Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
แม่น้ำแยงซี (จีนตัวย่อ: 扬子江; จีนตัวเต็ม: 揚子江; พินอิน: Yángzǐ jiāng; อังกฤษ: Yangtze river) หรือแม่น้ำฉางเจียง (จีนตัวย่อ: 长江; จีนตัวเต็ม: 長江; พินอิน: Cháng jiāng) เป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดในทวีปเอเชีย และเป็นแม่น้ำที่ยาวเป็นอันดับที่ 3 ของโลก รองจากแม่น้ำไนล์ในทวีปแอฟริกาและแม่น้ำแอมะซอนในทวีปอเมริกาใต้ แม่น้ำแยงซียาว 6,300 กิโลเมตร ต้นน้ำอยู่ที่มณฑลชิงไห่และทิเบต ในทิศตะวันตกของสาธารณรัฐประชาชนจีน และไหลมาทางทิศตะวันออก ออกสู่ทะเลจีนตะวันออก
ชื่อ
ชื่อแม่น้ำแยงซีที่คนไทยเรียกกันนั้น เป็นชื่อที่ตกทอดมาจากแม่น้ำหยางจื่อเจียง (อักษรจีนตัวเต็ม: 揚子江;อักษรจีนตัวย่อ: 扬子江; พิงอิน:Yángzǐ Jiāng) ) ซึ่งเริ่มเรียกในสมัยราชวงศ์สุย. ชื่อแม่น้ำหยางจื่อเจียงถูกเรียกตามเรือบรรทุกสินค้าในสมัยก่อนจากเมืองหยางจื่อจิน (อักษรจีน:扬子津, ความหมายว่า ข้ามหยางจึ) ในสมัยราชวงศ์หมิง ตัวเขียนของแม่น้ำหยางจึจินบางครั้งเขียนเป็น 洋子 (พินอิน: Yáng Zĭ) เนื่องจากกลุ่มแรกๆที่ได้ยินชื่อแม่น้ำหยางจึจินคือกลุ่มมิชชันนารีและพ่อค้า ชื่อแม่น้ำนี้จึงถูกเรียกแทนแม่น้ำทั้งสาย ในเวลาต่อมาชื่อของแม่น้ำหยางจื่อเจียงได้รับการพิจารณาว่าเป็นชื่อที่เกี่ยวกับประวัติศาสตร์และวรรณคดีของประเทศจีน ชื่อใหม่ของแม่น้ำหยางจื่อเจียงคือ แม่น้ำฉางเจียง (อักษรจีนตัวเต็ม:長江;อักษรจีนตัวย่อ:长江; พินอิน: Cháng Jiāng) ซึ่งมีความหมายว่า แม่น้ำสายยาว (Long River) ซึ่งชาวตะวันตกก็เรียกเช่นเดียวกันนี้ในบางครั้ง
แม่น้ำแยงซีถูกเรียกต่างชื่อกันไปตามเส้นทางของลำน้ำเช่นเดียวกับแม่น้ำหลาย ๆ สาย เช่น ต้นทางของแม่น้ำแยงซีถูกเรียกโดยชาวทิเบตว่า ตังฉวี่ (ตัวอักษรจีน:当曲, ความหมายว่า บึงแม่น้ำหรือ หนองแม่น้ำ) ตามทางของแม่น้ำแยงซีถูกเรียกว่า แม่น้ำถัวทัว (อักษรจีน: 沱沱河) ลาดลงมาอีกเรียกว่า แม่น้ำทงเทียน (อักษรจีน: 通天河, ให้ความหมายทางวรรณกรรมว่า ผ่านแม่น้ำสวรรค์) นอกจากนี้แล้วแม่น้ำแยงซียังถูกเรียกว่า แม่น้ำจินชา (อักษรจีน: 金沙江; พินอิน: Jīnshā Jiāng, ให้ความหมายทางวรรณกรรมว่า แม่น้ำหาดทรายทอง) จากเส้นทางน้ำไหลผ่านช่องแคบระหว่างเทือกเขาต่าง ๆ สู่ แม่น้ำแม่กองและ แม่น้ำสาละวิน ก่อนที่จะไหลผ่านเข้าสู่ที่ราบลุ่มเสฉวน หรือ ซื่อชวน (อักษรจีน: 四川; พินอิน: Sì Chuān) ซึ่งตั้งอยู่ด้านตะวันตกของจีน ชาวจีนสมัยก่อนเรียกแม่น้ำแยงซีเพียงสั้น ๆ ว่า เจียง (อักษรจีน: 江; พินอิน: Jiāng) หรือ ต้าเจียง (อักษรจีน: 大江; พินอิน: Dà Jiāng, ให้ความหมายทางวรรณกรรมว่า แม่น้ำใหญ่) ซึ่งต่อมาชาวจีนเรียกแทนแม่น้ำว่า เจียง ชาวทิเบตเรียกแม่น้ำว่า บีร์ชู (ภาษาทิเบต: འབྲི་ཆུ་; วายลี่: 'bri chu, ให้ความหมายทางวรรณกรรมว่า แม่น้ำแม่วัวป่า) แม่น้ำแยงซียังถูกเรียกว่าเป็นแม่น้ำสายทองคำอีกด้วย
ภูมิศาสตร์
ต้นกำเนิดของแม่น้ำแยงซีอยู่ใต้ธารน้ำแข็งทางทิศตะวันตกของภูเขาเก้อลาตานตง (ตัวอักษรจีน: 各拉丹东; พินอิน:Gèlādāndōng) แม่น้ำแยงซีไหลผ่านไปฝั่งตะวันออกของมณฑลชิงไห่ และไหลลงไปทางใต้สู่หุบเขาที่ลึกตามแนวเส้นแบ่งเขตแดนระหว่างมณฑลเสฉวน กับ ทิเบต แล้วไหลเข้าสู่มณฑลหูหนาน หรือ ฮูนาน (อักษรจีน: 湖南; พินอิน: Húnán;) ซึ่งเส้นทางไหลเลาะ ลาด ตามหุบเขานั้นได้ลดระดับความสูงของแม่น้ำจากมากกว่า 5,000 เมตร สู่ระดับที่ต่ำกว่า 1,000 เมตร
