- พระนามเดิม จักรพรรดิราชวงศ์ทรงอยู่ในราชสกุล อ้ายซินเจว๋หลัว (อักษรจีนตัวย่อ: 爱新觉罗; อักษรจีนตัวเต็ม: 愛新覺羅; พินอิน: àixīn juéluó) แต่ตามปฏิบัติของชาวแมนจู การเรียกชื่อไม่จำเป็นต้องรวมนามสกุล
- พระนามเรียกขาน และ พระนามแต่งตั้ง ส่วนมาก จักรพรรดิบางพระองค์ของจีนอาจมีพระนามเรียกขานเหมือนกันก็ได้ ดังนั้นเพื่อป้องกันการสับสน จึงให้มีชื่อราชวงศ์นำหน้า ตัวอย่างเช่น จักรพรรดิเฉียนหลง มีพระนามเรียกขานว่า ชิงเกาจง
- พระนามเรียกขาน เป็นพระนามของจักรพรรดิจีนที่ตั้งขึ้นมาหลังจากจักรพรรดิพระองค์นั้น ๆ เสด็จสวรรคต
- รัชศก คือ การเรียกชื่อยุคที่จักรพรรดิแต่ละพระองค์ครองราชย์
รายพระนามจักรพรรดิราชวงศ์ชิง
พระนามที่รู้จักกันดี | พระบรมสาทิสลักษณ์/ฉายาลักษณ์ | ระยะเวลาครองราชย์ | พระนามเดิม | รัชศก | พระนามเรียกขาน (ภาษาจีน– ภาษาแมนจู) | พระนามแต่งตั้ง | หมายเหตุ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
นู่เอ๋อร์ฮาชื่อ (21 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1559– 30 กันยายน ค.ศ. 1626) | ค.ศ. 1616 ↓ ค.ศ. 1626 | นู่เอ๋อร์ฮาชื่อ 努爾哈赤 (พินอิน: Nǔ'ěrhāchì) | เทียนมิ่ง* 天命 Abkai fulingga | เกาตี้# 高帝 Dergi | ไท่จู่ 太祖 | * เทียนมิ่งไม่ได้ใช่เป็นรัชศกในช่วงนั้น. # พระนามเรียนขานเดิมพระนามว่า อู่หวงตี้ หรือ จักรพรรดิผู้กล้าหาญ( 武皇帝 ; แมนจู: Horonggo), แต่ใน ค.ศ. 1662 ได้เปลี่ยนเป็น "เกาหวงตี้" หรือจักรพรรดิผู้สูงส่ง (高皇帝). | |
หวงไท่จี๋ (28 พฤศจิกายน ค.ศ. 1592– 21 กันยายน ค.ศ. 1643) | ค.ศ. 1626 ↓ ค.ศ. 1643 | หวงไท่จี๋* | เทียนฉง# 天聰 Abkai sure (1627–1636); ฉงเต๋อx | เหวินตี้ 文帝 Genggiyen Su | ไท่จง 太宗 | * "หวงไท่จี๋" แปลว่า "องค์ชายหวง" เป็นตำแหน่ง ไม่ใช่ชื่อ และหวงไท่จี๋มีอีกพระนามหนึ่งในหนังสือประวัติศาสตร์บางเล่มว่า อาปาไห่ (阿巴海) #เทียนฉงอาจจะไม่เคยใช้เป็นรัชศก. x หวงไท่จี๋เปลี่ยนรัชศกเป็น ฉงเต๋อ เมื่อทรงสถาปนาพระองค์เป็นจักรพรรดิและเปลี่ยนชื่อราชวงศ์เป็นราชวงศ์ชิง | |
จักรพรรดิซุ่นจื้อ (15 มีนาคม ค.ศ. 1638– 5 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1661) | (8 กุมภาพันธ์) ค.ศ. 1644* ↓ ค.ศ. 1661 (18 ปี) | ฟูหลิน 福臨 | ซุ่นจื้อ 順治 Ijishūn dasan | จางตี้ 章帝 Eldembure | ซื่อจู 世祖 | * นับตั้งแต่ ค.ศ. 1643 ถึง ค.ศ. 1650, พระราชอำนาจอยู่ในมือของ ตัวเอ่อร์กุ่น และทรงปกครองบ้านเมืองด้วยพระองค์เองเมื่อ ค.ศ. 1651 | |
