Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
เวียงจันทน์ (ลาว: ວຽງຈັນ, ออกเสียง: [ʋíəŋ tɕàn]) เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศลาว อยู่ในลุ่มแม่น้ำโขง แบ่งการปกครองออกเป็น 9 เมือง ปัจจุบันกลายเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ เนื่องจากการเติบโตทางเศรษฐกิจ สำมะโน พ.ศ. 2563 ระบุว่าเมืองนี้มีประชากร 948,477 คน
เวียงจันทน์ ວຽງຈັນ (ลาว) | |
|---|---|
| ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ นครหลวงเวียงจันทน์ | |
 | |
  เวียงจันทน์  เวียงจันทน์ | |
| พิกัด: 17°58′N 102°36′E / 17.967°N 102.600°E | |
| ประเทศ | ลาว |
| แขวง | เวียงจันทน์ |
| ก่อตั้ง | คริสต์ศตวรรษที่ 9 |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 3,920 ตร.กม. (1,510 ตร.ไมล์) |
| ความสูง | 174 เมตร (570 ฟุต) |
| ประชากร (สำมะโน พ.ศ. 2563) | |
| • ทั้งหมด | 948,477 คน |
| เขตเวลา | () |
เวียงจันทน์เป็นที่รู้จักจากการเป็นที่ตั้งของพระธาตุหลวง อนุสรณ์สถานแห่งชาติลาวที่สำคัญที่สุด ซึ่งเป็นที่รู้จักในฐานะสัญลักษณ์ประจำชาติและ บริเวณนี้เป็นที่ตั้งของวัดสำคัญหลาย ๆ แห่ง เช่นหอพระแก้ว ซึ่งเคยเป็นที่ประดิษฐานของพระแก้วมรกต
เมืองนี้เป็นสถานที่จัดงานซีเกมส์ครั้งที่ 25 ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 2009
ศัพทมูลวิทยา
ในอดีต ชื่อเมืองเคยเขียนเป็น 'ວຽງຈັນທນ໌' แต่ปัจจุบันมักเขียนเป็น 'ວຽງຈັນ' คำว่า เวียง (ວຽງ) ในภาษาลาว สื่อถึง 'เมืองกำแพง' ส่วน จัน (ຈັນ อดีตสะกดเป็น ຈັນທນ໌) มาจากศัพท์ภาษาบาลีสันสกฤตว่า candana (จนฺทน) (चन्दन, /t͡ɕand̪ana/) 'ไม้จันทน์' และสามารถแปลเป็น 'เมืองกำแพงไม้จันทน์' ชาวลาวบางส่วนเชื่อแบบผิด ๆ ว่ามันสื่อถึง 'เมืองกำแพงดวงจันทร์' เพราะคำว่า จัน ก็สามารถแปลว่า 'ดวงจันทร์' ได้ ถึงแม้ว่าคำนี้ในอดีตเคยเขียนเป็น 'ຈັນທຣ໌' ก็ตาม
ประวัติศาสตร์
พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชทรงสถาปนาเวียงจันทน์ขึ้นเป็นราชธานีของอาณาจักรล้านช้าง เมื่อ พ.ศ. 2103 ครั้นเมื่อล้านช้างเสื่อมอำนาจลง ใน พ.ศ. 2250 เวียงจันทน์กลายเป็นอาณาจักรอิสระ เรียกว่าอาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์จนกระทั่ง พ.ศ. 2321 เวียงจันทน์มีชื่อที่ตั้งในรัชสมัยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช ว่า กรุงศรีสัตนาคคนหุต วิสุทธิ์รัตนราชธานีบุรีรมย์
เมืองเวียงจันทน์ หรือนครหลวงเวียงจันทน์ มีประวัติศาสตร์ความเป็นมายาวนาน ซึ่งนักค้นคว้าภายในและต่างประเทศได้ทำการศึกษาและค้นพบหลักฐานทางวัตถุโบราณอันเก่าแก่เป็นต้นคือ เครื่องมือทำมาหากินทั้งเป็นแบบโลหะและแบบหิน นี้เป็นสิ่งยืนยันว่า ในดินแดนแถบนี้เป็นที่ราบเวียงจันทน์ มีคนได้มาอยู่อาศัยมาแล้วประมาณกว่า 500,000 ปี โดยนักวิจัยสำรวจในปี 2010 เนื่องในโอกาสเฉลิมฉลองครบรอบ 450 ปี ทางโทรทัศน์แห่งชาติลาวก็ได้มีการเล่าหวนคืนประวัติศาสตร์นครเวียงจันทน์ และนักวิจัยได้ให้ข้อมูลว่า มนุษย์ได้เข้ามาอาศัยอยู่คงเขตนี้แต่แรก ๆ โดยต่อมาก็มีเผ่าลาว-มอญ ที่ได้นำเอาศาสนาพุทธเข้ามาเข้ามาเผยแพร่ในแผ่นดินลาว ซึ่งเมื่อก่อนล้วนแล้วศาสนาพราหมณ์ทั้งหมด
