สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก (ฝรั่งเศส: République Démocratique du Congo) หรือบางครั้งมีผู้เรียกว่า คองโก (Congo) และ คองโก-กินชาซา (Congo-Kinshasa) หรือ คองโกใหญ่ และ คองโกตะวันออก เป็นประเทศหนึ่งในภูมิภาคแอฟริกากลางและเป็นประเทศที่มีขนาดใหญ่อันดับที่ 2 ของทวีป สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกมีอาณาเขตจรดสาธารณรัฐแอฟริกากลางและซูดานใต้ทางทิศเหนือ จรดยูกันดา รวันดา บุรุนดี และแทนซาเนียทางทิศตะวันออก จรดแซมเบียและแองโกลาทางทิศใต้ และจรดสาธารณรัฐคองโกทางทิศตะวันตก โดยมีทางออกสู่ทะเลตามแม่น้ำคองโกไปสู่อ่าวกินี
สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก République démocratique du Congo (ฝรั่งเศส) Repubilika ya Kôngo ya Dimokalasi (กีตูบา) Republíki ya Kongó Demokratíki (ลิงกาลา) Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (สวาฮีลี) Ditunga dia Kongu wa Mungalaata (ลูบา-กาซาย) | |
---|---|
ตราแผ่นดิน | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | กินชาซา |
ภาษาราชการ | ภาษาฝรั่งเศส |
(กีกองโก) ภาษาสวาฮีลี และ (ชีลูบา) | |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว ระบบกึ่งประธานาธิบดี สาธารณรัฐรัฐธรรมนูญ |
เฟลิกซ์ ชีเซเกดี | |
• | |
• | 17 พฤศจิกายน 1879 |
1 กรกฎาคม 1885 | |
15 พฤศจิกายน 1908 | |
30 มิถุนายน 1960 | |
20 กันยายน 1960 | |
• เปลี่ยนชื่อเป็น สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก | 1 สิงหาคม 1964 |
27 ตุลาคม 1971 | |
17 พฤษภาคม 1997 | |
• | 18 กุมภาพันธ์ 2006 |
พื้นที่ | |
• รวม | 2,344,858 ตารางกิโลเมตร (905,355 ตารางไมล์) (11) |
4.3 | |
ประชากร | |
• 2558 ประมาณ | 79,375,136 คน (20) |
• สำมะโนประชากร 2527 | 29,673,000 คน |
29.3 ต่อตารางกิโลเมตร (75.9 ต่อตารางไมล์) (182) | |
เอชดีไอ (2562) | 0.480 ต่ำ · อันดับที่ 175 |
สกุลเงิน | (CDF) |
เขตเวลา | UTC+1 ถึง +2 (WAT, ) |
ขับรถด้าน | ขวา |
รหัสโทรศัพท์ | 243 |
รหัส ISO 3166 | |
โดเมนบนสุด | .cd |
ชื่อ คองโก (หมายถึง "นักล่า") มาจาก (Bakongo) ซึ่งอาศัยอยู่บริเวณลุ่มน้ำคองโก ในอดีตสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกเคยตกเป็นอาณานิคมของเบลเยียม โดยมีชื่อว่า เบลเจียนคองโก (Belgian Congo) ในปี พ.ศ. 2514 หลังจากได้รับเอกราช 11 ปี ก็ได้เปลี่ยนชื่อประเทศจากคองโก-กินชาซา (ใส่ชื่อเมืองหลวงไว้ข้างหลัง เพื่อแยกความแตกต่างระหว่างประเทศนี้กับ สาธารณรัฐคองโก หรือ คองโก-บราซาวีล) เป็นสาธารณรัฐซาอีร์ จนถึงปี พ.ศ. 2540 จึงได้เปลี่ยนชื่อกลับมาเป็น "สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก" ตามเดิม
ดินแดนของคองโก เป็นที่อยู่อาศัยครั้งแรกโดยนักล่าจากแอฟริกากลางเมื่อประมาณ 90,000 ปีก่อน และเข้าถึงได้โดยการขยายอาณาเขตของชนเผ่าบันตูเมื่อประมาณ 3,000 ปีที่แล้ว ทางตะวันตก ปกครองบริเวณปากแม่น้ำคองโกตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 ถึง 19 และในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และตะวันออก มี ลูบา และลุนดา ปกครองดินแดนนี้ตั้งแต่ศตวรรษที่ 16 และ 17 จนถึงศตวรรษที่ 19 กษัตริย์เลออปอลที่ 2 แห่งเบลเยียม ทรงได้รับสิทธิในดินแดนคองโกอย่างเป็นทางการจากประเทศอาณานิคมของยุโรปในปี 1885 และประกาศให้เป็นดินแดนส่วนพระองค์ โดยตั้งชื่อเป็นเสรีรัฐคองโก ตั้งแต่ปี 1885 ถึง 1908 กองทัพอาณานิคมของเขาบังคับให้ประชากรในท้องถิ่นผลิตยางพาราและกระทำการโหดร้ายอย่างกว้างขวาง ในปี 1908 ทรงยกดินแดนเปลี่ยนสถานะกลายเป็นอาณานิคมของเบลเยียม
คองโกได้รับเอกราชจากเบลเยียมเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 1960 และต้องเผชิญกับขบวนการแบ่งแยกดินแดนหลายครั้ง การลอบสังหารนายกรัฐมนตรี ปาทริส ลูมูมบา และการยึดอำนาจโดย โมบูตู เซเซ เซโก ในการรัฐประหารปี 1965 โมบูตูเปลี่ยนชื่อประเทศเป็นซาอีร์ในปี 1971 และบังคับใช้เผด็จการส่วนตัวอันโหดร้าย จนกระทั่งเขาถูกโค่นล้มในปี 1997 โดยสงครามคองโกครั้งแรก จากนั้นประเทศก็เปลี่ยนชื่อกลับและต้องเผชิญกับสงครามคองโกครั้งที่สองระหว่างปี 1998 ถึง 2003 ซึ่งส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 5.4 ล้านคน สงครามยุติลงภายใต้ประธานาธิบดีโฌเเซ็ฟ กาบีลา ซึ่งปกครองประเทศตั้งแต่ปี 2001 ถึง 2019 ซึ่งสิทธิมนุษยชนในประเทศยังคงย่ำแย่ และรวมถึงการละเมิดบ่อยครั้ง เช่น การบังคับบุคคลให้สูญหาย การทรมาน การจำคุกตามอำเภอใจ และการจำกัดเสรีภาพของพลเมือง หลังจากการเลือกตั้งทั่วไปปี 2018 ในการเปลี่ยนแปลงอำนาจอย่างสันติครั้งแรกของประเทศนับตั้งแต่ได้รับเอกราช เฟลิกซ์ ซีเซเกดี สืบทอดตำแหน่งประธานาธิบดีต่อจากกาบีลา ซึ่งดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีตั้งแต่นั้นมา ตั้งแต่ปี 2015 คองโกบริเวณตะวันออกเป็นที่เกิดความขัดแย้งทางทหารอย่างต่อเนื่องในเมืองกีวู
สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกมีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์อย่างมาก แต่ต้องทนทุกข์ทรมานจากความไม่มั่นคงทางการเมือง การขาดโครงสร้างพื้นฐาน การคอร์รัปชั่น และการขุดค้นและแสวงประโยชน์ทั้งในเชิงพาณิชย์และในอาณานิคมมานานหลายศตวรรษ ตามมาด้วยอิสรภาพที่ยาวนานกว่า 60 ปี โดยมีการพัฒนาเพียงเล็กน้อยเท่านั้น . นอกจากเมืองหลวงกินชาซาแล้ว เมืองที่ใหญ่ที่สุดสองแห่งรองลงมาคือเมืองลูบูมบาชีและเมืองอึมบูจีไมอี ต่างก็เป็นชุมชนเหมืองแร่ การส่งออกที่ใหญ่ที่สุดของคองโก คือแร่ธาตุดิบ โดยจีนยอมรับการส่งออกมากกว่า 50% ในปี 2019 ในปี 2021 ระดับการพัฒนามนุษย์ของคองโกอยู่ในอันดับที่ 179 จาก 191 ประเทศตามดัชนีการพัฒนามนุษย์ ใน ค.ศ. 2018 หลังจากสองทศวรรษของสงครามกลางเมือง และความขัดแย้งภายในที่ดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง ผู้ลี้ภัยชาวคองโกประมาณ 600,000 คนยังคงอาศัยอยู่ในประเทศเพื่อนบ้าน เด็กสองล้านคนเสี่ยงต่อภาวะอดอยาก และการสู้รบดังกล่าวทำให้ผู้คนต้องพลัดถิ่น 4.5 ล้านคน ประเทศนี้เป็นสมาชิกของสหประชาชาติ ขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด สหภาพแอฟริกา และ
นิรุกติศาสตร์
สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก ตั้งชื่อตามแม่น้ำคองโกซึ่งไหลผ่านประเทศ แม่น้ำคองโกเป็นแม่น้ำที่ลึกที่สุดในโลกและเป็นแม่น้ำที่ใหญ่เป็นอันดับสามของโลกเมื่อปล่อยน้ำออก ซึ่ง Comité d'études du haut Congo ("คณะกรรมการเพื่อการศึกษาคองโกตอนบน") ซึ่งก่อตั้งโดยกษัตริย์เลออปอลที่ 2 แห่งเบลเยียมในปี 1876 และสมาคมระหว่างประเทศแห่งคองโก ซึ่งก่อตั้งโดยพระองค์ในปี 1879 ก็ได้รับการตั้งชื่อตามแม่น้ำ.