จักรพรรดิคังซี (4 พฤษภาคม ค.ศ. 1654– 20 ธันวาคม ค.ศ. 1722) | (18 กุมภาพันธ์) ค.ศ. 1662* ↓ ค.ศ. 1722 (61 ปี) | เสวียนเย่ 玄燁 | คังซี 康熙 Elhe taifin | เหรินตี้ 仁帝 Gosin | เซิ่งจู่ 聖祖 | * ตั้งแต่ปี 1669, พระราชอำนาจอยู่ในมือของ 4 ผู้สำเร็จราชการ ,ผู้ที่มีอำนาจมากที่สุดคือ เอ๋าไป้. | |
จักรพรรดิยงเจิ้ง (13 ธันวาคม ค.ศ. 1678– 8 ตุลาคม ค.ศ. 1735) | (20 ธันวาคม) ค.ศ. 1722 ↓ ค.ศ. 1735 (13 ปี) | อิ้นเจิน 胤禛 | ยงเจิ้ง 雍正 Hūwaliyasun tob | เซี่ยนตี้ 憲帝 Temgetulehe | ซื่อจง 世宗 | ||
จักรพรรดิเฉียนหลง (25 กันยายน ค.ศ. 1711– 7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1799) | (12 กุมภาพันธ์) ค.ศ. 1736 ↓ ค.ศ. 1796* (60 ปี) | หงลี่ 弘曆 | เฉียนตี้ 乾隆 Abkai wehiyehe | ฉุนตี้ 純帝 Yongkiyangga | เกาจง 高宗 | * จักรพรรดิเฉียนหลง สละราชสมบัติในปี ค.ศ. 1796 และดำรงพระยศเป็น จักรพรรดิสูงสุด หรือ ไท่ซั่งหวง (太上皇帝) การสละราชสมบัติในครั้งนี้ ถือเป็นการแสดงความกตัญญู ว่าจะไม่ครองราชย์นานเกินกว่าจักรพรรดิคังซี ผู้เป็นปู่ อย่างไรก็ตาม พระองค์ทรงดำรงพระราชอำนาจสูงสุดจนกระทั่งสวรรคตใน ค.ศ. 1799 หลังจากจักรพรรดิเฉียนหลงสวรรคต จักรพรรดิเจียชิ่ง จึงได้ดำรงพระราชอำนาจเต็มที่หลังจากที่เป็นจักรพรรดิแค่ในนามตั้งแต่พระบิดาสละราชสมบัติและพระองค์ขึ้นครองราชย์. | |
จักรพรรดิเจียชิ่ง (13 พฤศจิกายน ค.ศ. 1760– 2 กันยายน ค.ศ. 1820) | (9 กุมภาพันธ์)* ค.ศ. 1796 ↓ ค.ศ. 1820 (25 ปี) | ย้งเหยี่ยน# 顒琰 | เจียชิ่ง 嘉慶 Saicungga fengšen | รุ่ยตี้ 睿帝 Sunggiyen | เหรินจง 仁宗 | * วันแรกที่ทรงขึ้นครองราชย์ตรงกับวันแรกของปีเจียชิ่งด้วย แต่ทรงมีเพียงตำแหน่ง แต่ไร้พระราชอำนาจจนพระราชบิดาสวรรคต # พระนามเดิมก่อนขึ้นครองราชย์คือ หย่งเหยี่ยน (永琰), แต่หลังขึ้นครองราชย์ ได้ทรงเปลี่ยนตัวอักษรของพระนามเป็น ย้ง (顒) เนื่องจาก ตัว 永 ("ตลอดกาล") ซ้ำกับชื่อพระนามพระเชษฐาและพระอนุชาของพระองค์ อาจจะไม่เหมาะสม. | |
จักรพรรดิเต้ากวง (16 กันยายน ค.ศ. 1782– 25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1850) | (3 กุมภาพันธ์) ค.ศ. 1821 ↓ ค.ศ. 1850 (30 ปี) | หมินหนิง* 旻寧 | เต้ากวง 道光 Doro eldengge | เฉิงตี้ 成帝 Šanggan | เซวียนจง 宣宗 | * ทรงพระนามเดิมก่อนขึ้นครองราชย์ว่า เหมียนหนิง (綿寧), แต่ทรงเปลี่ยนเป็น หมินหนิ่ง (旻寧) เนื่องจากไม่ต้องการซ้ำพระนามกับพระเชษฐาและพระอนุชาเช่นเดียวกับพระราชบิดา | |
จักรพรรดิเสียนเฟิง (17 กรกฎาคม ค.ศ. 1831– 22 สิงหาคม ค.ศ. 1861) | (1 กุมภาพันธ์) ค.ศ. 1851 ↓ ค.ศ. 1861 (11 ปี) | อี้จู่ 奕詝 | เสียนเฟิง 咸豐 Gubci elgiyengge | เสี่ยนตี้ 顯帝 Iletu | เหวินจง 文宗 | ||