แม่น้ำแยงซีไหลเข้าสู่ ที่ราบลุ่มเสฉวน (แอ่งเสฉวน) ณ อี๋ปิน (อักษรจีนตัวเต็ม: 宜賓; อักษรจีนตัวย่อ: 宜宾; พินอิน: Yíbīn) ซึ่งแม่น้ำแยงซีได้บรรจบกับแม่น้ำอีกหลายสาย ณ แอ่งเสฉวน นี้ จึงทำให้มีปริมาณน้ำมากขึ้นอย่างชัดเจน หลังจากนั้นแม่น้ำแยงซีก็ไหลเลาะตามเส้นแบ่งเขตระหว่างมณฑลฉงชิ่ง (อักษรจีนตัวเต็ม: 重慶; อักษรจีนตัวย่อ: 重庆; พินอิน: Chóngqìng) กับ มณฑลหูเป่ย์ (อักษรจีน: 湖北; พินอิน: Húběi) จากเส้นทางไหลเลาะตามเส้นแบ่งเขตนี้ ก่อให้เกิดซานเชี่ย (อักษรจีนตัวเต็ม: 三峽; อักษรจีนตัวย่อ: 三峡; พินอิน: Sānxiá;) อันโด่งดัง
แม่น้ำแยงซีได้รับปริมาณน้ำเพิ่มขึ้นจากทะเลสาบพัน ๆ แห่งหลังจากไหลเข้าสู่มณฑลหูเป่ย์ ทะเลสาบที่ใหญ่ที่สุดที่มาบรรจบกับแม่น้ำแยงซีคือ ทะเลสาบต้งถิง (อักษรจีน: 洞庭湖; พินอิน: Dòngtíng Hú) ซึ่งเลาะเลียบตามเส้นแบ่งเขตของมณฑลหูหนานกับมณฑลหูเป่ย์ หลังจากเข้าสู่เมืองอู๋ฮั่น (อักษรจีนตัวเต็ม: 武漢; อักษรจีนตัวย่อ: 武汉; พินอิน: Wǔhàn;) แม่น้ำแยงซีได้บรรจบกับแม่น้ำสายย่อยที่ใหญ่ที่สุด นั่นคือแม่น้ำฮั่น โดยที่แม่น้ำฮั่นนำพาปริมาณน้ำมาจากเขตทางเหนือเริ่มจากมณฑลฉ่านซี (อักษรจีนตัวเต็ม: 陝西; อักษรจีนตัวย่อ: 陕西; พินอิน: Shǎnxī)
ทะเลสาบโป๋หยาง (อักษรจีน: 鄱阳湖; พินอิน: Póyáng Hú) ที่ใหญ่ที่สุดของประเทศจีนเข้าบรรจบกับแม่น้ำแยงซีที่ปลายทางตอนเหนือของมณฑลเจียงซี (อักษรจีน: 江西; พินอิน: Jiāngxī) จากนั้นแม่น้ำแยงซีก็ได้รับปริมาณน้ำเพิ่มจากทะเลสาบและแม่น้ำใหญ่น้อยที่นับไม่ถ้วนจากเส้นทางที่ไหลผ่านเข้าสู่มณฑลอานฮุย (อักษรจีน: 安徽; พินอิน: Ānhuī) และมณฑลเจียงซู (อักษรจีนตัวเต็ม: 江蘇; อักษรจีนตัวย่อ: 江苏; พินอิน: Jiāngsū) แล้วสุดท้ายก็ไหลผ่านลงสู่ทะเลจีนตะวันออก (อักษรจีน: 中国东海) ที่เมืองช่างไห่ หรือ เซี่ยงไฮ้ (อักษรจีน: 上海, พินอิน: Shànghǎi)
นอกจากนี้ ในประเทศ จีน แม่น้ำแยงซี เป็น 1 ในแม่น้ำ 3 สาย ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็น "แหล่งมรดกโลก" ร่วมกับ แม่น้ำโขง และ แม่น้ำสาละวิน ในเขตพื้นที่มณฑลยูนนาน ภายใต้ชื่อ พื้นที่คุ้มครองแม่น้ำขนานสามสายแห่งยูนนาน โดยพื้นที่ดังกล่าว นับได้ว่าเป็นสถานที่แห่งหนึ่งบนโลกที่มีความอุดมสมบูรณ์และความหลายหลายทางชีวภาพสูง
สภาพแวดล้อม
ในปี2007 ความวิตกกังวลว่าปลาโลมาจีน (Finless Porpoise) หรือที่ชาวพื้นเมืองรู้จักในนาม เจียงจู (Jiangzhu) มีแนวโน้มว่าจะสูญพันธุ์ตามปลาโลมาในแม่น้ำแยงซีนามว่า ป๋ายชื่อ (baiji) (อักษรจีน: 白鱀豚; พินอิน: Báijìtún) ในขณะที่ปลาโลมาพันธุ์ป๋ายชื่อถูกเปิดเผยเมื่อปี 2006 ว่าได้สูญพันธุ์ไปแล้ว
มีการเรียกร้องให้อนุรักษ์ปลาโลมาจีน ซึ่งมีจำนวนประชากรประมาณ 1,400 ตัว ปลาโลมาจีน 700-900 ตัวอาศัยอยู่ในแม่น้ำแยงซี และอีกประมาณ 500 ตัวอาศัยอยู่ในทะเลสาบต้งถิงและ ทะเลสาบโป๋หยาง (อักษรจีน: 鄱阳湖; พินอิน: Póyáng Hú)
จำนวนประชากรปลาโลมาจีนในปี 2007 ลดลงจากในปี 1997 มากกว่าครึ่ง และจำนวนประชากรปลาโลมาจีนลดลงที่ 7.3% ต่อปี
การจราจรที่คับแน่นบนผิวน้ำของแม่น้ำแยงซีได้ขับไล่ปลาโลมาจีนให้ไปอยู่ในทะเลสาบต่าง ๆ แทน ณ ทะเลสาบโป๋หยาง ซึ่งเป็นทะเลสาบน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศจีน มีการขุดลอกพื้นทรายใต้ทะเลสาบเพื่อนำไปใช้ในการพัฒนาเศรษฐกิจภูมิภาคในช่วงปีหลัง ๆ ทั้งยังเป็นรายได้ที่สำคัญของภูมิภาคตามแนวทะเลสาบอีกด้วย ซึ่งโครงการขุดลอกพื้นทรายเหล่านี้เป็นปัจจัยหลักที่ส่งผลกระทบต่อประชากรสัตว์ป่าที่อาศัยอยู่ในภูมิภาคนี้ให้ถึงแก่ความตาย