แม่น้ำคองโกได้รับการตั้งชื่อโดยกะลาสีเรือชาวยุโรปยุคแรกตามอาณาจักรกองโก และชาวบันตู ซึ่งเป็นชาวกองโก เมื่อพวกเขาพบแม่น้ำเหล่านี้ในศตวรรษที่ 16 คำว่า กองโก มาจากภาษากองโก (เรียกอีกอย่างว่า กีคองโก) ตามที่นักเขียนชาวอเมริกัน ซามูเอล เฮนรี่ เนลสัน กล่าวไว้ว่า "เป็นไปได้ว่าคำว่า 'คองโก' นั้นหมายความถึงการชุมนุมในที่สาธารณะ และมีรากฐานมาจากรากศัพท์ของคองก้าที่แปลว่า 'การรวบรวม' ชื่อปัจจุบันของชาวกองโก คือชาวบาคองโกที่ได้รับการแนะนำในต้นศตวรรษที่ 20
ในอดีตสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกเป็นที่รู้จักตามลำดับเวลา ได้แก่ เสรีรัฐคองโก เบลเจียนคองโก สาธารณรัฐคองโก-เลออปอลวีล สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก และสาธารณรัฐซาอีร์ ก่อนที่จะกลับคืนสู่ชื่อเดิม ชื่อปัจจุบันก็คือสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก
ในสมัยได้รับเอกราช ประเทศนี้ได้รับการตั้งชื่อว่า สาธารณรัฐคองโก-เลออปอลวีล เพื่อแยกความแตกต่างจากสาธารณรัฐคองโก-บราซซาวีล ซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้าน ด้วยการประกาศใช้รัฐธรรมนูญลูลัวบูร์กเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 1964 ประเทศนี้จึงเปลี่ยนชื่อเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อประเทศเป็น ซาอีร์ (ชื่อเดิมของแม่น้ำคองโก) เมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 1971 โดยประธานาธิบดีโมบูตู เซเซ เซโก
คำว่า ซาอีร์ มาจากภาษาโปรตุเกสที่ดัดแปลงมาจากคำว่า Kikongo nzadi ("แม่น้ำ") ซึ่งเป็นคำตัดทอนจากคำว่า nzadi o nzere ("แม่น้ำซึ่งดูดกลืนแม่น้ำ"): 171 แม่น้ำนี้เป็นที่รู้จักในชื่อซาอีร์ในช่วงศตวรรษที่ 16 และ 17; ดูเหมือนว่าคองโกจะค่อยๆ เข้ามาแทนที่ซาอีร์ในการใช้ภาษาอังกฤษในช่วงศตวรรษที่ 18 และคองโกเป็นชื่อภาษาอังกฤษที่นิยมใช้ในวรรณคดีสมัยศตวรรษที่ 19 แม้ว่าการอ้างถึงซาอีร์เป็นชื่อที่คนพื้นเมืองใช้ (เช่น มาจากการใช้ภาษาโปรตุเกส) ยังคงเป็นเรื่องธรรมดา
ในปี 1992 ที่ประชุมแห่งชาติอธิปไตยลงมติให้เปลี่ยนชื่อประเทศเป็น "สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก" แต่ไม่มีการเปลี่ยนแปลง จนกระทั่งประธานาธิบดีโลร็อง-เดซีเร กาบีลา ฟื้นชื่อประเทศในเวลาต่อมา เมื่อเขาโค่นล้มโมบูตูในปี 1997 และเพื่อแยกความแตกต่างจากสาธารณรัฐคองโกที่อยู่ใกล้เคียง บางครั้งจึงเรียกว่า คองโก (กินชาซา) คองโก-กินชาซา หรือ คองโกใหญ่ บางครั้งชื่อก็ย่อเป็นภาษาอังกฤษว่า DR CongoDRC,DROC และ RDC (ในภาษาฝรั่งเศส)
ประวัติศาสตร์
ก่อนการขยายตัวของชนเผ่าบันตู ดินแดนที่ประกอบด้วยสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกเป็นถิ่นที่อยู่ของกลุ่มชาติพันธุ์มีบูตีที่เก่าแก่ที่สุดในแอฟริกากลาง ภูมิทัศน์ของป่าเขตร้อนและภูมิอากาศแบบเส้นศูนย์สูตรที่เปียกชื้นทำให้ประชากรในภูมิภาคมีน้อยและขัดขวางการจัดตั้งสังคมที่ก้าวหน้า วัฒนธรรมนักล่าสัตว์ที่หลงเหลืออยู่ส่วนใหญ่ยังคงอยู่ในยุคปัจจุบัน
ยุคก่อนอาณานิคม
ก่อนที่ดินแดนคองโกจะตกอยู่ภายใต้การปกครองของชาติตะวันตก ดินแดนคองโกเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของ (Pygmy) จากนั้น (Bantu) ได้เริ่มเข้ามายึดครองพื้นที่และตั้งถิ่นฐานในบริเวณนี้ และเริ่มมีการจัดระบบการปกครองโดยมีกษัตริย์เป็นประมุข มีการทำเกษตรกรรม และการใช้วัสดุอุปกรณ์ที่ทำจากเหล็ก ในศตวรรษที่ 16 ดินแดนคองโกแบ่งการปกครองออกเป็นหลายราชอาณาจักร โดยอาณาจักรที่มีความสำคัญ ได้แก่ (Luba Kingdom) และ (Kuba Federation) ซึ่งทั้งสองอาณาจักรได้เจริญรุ่งเรืองถึงที่สุดในศตวรรษที่ 18 เมื่อเข้าสู่ช่วงต้นศตวรรษที่ 19 ดินแดนคองโกเริ่มเสื่อมถอยลง เนื่องจากมีหลากหลายชนชาติ อาทิ อาหรับ สวาฮิลี นยัมเวซี เข้าไปทำการค้า และเข้าปล้นสะดมชนพื้นเมืองเพื่อบังคับให้เป็นทาส รวมทั้งฆ่าช้างเพื่อเอางา นอกจากนี้ ยังเริ่มแผ่ขยายอิทธิพลของตนจนแทรกซึมไปทั่วดินแดนคองโก ทำให้ดินแดนคองโกอ่อนแอลง
ยุคอาณานิคม
ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 สมเด็จพระเจ้าเลออปอลที่ 2 แห่งเบลเยียมได้มอบหมายให้ เดินทางสำรวจที่ลุ่มแม่น้ำคองโก ซึ่งเป็นดินแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก และแหล่งทรัพยากร ตลอดจนแร่ธาตุที่สำคัญมากมาย โดยเฉพาะเพชร จากนั้นเบลเยียมจึงเข้ายึดครองดินแดนคองโก โดยกำหนดให้คองโกมีสถานะเป็นดินแดนส่วนพระองค์ และเป็นแหล่งทรัพยากรของเบลเยียม และใน ปี 1884-1885 ชาติตะวันตกให้การรับรองว่าดินแดนคองโกเป็นของกษัตริย์เบลเยียม โดยมีชื่อว่า เสรีรัฐคองโก หลังจากนั้น เบลเยียมได้สร้างเส้นทางเพื่ออำนวยความสะดวกในการขนถ่ายสินค้า และได้นำทรัพยากรจากคองโกไปใช้เป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ยังดัดแปลงรูปแบบเกษตรกรรมโดยให้ชาวคองโกเน้นการปลูกและแปรรูปยางพาราเพื่อส่งไปยังเบลเยียมที่อยู่ในช่วงพัฒนาประเทศ และเริ่มให้บริษัทเอกชนเบลเยี่ยมเข้ามาทำเหมืองแร่ อาทิ เพชร อัญมณี และแร่ธาตุที่สำคัญอื่นๆ
การประกาศเอกราช
ความต้องการบริโภคทรัพยากรธรรมชาติและการกดขี่แรงงานชาวคองโกอย่างหนัก ทำให้ในปี 1908 ชาติตะวันตกอื่นๆ ไม่พอใจ และกดดันให้เบลเยี่ยมเปลี่ยนสถานะของคองโกจากดินแดนส่วนพระมหากษัตริย์เบลเยียมมาเป็นอาณานิคมของรัฐบาลเบลเยียมโดยใช้ชื่อเป็น เบลเจียนคองโก แทนการเปลี่ยนสถานะประเทศส่งผลให้สภาพความเป็นอยู่ของชาวคองโกดีขึ้น โดยประชาชนได้รับการศึกษาและได้ใช้ประโยชน์จากระบบสาธารณูปโภคและโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ ที่เบลเยียมสร้างไว้ ต่อมานาย และนาย ปาทริส ลูมูมบา ได้มีบทบาทแข็งขันในการเรียกร้องเอกราชให้คองโก นอกจากนี้ ฝรั่งเศสยังสนับสนุนชาวคองโกให้ลงประชามติเพื่อกำหนดสถานะของชาติตนได้ การพยายามเรียกร้องเอกราชเป็นเหตุให้เกิดการจลาจลในกรุงกินชาซา ในปี 1959 ซึ่งเบลเยียมไม่สามารถควบคุมสถานการณ์ได้ ทำให้เบลเยียมได้มอบเอกราชให้แก่คองโกในวันที่ 30 มิถุนายน 1960
หลังจากได้รับเอกราช คองโกได้จัดการเลือกตั้ง โดยนายลูมูมบาได้รับเลือกเป็นนายกรัฐมนตรีและนายคาซะวูบูเป็นประมุขของรัฐ อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ภายในประเทศคองโกยังอยู่ในความไม่สงบ เนื่องจากยังคงมีการต่อสู้ระหว่างรัฐบาลกับกลุ่มกบฏต่างๆ และสถานการณ์ทวีความซับซ้อนมากขึ้นเมื่อกองกำลังทหารเบลเยี่ยมที่ถูกส่งเข้ามายังคองโกโดยให้เหตุผลว่า เพื่อปกป้องชาวเบลเยียมและภาคเอกชนที่ยังไม่สามารถกลับเบลเยียมได้
วิกฤตการณ์คองโก
ความไม่สงบได้แพร่ขยายไปยังหลายพื้นที่และเกิดการแย่งชิงอำนาจ ทำให้เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 1960 คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (United Nations Security Council: UNSC) ได้รับรองข้อมติ UNSC ที่ 143 (1960) จัดตั้งภารกิจสหประชาชาติในคองโก (United Nations Operation in Congo: ONUC) เพื่อยืนยันการถอนกองกำลังเบลเยียมออกจากคองโก สนับสนุนรัฐบาลจัดระเบียบ ความเรียบร้อยภายในรัฐ และ รักษาบูรณภาพแห่งดินแดนคองโก อย่างไรก็ตาม โดยที่ภารกิจสหประชาชาติไม่สามารถละเมิดกิจการภายในประเทศได้ ความขัดแย้งระหว่างผู้นำประเทศได้ก่อตัวขึ้นส่งผลให้นายคาซะวูบู ปลดนายลูมูมบาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ต่อมาเมื่อวันที่ 14 กันยายน โฌแซ็ฟ-เดซีเร โมบูตู (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็น โมบูตู เซเซ เซโก) ผู้บัญชาการทหารคองโกได้ปลดนายคาซะวูบูออกจากตำแหน่ง
ความขัดแย้งในคองโกยังดำเนินต่อไปและมีการแบ่งดินแดนออกเป็นส่วนย่อย จนกระทั่งปี 1965 นายโมบูตูได้เข้าควบคุมพื้นที่ได้สำเร็จและขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี สังกัดพรรคขบวนการประชาชนปฏิวัติ (MPR) โดยมีวาระการดำรงตำแหน่ง 7 ปี
ภายใต้การปกครองโดยโมบูตู
หลังจากเข้ารับตำแหน่ง นายโมบูตูได้บริหารประเทศแบบรวมศูนย์ โดยได้ยกเลิกตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ให้ประธานาธิบดีมีอำนาจจัดตั้งรัฐบาล วางนโยบายส่งเสริมความเป็นแอฟริกัน (African Authenticity) วางแผนฟื้นฟูเศรษฐกิจของประเทศด้วยการส่งเสริมให้ต่างชาติเข้ามาลงทุน รักษาความสัมพันธ์อันดีกับประเทศตะวันตก และสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับจีน และได้เปลี่ยนชื่อประเทศเป็นซาอีร์ ในปี 1971 อย่างไรก็ตาม การบริหารงานของโมบูตูเต็มไปด้วยความผิดพลาด ทำให้เกิดปัญหาการคอร์รัปชั่น การบริโภคทรัพยากรธรรมชาติอย่างสิ้นเปลือง การนำคนเผ่าเดียวกันกับตน (เผ่า Ngbanda) มาบริหารประเทศจนก่อให้เกิดความขัดแย้งระหว่างชนเผ่าภายในประเทศ จากเหตุผลดังกล่าวทำให้ฝ่ายต่อต้านรัฐบาลนายโมบูตู นำโดยกลุ่มต่อต้านที่ใหญ่ที่สุด คือ กลุ่ม (FNLC) พยายามทำรัฐประหารเพื่อแยกดินแดนกาตันกา (อยู่ทางตอนใต้ของประเทศ) แต่ไม่สำเร็จ เนื่องจากรัฐบาลนายโมบูตูได้รับความช่วยเหลือจากกองกำลังทหารของฝรั่งเศส เบลเยียม และโมร็อกโก
นายโมบูตูพยายามแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นภายในประเทศโดยการวางนโยบายปฏิรูปทางการเมือง ทำให้ชาติตะวันตกเกิดความพอใจและเริ่มบริจาคเงินช่วยเหลือซาอีร์มากขึ้น แต่ประเทศกลับไม่พัฒนาอย่างที่ควรจะเป็น เนื่องจากนายโมบูตูได้ยกเลิกโครงการพัฒนาประเทศต่างๆ ส่งผลให้เศรษฐกิจของประเทศเลวร้ายลงเรื่อย และในปี 1990 นายโมบูตูอนุญาตให้จัดตั้งพรรคการเมืองอื่นในซาอีร์ได้ แต่นายโมบูตูมีอำนาจเหนือพรรคการเมืองทั้งหมด ทำให้กลุ่มผู้ต่อต้านนายโมบูตูมีจำนวนมากขึ้น และต้องการขับไล่นายโมบูตูให้พ้นจากตำแหน่ง
จากสถานการณ์ความรุนแรงต่างๆ ที่เกิดขึ้นในซาอีร์ นายโมบูตูตัดสินใจจัดตั้งพรรคร่วมรัฐบาลในปี 1991 แต่ยังคงกุมอำนาจการบริหาร ความมั่นคง ตลอดจนกระทรวงต่างๆ ที่สำคัญไว้ การบริหารงานที่ผิดพลาดของนายโมบูตูส่งผลให้ระบบการบริหารราชการแผ่นดิน และระบบเศรษฐกิจของซาอีร์ล้มเหลว นอกจากนี้ความรุนแรงในซาอีร์ทวีความรุนแรงขึ้น เนื่องจากปัญหาผู้อพยพชาวฮูตู ซึ่งหนีในปี 1994 ไหลทะลักเข้ามาในซาอีร์ ทำให้เกิดความขัดแย้งระหว่างชนเผ่าฮูตูและทุตซีในซาอีร์ และเริ่มบานปลายออกไปเป็นสงครามกลางเมืองเมื่อ (Zairiam: FAZ) สนับสนุนชาวฮูตูให้ต่อต้านชาวคองโกที่มีเชื้อสายทุตซีที่อาศัยอยู่ทางทิศตะวันออกของซาอีร์ ในทางกลับกันกองกำลังร่วมระหว่างรวันดาและยูกันดาได้บุกรุกเข้าไปในซาอีร์ เพื่อเข้าไปช่วยเหลือชนเผ่าทุตซีต่อสู้กับฮูตูและพยายามล้มล้างอำนาจของนายโมบูตูและคาดหวังที่จะเข้าควบคุมทรัพยากรธรรมชาติในซาอีร์
สงครามคองโกทั้งสองครั้งและปัจจุบัน
จนกระทั่งในปี 1997 นาย ผู้นำกลุ่มต่อต้านรัฐบาลที่ได้รับการสนับสนุนจากกองกำลังทหารรวันดา ยูกันดา แซมเบีย และแองโกลา ได้เข้าควบคุมพื้นที่ทางตะวันออกของซาอีร์ และสามารถเข้ายึดกรุงกินซาชาได้ในวันที่ 17 พฤษภาคม 1998 และนายโมบูตู ถูกปลดออกจากตำแหน่งประธานาธิบดี และในวันที่ 29 พฤษภาคม นายกาบีลาได้สาบานตนเข้าดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี และเปลี่ยนชื่อประเทศเป็น สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก
ถึงแม้ว่านายกาบีลาเข้ามาดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีแล้ว แต่กองกำลังทหารของรวันดาและยูกันดายังต้องการอยู่ภายในคองโกเพื่อเข้าควบคุมทรัพยากรจำนวนมากในประเทศ ดังนั้นกองกำลังทหารรวันดาจึงได้ถอนกำลังออกจากเมืองหลวง ไปตั้งมั่นที่เมืองโกมา และจัดตั้งกลุ่มกบฏขึ้นใช้ชื่อว่า (RCD) นำโดยชนเผ่าทุตซี เพื่อต่อสู้กับรัฐบาลนายกาบีลา ในขณะเดียวกันยูกันดาได้จัดตั้งกลุ่มการเคลื่อนไหวเพื่อการปลดปล่อยคองโก (MLC) ขึ้น ซึ่งนำโดยผู้นำทางทหารของคองโกชื่อ เพื่อต่อต้านอิทธิพลของรวันดาในคองโก การต่อสู้ของกลุ่มกบฏทั้งสองนำมาสู่การเกิดสงครามคองโกครั้งที่สอง ในคองโก นอกจากนี้กลุ่มประเทศ (SADC) ประกอบด้วย แองโกลา ซิมบับเว และนามิเบีย ได้ส่งกำลังทหารเข้าช่วยเหลือรัฐบาล ในฐานะเป็นพันธมิตรกลุ่ม นอกจากนี้ ซูดาน, ลิเบีย และชาดได้ส่งกองกำลังเข้าช่วยเหลือรัฐบาลนายกาบีลาด้วย
สหประชาชาติเริ่มเข้ามามีบทบาทแก้ไขความขัดแย้งในคองโกอีกครั้ง โดยเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 1999 คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้รับรองข้อมติคณะมนตรีความมั่นคงที่จัดตั้งภารกิจสหประชาชาติในคองโก (United Nations Organization Mission in DR Congo: MONUC) เพื่อเข้ามายุติสงคราม
และในปีเดียวกันทุกฝ่ายได้ร่วมลงนามข้อตกลงหยุดยิงลูซากา (Lusaka Ceasefire Agreement) โดยรัฐบาลนายกาบีลาสามารถยึดพื้นที่ทางตะวันออกและทางใต้ของคองโกได้สำเร็จ ส่วนกลุ่มกบฏยึดพื้นที่ทางเหนือและตะวันตก อย่างไรก็ตามในปีถัดมา การดำเนินการตามข้อตกลงหยุดยิงได้หยุดชะงักไป เนื่องจากความขัดแย้งระหว่างชนเผ่ากลับมาปะทุอีกครั้งทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ ทำให้ทั้งยูกันดาและรวันดาต่างส่งกองกำลังเข้ามาในคองโก และใน 2000 ความพยายามในการเจรจาสันติภาพระหว่างทั้งสามฝ่ายเกิดขึ้นอีกครั้ง โดยยูกันดาและคองโกได้ลงนามความตกลงรักษาสันติภาพลูอันดา (Luanda Agreement) ทำให้ยูกันดาถอนกำลังทหารออกจากคองโก และหลังจากนั้นกองกำลังรวันดาได้เริ่มถอนกำลังทหารเช่นกัน
ในปี 2001 นายกาบีลาถูกลอบสังหาร ทำให้นายโฌแซ็ฟ กาบีลา บุตรชายขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีแทน รัฐบาลนายโฌแซ็ฟ กาบีลา สนับสนุนให้จัดการเจรจาสันติภาพ เพื่อยุติสงคราม ในปี 2003 ทุกฝ่ายได้ลงนามในความตกลงสันติภาพพริทอเรีย (Pretoria Accord) ส่งผลให้ความขัดแย้งยุติลงชั่วระยะหนึ่ง ทำให้นายโฌแซ็ฟ กาบีลา สามารถจัดตั้งรัฐบาลผสม และรัฐสภาชั่วคราวได้สำเร็จ
ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นในคองโกนี้ ได้รับการขนานนามว่าเป็น สงครามโลกแอฟริกา หรือ สงครามแอฟริกาครั้งใหญ่ เนื่องจากมีประเทศเข้าร่วมสงคราม 8 ประเทศ กลุ่มก่อความไม่สงบ 25 กลุ่ม และมีผู้เสียชีวิตจากสงคราม ความอดอยาก และโรคระบาดในขณะนั้นมากกว่า 5 ล้านคน
หลังจากนั้น ในเดือนมิถุนายน 2003 ความขัดแย้งระหว่างชนเผ่าได้กลับมาปะทุอีกครั้งบริเวณฝั่งตะวันออกของ DRC กองกำลังสหประชาชาติได้ส่งเจ้าหน้าที่รักษาสันติภาพเข้าไปควบคุมสถานการณ์ และในเดือนถัดมากลุ่มกบฏได้ร่วมกับรัฐบาลจัดตั้งคณะรัฐบาลชุดใหม่ และมีการจัดการเลือกตั้งอย่างเป็นทางการขึ้นในปลายปี 2006 ซึ่งเป็นการเลือกตั้งอย่างเป็นทางการครั้งแรกในรอบ 40 ปี ตั้งแต่ได้รับเอกราช ซึ่งนายโฌแซ็ฟ กาบีลา ได้รับเลือกให้เป็นประธานาธิบดี
ในปลายปี 2006 ความไม่สงบได้ปะทุขึ้นอีกครั้งทางตอนเหนือของเมืองกีวู ซึ่งตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออก และติดกับพรมแดนรวันดา โดยนาย ชาวคองโกเชื้อสายฮูตู อดีตนายทหารในรัฐบาลได้รวบรวมกลุ่มผู้ก่อความไม่สงบชาวคองโกเชื้อสายทุตซี และกลุ่มกองกำลังปลดปล่อยประชาธิปไตยแห่งรวันดา (FDLR) ซึ่งเป็นชนเผ่าฮูตูที่ได้รับการสนับสนุนจากรวันดา ได้บุกยึดบริเวณดังกล่าวจากรัฐบาล ส่งผลให้มีผู้หนีภัยจากการสู้รบมากกว่าหนึ่งหมื่นคน นอกจากนี้ สหรัฐฯ ตกลงให้ความช่วยเหลือทางกำลังทหารแก่รัฐบาลคองโก เพื่อต่อสู้กับนายนัมดา และกลุ่มกองกำลังปลดปล่อยประชาธิปไตยแห่งรวันดา (FDLR) ได้เข้าร่วมการสู้รบครั้งนี้ด้วย ต่อมาในปี 2007) รวันดาและคองโกได้ร่วมเจรจากันที่กรุงไนโรบี และในเดือนมกราคม 2008 คู่กรณีทุกฝ่ายได้เข้าร่วมการประชุมสันติภาพเพื่อเจรจาร่วมกัน โดยที่ประชุมตกลงให้มีการหยุดยิง แต่ในเดือนสิงหาคมและกันยายนปีเดียวกันความขัดแย้งกลับปะทุขึ้นอีกครั้งทางตอนเหนือของเมืองคิวู การสู้รบกับครั้งนี้ส่งผลให้มีผู้หนีภัยจากการสู้รบมากกว่าหนึ่งล้านคน และยังคงมีเหตุการณ์รุนแรงในบริเวณภาคตะวันออกของประเทศจนถึงปัจจุบัน
สืบเนื่องจากความขัดแย้งข้างต้น คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้มีมติคว่ำบาตรคองโกอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ปี 2004 จนถึงปัจจุบัน โดยมีมาตรการห้ามขายอาวุธ ห้ามเดินทางผ่านหรือเข้าไปในดินแดน และการอายัดทรัพย์สินของบุคคลและองค์กรที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ความขัดแย้ง และการตรวจสอบแหล่งที่มาของสินค้าประเภทแร่ธาตุที่นำเข้าจากคองโกและในปี 2010 คณะมนตรีความมั่นคงฯ ได้จัดตั้ง (MONUSCO) เพื่อดำเนินงานต่อจาก MONUC
รัฐบาลคองโกยังต้องหามาตรการเพื่อแก้ไขปัญหาความไม่สงบทางด้านตะวันออกของประเทศซึ่งเป็นพื้นที่ที่กลุ่มก่อความไม่สงบหลายครั้ง
ปัจจุบัน (ตั้งแต่ปี 2018)
วันที่ 30 ธันวาคม 2018 มีการเลือกตั้งทั่วไป เมื่อวันที่ 10 มกราคม 2019 คณะกรรมการการเลือกตั้งได้ประกาศให้ เฟลิกซ์ ซีเซเกดี ผู้สมัครฝ่ายค้านเป็นผู้ชนะการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งประธานาธิบดี และสาบานตนรับตำแหน่งประธานาธิบดีอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 24 มกราคม อย่างไรก็ตาม มีข้อกังขาอย่างกว้างขวางว่าผลลัพธ์ถูกหลอกลวงและมีการตกลงระหว่างซีเซเกดี และ กาบีลา คริสตจักรคาทอลิกกล่าวว่าผลอย่างเป็นทางการไม่สอดคล้องกับข้อมูลที่ผู้ตรวจสอบการเลือกตั้งรวบรวมไว้ นอกจากนี้ รัฐบาลยัง "เลื่อน" การลงคะแนนเสียงไปจนถึงเดือนมีนาคมในบางพื้นที่ โดยอ้างถึงการระบาดของอีโบลาในกีวู รวมถึงความขัดแย้งทางทหารที่กำลังดำเนินอยู่ สิ่งนี้ถูกวิพากษ์วิจารณ์เนื่องจากภูมิภาคเหล่านี้เป็นที่รู้จักในฐานะฐานที่มั่นของฝ่ายค้าน ในเดือนสิงหาคม 2019 หกเดือนหลังจากการเข้ารับตำแหน่งของนายซีเซเกดี มีการประกาศจัดตั้งรัฐบาลผสม
