeduxntulakhm phithinierimkhunineduxntulakhm pi 1984 ody Gerry Durnell phucdphimphnitysar Pizza Today odyprachachnthwipcaxxkmaechlimchlxngdwykarthanphissakninrankhatang thwthxngthnninemuxngihy khxkngwlthangsukhphaphphissaaethbthukpraephththukcdxyuklumxaharcandwnsungthukwiphakswicarnwamiswnphsmthisngphlesiyodytrngtxrangkay enuxngdwyswnphsmkhxngphissannmieklux ikhmnelw aelaihphlngnganmakekinip phlkarwicykhxngkrathrwngekstrkhxngshrth USDA rabuwainprimanphissakhnad 36 esntiemtr 14 niw camiprimanosediymechliythung 5 101 millikrm aelakarrbprathanepnpracaxacnaipsuphawaorkhxwn khxelsetxrxl ineluxdsung aelaorkhxun xikmakmayxangxingrachbnthitysthan 2552 phcnanukrmkhaihm elm 2 chbbrachbnthitysthan PDF krungethph yueniynxultraiwoxert p 88 Italians To New Yorkers Forkgate Scandal Fuhggedaboutit NPR org phasaxngkvs How to eat Neapolitan style pizza the Guardian phasaxngkvs September 6 2019 web archive org 2003 01 15 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2003 01 15 subkhnemux 2021 06 27 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint bot original URL status unknown lingk American Pie AMERICAN HERITAGE www americanheritage com Order Pizza Online for Carryout amp Delivery Domino s Pizza Thailand Domino s Pizza Thailand Order Online in Thailand Baofu Peter 2013 01 03 The Future of Post Human Culinary Art Towards a New Theory of Ingredients and Techniques phasaxngkvs Cambridge Scholars Publishing ISBN 978 1 4438 4484 0 AVPN about us AVPN phasaxngkvsaebbxemrikn Best Frozen Pizza Frozen Pizza Brand Home Run Inn Pizza phasaxngkvsaebbxemrikn https eur lex europa eu LexUriServ LexUriServ do uri OJ L 2010 034 0007 0016 EN PDF Naples Agence France Presse in December 7 2017 Naples pizza twirling wins Unesco intangible status the Guardian phasaxngkvs Helstosky Carol 2008 Pizza A Global History London Reaktion pp 21 22 Turim Gayle Who Invented Pizza HISTORY phasaxngkvs web archive org February 7 2013 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux February 7 2013 subkhnemux 2021 06 27 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint bot original URL status unknown lingk Neapolitan history through the history of Pizza Margherita visitnaples eu visitnaples eu phasaxngkvs What is Neapolitan pizza ItaliaRail phasaxngkvs Doughy Cheesy Neapolitan Pizza It s Certified The Spruce Eats phasaxngkvs Naples and Pizza The Story Behind Neapolitan Pizza Bodrum phasaxngkvsaebbxemrikn La vera storia della pizza napoletana Cultura phasaxitali May 20 2013 Beniamino il profeta della pizza gourmet la Repubblica phasaxitali 2013 01 19 web archive org December 10 2015 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux December 10 2015 subkhnemux 2021 06 27 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint bot original URL status unknown lingk Pizza al tegaminio riscoperta della tradizione torinese Agrodolce phasaxitali April 3 2014 Otis Ginger Adams September 15 2010 New York City phasaxngkvs Lonely Planet Publications ISBN 978 1 74220 397 3 web archive org October 19 2013 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux October 19 2013 subkhnemux 2021 06 27 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint bot original URL status unknown lingk SouthFloridaReporter com February 9 2020 The USDA Estimates 13 Of Americans Eat Pizza Every Day 28 More Fun Facts South Florida Reporter phasaxngkvsaebbxemrikn Order Pizza Online for Carryout amp Delivery Domino s Pizza Thailand Domino s Pizza Thailand Order Online in Thailand History biz dominos com phasaxngkvs Hut Life Official Pizza Hut Blog Hut Life Pizza Hut Brand Blog phasaxngkvsaebbxemrikn History of the Pizza Hut www wichita edu Pizza Hut Inc Company Profile Information Business Description History Background Information on Pizza Hut Inc www referenceforbusiness com Will pizza oust steak as Argentina s favourite dish BBC News phasaxngkvsaebbbritich December 9 2011 subkhnemux 2021 09 26 Food and drink in Argentina Where to eat in Argentina Rough Guides phasaxngkvs Gomez Leire July 17 2015 Buenos Aires la ciudad de la pizza Tapas phasasepn Acuna Cecilia June 26 2017 La historia de la pizza argentina de donde salio la media masa La Nacion phasasepn ISSN 0325 0946 subkhnemux 2021 09 26 Clarin com February 12 2006 Los inventores de la fugazza con queso www clarin com phasasepn Largest pizza Guinness World Records phasaxngkvsaebbbritich Longest pizza Guinness World Records phasaxngkvsaebbbritich Smith Andrew Kraig Bruce 2013 01 31 The Oxford Encyclopedia of Food and Drink in America phasaxngkvs OUP USA ISBN 978 0 19 973496 2 Lund Joanna M 2007 Pizza Anytime p 4 Genovese Peter 2013 05 13 Pizza City p 97 pizza com http pizza com news national pizza month a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a title immihruxwangepla help Fast food salt levels shocking phasaxngkvsaebbbritich October 18 2007 subkhnemux 2021 06 27 web archive org December 28 2005 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux December 28 2005 subkhnemux 2021 06 27 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint bot original URL status unknown lingk web archive org November 7 2014 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux November 7 2014 subkhnemux 2021 06 27 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint bot original URL status unknown lingk Gallus S Tavani A Vecchia C La November 2004 Pizza and risk of acute myocardial infarction European Journal of Clinical Nutrition phasaxngkvs 58 11 1543 1546 doi 10 1038 sj ejcn 1601997 ISSN 1476 5640 wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb phissa