การขุดลอกทำให้น้ำในทะเลสาบขุ่นมัวขึ้นอย่างมาก ส่งผลให้ปลาโลมาจีนไม่สามารถมองเห็นทางได้ไกลเหมือนเช่นแต่ก่อน จึงทำให้ปลาโลมาจีนต้องพึ่งพา () ของตนในการหลบหลีกอุปสรรคต่าง ๆ และหาอาหาร การขนส่งทางน้ำในทะเลสาบยังส่งผลกระทบต่อการได้ยินเสียงการเคลื่อนไหวของเหยื่อของปลาโลมาจีนอีกด้วย นอกจากนี้ปฏิกูลหนักจากแอมโมเนีย (Ammonia) ไนโตรเจน (Nitrogen) ฟอสฟอรัส (Phosphorus) และอื่นๆยังสร้างมลพิษอย่างสาหัสแก่พื้นที่ประมาณหนึ่งในสามส่วนของแม่น้ำสายย่อยหลัก ๆ อย่าง แม่น้ำมินเจียง (อักษรจีน: 岷江; พินอิน: Mín Jiāng) แม่น้ำถัวเจียง แม่น้ำเซียงเจียง (อักษรจีน: 湘江; พินอิน: Xiāng Jiāng) และหวงผู่ (อักษรจีน: 黃浦江; พินอิน: Huángpŭ Jiāng) ซึ่งส่งผลให้ปลาที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำเหล่านั้นมีขนาดเล็กลง
ปลาในแม่น้ำแยงซี 3 ชนิด ที่ได้รับการขนามนามว่าเป็น ราชาปลาแห่งแยงซี ได้แก่ (จีน: 刀鱼, ชื่อวิทยาศาสตร์: Coilia ectenes) ซึ่งเป็นปลาในวงศ์ปลาแมว (Engraulidae) (จีน: 鲥鱼, ชื่อวิทยาศาสตร์: Tenualosa reevesii) ในวงศ์ปลาหลังเขียว (Clupeidae) และ (จีน: 河豚, ชื่อวิทยาศาสตร์: Takifugu rubripes) ในวงศ์ปลาปักเป้า (Tetraodontidae) เป็นปลาที่มีรสชาติอร่อยขึ้นชื่อมานานคู่กับแม่น้ำแห่งนี้ แต่การถูกจับในปริมาณที่มาก ประกอบภับมลภาวะที่เพิ่มขึ้น ทำให้ปลามีปริมาณลดลงเรื่อย ๆ จากเดิม ในทศวรรษที่ 1980 และจากปี 1996 ก็แทบจะไม่ได้เห็นอีกเลย หรือไม่ก็มีราคาแพงมาก
ลักษณะทางภูมิศาสตร์
แม่น้ำแยงซีที่ไหลเข้าสู่ทะเลจีนตะวันออกนั้นมีขนาดกว้างและลึกพอสำหรับการสัญจรของเรือเดินสมุทรขนาดใหญ่เป็นระยะทางหลายพันไมล์จากปากทางเข้า แม้ว่าเขื่อนสามผา (อักษรจีน: 三峽大壩; พินอิน: Sānxiá Dàbà) จะยังไม่ได้สร้างก็ตาม ต่อมาในปี 2003 เดือนมิถุนายน เขื่อนสามผา ถูกสร้างขึ้นเพื่อควบคุมปริมาณน้ำจากแม่น้ำแยงซีที่ไหลท่วมเขตการปกครอง (อักษรจีน: 奉节县; พินอิน: Fèngjié Xiàn) จึงทำให้เขตการปกครองเฟิ้งเจี๋ยเป็นเมืองแรกที่ได้รับการคุ้มครองจากอุทกภัยและได้รับผลประโยชน์จากโครงการผลิตพลังงานไฟฟ้าจากเขื่อนสามผา
เขื่อนสามผา เป็นโครงการชลประทานแบบครอบคลุมที่ใหญ่ที่สุดในโลก และมีผลกระทบต่อภาคเกษตรกรรมของประเทศจีนเป็นอย่างมาก ฝ่ายผู้สนับสนุนโครงการชี้แจงว่า เขื่อนสามผา สามารถให้ผู้คนอาศัยตามริมฝั่งแม่น้ำแยงซีโดยไม่ได้รับผลกระทบจากอุทกภัยอย่างที่เกิดขึ้นบ่อย ๆ ในอดีต พร้อมทั้งยังจำหน่ายไฟฟ้าและลำเลียงเส้นทางน้ำให้ แม้ว่า เขื่อนสามผา จะถูกสร้างขึ้นทับเมืองต่าง ๆ (รวมถึงโบราณสถานหลายแห่ง) และส่งผลกระทบถึงการเปลี่ยนแปลงระบบนิเวศในชุมชนขนาดใหญ่
ฝ่านผู้คัดค้านโครงการชี้แจงว่าอุทกภัยที่เกิดขึ้นบริเวณแม่น้ำแยงซีแบ่งได้เป็น 3 ชนิด กล่าวคือ อุทกภัยบนที่สูง อุทกภัยบนที่ต่ำ และอุทกภัยตามเส้นทางลำน้ำ ฝ่ายผู้คัดค้านกล่าวโต้แย้งว่าที่จริงแล้ว เขื่อนสามผา ทำให้อุทกภัยบนที่สูงร้ายแรงกว่าเดิม แต่บรรเทาอุทกภัยบนที่ต่ำจนแทบไม่ได้รับผลกระทบ เส้นขีดวัดแนวน้ำตื้นของแม่น้ำแยงซีที่บันทึกอยู่ในประวัติศาสตร์จีนตลอด 1,200 ปีที่แล้ว ปัจจุบันน้ำได้ขึ้นท่วมทับเส้นวัดระดับนี้