พันธมิตรทางการเมืองของกาบีลายังคงควบคุมกระทรวงสำคัญๆ สภานิติบัญญัติ ตุลาการ และบริการด้านความมั่นคง อย่างไรก็ตามซีเซเกดีประสบความสำเร็จในการเสริมความแข็งแกร่งให้กับอำนาจของเขา ในการเคลื่อนไหวหลายครั้ง เขาได้รับชัยชนะเหนือสมาชิกสภานิติบัญญัติมากขึ้น โดยได้รับการสนับสนุนจากสมาชิกสมัชชาแห่งชาติเกือบ 400 คนจากทั้งหมด 500 คน ผู้พูดที่สนับสนุนกาบีลาของรัฐสภาทั้งสองแห่งถูกบังคับให้ออกไป ในเดือนเมษายน 2021 รัฐบาลใหม่ได้จัดตั้งขึ้นโดยไม่มีผู้สนับสนุนของกาบีลา
โรคหัดระบาดครั้งใหญ่ในประเทศทำให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 5,000 คนในปี 2019 การระบาดของโรคอีโบลาสิ้นสุดลงในเดือนมิถุนายน 2020 ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิต 2,280 รายในช่วง 2 ปี อีกการระบาดของอีโบลาที่เล็กกว่าในจังหวัดเอควาเทอร์เริ่มขึ้นในเดือนมิถุนายน 2020 ทำให้มีผู้เสียชีวิต 55 รายในท้ายที่สุด การแพร่ระบาดของโควิด-19 ทั่วโลกได้มาถึงคองโกในเดือนมีนาคม 2020 โดยเริ่มรณรงค์ฉีดวัคซีนในวันที่ 19 เมษายน 2021
ลูกา อัตตานาซิโอ เอกอัครราชทูตอิตาลีประจำคองโกและผู้คุ้มกันของเขาถูกสังหารในนอร์กิวู เมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2021 เมื่อวันที่ 22 เมษายน 2021 การประชุมระหว่างประธานาธิบดี ฮิรุ เคนยัตตา ของเคนยาและซีเซเกดีส่งผลให้เกิดข้อตกลงใหม่ที่เพิ่มการค้าระหว่างประเทศและความปลอดภัย (การต่อต้านการก่อการร้าย การย้ายถิ่นฐาน ความปลอดภัยทางไซเบอร์ และศุลกากร) ระหว่างทั้งสองประเทศ ในเดือนกุมภาพันธ์ 2022 ข้อกล่าวหาเกี่ยวกับการรัฐประหารในประเทศทำให้เกิดความไม่แน่นอน แต่ความพยายามก่อรัฐประหารล้มเหลว
ภูมิศาสตร์
ที่ตั้ง ตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของทวีปแอฟริกา มีอาณาเขต
- ทิศตะวันตก ติดกับ สาธารณรัฐคองโก (บราซาวีล)
- ทิศเหนือ ติดกับ แอฟริกากลางและซูดานใต้
- ทิศตะวันออก ติดกับ ยูกันดา รวันดา บุรุนดี และแทนซาเนีย
- ทิศใต้ ติดกับ แซมเบียและแองโกลา
- มีเขตแดนประชิดกับ มหาสมุทรแอตแลนติกระหว่างสาธารณรัฐคองโก และแองโกลาเพียงเล็กน้อยเท่านั้น'
พื้นที่
พื้นที่ 2,345,410 ตารางกิโลเมตร (ประกอบด้วยพื้นที่บนพื้นดิน 267,600 ตารางกิโลเมตร พื้นที่บนผืนน้ำ 77,810 ตารางกิโลเมตร) ซึ่งกว้างใหญ่เป็นอันดับที่สามของทวีปแอฟริการองลงมาจากซูดานและแอลจีเรีย ร้อยละ 50 ของพื้นที่เป็นป่าไม้เขตร้อน
ภูมิประเทศ
ตั้งอยู่ในเขตซับซาฮาราตอนกลางของแอฟริกา ทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดกับสาธารณรัฐคองโก ทางทิศเหนือติดกับสาธารณรัฐแอฟริกากลาง ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดกับซูดานใต้ ทิศตะวันออกติดกับยูกันดา รวันดา และบุรุนดี แทนซาเนีย (ข้ามทะเลสาบแทนกันยีกา) ไปทางทิศใต้และตะวันออกเฉียงใต้ติดกับแซมเบีย ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ติดกับแองโกลา และทางทิศตะวันตกติดกับมหาสมุทรแอตแลนติกใต้และเขตปกครองพิเศษของแองโกลา ประเทศนี้อยู่ระหว่างละติจูด 6°N ถึง 14°S และลองจิจูด 12°E และ 32°E มันคร่อมเส้นศูนย์สูตร โดยหนึ่งในสามอยู่ทางเหนือและสองในสามอยู่ทางใต้ ด้วยพื้นที่ 2,345,408 ตารางกิโลเมตร (905,567 ตารางไมล์) จึงเป็นประเทศที่ใหญ่เป็นอันดับสองในแอฟริกาตามพื้นที่ รองจากแอลจีเรีย
ด้วยตำแหน่งที่ตั้งที่เส้นศูนย์สูตร สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกจึงมีฝนตกชุกและมีความถี่ของพายุฝนฟ้าคะนองสูงที่สุดในโลก ปริมาณน้ำฝนต่อปีอาจสูงถึง 2,000 กรรม (79 นิ้ว) ในบางพื้นที่ และพื้นที่ดังกล่าวยังเป็นป่าดงดิบคองโก ซึ่งเป็นป่าดิบชื้นที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลกรองจากป่าฝนอเมซอน พื้นที่กว้างใหญ่ของป่าเขียวขจีนี้ครอบคลุมส่วนใหญ่ของแอ่งน้ำกลางแม่น้ำที่กว้างใหญ่ ซึ่งลาดเอียงไปทางมหาสมุทรแอตแลนติกทางทิศตะวันตก พื้นที่นี้ล้อมรอบด้วยที่ราบสูงที่รวมกันเป็นทุ่งหญ้าสะวันนาทางทิศใต้และทิศตะวันตกเฉียงใต้ โดยมีลานภูเขาทางทิศตะวันตก และทุ่งหญ้าหนาทึบทอดยาวเลยแม่น้ำคองโกไปทางทิศเหนือ ที่มีธารน้ำแข็งพบได้ในภาคตะวันออกสุดขั้ว
ภูมิอากาศ
ตั้งอยู่บริเวณเส้นศูนย์สูตร มีอากาศร้อนและฝนตกชุก ที่ราบสูงตอนใต้มีอากาศเย็นและแห้งแล้ง ส่วนที่ราบสูงทางภาคตะวันออกอากาศจะเย็นและเปียกชื้น สำหรับบริเวณด้านเหนือของเส้นศูนย์สูตร ฤดูฝนจะเริ่มขึ้นตั้งแต่เดือนเมษายน - ตุลาคม และฤดูแล้งเริ่มขึ้นตั้งแต่เดือนธันวาคม - กุมภาพันธ์ ส่วนบริเวณตอนใต้ของเส้นศูนย์สูตร ฤดูฝนจะเริ่มขึ้นตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน - มีนาคมและฤดูแล้งระหว่างเดือนเมษายน - ตุลาคม ด้านตะวันตกซึ่งเป็นบริเวณที่ราบทั่วไป มีอุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 26 องศาเซลเซียส ส่วนอุณหภูมิแถบที่ราบสูงและภูเขาเฉลี่ยประมาณ 18 องศาเซลเซียส ภูมิอากาศของสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกเหมาะสมกับการเกษตรกรรมและป่าไม้
การเมือง
หลังจากสี่ปีสลับสับเปลี่ยนระหว่างรัฐธรรมนูญสองฉบับ โดยมีการจัดตั้งสถาบันทางการเมืองขึ้นใหม่ในระดับต่างๆ ของรัฐบาล ตลอดจนการแบ่งเขตการปกครองใหม่สำหรับจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ รัฐธรรมนูญฉบับใหม่มีผลบังคับใช้ในปี 2549 และการเมืองในสาธารณรัฐประชาธิปไตย ในที่สุดคองโกก็ตั้งรกรากเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยประธานาธิบดีที่มั่นคง รัฐธรรมนูญเฉพาะกาล 2546 ได้จัดตั้งรัฐสภาโดยมีสภานิติบัญญัติสองสภา ประกอบด้วย วุฒิสภาและสมัชชาแห่งชาติ
วุฒิสภามีหน้าที่ร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ของประเทศ สาขาบริหารตกเป็นของคณะรัฐมนตรี 60 คน นำโดยประธานาธิบดี 1 คนและรองประธานาธิบดี 4 คน ประธานาธิบดียังเป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุดของกองทัพ รัฐธรรมนูญเฉพาะกาลยังได้จัดตั้งองค์กรตุลาการที่ค่อนข้างเป็นอิสระ โดยมีศาลฎีกาที่มีอำนาจตีความตามรัฐธรรมนูญเป็นหัวหน้า
รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2549 หรือที่เรียกว่ารัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐที่สาม มีผลบังคับใช้ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 อย่างไรก็ตาม รัฐธรรมนูญมีอำนาจหน้าที่ควบคู่กันไปกับรัฐธรรมนูญเฉพาะกาลจนถึงการเข้ารับตำแหน่งของเจ้าหน้าที่ที่มาจากการเลือกตั้งในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2549 ภายใต้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ สภานิติบัญญัติยังคงเป็นสองสภา ฝ่ายบริหารดำเนินการร่วมกันโดยประธานาธิบดีและรัฐบาล นำโดยนายกรัฐมนตรี ซึ่งได้รับการแต่งตั้งจากพรรคที่สามารถรักษาเสียงข้างมากในสภาแห่งชาติได้
รัฐบาลไม่ใช่ประธานาธิบดีมีหน้าที่รับผิดชอบต่อรัฐสภา รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ยังให้อำนาจใหม่แก่รัฐบาลส่วนภูมิภาค โดยสร้างรัฐสภาประจำจังหวัดซึ่งมีผู้ว่าการและหัวหน้ารัฐบาลส่วนภูมิภาคเป็นผู้ควบคุมดูแล รัฐธรรมนูญใหม่ยังเห็นการหายไปของศาลฎีกาซึ่งแบ่งออกเป็นสามสถาบันใหม่ อำนาจตีความตามรัฐธรรมนูญของศาลฎีกาอยู่ในอำนาจของศาลรัฐธรรมนูญ
แม้ว่าจะตั้งอยู่ในอนุภูมิภาคแอฟริกากลางของสหประชาชาติ แต่ประเทศนี้ก็มีความเกี่ยวข้องทางเศรษฐกิจและระดับภูมิภาคกับแอฟริกาตอนใต้ในฐานะสมาชิกของ Southern African Development Community (SADC)
การแบ่งเขตการปกครอง
สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 25 จังหวัด (provinces) และ 1 นคร (city) ได้แก่
1. | กินชาซา* | (Kinshasa) | |
2. | (Kongo Central) | ||
3. | (Kwango) | ||
4. | (Kwilu) | ||
5. | (Mai-Ndombe) | ||
6. | (Kasaï) | ||
7. | (Lulua) | ||
8. | (Kasaï Oriental) | ||
9. | (Lomami) | ||
10. | (Sankuru) | ||
11. | (Maniema) | ||
12. | (Sud-Kivu) | ||
13. | (Nord-Kivu) | ||
14. | (Ituri) | ||
15. | (Haut-Uele) | ||
16. | (Tshopo) | ||
17. | (Bas-Uele) | ||