จักรพรรดิถงจื้อ (27 เมษายน ค.ศ. 1856– 12 มกราคม ค.ศ. 1875) | (30 มกราคม) ค.ศ. 1862 ↓ ค.ศ. 1875 (13 ปี) | ไจ่ฉุน 載淳 | ถงจื้อ* 同治 Yooningga dasan | อี้ตี้ 毅帝 Filingga | มู่จง 穆宗 | * เดิมมีการใช้รัชศกก่อนเปลี่ยนปีว่า ฉีเสียง(祺祥) (Qíxiáng), แต่ด้วยบางเหตุผล รัชศกนี้จึงไม่ได้ใช้ | |
จักรพรรดิกวังซวี่ (14 สิงหาคม ค.ศ. 1871– 14 พฤศจิกายน ค.ศ. 1908) | (6 มกราคม) ค.ศ. 1875 ↓ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1908 (34 ปี) | ไจ่เถียน 載湉 | กวังซวี่ 光緒 Badarangga doro | จิ่งตี้ 景帝 Ambalinggū | เต๋อจง 德宗 | ||
จักรพรรดิผู่อี๋ (7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1906– 17 ตุลาคม ค.ศ. 1967) | (2 ธันวาคม) ค.ศ. 1908 ↓ (17 กุมภาพันธ์) ค.ศ. 1912* (4 ปี) | ผู่อี๋ 溥儀 หรือ เฮนรี่ | เซวียนถ่ง 宣統 Gehungge yoso | หมิงตี้ 明帝 | ชุนจง 询宗 | *ราชวงศ์ชิงถูกยึดอำนาจในปี พ.ศ. 2454 จักรพรรดิผู่อี๋ จักรพรรดิองค์สุดท้ายสละราชสมบัติในวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2455 อย่างไรก็ตาม ในวันเดียวกัน รัฐบาลสาธารณรัฐจีนในขณะนั้นได้ออก "ประกาศการปฏิบัติต่อจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ชิงอย่างเป็นธรรมหลังจากสละราชสมบัติ" (清帝退位優待條件) ซึ่งอนุญาตให้จักรพรรดิผู่อี๋สามารถดำรงพระยศเดิมได้ และรัฐบาลสาธารณรัฐควรปฏิบัตต่อพระองค์ตามสนธิสัญญาว่าด้วยการปฏิบัติต่อเชื้อพระวงศ์ต่างประเทศ ประกาศฉบับนี้ออกเผยแพร่ในวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1924 |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phranamedim ckrphrrdirachwngsthrngxyuinrachskul xaysinecwhlw xksrcintwyx 爱新觉罗 xksrcintwetm 愛新覺羅 phinxin aixin jueluo aettamptibtikhxngchawaemncu kareriykchuximcaepntxngrwmnamskul phranameriykkhan aela phranamaetngtng swnmak ckrphrrdibangphraxngkhkhxngcinxacmiphranameriykkhanehmuxnknkid dngnnephuxpxngknkarsbsn cungihmichuxrachwngsnahna twxyangechn ckrphrrdiechiynhlng miphranameriykkhanwa chingekacng phranameriykkhan epnphranamkhxngckrphrrdicinthitngkhunmahlngcakckrphrrdiphraxngkhnn esdcswrrkht rchsk khux kareriykchuxyukhthickrphrrdiaetlaphraxngkhkhrxngrachyrayphranamckrphrrdirachwngschingphranamthiruckkndi phrabrmsathislksn chayalksn rayaewlakhrxngrachy phranamedim rchsk phranameriykkhan phasacin phasaaemncu