สายการผลิตทางอุตสาหกรรมอันทันสมัย เช่น การทำเหมืองแร่ โรงงานไฟฟ้า โรงงานก่อสร้าง ถูกสร้างระนาบตามลำน้ำแยงซีเกียง ซึ่งสายการผลิตทางอุตสาหกรรมเหล่านี้มีบทบาทสำคัญต่อการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในพื้นที่ ทั้งยังเป็นจุดเชื่อมระหว่างการส่งสินค้าจากต่างประเทศเข้าสู่ภายในประเทศ แม่น้ำแยงซีเป็นเส้นทางหลักในการขนส่งทางน้ำ บัดนี้สามารถรองรับการท่องเที่ยวทางน้ำ
ตั้งแต่ปี 2004 บริษัทเรือสำราญจากยุโรปได้นำมาตรฐานระดับสูงเข้ามา พร้อมทั้งความช่วยเหลือจากนักการโรงแรมชาวสวิตเซอร์แลนด์ ชื่อ นิโคลัส ซี โซลารี่ (Nicolas C. Solari) ช่วยกันพัฒนาและเปิดบริการเรือเดินสมุทรขนาดใหญ่สามลำ ล่องเที่ยวบนแม่น้ำแยงซี แม่น้ำแยงซีเป็นหนึ่งในลำน้ำที่มีความวุ่นวายมากที่สุด การคมนาคมของลำน้ำนี้ประกอบด้วยการขนส่งสินค้าจำพวก ถ่านหิน และ สินค้าอุตสาหกรรมต่าง ๆ รวมถึงการขนส่งผู้คนและนักท่องเที่ยว
ในปี 2005 ยอดการขนส่งมีถึง 795 ล้านตัน การท่องเรือใหญ่แบบกินนอนหลาย ๆ วันเพื่อไปชมทัศนียภาพของ หุบเขาซานเชี่ย กำลังเป็นที่นิยมเห็นได้จากการเจริญเติบโตทางภาคอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของประเทศจีน
น้ำท่วมตามแนวแม่น้ำแยงซีเป็นปัญหาใหญ่มาแต่ช้านาน ฤดูฝนในประเทศจีนเริ่มเดือนพฤษภาคม ถึงเดือนมิถุนายนในทางตอนใต้ของแม่น้ำแยงซี และเดือนกรกฎาคม ถึงเดือนสิงหาคมในทางตอนเหนือ ระบบแม่น้ำได้รับน้ำจากทางใต้และทางเหนือ ก่อเกิดปัญหาน้ำท่วมตั้งแต่เดือนพฤษภาคม ถึงเดือนสิงหาคม ซึ่งปัญหาได้ทวีความรุนแรงขึ้นและเสียหายมากขึ้น เนื่องด้วยประชากรที่อาศัยกันหนาแน่นและเมืองที่คับคั่งตามแนวเส้นทางลำน้ำแยงซีเกียง ปัญหาน้ำท่วมขนาดหนักได้พรากชีวิตผู้คนในปี 1954 ประมาณ 30,000 คน ในปี 1935 ประมาณ 142,000 คน ในปี 1931 ประมาณ 145,000 คน ในปี 1911 ประมาณ 100,001 คน
มีการสร้างเขื่อนซานเสียต้าป้า เขื่อนที่ใหญ่ที่สุดในโลกตั้งเหนือแม่น้ำแยงซี
อ้างอิง
- แม่น้ำแยงซี จากสารานุกรมบริเตนนิกา
- [https://web.archive.org/web/20120412005341/http://www.manager.co.th/China/ViewNews.aspx?NewsID=9550000043287 เก็บถาวร 2012-04-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ปลาเตาอี๋ว์ 325 กรัม ร่วม 3 แสนบาท! จากผู้จัดการออนไลน์]
ดูเพิ่ม
หนังสืออ่านเพิ่ม
- Carles, William Richard, "The Yangtse Chiang", , Vol. 12, No. 3 (Sep., 1898), pp. 225-240; Published by: Blackwell Publishing on behalf of The (with the Institute of British Geographers)
- Grover, David H. 1992 American Merchant Ships on the Yangtze, 1920-1941. Wesport, Conn.: Praeger Publishers.
- Van Slyke, Lyman P. 1988. Yangtze: nature, history, and the river. A Portable Stanford Book.
- Winchester, Simon. 1996. The River at the Center of the World: A Journey up the Yangtze & Back in Chinese Time, Holt, Henry & Company, 1996, hardcover, ; trade paperback, Owl Publishing, 1997, ; trade paperback, St. Martins, 2004, 432 pages,
แหล่งข้อมูลอื่น