ตามหนังสืออุรังคธาตุได้เล่าสืบขานกันมาว่า เมืองเวียงจันทน์ก่อร้างสร้างมาจากบ้านเล็ก ๆ ที่มีชื่อว่า "บ้านหนองคันแท้ผีเสื้อน้ำ" (บ้านศรีสังวรในปัจจุบัน) โดย นาย (ลาว: ท้าว) บุรีจันทน์ หรืออ้วยล้วย เป็นเจ้าเมืองแห่งนี้ และได้ตั้งชื่อเมืองว่า เวียงจันทน์ ตามชื่อนามมยดของ บุรีจันทร์ ในช่วงเวลานั้นยังไม่มีการวิจัยหรือค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์เล่มไหนยืนยันได้ว่า ข้อมูลในหนังสือเล่มนี้คือข้อเท็จจริง จนมาถึงสมัยอาณาจักรศรีโคตรบูรณ์ ได้ถูกค้นพบหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่สำคัญหลายอย่างเป็นต้นเช่น การถูกค้นพบพระพุทธรูปที่สร้างด้วยหินและสิลาลึกอยู่สถานที่เดียวกันที่บ้านท่าลาด เมืองแก้วอุดม แขวงเวียงจันทน์ปัจจุบัน ซึ่งเมื่อก่อนก็เป็นอาณาจักรเขตนครเวียงจันทน์ในสมัยนั้น ที่ยังนับถือศาสนาพุทธของชาวนครเวียงจันทน์
ภูมิศาสตร์
เวียงจันทน์อยู่ในช่วงโค้งของแม่น้ำโขง ทิศเหนือติดกับแขวงเวียงจันทน์ ทิศใต้ติดกับแขวงบอลิคำไซ ทางทิศตะวันตกติดกับจังหวัดหนองคาย ประเทศไทย เชื่อมต่อสะพานมิตรภาพไทย–ลาว 1 (หนองคาย–เวียงจันทน์)
ภูมิอากาศ
| ข้อมูลภูมิอากาศของเวียงจันทน์ (ค.ศ. 1981–2010, สูงสุด ค.ศ. 1907–1990) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| เดือน | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ทั้งปี |
| อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | 35.6 (96.1) | 37.8 (100) | 40.0 (104) | 41.1 (106) | 38.9 (102) | 37.8 (100) | 36.1 (97) | 37.2 (99) | 38.9 (102) | 38.9 (102) | 34.4 (93.9) | 33.4 (92.1) | 41.1 (106) |
| อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) | 28.7 (83.7) | 30.8 (87.4) | 33.1 (91.6) | 34.6 (94.3) | 33.1 (91.6) | 32.2 (90) | 31.6 (88.9) | 31.2 (88.2) | 31.3 (88.3) | 31.2 (88.2) | 30.1 (86.2) | 28.3 (82.9) | 31.1 (88) |
| อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) | 22.4 (72.3) | 24.7 (76.5) | 27.1 (80.8) | 29.0 (84.2) | 28.4 (83.1) | 28.1 (82.6) | 27.7 (81.9) | 27.5 (81.5) | 27.3 (81.1) | 26.8 (80.2) | 24.8 (76.6) | 22.2 (72) | 26.3 (79.3) |
| อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) | 17.4 (63.3) | 19.6 (67.3) | 22.1 (71.8) | 24.5 (76.1) | 24.9 (76.8) | 25.2 (77.4) | 25.0 (77) | 24.8 (76.6) | 24.3 (75.7) | 23.4 (74.1) | 20.5 (68.9) | 17.3 (63.1) | 22.4 (72.3) |
| อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | 0.0 (32) | 7.6 (45.7) | 12.1 (53.8) | 17.1 (62.8) | 20.0 (68) | 21.1 (70) | 21.2 (70.2) | 21.1 (70) | 21.2 (70.2) | 12.9 (55.2) | 8.9 (48) | 5.0 (41) | 0.0 (32) |
| ปริมาณฝน มม (นิ้ว) | 7.8 (0.307) | 15.3 (0.602) | 39.2 (1.543) | 92.8 (3.654) | 233.5 (9.193) | 264.6 (10.417) | 307.2 (12.094) | 332.9 (13.106) | 270.2 (10.638) | 96.6 (3.803) | 13.5 (0.531) | 3.7 (0.146) | 1,677.2 (66.031) |
| ความชื้นร้อยละ | 70 | 68 | 66 | 69 | 78 | 82 | 82 | 84 | 83 | 78 | 72 | 70 | 75 |