18. | (Nord-Ubangi) | ||
19. | (Mongala) | ||
20. | (Sud-Ubangi) | ||
21. | (Équateur) | ||
22. | (Tshuapa) | ||
23. | (Tanganyika) | ||
24. | (Haut-Lomami) | ||
25. | (Lualaba) | ||
26. | (Haut-Katanga) |
ต่างประเทศ
การเติบโตทั่วโลกในด้านความต้องการวัตถุดิบที่หายากและการเพิ่มขึ้นของอุตสาหกรรมในจีน อินเดีย รัสเซีย บราซิล และประเทศกำลังพัฒนาอื่น ๆ ทำให้ประเทศที่พัฒนาแล้วใช้กลยุทธ์ใหม่ที่บูรณาการและตอบสนองในการระบุและรับประกันอย่างต่อเนื่อง การจัดหาที่เพียงพอของ วัสดุเชิงกลยุทธ์และสำคัญที่จำเป็นสำหรับความต้องการด้านความปลอดภัย การเน้นย้ำถึงความสำคัญของคองโกต่อความมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐฯ ความพยายามในการจัดตั้งหน่วยรบชั้นนำของคองโกเป็นแรงผลักดันล่าสุดจากสหรัฐฯ ในการสร้างกองกำลังติดอาวุธให้เป็นมืออาชีพในภูมิภาคที่มีความสำคัญทางยุทธศาสตร์นี้
โดยมีแรงจูงใจทางเศรษฐกิจและยุทธศาสตร์ในการเพิ่มความปลอดภัยให้กับคองโก ซึ่งอุดมไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ เช่น โคบอลต์ ซึ่งเป็นโลหะเชิงกลยุทธ์และมีความสำคัญอย่างยิ่งที่ใช้ในอุตสาหกรรมและการทหารจำนวนมาก การใช้โคบอลต์มากที่สุดอยู่ในซูเปอร์อัลลอย ซึ่งใช้ทำชิ้นส่วนเครื่องยนต์ไอพ่น โคบอลต์ยังใช้ในโลหะผสมแม่เหล็กและในการตัดและวัสดุที่ทนทานต่อการสึกหรอ เช่น ซีเมนต์คาร์ไบด์ อุตสาหกรรมเคมีใช้โคบอลต์ในปริมาณมากในการใช้งานที่หลากหลาย รวมถึงตัวเร่งปฏิกิริยาสำหรับปิโตรเลียมและกระบวนการทางเคมี สารทำให้แห้งสำหรับสีและหมึกพิมพ์ เคลือบพื้นสำหรับเคลือบพอร์ซเลน สารลดสีสำหรับเซรามิกและแก้ว และเม็ดสีสำหรับเซรามิก สี และพลาสติก ประเทศนี้มีโคบอลต์สำรองถึง 80% ของโลก
เป็นที่เชื่อกันว่าเนื่องจากความสำคัญของโคบอลต์สำหรับแบตเตอรี่สำหรับยานยนต์ไฟฟ้าและการทำให้โครงข่ายไฟฟ้ามีความเสถียรโดยมีสัดส่วนของพลังงานทดแทนที่ไม่ต่อเนื่องจำนวนมากในส่วนผสมไฟฟ้า คองโกอาจกลายเป็นเป้าหมายของการแข่งขันทางภูมิรัฐศาสตร์ที่เพิ่มขึ้น
ในศตวรรษที่ 21 การลงทุนของจีนในคองโกและการส่งออกของคองโกไปยังจีนเติบโตอย่างรวดเร็ว ในเดือนกรกฎาคม 2019 ทูตสหประชาชาติจาก 37 ประเทศ รวมถึงคองโกได้ลงนามในจดหมายร่วมถึง UNHRC ปกป้องการปฏิบัติต่อชาวอุยกูร์และชนกลุ่มน้อยมุสลิมอื่นๆ ของจีน ในปี 2021 ประธานาธิบดี เฟลิกซ์ ชีเซิกดี เรียกร้องให้มีการทบทวนสัญญาการขุดที่ลงนามกับจีนโดยโจเซฟ กาบีลา โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อตกลง 'แร่ธาตุสำหรับโครงสร้างพื้นฐาน' มูลค่าหลายพันล้านของซิโคมีน
กองทัพ
กองทัพสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก (FARDC) ประกอบด้วยบุคลากรประมาณ 144,000 คน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นส่วนหนึ่งของกองกำลังทางบก รวมถึงกองทัพอากาศขนาดเล็กและกองทัพเรือขนาดเล็ก FARDC ก่อตั้งขึ้นในปี 2546 หลังจากสิ้นสุดสงครามคองโกครั้งที่สองและรวมกลุ่มกบฏในอดีตหลายกลุ่มเข้าเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม เนื่องจากการมีอยู่ของอดีตกลุ่มกบฏที่ขาดระเบียบวินัยและได้รับการฝึกฝนมาไม่ดี ตลอดจนการขาดเงินทุนและใช้เวลาหลายปีในการต่อสู้กับกลุ่มติดอาวุธต่างๆ FARDC จึงต้องทนทุกข์ทรมานจากการทุจริตและความไร้ประสิทธิภาพอย่างอาละวาด ข้อตกลงที่ลงนามเมื่อสิ้นสุดสงครามคองโกครั้งที่สองเรียกร้องให้มีกองทัพ "ระดับชาติ ปรับโครงสร้างใหม่และบูรณาการ" ซึ่งจะประกอบด้วยกองกำลังของรัฐบาลกาบีลา (FAC) RCD และ MLC มีข้อกำหนดด้วยว่ากลุ่มกบฏเช่น RCD-N, RCD-ML และ ไม-ไม จะกลายเป็นส่วนหนึ่งของกองกำลังติดอาวุธใหม่ นอกจากนี้ยังจัดให้มีการจัดตั้ง Conseil Supérieur de la Défense (สภากลาโหมระดับสูง) ซึ่งจะประกาศสถานะการปิดล้อมหรือสงครามและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิรูปภาคความมั่นคง การลดอาวุธ/ถอนกำลัง และนโยบายการป้องกันประเทศ FARDC จัดขึ้นบนพื้นฐานของกลุ่มซึ่งกระจายไปทั่วจังหวัดของสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก กองทหารคองโกต่อสู้กับความขัดแย้งกีวู ในภูมิภาค ทางตะวันออก ความขัดแย้งอีตูรีในภูมิภาคอีตูรีและการกบฏอื่น ๆ นับตั้งแต่สงครามคองโกครั้งที่สอง นอกจาก FARDC แล้ว ภารกิจรักษาสันติภาพที่ใหญ่ที่สุดของสหประชาชาติ หรือที่เรียกว่า MONUSCO ยังมีเจ้าหน้าที่รักษาสันติภาพอยู่ในประเทศนี้ด้วยประมาณ 18,000 คน
สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกลงนามในสนธิสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการห้ามอาวุธนิวเคลียร์
การคอร์รัปชั่น
รัฐบาลโมบูตูเก็บรายได้อย่างผิดกฎหมายอย่างไรในระหว่างการปกครองของเขา โมบูตูจัดตั้งสถาบันการคอรัปชั่นเพื่อป้องกันไม่ให้คู่แข่งทางการเมืองท้าทายการควบคุมของเขา ซึ่งนำไปสู่การล่มสลายทางเศรษฐกิจในปี 2539
โมบูตูถูกกล่าวหาว่าขโมยเงินไปมากถึง 4-5 พันล้านเหรียญสหรัฐในขณะที่ดำรงตำแหน่ง เขาไม่ใช่ผู้นำชาวคองโกคนแรกที่ฉ้อราษฎร์บังหลวงไม่ว่าด้วยวิธีใด "รัฐบาลในฐานะระบบการโจรกรรมที่เป็นระบบกลับไปสู่กษัตริย์เลออปอลที่ 2" อดัม ฮอชไชลด์กล่าวในปี 2552 ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2552 ศาลสวิสตัดสินว่าอายุความในคดีการเรียกคืนทรัพย์สินระหว่างประเทศมีเงินฝากประมาณ 6.7 ล้านดอลลาร์ของโมบูตูในธนาคารสวิสหมดลงแล้ว ดังนั้นทรัพย์สินควรถูกส่งคืนให้กับครอบครัวของโมบูตู
ประธานาธิบดีกาบีลาได้จัดตั้งคณะกรรมาธิการปราบปรามอาชญากรรมทางเศรษฐกิจเมื่อเขาขึ้นสู่อำนาจในปี 2544 อย่างไรก็ตาม ในปี 2559 โครงการพอได้ออกรายงานโดยอ้างว่าคองโกดำเนินการในฐานะระบอบประชาธิปไตยแบบเผด็จการที่มีความรุนแรง.
ในเดือนมิถุนายน 2020 ศาลในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกตัดสินว่า Vital Kamerhe หัวหน้าเจ้าหน้าที่ของประธานาธิบดีซีเซเกดี มีความผิดฐานทุจริต เขาถูกตัดสินให้ใช้แรงงานหนักเป็นเวลา 20 ปี หลังจากเผชิญกับข้อหายักยอกเงินสาธารณะเกือบ 50 ล้านดอลลาร์ (39 ล้านปอนด์) เขาเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงที่สุดที่ถูกตัดสินว่ามีความผิดในคดีทุจริตคอรัปชั่นในคอรัปชั่น
ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2564 การสืบสวนของศาลที่มุ่งเป้าไปที่กาบีลาและพรรคพวกของเขาได้เปิดขึ้นในกินชาซา หลังจากการเปิดเผยข้อกล่าวหายักยอกเงิน 138 ล้านดอลลาร์
สิทธิมนุษยชน
การไต่สวนของศาลอาญาระหว่างประเทศในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกเริ่มต้นโดยกาบีลา ในเดือนเมษายน 2547 อัยการศาลอาญาระหว่างประเทศเปิดคดีในเดือนมิถุนายน 2547 ทหารเด็กถูกใช้อย่างกว้างขวางในคองโก และในปี 2554 มีการประเมินว่า เด็ก 30,000 คนยังคงปฏิบัติการร่วมกับกลุ่มติดอาวุธ ตัวอย่างการใช้แรงงานเด็กและแรงงานบังคับได้รับการสังเกตและรายงานในผลการวิจัยของกระทรวงแรงงานสหรัฐเกี่ยวกับรูปแบบที่เลวร้ายที่สุดของการใช้แรงงานเด็กในคองโก ในปี 2556 และสินค้าหกรายการที่ผลิตโดยอุตสาหกรรมเหมืองแร่ของประเทศปรากฏในรายชื่อสินค้าที่ผลิตโดยแรงงานเด็กหรือแรงงานบังคับในเดือนธันวาคม 2557
สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกห้ามการแต่งงานของเพศเดียวกันตั้งแต่ปี 2549 และทัศนคติต่อชุมชน LGBT มักจะเป็นไปในทางลบทั่วประเทศ
เศรษฐกิจ
ธนาคารกลางคองโกมีหน้าที่รับผิดชอบในการพัฒนาและบำรุงรักษาฟรังก์คองโก ซึ่งทำหน้าที่เป็นสกุลเงินหลักในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก ในปี 2550 ธนาคารโลกตัดสินใจมอบเงินช่วยเหลือแก่สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกมูลค่า 1.3 พันล้านดอลลาร์ในช่วง 3 ปีถัดมา รัฐบาลคองโกเริ่มเจรจาการเป็นสมาชิกในองค์กรเพื่อการประสานกฎหมายธุรกิจในแอฟริกา (OHADA) ในปี 2552
คองโกได้รับการพิจารณาอย่างกว้างขวางว่าเป็นหนึ่งในประเทศที่ร่ำรวยที่สุดในโลกในด้านทรัพยากรธรรมชาติ แหล่งแร่ดิบที่ยังไม่ได้ใช้ประโยชน์คาดว่าจะมีมูลค่าเกินกว่า 24 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ. คองโกมีแร่โคลแทน 70% ของโลก โคบอลต์หนึ่งในสาม เพชรสำรองมากกว่า 30% และทองแดง 1 ใน 10
แม้จะมีความมั่งคั่งทางแร่มากมายเช่นนี้ แต่เศรษฐกิจของสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกก็ตกต่ำลงอย่างมากตั้งแต่กลางทศวรรษที่ 1980 คองโกสร้างรายได้มากถึง 70% ของรายได้จากการส่งออกแร่ในช่วงปี 1970 และ 1980 และได้รับผลกระทบเป็นพิเศษเมื่อราคาทรัพยากรตกต่ำลงในเวลานั้น ภายในปี 2548 รายได้ 90% ของคองโกมาจากแร่ธาตุ.ชาวคองโกเป็นหนึ่งในกลุ่มคนที่ยากจนที่สุดในโลก คองโกมี GDP ต่อหัวต่ำที่สุดหรือเกือบต่ำที่สุดเสมอมาในโลก คองโกยังเป็นหนึ่งในยี่สิบประเทศที่มีอันดับต่ำที่สุดในดัชนีภาพลักษณ์คอร์รัปชั่น