- ON THINNER ICE 如履薄冰: signs of trouble from the Water Tower of Asia, where headwaters feed into all the great rivers of Asia (by GRIP, Asia Society and MediaStorm)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
aemnaaeyngsi cintwyx 扬子江 cintwetm 揚子江 phinxin Yangzǐ jiang xngkvs Yangtze river hruxaemnachangeciyng cintwyx 长江 cintwetm 長江 phinxin Chang jiang epnaemnathiyawthisudinthwipexechiy aelaepnaemnathiyawepnxndbthi 3 khxngolk rxngcakaemnainlinthwipaexfrikaaelaaemnaaexmasxninthwipxemrikait aemnaaeyngsiyaw 6 300 kiolemtr tnnaxyuthimnthlchingihaelathiebt inthistawntkkhxngsatharnrthprachachncin aelaihlmathangthistawnxxk xxksuthaelcintawnxxkesnthangaemnachangeciyng aeyngsi inpraethscinchuxokhngaerkkhxngaemnaaeyngsi n suxku 石鼓 mnthlyuhnanokhng180xngsa cakit su ehnux chuxaemnaaeyngsithikhnithyeriykknnn epnchuxthitkthxdmacakaemnahyangcuxeciyng xksrcintwetm 揚子江 xksrcintwyx 扬子江 phingxin Yangzǐ Jiang sungerimeriykinsmyrachwngssuy chuxaemnahyangcuxeciyngthukeriyktameruxbrrthuksinkhainsmykxncakemuxnghyangcuxcin xksrcin 扬子津 khwamhmaywa khamhyangcu insmyrachwngshming twekhiynkhxngaemnahyangcucinbangkhrngekhiynepn 洋子 phinxin Yang Zĭ enuxngcakklumaerkthiidyinchuxaemnahyangcucinkhuxklummichchnnariaelaphxkha chuxaemnanicungthukeriykaethnaemnathngsay inewlatxmachuxkhxngaemnahyangcuxeciyngidrbkarphicarnawaepnchuxthiekiywkbprawtisastraelawrrnkhdikhxngpraethscin chuxihmkhxngaemnahyangcuxeciyngkhux aemnachangeciyng xksrcintwetm 長江 xksrcintwyx 长江 phinxin Chang Jiang sungmikhwamhmaywa aemnasayyaw Long River sungchawtawntkkeriykechnediywknniinbangkhrng aemnaaeyngsithukeriyktangchuxkniptamesnthangkhxnglanaechnediywkbaemnahlay say echn tnthangkhxngaemnaaeyngsithukeriykodychawthiebtwa tngchwi twxksrcin 当曲 khwamhmaywa bungaemnahrux hnxngaemna tamthangkhxngaemnaaeyngsithukeriykwa aemnathwthw xksrcin 沱沱河 ladlngmaxikeriykwa aemnathngethiyn xksrcin 通天河 ihkhwamhmaythangwrrnkrrmwa phanaemnaswrrkh nxkcakniaelwaemnaaeyngsiyngthukeriykwa aemnacincha xksrcin 金沙江 phinxin Jinsha Jiang ihkhwamhmaythangwrrnkrrmwa aemnahadthraythxng cakesnthangnaihlphanchxngaekhbrahwangethuxkekhatang su aemnaaemkxngaela aemnasalawin kxnthicaihlphanekhasuthirablumeschwn hrux suxchwn xksrcin 四川 phinxin Si Chuan sungtngxyudantawntkkhxngcin chawcinsmykxneriykaemnaaeyngsiephiyngsn wa eciyng xksrcin 江 phinxin Jiang hrux taeciyng xksrcin 大江 phinxin Da Jiang ihkhwamhmaythangwrrnkrrmwa aemnaihy sungtxmachawcineriykaethnaemnawa eciyng chawthiebteriykaemnawa birchu phasathiebt འབ ཆ wayli bri chu ihkhwamhmaythangwrrnkrrmwa aemnaaemwwpa aemnaaeyngsiyngthukeriykwaepnaemnasaythxngkhaxikdwyphumisastrtnkaenidkhxngaemnaaeyngsixyuittharnaaekhngthangthistawntkkhxngphuekhaekxlatantng twxksrcin 各拉丹东 phinxin Geladandōng aemnaaeyngsiihlphanipfngtawnxxkkhxngmnthlchingih aelaihllngipthangitsuhubekhathiluktamaenwesnaebngekhtaednrahwangmnthleschwn kb thiebt aelwihlekhasumnthlhuhnan hrux hunan