| วันที่มีฝนตกโดยเฉลี่ย (≥ 1.0 mm) | 1 | 2 | 5 | 8 | 16 | 19 | 20 | 22 | 17 | 9 | 2 | 1 | 122 |
| จำนวนชั่วโมงที่มีแดด | 239.8 | 216.9 | 218.5 | 227.6 | 195.3 | 140.8 | 129.9 | 133.0 | 165.9 | 210.5 | 228.5 | 246.6 | 2,353.5 |
| แหล่งที่มา 1: , (สูงสุด ค.ศ. 1907–1990) | |||||||||||||
| แหล่งที่มา 2: NOAA (ความชื้น ค.ศ. 1961–1990) | |||||||||||||
การคมนาคม
ภายในประเทศลาว
การเดินทางภายในประเทศลาว มีรถโดยสารประจำทางกระจายทั่วเมือง โดยเชื่อมระหว่างไปทั่วประเทศ
จากประเทศไทย
สะพานมิตรภาพไทย–ลาวที่สร้างขึ้นในคริสต์ทศวรรษ 1990 ข้ามแม่น้ำ 18 กิโลเมตรไปที่เมืองหนองคายในประเทศไทย ต่อมามีการเปลี่ยนชื่อสะพานใน ค.ศ. 2007 โดยการเพิ่มคำว่า "แห่งที่ 1" หลังมีการสร้างสะพานมิตรภาพไทย-ลาว 2 ซึ่งเชื่อมระหว่างจังหวัดมุกดาหารในประเทศไทยกับแขวงสุวรรณเขตในประเทศลาว และเปิดใช้งานในช่วงต้น ค.ศ. 2007
ต่อมามีการเปิดใช้งานรางมีเตอร์เกจที่เชื่อมเหนือสะพานในวันที่ 5 มีนาคม ค.ศ. 2009 โดยสิ้นสุดที่สถานีรถไฟท่านาแล้งในหมู่บ้านดงโพสี (แขวงเวียงจันทน์) ซึ่งอยู่ห่างจากเวียงจันทน์ไปทางตะวันออก 20 กิโลเมตร ในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2010 เจ้าหน้าที่ลาวมีแผนที่จะแปลงสถานที่ไปเป็นสถานีขนส่งสินค้าทางรถไฟไว้สำหรับการขนส่งสินค้าระบบราง ซึ่งจะทำให้สินค้าจากกรุงเทพฯ ไปที่ลาวมีราคาถูกมากกว่าการขนส่งทางถนน
ไปประเทศไทย
มีบริการรถบัสระหว่างเวียงจันทน์ถึงหนองคาย อุดรธานี และขอนแก่น
จากประเทศจีน
ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2010 มีการประกาศแผนสร้างรถไฟความเร็วสูงความยาว 530 กิโลเมตรเชื่อมระหว่างเวียงจันทน์กับสิบสองปันนา มณฑลยูนนาน ประเทศจีน ซึ่งภายหลังมีการปรับเส้นทางไปเป็นบ่อเต็นถึงเวียงจันทน์ รวมเส้นทางมีความยาว 421.243 กิโลเมตร ให้บริการ 21 สถานี รวม 5 สถานีหลัก ข้ามสะพาน 165 แห่ง และอุโมงค์ 69 แห่ง การก่อสร้างเส้นทางนี้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ ได้เริ่มต้นขึ้นในวันที่ 25 เมษายน ค.ศ. 2011 และคาดว่าจะเปิดใช้งานในวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 2021
ทางอากาศ
เวียงจันทน์มีบริการท่าอากาศยานนานาชาติวัตไตที่เชื่อมต่อกับประเทศอื่น ๆ ในเอเชีย โดยการบินลาวมีเที่ยวบินในประเทศ ในประเทศไทย ท่าอากาศยานนานาชาติอุดรธานี หนึ่งในจุดหมายหลักของวัตไต อยู่ห่างกันน้อยกว่า 90 กิโลเมตร
การท่องเที่ยว
เวียงจันทน์มีชื่อเสียงเรื่องการท่องเที่ยว ที่มีนักท่องเที่ยวหลั่งไหลมามากมายในแต่ละปี เนื่องจากเวียงจันทน์เป็นเมืองที่มีวัฒนธรรมเก่าแก่ผสมความทันสมัยอย่างลงตัว
สถานที่สำคัญ
- ปะตูไซ สัญลักษณ์แห่งชัยชนะของปวงชนลาว พ้นจากการเป็นเมืองขึ้น โดยเลียนแบบประตูชัยในฝรั่งเศส แต่ใช้ศิลปะลาว[]
- หอพระแก้ว เดิมเป็นวัด เคยเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกต ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑ์และมีร้านขายของที่ระลึก
- พระธาตุหลวง พระธาตุ (สถูป) ขนาดใหญ่สีทองอร่าม บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ และเป็นเครื่องหมายในดวงตราสำคัญของประเทศ