phranamaetngtng hmayehtunuexxrhachux 21 kumphaphnth kh s 1559 30 knyayn kh s 1626 kh s 1616 kh s 1626 nuexxrhachux 努爾哈赤 phinxin Nǔ erhachi ethiynming 天命 Abkai fulingga ekati 高帝 Dergi ithcu 太祖 ethiynmingimidichepnrchskinchwngnn phranameriynkhanedimphranamwa xuhwngti hrux ckrphrrdiphuklahay 武皇帝 aemncu Horonggo aetin kh s 1662 idepliynepn ekahwngti hruxckrphrrdiphusungsng 高皇帝 hwngithci 28 phvscikayn kh s 1592 21 knyayn kh s 1643 kh s 1626 kh s 1643 hwngithci ethiynchng 天聰 Abkai sure 1627 1636 chngetxx 崇德 Wesihun erdemungge 1636 1643 ehwinti 文帝 Genggiyen Su ithcng 太宗 hwngithci aeplwa xngkhchayhwng epntaaehnng imichchux aelahwngithcimixikphranamhnunginhnngsuxprawtisastrbangelmwa xapaih 阿巴海 ethiynchngxaccaimekhyichepnrchsk x hwngithciepliynrchskepn chngetx emuxthrngsthapnaphraxngkhepnckrphrrdiaelaepliynchuxrachwngsepnrachwngschingckrphrrdisuncux 15 minakhm kh s 1638 5 kumphaphnth kh s 1661 8 kumphaphnth kh s 1644 kh s 1661 18 pi fuhlin 福臨 suncux 順治 Ijishun dasan cangti 章帝 Eldembure suxcu 世祖 nbtngaet kh s 1643 thung kh s 1650 phrarachxanacxyuinmuxkhxng twexxrkun aelathrngpkkhrxngbanemuxngdwyphraxngkhexngemux kh s 1651ckrphrrdikhngsi 4 phvsphakhm kh s 1654 20 thnwakhm kh s 1722 18 kumphaphnth kh s 1662 kh s 1722 61 pi eswiyney 玄燁 khngsi 康熙 Elhe taifin ehrinti 仁帝 Gosin esingcu 聖祖 tngaetpi 1669 phrarachxanacxyuinmuxkhxng 4 phusaercrachkar phuthimixanacmakthisudkhux exaip ckrphrrdiyngecing 13 thnwakhm kh s 1678 8 tulakhm kh s 1735 20 thnwakhm kh s 1722 kh s 1735 13 pi xinecin 胤禛 yngecing 雍正 Huwaliyasun tob esiynti 憲帝 Temgetulehe suxcng 世宗ckrphrrdiechiynhlng 25 knyayn kh s 1711 7 kumphaphnth kh s 1799 12 kumphaphnth kh s 1736 kh s 1796 60 pi hngli 弘曆 echiynti 乾隆 Abkai wehiyehe chunti 純帝 Yongkiyangga ekacng 高宗 ckrphrrdiechiynhlng slarachsmbtiinpi kh s 1796 aeladarngphraysepn ckrphrrdisungsud hrux ithsnghwng 太上皇帝 karslarachsmbtiinkhrngni thuxepnkaraesdngkhwamktyyu wacaimkhrxngrachynanekinkwackrphrrdikhngsi phuepnpu xyangirktam phraxngkhthrngdarngphrarachxanacsungsudcnkrathngswrrkhtin kh s 1799 hlngcakckrphrrdiechiynhlngswrrkht ckrphrrdieciyching cungiddarngphrarachxanacetmthihlngcakthiepnckrphrrdiaekhinnamtngaetphrabidaslarachsmbtiaelaphraxngkhkhunkhrxngrachy