xksrcin 湖南 phinxin Hunan sungesnthangihlelaa lad tamhubekhannidldradbkhwamsungkhxngaemnacakmakkwa 5 000 emtr suradbthitakwa 1 000 emtr aemnaaeyngsiihlekhasu thirablumeschwn aexngeschwn n xipin xksrcintwetm 宜賓 xksrcintwyx 宜宾 phinxin Yibin sungaemnaaeyngsiidbrrcbkbaemnaxikhlaysay n aexngeschwn ni cungthaihmiprimannamakkhunxyangchdecn hlngcaknnaemnaaeyngsikihlelaatamesnaebngekhtrahwangmnthlchngching xksrcintwetm 重慶 xksrcintwyx 重庆 phinxin Chongqing kb mnthlhuepy xksrcin 湖北 phinxin Hubei cakesnthangihlelaatamesnaebngekhtni kxihekidsanechiy xksrcintwetm 三峽 xksrcintwyx 三峡 phinxin Sanxia xnodngdng aemnaaeyngsiidrbprimannaephimkhuncakthaelsabphn aehnghlngcakihlekhasumnthlhuepy thaelsabthiihythisudthimabrrcbkbaemnaaeyngsikhux thaelsabtngthing xksrcin 洞庭湖 phinxin Dongting Hu sungelaaeliybtamesnaebngekhtkhxngmnthlhuhnankbmnthlhuepy hlngcakekhasuemuxngxuhn xksrcintwetm 武漢 xksrcintwyx 武汉 phinxin Wǔhan aemnaaeyngsiidbrrcbkbaemnasayyxythiihythisud nnkhuxaemnahn odythiaemnahnnaphaprimannamacakekhtthangehnuxerimcakmnthlchansi xksrcintwetm 陝西 xksrcintwyx 陕西 phinxin Shǎnxi thaelsabophyang xksrcin 鄱阳湖 phinxin Poyang Hu thiihythisudkhxngpraethscinekhabrrcbkbaemnaaeyngsithiplaythangtxnehnuxkhxngmnthleciyngsi xksrcin 江西 phinxin Jiangxi caknnaemnaaeyngsikidrbprimannaephimcakthaelsabaelaaemnaihynxythinbimthwncakesnthangthiihlphanekhasumnthlxanhuy xksrcin 安徽 phinxin Anhui aelamnthleciyngsu xksrcintwetm 江蘇 xksrcintwyx 江苏 phinxin Jiangsu aelwsudthaykihlphanlngsuthaelcintawnxxk xksrcin 中国东海 thiemuxngchangih hrux esiyngih xksrcin 上海 phinxin Shanghǎi nxkcakni inpraeths cin aemnaaeyngsi epn 1 inaemna 3 say thiidrbkarkhunthaebiynepn aehlngmrdkolk rwmkb aemnaokhng aela aemnasalawin inekhtphunthimnthlyunnan phayitchux phunthikhumkhrxngaemnakhnansamsayaehngyunnan odyphunthidngklaw nbidwaepnsthanthiaehnghnungbnolkthimikhwamxudmsmburnaelakhwamhlayhlaythangchiwphaphsungsphaphaewdlxmeruxpramngehnuxaemnaaeyngsi n iklrung iklhnanthng inpi2007 khwamwitkkngwlwaplaolmacin Finless Porpoise hruxthichawphunemuxngruckinnam eciyngcu Jiangzhu miaenwonmwacasuyphnthutamplaolmainaemnaaeyngsinamwa paychux baiji xksrcin 白鱀豚 phinxin Baijitun inkhnathiplaolmaphnthupaychuxthukepidephyemuxpi 2006 waidsuyphnthuipaelw mikareriykrxngihxnurksplaolmacin sungmicanwnprachakrpraman 1 400 tw plaolmacin 700 900 twxasyxyuinaemnaaeyngsi aelaxikpraman 500 twxasyxyuinthaelsabtngthingaela thaelsabophyang xksrcin 鄱阳湖 phinxin Poyang Hu canwnprachakrplaolmacininpi 2007 ldlngcakinpi 1997 makkwakhrung aelacanwnprachakrplaolmacinldlngthi 7 3 txpi karcracrthikhbaennbnphiwnakhxngaemnaaeyngsiidkhbilplaolmacinihipxyuinthaelsabtang aethn n thaelsabophyang sungepnthaelsabnacudthiihythisudinpraethscin mikarkhudlxkphunthrayitthaelsabephuxnaipichinkarphthnaesrsthkicphumiphakhinchwngpihlng