- วัดสีสะเกด อีกวัดหนึ่งที่ไม่ได้ถูกทำลายในช่วงสงคราม มีพระพุทธรูปใหญ่ และเล็กเรียงรายอยู่มากที่สุด
- ตลาดจีนชั่งเจี่ยง
การศึกษา
มหาวิทยาลัยแห่งชาติลาว หนึ่งในสามมหาวิทยาลัยในประเทศ ตั้งอยู่ในเวียงจันทน์
เศรษฐกิจ
เวียงจันทน์เป็นแรงขับเคลื่อนในการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจในประเทศลาว เมืองนี้มีการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็วจากการลงทุนของต่างชาติ ใน ค.ศ. 2011 ตลาดหลักทรัพย์เปิดหุ้นบริษัทจดทะเบียน 2 แห่งที่มีความร่วมมือของเกาหลีใต้
สาธารณสุข
โรงพยาบาลมโหสถ เป็นโรงพยาบาลศูนย์ประจำประเทศลาว
เป็นโรงพยาบาลศูนย์ประจำประเทศลาวอีกแห่งหนึ่ง ซึ่งได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐบาลจีน จะเป็นโรงพยาบาลที่ใหญ่ที่สุดในประเทศลาวและทันสมัยที่สุดจำนวน500เตียง[]
เมืองพี่น้อง
อ้างอิง
- United Nations Statistics Division. "Population by sex, rate of population increase, surface area and density" (PDF). สืบค้นเมื่อ 9 November 2007.
- Lao Statistics Bureau (21 October 2016). "Results of Population and Housing Census 2015" (PDF). สืบค้นเมื่อ 8 January 2018.
- Askew, Marc; Long, Colin; Logan, William (2006). Vientiane: Transformations of a Lao Landscape (ภาษาอังกฤษ). . pp. 15, 46. ISBN .
- Goscha, Christopher E.; Ivarsson, Søren (2003). Contesting Visions of the Lao Past: Laos Historiography at the Crossroads. . pp. 34 n.62, 204 n.18. ISBN .
- "ກ່ອນຈະມາເປັນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ພະທາດຫຼວງທີ່ປວງຊົນລາວສັກກາລະບູຊາ". muan.sanook.com (ภาษาอังกฤษ).
- . World Meteorological Organization. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 July 2021. สืบค้นเมื่อ 16 July 2021.
- "Klimatafel von Vientiane (Viangchan) / Laos" (PDF). Baseline climate means (1961–1990) from stations all over the world (ภาษาเยอรมัน). Deutscher Wetterdienst. สืบค้นเมื่อ 23 January 2016.
- "Vientiane Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. สืบค้นเมื่อ 29 November 2013.
- "Timetables". Vientiane Capital State Bus Enterprise. VCSBE. สืบค้นเมื่อ 8 December 2014.
- Matthias Gasnier (13 August 2012). "Laos 2012 Update: Chinese models keep spreading". bestsellingcarsblog.com. สืบค้นเมื่อ 10 November 2013.
- . . 5 March 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-07-22. สืบค้นเมื่อ 2021-11-07.
- Andrew Spooner (27 February 2009). "First train to Laos". The Guardian. สืบค้นเมื่อ 13 March 2011.
- Rapeepat Mantanarat (9 November 2010). . TTR Weekly. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 July 2011. สืบค้นเมื่อ 13 March 2011.
- . Railways Africa. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 January 2014. สืบค้นเมื่อ 7 December 2010.
- . Laos-Travel-Guide. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 July 2011. สืบค้นเมื่อ 18 January 2011.