เหมืองแร่
คองโกเป็นผู้ผลิตแร่โคบอลต์รายใหญ่ที่สุดของโลก และเป็นผู้ผลิตทองแดงและเพชรรายใหญ่ ส่วนหลังมาจากจังหวัดคาไซทางตะวันตก จนถึงตอนนี้ เหมืองที่ใหญ่ที่สุดในคองโกตั้งอยู่ทางตอนใต้ของจังหวัดกาตังกา และมีการใช้เครื่องจักรสูง โดยมีกำลังการผลิตทองแดงและแร่โคบอลต์หลายล้านตันต่อปี และความสามารถในการกลั่นแร่โลหะ คองโกเป็นประเทศผู้ผลิตเพชรที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลก และคนงานเหมืองฝีมือดีและคนงานเหมืองรายย่อยเป็นส่วนใหญ่ในการผลิต
เมื่อได้รับเอกราชในปี 1960 คองโกเป็นประเทศที่มีอุตสาหกรรมมากที่สุดเป็นอันดับสองในแอฟริการองจากแอฟริกาใต้ มันมีภาคเหมืองแร่ที่เจริญรุ่งเรืองและภาคเกษตรกรรมที่ค่อนข้างมีประสิทธิผล ธุรกิจต่างประเทศได้ลดการดำเนินงานลงเนื่องจากความไม่แน่นอนเกี่ยวกับผลลัพธ์ของความขัดแย้งในระยะยาว การขาดโครงสร้างพื้นฐาน และสภาพแวดล้อมในการดำเนินงานที่ยากลำบาก สงครามทำให้เกิดผลกระทบรุนแรงขึ้นจากปัญหาพื้นฐาน เช่น กรอบกฎหมายที่ไม่แน่นอน การทุจริต อัตราเงินเฟ้อ และการขาดความเปิดกว้างในนโยบายเศรษฐกิจและการดำเนินงานทางการเงินของรัฐบาล
สภาพต่างๆ ดีขึ้นในปลายปี 2002 เมื่อกองทหารต่างชาติที่บุกรุกส่วนใหญ่ถอนตัวออกไป ภารกิจของกองทุนการเงินระหว่างประเทศและธนาคารโลกจำนวนหนึ่งได้พบกับรัฐบาลเพื่อช่วยพัฒนาแผนเศรษฐกิจที่สอดคล้องกัน และประธานาธิบดีคาบิลาก็เริ่มดำเนินการปฏิรูป กิจกรรมทางเศรษฐกิจส่วนใหญ่ยังคงอยู่นอกข้อมูล GDP จนถึงปี 2011 คองโกมีดัชนีการพัฒนามนุษย์ต่ำที่สุดจาก 187 ประเทศที่ได้รับการจัดอันดับ
เศรษฐกิจของคองโก อาศัยการขุดฝีมือเป็นอย่างมาก อย่างไรก็ตาม กิจกรรมทางเศรษฐกิจขนาดเล็กจากการขุดงานฝีมือเกิดขึ้นในภาคนอกระบบ และไม่สะท้อนอยู่ในข้อมูล GDP เชื่อกันว่าเพชรหนึ่งในสามของคองโกถูกลักลอบนำออกนอกประเทศ ทำให้ยากต่อการระบุปริมาณการผลิตเพชร ในปี 2002 มีการค้นพบดีบุกทางตะวันออกของประเทศ แต่จนถึงปัจจุบันมีการขุดเพียงเล็กน้อยเท่านั้น การลักลอบขนแร่ที่มีข้อขัดแย้ง เช่น โคลตันและแคสซิเทอไรต์ แร่แทนทาลัมและดีบุก ตามลำดับ ช่วยจุดชนวนให้เกิดสงครามในคองโกตะวันออก
บริษัทเหมืองแร่ในกาตันกาซึ่งเป็นบริษัทที่มีชาวสวิสเป็นเจ้าของ เป็นเจ้าของโรงงาน Luilu Metallurgical ซึ่งมีกำลังการผลิตทองแดง 175,000 ตันและโคบอลต์ 8,000 ตันต่อปี ทำให้ที่นี่เป็นโรงกลั่นโคบอลต์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก หลังจากโครงการฟื้นฟูครั้งใหญ่ บริษัทกลับมาดำเนินการผลิตทองแดงอีกครั้งในเดือนธันวาคม 2007 และการผลิตโคบอลต์ในเดือนพฤษภาคม 2008
ในเดือนเมษายน 2013 NGO เปิดเผยว่าหน่วยงานด้านภาษีของคองโกล้มเหลวในการบัญชีเงิน 88 ล้านดอลลาร์จากภาคเหมืองแร่ แม้ว่าการผลิตจะเฟื่องฟูและผลการดำเนินงานทางอุตสาหกรรมในเชิงบวกก็ตาม เงินทุนที่ขาดหายไปนั้นเกิดขึ้นตั้งแต่ปี 2010 และหน่วยงานภาษีควรจ่ายเงินให้กับธนาคารกลางแล้วต่อมาในปี 2013 Extractive Industries Transparency Initiative ได้ระงับการลงสมัครเป็นสมาชิกของประเทศเนื่องจากการรายงาน การติดตาม และการตรวจสอบที่เป็นเสรีนั้นไม่เพียงพอ แต่ในเดือนกรกฎาคม 2013 ประเทศได้ปรับปรุงแนวทางปฏิบัติด้านการบัญชีและความโปร่งใสจนถึงจุดที่ EITI ให้ประเทศเป็นสมาชิกเต็มรูปแบบ
ในเดือนกุมภาพันธ์ 2018 บริษัทจัดการสินทรัพย์ระดับโลก AllianceBernstein นิยามคองโกในเชิงเศรษฐกิจว่าเป็น "ซาอุดีอาระเบียแห่งยุครถยนต์ไฟฟ้า" เนื่องจากมีทรัพยากรโคบอลต์ ซึ่งจำเป็นต่อแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนที่ขับเคลื่อนรถยนต์ไฟฟ้า
การคมนาคม
การขนส่งภาคพื้นดินในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกเป็นเรื่องยากมาโดยตลอด ภูมิประเทศและภูมิอากาศของแอ่งคองโกเป็นอุปสรรคอย่างร้ายแรงต่อการก่อสร้างถนนและทางรถไฟ อีกทั้งระยะทางทั่วประเทศอันกว้างใหญ่นี้ยังมีระยะทางที่ยาวไกล โดยคองโกมีแม่น้ำที่ใช้เดินเรือได้มากกว่าและเคลื่อนย้ายผู้โดยสารและสินค้าทางเรือและเรือข้ามฟากมากกว่าประเทศอื่นๆ ในแอฟริกา แต่การขนส่งทางอากาศยังคงเป็นวิธีเดียวที่มีประสิทธิภาพในการเคลื่อนย้ายสินค้าและผู้คนระหว่างสถานที่ต่างๆ ในประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ชนบท การบริหารเศรษฐกิจที่ผิดพลาดเรื้อรัง การคอรัปชั่นทางการเมือง และความขัดแย้งภายในได้นำไปสู่การลงทุนโครงสร้างพื้นฐานในระยะยาว
พลังงาน
ทั้งทรัพยากรถ่านหินและน้ำมันดิบส่วนใหญ่ใช้ในประเทศจนถึงปี 2008 คองโกมีโครงสร้างพื้นฐานสำหรับการผลิตไฟฟ้าพลังน้ำจากแม่น้ำคองโกที่เขื่อนอิงกา ประเทศนี้ยังครอบครองป่าไม้และระบบแม่น้ำในแอฟริกาถึง 50% ที่สามารถจ่ายไฟฟ้าพลังน้ำให้กับทั้งทวีป ตามรายงานของสหประชาชาติเกี่ยวกับความสำคัญทางยุทธศาสตร์ของประเทศและบทบาทที่เป็นไปได้ในฐานะมหาอำนาจทางเศรษฐกิจในแอฟริกากลาง
การผลิตและการจำหน่ายไฟฟ้าได้รับการควบคุมโดย Société nationale d'électricité แต่มีเพียง 15% ของประเทศเท่านั้นที่สามารถเข้าถึงไฟฟ้าได้ คองโกนั้นเป็นสมาชิกของกลุ่มแหล่งจ่ายกำลังไฟฟ้าสามแห่ง ได้แก่ แหล่งพลังงานแอฟริกาตอนใต้ แหล่งพลังงานแอฟริกาตะวันออก และแหล่งพลังงานแอฟริกากลาง
ประชากร
ความหนาแน่น
เดอะเวิลด์แฟกต์บุ๊ก ประมาณการว่าในปี 2023 จำนวนประชากรจะมากกว่า 111 ล้านคน ระหว่างปี 1950 ถึง 2000 ประชากรของประเทศเพิ่มขึ้นเกือบสี่เท่าจาก 12.2 ล้านคนเป็น 46.9 ล้านคน
ศาสนา
ศาสนาคริสต์เป็นศาสนาหลักในคองโกการสำรวจในปี 2013–14 ซึ่งจัดทำโดยโปรแกรมการสำรวจประชากรและสุขภาพ ในปี 2013–2014 ระบุว่าชาวคริสต์คิดเป็น 93.7% ของประชากร (โดยมีชาวคาทอลิกคิดเป็น 29.7%, โปรเตสแตนต์ 26.8% และคริสเตียนอื่นๆ 37.2%) ขบวนการศาสนาคริสต์แนวใหม่ ลัทธิคิมบังกิมีความยึดมั่น 2.8% ในขณะที่ชาวมุสลิมคิดเป็น 1% ประมาณการล่าสุดอื่น ๆ พบว่าศาสนาคริสต์เป็นศาสนาส่วนใหญ่ รองลงมาคือ 95.8% ของประชากร ตามรายงานของสำนักวิจัยพิวในปี 2010 ประมาณการ ในขณะที่ CIA World Factbook รายงานตัวเลขนี้เป็น 95.9% สัดส่วนของผู้นับถือศาสนาอิสลามมีประมาณตั้งแต่ 1% ถึง 12%
ภาษา
ภาษาฝรั่งเศสเป็นภาษาทางการของสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก เป็นที่ยอมรับทางวัฒนธรรมว่าเป็นภาษากลางซึ่งอำนวยความสะดวกในการสื่อสารระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ของคองโก จากรายงานของ OIF ในปี 2018 ชาวคองโก 49 ล้านคน (51% ของประชากร) สามารถอ่านและเขียนภาษาฝรั่งเศสได้ จากการสำรวจในปี 2021 พบว่า 74% ของประชากรสามารถพูดภาษาฝรั่งเศสได้ ทำให้เป็นภาษาที่ใช้กันอย่างแพร่หลายที่สุดในประเทศ
ในกินชาซา 67% ของประชากรในปี 2014 สามารถอ่านและเขียนภาษาฝรั่งเศสได้ และ 68.5% สามารถพูดและเข้าใจภาษาฝรั่งเศสได้
มีภาษาพูดประมาณ 242 ภาษาในประเทศ โดยสี่ภาษามีสถานะเป็นภาษาประจำชาติ ได้แก่ กีตูบา (กีคองโก) ลิงกาลา ชิลูบา และสวาฮิลี แม้ว่าจะมีผู้คนจำนวนจำกัดที่พูดภาษาเหล่านี้เป็นภาษาแรก แต่ประชากรส่วนใหญ่พูดเป็นภาษาที่สองรองจากภาษาพื้นเมืองของกลุ่มชาติพันธุ์ของตนเอง ลิงกาลาเป็นภาษาทางการของ Force Publique ภายใต้การปกครองอาณานิคมของเบลเยียม และยังคงเป็นภาษาหลักในกองทัพจนถึงทุกวันนี้ นับตั้งแต่การก่อจลาจลเมื่อเร็วๆ นี้ กองทัพส่วนหนึ่งที่ดีในภาคตะวันออกก็ใช้ภาษาสวาฮีลี ซึ่งใช้แข่งขันกันเพื่อชิงความเป็นกลางของภาษากลาง
ภายใต้การปกครองของเบลเยียม ชาวเบลเยียมได้จัดตั้งการสอนและการใช้ภาษาประจำชาติสี่ภาษาในโรงเรียนประถมศึกษา ทำให้เป็นหนึ่งในไม่กี่ประเทศในแอฟริกาที่มีความรู้ในภาษาท้องถิ่นในช่วงยุคอาณานิคมของยุโรป แนวโน้มนี้กลับหลังจากได้รับเอกราช เมื่อภาษาฝรั่งเศสกลายเป็นภาษาเดียวของการศึกษาในทุกระดับ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2518 ภาษาประจำชาติทั้งสี่ได้รับการแนะนำอีกครั้งในช่วงสองปีแรกของการศึกษาระดับประถมศึกษา โดยภาษาฝรั่งเศสกลายเป็นภาษาเดียวในการศึกษาตั้งแต่ปีที่สามเป็นต้นไป แต่ในทางปฏิบัติ โรงเรียนประถมศึกษาหลายแห่งในเขตเมืองใช้ภาษาฝรั่งเศสเพียงอย่างเดียวตั้งแต่แรก ปีการศึกษาไปข้างหน้า ภาษาโปรตุเกสได้รับการสอนในโรงเรียนคองโกเป็นภาษาต่างประเทศ ความคล้ายคลึงกันของคำศัพท์และหน่วยเสียงกับภาษาฝรั่งเศสทำให้ภาษาโปรตุเกสเป็นภาษาที่ค่อนข้างง่ายสำหรับผู้คนในการเรียนรู้ ผู้พูดภาษาโปรตุเกสส่วนใหญ่ประมาณ 175,000 คนในคองโก เป็นชาวแองโกลาและชาวโมซัมบิก