thngyngepnrayidthisakhykhxngphumiphakhtamaenwthaelsabxikdwy sungokhrngkarkhudlxkphunthrayehlaniepnpccyhlkthisngphlkrathbtxprachakrstwpathixasyxyuinphumiphakhniihthungaekkhwamtay karkhudlxkthaihnainthaelsabkhunmwkhunxyangmak sngphlihplaolmacinimsamarthmxngehnthangidiklehmuxnechnaetkxn cungthaihplaolmacintxngphungpha khxngtninkarhlbhlikxupsrrkhtang aelahaxahar karkhnsngthangnainthaelsabyngsngphlkrathbtxkaridyinesiyngkarekhluxnihwkhxngehyuxkhxngplaolmacinxikdwy nxkcakniptikulhnkcakaexmomeniy Ammonia inotrecn Nitrogen fxsfxrs Phosphorus aelaxunyngsrangmlphisxyangsahsaekphunthipramanhnunginsamswnkhxngaemnasayyxyhlk xyang aemnamineciyng xksrcin 岷江 phinxin Min Jiang aemnathweciyng aemnaesiyngeciyng xksrcin 湘江 phinxin Xiang Jiang aelahwngphu xksrcin 黃浦江 phinxin Huangpŭ Jiang sungsngphlihplathixasyxyuinaemnaehlannmikhnadelklng plainaemnaaeyngsi 3 chnid thiidrbkarkhnamnamwaepn rachaplaaehngaeyngsi idaek cin 刀鱼 chuxwithyasastr Coilia ectenes sungepnplainwngsplaaemw Engraulidae cin 鲥鱼 chuxwithyasastr Tenualosa reevesii inwngsplahlngekhiyw Clupeidae aela cin 河豚 chuxwithyasastr Takifugu rubripes inwngsplapkepa Tetraodontidae epnplathimirschatixrxykhunchuxmanankhukbaemnaaehngni aetkarthukcbinprimanthimak prakxbphbmlphawathiephimkhun thaihplamiprimanldlngeruxy cakedim inthswrrsthi 1980 aelacakpi 1996 kaethbcaimidehnxikely hruximkmirakhaaephngmaklksnathangphumisastrekhuxnsampha tngepakxsrangesrcinpi 2009 aemnaaeyngsithiihlekhasuthaelcintawnxxknnmikhnadkwangaelalukphxsahrbkarsycrkhxngeruxedinsmuthrkhnadihyepnrayathanghlayphnimlcakpakthangekha aemwaekhuxnsampha xksrcin 三峽大壩 phinxin Sanxia Daba cayngimidsrangktam txmainpi 2003 eduxnmithunayn ekhuxnsampha thuksrangkhunephuxkhwbkhumprimannacakaemnaaeyngsithiihlthwmekhtkarpkkhrxng xksrcin 奉节县 phinxin Fengjie Xian cungthaihekhtkarpkkhrxngefingeciyepnemuxngaerkthiidrbkarkhumkhrxngcakxuthkphyaelaidrbphlpraoychncakokhrngkarphlitphlngnganiffacakekhuxnsampha ekhuxnsampha epnokhrngkarchlprathanaebbkhrxbkhlumthiihythisudinolk aelamiphlkrathbtxphakhekstrkrrmkhxngpraethscinepnxyangmak fayphusnbsnunokhrngkarchiaecngwa ekhuxnsampha samarthihphukhnxasytamrimfngaemnaaeyngsiodyimidrbphlkrathbcakxuthkphyxyangthiekidkhunbxy inxdit phrxmthngyngcahnayiffaaelalaeliyngesnthangnaih aemwa ekhuxnsampha cathuksrangkhunthbemuxngtang rwmthungobransthanhlayaehng aelasngphlkrathbthungkarepliynaeplngrabbniewsinchumchnkhnadihy fanphukhdkhanokhrngkarchiaecngwaxuthkphythiekidkhunbriewnaemnaaeyngsiaebngidepn 3 chnid klawkhux xuthkphybnthisung xuthkphybnthita aelaxuthkphytamesnthanglana fayphukhdkhanklawotaeyngwathicringaelw ekhuxnsampha thaihxuthkphybnthisungrayaerngkwaedim aetbrrethaxuthkphybnthitacnaethbimidrbphlkrathb esnkhidwdaenwnatunkhxngaemnaaeyngsithibnthukxyuinprawtisastrcintlxd 1 200 pithiaelw pccubnnaidkhunthwmthbesnwdradbni