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 8 July 2011. สืบค้นเมื่อ 25 December 2010.
- . People's Daily. 25 April 2011. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 29 April 2011. สืบค้นเมื่อ 26 April 2011.
- "Route Map". Lao Airlines. Lao Airlines. สืบค้นเมื่อ 8 December 2014.
- "National University of Laos (NUOL)". National University of Laos (NUOL). NUOL. สืบค้นเมื่อ 8 December 2014.
- Work begins on major new Vientiane shopping centre | Lao Voices 3 พฤษภาคม 2011 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- "Laos stocks soar on debut – yes, both of them". Financial Times.
อ่านเพิ่ม
- Askew, Marc, William Stewart Logan, and Colin Long. Vientiane: Transformations of a Lao Landscape. London: Routledge, 2007. ISBN
- Sharifi et al., Can master planning control and regulate urban growth in Vientiane, Laos?. Landscape and Urban Planning, 2014. DOI: 10.1016/j.landurbplan.2014.07.014
- Flores, Penelope V. Good-Bye, Vientiane: Untold Stories of Filipinos in Laos. San Francisco, CA: Philippine American Writers and Artists, Inc, 2005. ISBN
- Renaut, Thomas, and Arnaud Dubus. Eternal Vientiane. City heritage. Hong Kong: Published by Fortune Image Ltd. for Les Editions d'Indochine, 1995.
- Schrama, Ilse, and Birgit Schrama. Buddhist Temple Life in Laos: Wat Sok Pa Luang. Bangkok: Orchid Press, 2006. ISBN
- Women's International Group Laos. Vientiane Guide. Vientiane: Women's International Group, 1993.
แหล่งข้อมูลอื่น
![image]()
คู่มือการท่องเที่ยว เวียงจันทน์ จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ewiyngcnthn law ວຽງຈ ນ xxkesiyng ʋieŋ tɕan epnemuxnghlwngaelaemuxngihythisudkhxngpraethslaw xyuinlumaemnaokhng aebngkarpkkhrxngxxkepn 9 emuxng pccubnklayepnsunyklangthangesrsthkic enuxngcakkaretibotthangesrsthkic samaon ph s 2563 rabuwaemuxngnimiprachakr 948 477 khnewiyngcnthn ວຽງຈ ນ law emuxnghlwngນະຄອນຫ ວງວຽງຈ ນ nkhrhlwngewiyngcnthncakbn sayipkhwa patuis phaphewiyngcnthnmxngcakpatuis wdsisaekd phrathatuhlwngewiyngcnthnaesdngaephnthipraethslawewiyngcnthnaesdngaephnthithwipexechiyphikd 17 58 N 102 36 E 17 967 N 102 600 E 17 967 102 600praethslawaekhwngewiyngcnthnkxtngkhriststwrrsthi 9phunthi thnghmd3 920 tr km 1 510 tr iml khwamsung174 emtr 570 fut prachakr samaon ph s 2563 thnghmd948 477 khnekhtewlaUTC 7 ewiyngcnthnepnthiruckcakkarepnthitngkhxngphrathatuhlwng xnusrnsthanaehngchatilawthisakhythisud sungepnthiruckinthanasylksnpracachatiaela briewnniepnthitngkhxngwdsakhyhlay aehng echnhxphraaekw sungekhyepnthipradisthankhxngphraaekwmrkt emuxngniepnsthanthicdngansiekmskhrngthi 25 ineduxnthnwakhm kh s 2009sphthmulwithyainxdit chuxemuxngekhyekhiynepn ວຽງຈ ນທນ aetpccubnmkekhiynepn ວຽງຈ ນ khawa ewiyng ວຽງ inphasalaw suxthung emuxngkaaephng swn cn ຈ ນ xditsakdepn ຈ ນທນ macaksphthphasabalisnskvtwa candana cn thn चन दन t ɕand ana imcnthn aelasamarthaeplepn emuxngkaaephngimcnthn chawlawbangswnechuxaebbphid wamnsuxthung emuxngkaaephngdwngcnthr ephraakhawa cn ksamarthaeplwa dwngcnthr id thungaemwakhaniinxditekhyekhiynepn ຈ ນທຣ ktamprawtisastrphraecaichyechsthathirachthrngsthapnaewiyngcnthnkhunepnrachthanikhxngxanackrlanchang emux ph s 2103 khrnemuxlanchangesuxmxanaclng in ph s 2250 ewiyngcnthnklayepnxanackrxisra