ckrphrrdieciyching 13 phvscikayn kh s 1760 2 knyayn kh s 1820 9 kumphaphnth kh s 1796 kh s 1820 25 pi yngehyiyn 顒琰 eciyching 嘉慶 Saicungga fengsen ruyti 睿帝 Sunggiyen ehrincng 仁宗 wnaerkthithrngkhunkhrxngrachytrngkbwnaerkkhxngpieciychingdwy aetthrngmiephiyngtaaehnng aetirphrarachxanaccnphrarachbidaswrrkht phranamedimkxnkhunkhrxngrachykhux hyngehyiyn 永琰 aethlngkhunkhrxngrachy idthrngepliyntwxksrkhxngphranamepn yng 顒 enuxngcak tw 永 tlxdkal sakbchuxphranamphraechsthaaelaphraxnuchakhxngphraxngkh xaccaimehmaasm ckrphrrdietakwng 16 knyayn kh s 1782 25 kumphaphnth kh s 1850 3 kumphaphnth kh s 1821 kh s 1850 30 pi hminhning 旻寧 etakwng 道光 Doro eldengge echingti 成帝 Sanggan eswiyncng 宣宗 thrngphranamedimkxnkhunkhrxngrachywa ehmiynhning 綿寧 aetthrngepliynepn hminhning 旻寧 enuxngcakimtxngkarsaphranamkbphraechsthaaelaphraxnuchaechnediywkbphrarachbidackrphrrdiesiynefing 17 krkdakhm kh s 1831 22 singhakhm kh s 1861 1 kumphaphnth kh s 1851 kh s 1861 11 pi xicu 奕詝 esiynefing 咸豐 Gubci elgiyengge esiynti 顯帝 Iletu ehwincng 文宗ckrphrrdithngcux 27 emsayn kh s 1856 12 mkrakhm kh s 1875 30 mkrakhm kh s 1862 kh s 1875 13 pi icchun 載淳 thngcux 同治 Yooningga dasan xiti 毅帝 Filingga mucng 穆宗 edimmikarichrchskkxnepliynpiwa chiesiyng 祺祥 Qixiang aetdwybangehtuphl rchsknicungimidichckrphrrdikwngswi 14 singhakhm kh s 1871 14 phvscikayn kh s 1908 6 mkrakhm kh s 1875 2 thnwakhm kh s 1908 34 pi icethiyn 載湉 kwngswi 光緒 Badarangga doro cingti 景帝 Ambalinggu etxcng 德宗ckrphrrdiphuxi 7 kumphaphnth kh s 1906 17 tulakhm kh s 1967 2 thnwakhm kh s 1908 17 kumphaphnth kh s 1912 4 pi phuxi 溥儀 hrux ehnri eswiynthng 宣統 Gehungge yoso hmingti 明帝 chuncng 询宗 rachwngschingthukyudxanacinpi ph s 2454 ckrphrrdiphuxi ckrphrrdixngkhsudthayslarachsmbtiinwnthi 12 kumphaphnth ph s 2455 xyangirktam inwnediywkn rthbalsatharnrthcininkhnannidxxk prakaskarptibtitxckrphrrdiaehngrachwngschingxyangepnthrrmhlngcakslarachsmbti 清帝退位優待條件 sungxnuyatihckrphrrdiphuxisamarthdarngphraysedimid aelarthbalsatharnrthkhwrptibttxphraxngkhtamsnthisyyawadwykarptibtitxechuxphrawngstangpraeths prakaschbbnixxkephyaephrinwnthi 5 phvscikayn kh s 1924