saykarphlitthangxutsahkrrmxnthnsmy echn karthaehmuxngaer orngnganiffa orngngankxsrang thuksrangranabtamlanaaeyngsiekiyng sungsaykarphlitthangxutsahkrrmehlanimibthbathsakhytxkarecriyetibotthangesrsthkicinphunthi thngyngepncudechuxmrahwangkarsngsinkhacaktangpraethsekhasuphayinpraeths aemnaaeyngsiepnesnthanghlkinkarkhnsngthangna bdnisamarthrxngrbkarthxngethiywthangna tngaetpi 2004 bristheruxsaraycakyuorpidnamatrthanradbsungekhama phrxmthngkhwamchwyehluxcaknkkarorngaermchawswitesxraelnd chux niokhls si oslari Nicolas C Solari chwyknphthnaaelaepidbrikareruxedinsmuthrkhnadihysamla lxngethiywbnaemnaaeyngsi aemnaaeyngsiepnhnunginlanathimikhwamwunwaymakthisud karkhmnakhmkhxnglananiprakxbdwykarkhnsngsinkhacaphwk thanhin aela sinkhaxutsahkrrmtang rwmthungkarkhnsngphukhnaelankthxngethiyw inpi 2005 yxdkarkhnsngmithung 795 lantn karthxngeruxihyaebbkinnxnhlay wnephuxipchmthsniyphaphkhxng hubekhasanechiy kalngepnthiniymehnidcakkarecriyetibotthangphakhxutsahkrrmkarthxngethiywkhxngpraethscin nathwmtamaenwaemnaaeyngsiepnpyhaihymaaetchanan vdufninpraethscinerimeduxnphvsphakhm thungeduxnmithunayninthangtxnitkhxngaemnaaeyngsi aelaeduxnkrkdakhm thungeduxnsinghakhminthangtxnehnux rabbaemnaidrbnacakthangitaelathangehnux kxekidpyhanathwmtngaeteduxnphvsphakhm thungeduxnsinghakhm sungpyhaidthwikhwamrunaerngkhunaelaesiyhaymakkhun enuxngdwyprachakrthixasyknhnaaennaelaemuxngthikhbkhngtamaenwesnthanglanaaeyngsiekiyng pyhanathwmkhnadhnkidphrakchiwitphukhninpi 1954 praman 30 000 khn inpi 1935 praman 142 000 khn inpi 1931 praman 145 000 khn inpi 1911 praman 100 001 khn mikarsrangekhuxnsanesiytapa ekhuxnthiihythisudinolktngehnuxaemnaaeyngsixangxingaemnaaeyngsi caksaranukrmbrietnnika https web archive org web 20120412005341 http www manager co th China ViewNews aspx NewsID 9550000043287 ekbthawr 2012 04 12 thi ewyaebkaemchchin plaetaxiw 325 krm rwm 3 aesnbath cakphucdkarxxniln duephimdindxnsamehliympakaemnaaeyngsihnngsuxxanephimCarles William Richard The Yangtse Chiang Vol 12 No 3 Sep 1898 pp 225 240 Published by Blackwell Publishing on behalf of The with the Institute of British Geographers Grover David H 1992 American Merchant Ships on the Yangtze 1920 1941 Wesport Conn Praeger Publishers Van Slyke Lyman P 1988 Yangtze nature history and the river A Portable Stanford Book ISBN 0 201 08894 0 Winchester Simon 1996 The River at the Center of the World A Journey up the Yangtze amp Back in Chinese Time Holt Henry amp Company 1996 hardcover ISBN 0 8050 3888 4 trade paperback Owl Publishing 1997 ISBN 0 8050 5508 8 trade paperback St Martins 2004 432 pages ISBN 0 312 42337 3aehlngkhxmulxunON THINNER ICE 如履薄冰 signs of trouble from the Water Tower of Asia where headwaters feed into all the great rivers of Asia by GRIP Asia Society and MediaStorm