eriykwaxanackrlanchangewiyngcnthncnkrathng ph s 2321 ewiyngcnthnmichuxthitnginrchsmyphraecaichyechsthathirach wa krungsristnakhkhnhut wisuththirtnrachthaniburirmy emuxngewiyngcnthn hruxnkhrhlwngewiyngcnthn miprawtisastrkhwamepnmayawnan sungnkkhnkhwaphayinaelatangpraethsidthakarsuksaaelakhnphbhlkthanthangwtthuobranxnekaaekepntnkhux ekhruxngmuxthamahakinthngepnaebbolhaaelaaebbhin niepnsingyunynwa indinaednaethbniepnthirabewiyngcnthn mikhnidmaxyuxasymaaelwpramankwa 500 000 pi odynkwicysarwcinpi 2010 enuxnginoxkasechlimchlxngkhrbrxb 450 pi thangothrthsnaehngchatilawkidmikarelahwnkhunprawtisastrnkhrewiyngcnthn aelankwicyidihkhxmulwa mnusyidekhamaxasyxyukhngekhtniaetaerk odytxmakmiephalaw mxy thiidnaexasasnaphuththekhamaekhamaephyaephrinaephndinlaw sungemuxkxnlwnaelwsasnaphrahmnthnghmd tamhnngsuxxurngkhthatuidelasubkhanknmawa emuxngewiyngcnthnkxrangsrangmacakbanelk thimichuxwa banhnxngkhnaethphiesuxna bansrisngwrinpccubn ody nay law thaw buricnthn hruxxwylwy epnecaemuxngaehngni aelaidtngchuxemuxngwa ewiyngcnthn tamchuxnammydkhxng buricnthr inchwngewlannyngimmikarwicyhruxkhnkhwathangwithyasastrelmihnyunynidwa khxmulinhnngsuxelmnikhuxkhxethccring cnmathungsmyxanackrsriokhtrburn idthukkhnphbhlkthanthangwithyasastrthisakhyhlayxyangepntnechn karthukkhnphbphraphuththrupthisrangdwyhinaelasilalukxyusthanthiediywknthibanthalad emuxngaekwxudm aekhwngewiyngcnthnpccubn sungemuxkxnkepnxanackrekhtnkhrewiyngcnthninsmynn thiyngnbthuxsasnaphuththkhxngchawnkhrewiyngcnthnphumisastrewiyngcnthnxyuinchwngokhngkhxngaemnaokhng thisehnuxtidkbaekhwngewiyngcnthn thisittidkbaekhwngbxlikhais thangthistawntktidkbcnghwdhnxngkhay praethsithy echuxmtxsaphanmitrphaphithy law 1 hnxngkhay ewiyngcnthn phumixakas khxmulphumixakaskhxngewiyngcnthn kh s 1981 2010 sungsud kh s 1907 1990 eduxn m kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh thngpixunhphumisungsudthiekhybnthuk C F 35 6 96 1 37 8 100 40 0 104 41 1 106 38 9 102 37 8 100 36 1 97 37 2 99 38 9 102 38 9 102 34 4 93 9 33 4 92 1 41 1 106 xunhphumisungsudechliy C F 28 7 83 7 30 8 87 4 33 1 91 6 34 6 94 3 33 1 91 6 32 2 90 31 6 88 9 31 2 88 2 31 3 88 3 31 2 88 2 30 1 86 2 28 3 82 9 31 1 88 xunhphumiechliyaetlawn C F 22 4 72 3 24 7 76 5 27 1 80 8 29 0 84 2 28 4 83 1 28 1 82 6 27 7 81 9 27 5 81 5 27 3 81 1 26 8 80 2 24 8 76 6 22 2 72 26 3 79 3 xunhphumitasudechliy C F 17 4 63 3 19 6 67 3 22 1 71 8 24 5 76 1 24 9 76 8 25 2 77 4 25 0 77 24 8 76 6 24 3 75 7 23 4 74 1 20 5 68 9 17 3 63 1 22 4 72 3 xunhphumitasudthiekhybnthuk C F 0 0 32 7 6 45 7 12 1 53 8 17 1 62 8 20 0 68 21 1 70 21 2 70 2 21 1 70 21 2 70 2 12 9 55 2 8 9 48 5 0 41 0 0 32 primanfn mm niw 7 8 0 307 15 3 0 602 39 2 1 543 92 8 3 654 233 5 9 193 264 6 10 417 307 2 12 094 332 9 13 106 270 2 10 638 96 6 3 803 13 5 0 531 3 7 0 146 1 677 2 66 031 khwamchunrxyla 70 68 66 69 78 82 82 84 83 78 72 70 75wnthimifntkodyechliy 1 0 mm 1 2 5 8 16 19 20 22 17 9 2 1 122canwnchwomngthimiaedd 239 8 216 9 218 5 227 6 195 3 140 8 129 9 133 0 165 9 210 5 228 5 246 6 2 353 5aehlngthima 1 sungsud kh s 1907 1990 aehlngthima 2 NOAA khwamchun kh s 1961 1990 karkhmnakhmphayinpraethslaw karedinthangphayinpraethslaw mirthodysarpracathangkracaythwemuxng