สาธารณสุข
โรงพยาบาลในคองโกรวมถึงโรงพยาบาลทั่วไปของกินชาซา คองโกมีอัตราการตายของทารกสูงเป็นอันดับสองของโลก (รองจากชาด) ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2554 ด้วยความช่วยเหลือจากกาวี ได้มีการแนะนำวัคซีนใหม่เพื่อป้องกันโรคปอดบวมทั่วเมืองกินชาซา ในปี 2012 ประมาณว่าประมาณ 1.1% ของผู้ใหญ่อายุ 15-49 ปีอาศัยเป็นโรค(เอชไอวี/เอดส์)มาลาเรีย และไข้เหลืองเป็นปัญหา. ในเดือนพฤษภาคม 2019 ยอดผู้เสียชีวิตจากการระบาดของอีโบลาในคองโก ทะลุ 1,000 รายแล้ว
อุบัติการณ์ของการเสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับไข้เหลืองในคองโกนั้นค่อนข้างต่ำ ตามรายงานขององค์การอนามัยโลก (WHO) ในปี 2564 มีเพียงสองคนเท่านั้นที่เสียชีวิตเนื่องจากไข้เหลืองในคองโก
จากข้อมูลของกลุ่มธนาคารโลก ในปี 2016 มีผู้เสียชีวิต 26,529 รายบนท้องถนนในคองโก เนื่องจากอุบัติเหตุจราจร
หน่วยงานบรรเทาทุกข์ด้านอาหารฉุกเฉินแห่งสหประชาชาติเตือนว่าท่ามกลางความขัดแย้งที่ทวีความรุนแรงขึ้นและสถานการณ์ที่ย่ำแย่ลงภายหลังการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก ชีวิตหลายล้านชีวิตตกอยู่ในความเสี่ยงเนื่องจากอาจเสียชีวิตจากความหิวโหย จากข้อมูลของโครงการอาหารโลก ในปี 2020 ประชาชนสี่ในสิบคนในคองโกขาดความมั่นคงทางอาหาร และประมาณ 15.6 ล้านคนกำลังเผชิญกับวิกฤตความหิวโหยที่อาจเกิดขึ้น
ระดับมลพิษทางอากาศในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก (DRC) นั้นไม่ดีต่อสุขภาพอย่างมาก ในปี 2020 มลพิษทางอากาศเฉลี่ยต่อปีในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกอยู่ที่ 34.2 µg/m³ ซึ่งเกือบ 6.8 เท่าของแนวทาง PM2.5 ขององค์การอนามัยโลก (5 g/m³: กำหนดไว้ในเดือนกันยายน 2021) ระดับมลพิษเหล่านี้คาดว่าจะลดอายุขัยของพลเมืองโดยเฉลี่ยของคองโก ลงได้เกือบ 2.9 ปี ปัจจุบัน คองโกยังไม่มีมาตรฐานคุณภาพอากาศโดยรอบระดับชาติ
การศึกษา
ในปี 2014 อัตราการรู้หนังสือของประชากรที่มีอายุระหว่าง 15 ถึง 49 ปีอยู่ที่ประมาณ 75.9% (ชาย 88.1% และหญิง 63.8%) ตามการสำรวจทั่วประเทศของ DHS ระบบการศึกษาอยู่ภายใต้การควบคุมของกระทรวง 3 แห่ง ได้แก่ กระทรวงประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอาชีวศึกษา (MEPSP) กระทรวงอุดมศึกษาและอุดมศึกษา (MESU) และ กระทรวงกิจการสังคม (มส.) การศึกษาระดับประถมศึกษาไม่ฟรีและไม่บังคับ ทั้งที่รัฐธรรมนูญคองโกบอกว่าควรจะเป็น (มาตรา 43 ของรัฐธรรมนูญคองโกปี 2005)
ผลจากสงครามคองโกครั้งที่หนึ่งและครั้งที่สองในช่วงปลายทศวรรษที่ 1990 ถึงต้นทศวรรษที่ 2000 เด็กกว่า 5.2 ล้านคนในประเทศนี้ไม่ได้รับการศึกษาใดๆ นับตั้งแต่สิ้นสุดสงครามกลางเมือง สถานการณ์ดีขึ้นอย่างมาก โดยจำนวนเด็กที่เข้าเรียนในโรงเรียนประถมศึกษาเพิ่มขึ้นจาก 5.5 ล้านคนในปี 2545 เป็น 16.8 ล้านคนในปี 2561 และจำนวนเด็กที่เข้าเรียนในโรงเรียนมัธยมศึกษาเพิ่มขึ้นจาก 2.8 ล้านคนในปี 2550 เป็น 4.6 ล้านคนในปี 2558 จากข้อมูลของ ยูเนสโก
การเข้าเรียนในโรงเรียนจริงก็ดีขึ้นอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยนักเรียนประถมเข้าเรียนสุทธิประมาณ 82.4% ในปี 2014 (82.4% ของเด็กอายุ 6-11 ปีเข้าเรียน; 83.4% สำหรับเด็กผู้ชาย 80.6% สำหรับเด็กผู้หญิง)
เมืองที่ใหญ่ที่สุดในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
อันดับ | ชื่อ | จังหวัด | ประชากร | ||||||
กินชาซา ลูบูมบาชี | 1 | กินชาซา | 7 785 965 | อึมบูจีไมอี | |||||
2 | ลูบูมบาชี | 1 373 770 | |||||||
3 | 1 000 000 | ||||||||
4 | อึมบูจีไมอี | 874 761 | |||||||
5 | 539 158 | ||||||||
6 | 485 167 | ||||||||
7 | 463 546 | ||||||||
8 | 422 414 | ||||||||
9 | 418 000 | ||||||||
10 | 267 462 |
การอพยพ
เมื่อพิจารณาจากสถานการณ์ที่ไม่แน่นอนในประเทศและสภาพโครงสร้างของรัฐ ทำให้การรับข้อมูลการย้ายถิ่นที่เชื่อถือได้เป็นเรื่องยากมาก อย่างไรก็ตาม มีหลักฐานบ่งชี้ว่าคองโกยังคงเป็นประเทศปลายทางสำหรับผู้อพยพ แม้ว่าจำนวนผู้อพยพในช่วงนี้จะลดลงก็ตาม การย้ายถิ่นฐานมีความหลากหลายมากโดยธรรมชาติ ผู้ลี้ภัยและผู้ขอลี้ภัย ซึ่งเป็นผลมาจากความขัดแย้งที่รุนแรงมากมายใน ถือเป็นกลุ่มย่อยที่สำคัญของประชากร นอกจากนี้ การดำเนินงานเหมืองขนาดใหญ่ของประเทศยังดึงดูดแรงงานอพยพจากแอฟริกาและที่อื่นๆ อีกด้วย นอกจากนี้ยังมีการโยกย้ายจำนวนมากสำหรับกิจกรรมเชิงพาณิชย์จากประเทศอื่นๆ ในแอฟริกาและส่วนอื่นๆ ของโลก แต่การเคลื่อนไหวเหล่านี้ยังไม่ได้รับการศึกษาอย่างดี การอพยพย้ายถิ่นฐานไปยังแอฟริกาใต้และยุโรปก็มีบทบาทเช่นกัน
การย้ายถิ่นฐานไปยังคองโก ลดลงอย่างต่อเนื่องในช่วงสองทศวรรษที่ผ่านมา ซึ่งน่าจะเป็นผลมาจากความรุนแรงที่ใช้อาวุธในประเทศนี้ ตามที่องค์การระหว่างประเทศเพื่อการโยกย้ายถิ่นฐาน จำนวนผู้อพยพในคองโกลดลงจากเพียงหนึ่งล้านคนในปี 1960 เป็น 754,000 คน ปี 1990 เหลือ 480,000 คน ปี 2005 เหลือประมาณ 445,000 คน ปี 2010 ไม่มีตัวเลขอย่างเป็นทางการ ส่วนหนึ่งเนื่องมาจาก ความโดดเด่นของเศรษฐกิจนอกระบบในคองโกยังขาดข้อมูลเกี่ยวกับผู้อพยพผิดปกติ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการเชื่อมโยงทางชาติพันธุ์ของประเทศเพื่อนบ้านกับพลเมือง การอพยพย้ายถิ่นอย่างผิดปกติถือเป็นปรากฏการณ์ที่สำคัญ
ตัวเลขของชาวคองโกในต่างประเทศมีความแตกต่างกันอย่างมากขึ้นอยู่กับแหล่งที่มา ตั้งแต่สามถึงหกล้านคน ความคลาดเคลื่อนนี้เกิดจากการขาดข้อมูลที่เป็นทางการและเชื่อถือได้ ผู้อพยพจากคองโกอยู่เหนือผู้อพยพระยะยาวทั้งหมด ซึ่งส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในแอฟริกาและในยุโรปเพียงเล็กน้อย 79.7% และ 15.3% ตามลำดับ ตามข้อมูลประมาณปี 2000 ประเทศปลายทางใหม่ ได้แก่ แอฟริกาใต้ และจุดต่างๆ ระหว่างเส้นทางสู่ยุโรป คองโกได้มีผู้ลี้ภัยและผู้ขอลี้ภัยจำนวนมากที่ตั้งอยู่ในภูมิภาคและที่อื่นๆ ตัวเลขเหล่านี้พุ่งสูงสุดในปี 2004 ตามข้อมูลของ UNHCR มีผู้ลี้ภัยจากคองโกมากกว่า 460,000 คน; ในปี 2008 ผู้ลี้ภัยชาวคองโกมีจำนวนทั้งหมด 367,995 คน โดย 68% อาศัยอยู่ในประเทศอื่นในแอฟริกา
ตั้งแต่ปี 2003 เป็นต้นมา ผู้อพยพชาวคองโกมากกว่า 400,000 คนถูกไล่ออกจากแองโกลา
วัฒนธรรม
วัฒนธรรมสะท้อนให้เห็นถึงความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์จำนวนมากและวิถีชีวิตที่แตกต่างกันไปทั่วประเทศ ตั้งแต่ปากแม่น้ำคองโกบนชายฝั่ง ต้นน้ำผ่านป่าดงดิบและทุ่งหญ้าสะวันนาในใจกลาง ไปจนถึงภูเขาที่มีประชากรหนาแน่นในระยะไกล ทิศตะวันออก. ตั้งแต่ช่วงปลายศตวรรษที่ 19 วิถีชีวิตแบบดั้งเดิมได้ผ่านการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากลัทธิล่าอาณานิคม การต่อสู้เพื่อเอกราช ความซบเซาของยุคโมบูตู และล่าสุดคือสงครามคองโกครั้งที่หนึ่งและครั้งที่สอง แม้จะมีแรงกดดันเหล่านี้ แต่ขนบธรรมเนียมและวัฒนธรรมของคองโกก็ยังคงรักษาความเป็นปัจเจกชนไว้ได้ ประชากร 81 ล้านคนของประเทศ (พ.ศ. 2559) ส่วนใหญ่เป็นชาวชนบท 30% ที่อาศัยอยู่ในเขตเมืองเปิดรับอิทธิพลตะวันตกมากที่สุด
กีฬา
กีฬาหลายชนิดที่เล่นในคองโกรวมถึงฟุตบอล บาสเก็ตบอล และรักบี้ กีฬานี้มีการเล่นในสนามกีฬาหลายแห่งทั่วประเทศ รวมถึงสนามกีฬาเฟรเดริก คิบาสซา มาลีบา ขณะที่ซาอีร์ได้เข้าร่วมการแข่งขันฟุตบอลโลกปี 1974
ในระดับนานาชาติ ประเทศนี้มีชื่อเสียงเป็นพิเศษในด้านผู้เล่นบาสเกตบอลและฟุตบอล NBA มืออาชีพ เป็นหนึ่งในนักบาสเก็ตบอลแอฟริกันที่เก่งที่สุดที่เคยเล่นเกมนี้มูตอมโบเป็นที่รู้จักกันดีในโครงการด้านมนุษยธรรมในประเทศบ้านเกิดของเขา , และ เป็นคนอื่นๆ ที่ได้รับความสนใจในระดับนานาชาติอย่างมากในวงการบาสเก็ตบอล ผู้เล่นชาวคองโกหลายคนและผู้เล่นเชื้อสายคองโก รวมถึงกองหน้า โรเมลู ลูกากู ยานนิค โบลาซี และ ดิยูเมอร์ซี เอ็มโบกานี มีชื่อเสียงในวงการฟุตบอลโลก คองโกชนะการแข่งขันฟุตบอลแอฟริกันคัพออฟเนชันถึงสองครั้ง
ทีมวอลเลย์บอลหญิงทีมชาติดีอาร์คองโกผ่านเข้ารอบสุดท้ายในการแข่งขันวอลเลย์บอลหญิงชิงแชมป์แห่งชาติแอฟริกาปี 2021 ประเทศนี้มีทีมชาติในวอลเลย์บอลชายหาดที่เข้าร่วมการแข่งขัน CAVB Beach Volleyball Continental Cup ปี 2018–2020 ทั้งในส่วนของหญิงและชาย
ดนตรี