odyechuxmrahwangipthwpraeths cakpraethsithy aethksiekainewiyngcnthnkalngthukaethnthidwyrththiphlitinpraethscin xyangrthkhnni saphanmitrphaphithy lawthisrangkhuninkhristthswrrs 1990 khamaemna 18 kiolemtripthiemuxnghnxngkhayinpraethsithy txmamikarepliynchuxsaphanin kh s 2007 odykarephimkhawa aehngthi 1 hlngmikarsrangsaphanmitrphaphithy law 2 sungechuxmrahwangcnghwdmukdaharinpraethsithykbaekhwngsuwrrnekhtinpraethslaw aelaepidichnganinchwngtn kh s 2007 txmamikarepidichnganrangmietxrekcthiechuxmehnuxsaphaninwnthi 5 minakhm kh s 2009 odysinsudthisthanirthifthanaaelnginhmubandngophsi aekhwngewiyngcnthn sungxyuhangcakewiyngcnthnipthangtawnxxk 20 kiolemtr ineduxnphvscikayn kh s 2010 ecahnathilawmiaephnthicaaeplngsthanthiipepnsthanikhnsngsinkhathangrthifiwsahrbkarkhnsngsinkharabbrang sungcathaihsinkhacakkrungethph ipthilawmirakhathukmakkwakarkhnsngthangthnn ippraethsithy mibrikarrthbsrahwangewiyngcnthnthunghnxngkhay xudrthani aelakhxnaekn cakpraethscin ineduxntulakhm kh s 2010 mikarprakasaephnsrangrthifkhwamerwsungkhwamyaw 530 kiolemtrechuxmrahwangewiyngcnthnkbsibsxngpnna mnthlyunnan praethscin sungphayhlngmikarprbesnthangipepnbxetnthungewiyngcnthn rwmesnthangmikhwamyaw 421 243 kiolemtr ihbrikar 21 sthani rwm 5 sthanihlk khamsaphan 165 aehng aelaxuomngkh 69 aehng karkxsrangesnthangni sungepnswnhnungkhxng iderimtnkhuninwnthi 25 emsayn kh s 2011 aelakhadwacaepidichnganinwnthi 2 thnwakhm kh s 2021 thangxakas ewiyngcnthnmibrikarthaxakasyannanachatiwtitthiechuxmtxkbpraethsxun inexechiy odykarbinlawmiethiywbininpraeths inpraethsithy thaxakasyannanachatixudrthani hnungincudhmayhlkkhxngwtit xyuhangknnxykwa 90 kiolemtrkarthxngethiywwdphraaekwphrathatuhlwngpatuis sylksnaehngchychnacakfrngesstladcinchngeciyng ewiyngcnthnmichuxesiyngeruxngkarthxngethiyw thiminkthxngethiywhlngihlmamakmayinaetlapi enuxngcakewiyngcnthnepnemuxngthimiwthnthrrmekaaekphsmkhwamthnsmyxyanglngtw sthanthisakhy patuis sylksnaehngchychnakhxngpwngchnlaw phncakkarepnemuxngkhun odyeliynaebbpratuchyinfrngess aetichsilpalaw txngkarxangxing hxphraaekw edimepnwd ekhyepnthipradisthanphraaekwmrkt pccubnepnphiphithphnthaelamirankhaykhxngthiraluk phrathatuhlwng phrathatu sthup khnadihysithxngxram brrcuphrabrmsaririkthatu aelaepnekhruxnghmayindwngtrasakhykhxngpraeths wdsisaekd xikwdhnungthiimidthukthalayinchwngsngkhram miphraphuththrupihy aelaelkeriyngrayxyumakthisud tladcinchngeciyngkarsuksamhawithyalyaehngchatilaw hnunginsammhawithyalyinpraeths tngxyuinewiyngcnthnesrsthkicewiyngcnthnepnaerngkhbekhluxninkarepliynaeplngthangesrsthkicinpraethslaw emuxngnimikaretibotthangesrsthkicxyangrwderwcakkarlngthunkhxngtangchati in kh s 2011 tladhlkthrphyepidhunbristhcdthaebiyn 2 aehngthimikhwamrwmmuxkhxngekahliitsatharnsukhorngphyabalmohsth epnorngphyabalsunypracapraethslaw epnorngphyabalsunypracapraethslawxikaehnghnung sungidrbngbpramansnbsnuncakrthbalcin caepnorngphyabalthiihythisudinpraethslawaelathnsmythisudcanwn500etiyng txngkarxangxing emuxngphinxngkrungethphmhankhr ithy hnxngkhay ithy cittakxng bngklaeths phnmepy kmphucha nkhrohciminh ewiydnam xinodniesiy ekiywot yipunphaphprithsnkrungewiyngcnthnmumsungxangxingUnited Nations Statistics Division Population by sex rate of population increase surface area and density PDF subkhnemux 9 November 2007 Lao Statistics Bureau 21 October 2016 Results of Population and Housing Census 2015 PDF subkhnemux 8 January 2018 Askew Marc Long Colin Logan William 2006 Vientiane Transformations of a Lao Landscape phasaxngkvs pp 15 46 ISBN 978 1 134 32365 4 Goscha Christopher E Ivarsson Soren 2003 Contesting Visions of the Lao Past Laos Historiography at the Crossroads pp 34 n 62 204 n 18 ISBN 978 87 91114 02 1 ກ ອນຈະມາເປ ນນະຄອນຫ ວງວຽງຈ ນ ແລະ ພະທາດຫ ວງທ ປວງຊ ນລາວສ ກກາລະບ ຊາ muan sanook com phasaxngkvs World Meteorological Organization khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 16 July 2021 subkhnemux 16 July 2021 Klimatafel von Vientiane Viangchan Laos PDF Baseline climate means 1961 1990 from stations all over the world phasaeyxrmn Deutscher Wetterdienst subkhnemux 23 January 2016 Vientiane Climate Normals 1961 1990 National Oceanic and Atmospheric Administration subkhnemux 29 November 2013 Timetables Vientiane Capital State Bus Enterprise VCSBE subkhnemux 8 December 2014 Matthias Gasnier 13 August 2012 Laos 2012 Update Chinese models keep spreading bestsellingcarsblog com subkhnemux 10 November 2013 5 March 2009 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 07 22 subkhnemux 2021 11 07 Andrew Spooner 27 February 2009 First train to Laos The Guardian subkhnemux 13 March 2011 Rapeepat Mantanarat 9 November 2010 TTR Weekly khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 27 July 2011 subkhnemux 13 March 2011 Railways Africa khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 31 January 2014 subkhnemux 7 December 2010 Laos Travel Guide khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 13 July 2011 subkhnemux 18 January 2011 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 8 July 2011 subkhnemux 25 December 2010 People s Daily 25 April 2011 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 29 April 2011 subkhnemux 26 April 2011 Route Map Lao Airlines Lao Airlines subkhnemux 8 December 2014 National University of Laos NUOL National University of Laos NUOL NUOL subkhnemux 8 December 2014 Work begins on major new Vientiane shopping centre Lao Voices 3 phvsphakhm 2011 thi ewyaebkaemchchin Laos stocks soar on debut yes both of them Financial Times xanephimAskew Marc William Stewart Logan and Colin Long Vientiane Transformations of a Lao Landscape London Routledge 2007 ISBN 978 0 415 33141 8 Sharifi et al Can master planning control and regulate urban growth in Vientiane Laos Landscape and Urban Planning 2014 DOI 10 1016 j landurbplan 2014 07 014 Flores Penelope V Good Bye Vientiane Untold Stories of Filipinos in Laos San Francisco CA Philippine American Writers and Artists Inc 2005 ISBN 978 0 9763316 1 2 Renaut Thomas and Arnaud Dubus Eternal Vientiane City heritage Hong Kong Published by Fortune Image Ltd for Les Editions d Indochine 1995 Schrama Ilse and Birgit Schrama Buddhist Temple Life in Laos Wat Sok Pa Luang Bangkok Orchid Press 2006 ISBN 978 974 524 073 5 Women s International Group Laos Vientiane Guide Vientiane Women s International Group 1993 aehlngkhxmulxunkhumuxkarthxngethiyw ewiyngcnthn cakwikithxngethiyw inphasaxngkvs