คองโกมีอิทธิพลต่อคิวบารัมบา แต่เดิมคัมบามาจากคองโกและเมอแรงค์ และต่อมาทั้งสองก็ให้กำเนิด soukous ประเทศในแอฟริกาอื่น ๆ ผลิตแนวเพลงที่มาจากชาวคองโก วงดนตรีแอฟริกันบางวงร้องเพลงเป็นภาษาลิงกาลา ซึ่งเป็นหนึ่งในภาษาหลักในคองโก ชาวคองโกคนเดียวกันภายใต้การแนะนำของ "le sapeur" ได้สร้างบรรยากาศให้กับชายหนุ่มรุ่นใหม่ที่แต่งตัวด้วยเสื้อผ้าดีไซเนอร์ราคาแพง พวกเขาเป็นที่รู้จักในฐานะดนตรีคองโกรุ่นที่สี่และส่วนใหญ่มาจากวง Wenge Musica ที่มีชื่อเสียงในอดีต ศิลปินดนตรี ซึ่งปัจจุบันอาศัยอยู่ในอังกฤษมีพื้นเพมาจากคองโก
วรรณกรรม
นักเขียนชาวคองโกใช้วรรณกรรมเป็นหนทางในการพัฒนาจิตสำนึกแห่งชาติในหมู่ประชาชนของคองโก ได้เขียนวรรณกรรมสำหรับคนรุ่นต่อๆ ไปของผู้ที่เติบโตในคองโก ในช่วงเวลาที่พวกเขาตกเป็นอาณานิคม ต่อสู้เพื่อเอกราชและหลังจากนั้น ยามูซังกิให้สัมภาษณ์ กล่าวว่าเขารู้สึกถึงความห่างไกลในวรรณคดีและต้องการแก้ไขที่เขาเขียนนวนิยายเรื่อง Full Circle ซึ่งเป็นเรื่องราวของเด็กชายชื่อเอ็มมานูเอลซึ่งในตอนต้นของหนังสือรู้สึกถึงความแตกต่างในวัฒนธรรมระหว่างกลุ่มต่าง ๆ ในคองโกและที่อื่น ๆ นักเขียนจากจังหวัดกาตันกา เขียนนวนิยายและบทกวีเพื่อส่งเสริมการแสดงออกทางศิลปะเพื่อเป็นแนวทางในการจัดการกับความขัดแย้ง
อ้างอิง
- Central Intelligence Agency (2014). "Democratic Republic of the Congo". The World Factbook. Langley, Virginia: Central Intelligence Agency. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 February 2021. สืบค้นเมื่อ 29 April 2014.
- Central Intelligence Agency (2015). . The World Factbook. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 กันยายน 2011. สืบค้นเมื่อ 9 มกราคม 2010.
- Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN . สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
- Coghlan, Benjamin; และคณะ (2007). Mortality in the Democratic Republic of Congo: An ongoing crisis: Full 26-page report (PDF) (Report). p. 26. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 September 2013. สืบค้นเมื่อ 21 March 2013.
- Robinson, Simon (28 May 2006). "The deadliest war in the world". Time. จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 September 2013. สืบค้นเมื่อ 2 May 2010.
- Bavier, Joe (22 January 2008). "Congo War driven crisis kills 45,000 a month". Reuters. จากแหล่งเดิมเมื่อ 14 April 2011. สืบค้นเมื่อ 2 May 2010.
- "Measuring Mortality in the Democratic Republic of Congo" (PDF). . 2007. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 สิงหาคม 2011. สืบค้นเมื่อ 2 กันยายน 2011.
- "Democratic Republic of Congo in Crisis | Human Rights Watch". จากแหล่งเดิมเมื่อ 13 พฤษภาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 18 พฤษภาคม 2021.
- Mwanamilongo, Saleh; Anna, Cara (24 มกราคม 2019). "Congo's surprise new leader in 1st peaceful power transfer". Associated Press. จากแหล่งเดิมเมื่อ 18 พฤษภาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 29 พฤษภาคม 2021.
- "Foreword by UNDP Administrator", Arab Human Development Report 2022, Arab Human Development Report, United Nations, pp. ii–iii, 2022-06-29, doi:10.18356/9789210019293c001, ISBN , สืบค้นเมื่อ 2023-01-16
- Samir Tounsi (6 June 2018). "DR Congo crisis stirs concerns in central Africa". AFP. จากแหล่งเดิมเมื่อ 13 June 2018. สืบค้นเมื่อ 6 June 2018.
- Robyn Dixon (12 April 2018). "Violence is roiling the Democratic Republic of Congo. Some say it's a strategy to keep the president in power". Los Angeles Times. จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 June 2018. สืบค้นเมื่อ 8 June 2018.
- Bobineau, Julien; Gieg, Philipp (2016). The Democratic Republic of the Congo. La République Démocratique du Congo (ภาษาอังกฤษ). LIT Verlag Münster. p. 32. ISBN .
- Kisangani, Emizet Francois (2016). Historical Dictionary of the Democratic Republic of the Congo (ภาษาอังกฤษ). Rowman & Littlefield. p. 158. ISBN .
- Anderson, David (2000). Africa's Urban Past. James Currey Publishers. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 1 December 2019. สืบค้นเมื่อ 26 August 2017.
- Nelson, Samuel Henry. Colonialism In The Congo Basin, 1880–1940. Athens, Ohio: Ohio University Press, 1994
- Emizet Francois Kisangani; Scott F. Bobb (2010). Historical Dictionary of the Democratic Republic of the Congo. Scarecrow Press. p. i. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 March 2022. สืบค้นเมื่อ 29 April 2016.
- Forbath, Peter. The River Congo (1977), p. 19.
- Ghislain C. Kabwit, Zaïre: the Roots of the Continuing Crisis, Cambridge University Press, 1979
- Jean-Jacques Arthur Malu-Malu, Le Congo Kinshasa, KARTHALA Editions, 2014
- James Barbot, An Abstract of a Voyage to Congo River, Or the Zair and to Cabinde in the Year 1700 (1746). James Hingston Tuckey, Narrative of an Expedition to Explore the River Zaire, Usually Called the Congo, in South Africa, in 1816 (1818). "Congo River, called Zahir or Zaire by the natives" John Purdy, Memoir, Descriptive and Explanatory, to Accompany the New Chart of the Ethiopic or Southern Atlantic Ocean, 1822, p. 112.
- (2004). From Zaire to the Democratic Republic of the Congo. Nordic Africa Institute. pp. 5–. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 5 May 2016. สืบค้นเมื่อ 14 October 2015.
- Yusuf, A.A. (1998). African Yearbook of International Law, 1997. Martinus Nijhoff Publishers. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 May 2016. สืบค้นเมื่อ 14 October 2015.
- Gjelten, Tom (28 เมษายน 2007). "A Visit to the Other Congo, the Forgotten Congo". สืบค้นเมื่อ 8 สิงหาคม 2023.
- * "DR Congo: Rampant Intercommunal Violence in West". Human Rights Watch. 2023. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2023.
- "5.1 Democratic Republic of Congo Acronyms and Abbreviations | Digital Logistics Capacity Assessments".
- * Weigert, Stephen L. (2011). Angola: A Modern Military History, 1961–2002 (electronic ed.). . pp. PT122, PT157. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 15 มีนาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2020.
- Worldmark Yearbook 2000. Vol. 1. . 2000. pp. 79, 645. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 สิงหาคม 2020. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2020.
- Thom, William G. (Fall 1999). "Congo-Zaire's 1996-97 civil war in the context of evolving patterns of military conflict in Africa in the era of independence". Journal of Conflict Studies. XIX (2). จากแหล่งเดิมเมื่อ 26 มกราคม 2021. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2020.
- Ballinger, Benjamin; Stringer, Martin; Schmeda-Lopez, Diego R. (1 ธันวาคม 2019). "The vulnerability of electric vehicle deployment to critical mineral supply". . 255: 113844. doi:10.1016/j.apenergy.2019.113844. S2CID 203130461. จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 มกราคม 2021. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2020.
- Starbird, Caroline; Deboer, Dale; Pettit, Jenny (2004). Teaching International Economics and Trade. Center for Teaching International Relations, . p. 78. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 19 มีนาคม 2015. สืบค้นเมื่อ 14 ตุลาคม 2015.
Aid Applicant: The Democratic Republic of the Congo (DROC).
- (2003). United States House of Representatives (บ.ก.). Comprehensive Report on U.S. Trade and Investment Policy Toward Sub-Saharan Africa. Message from the President of the United States. United States Government Printing Office. p. 87. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 20 กรกฎาคม 2018. สืบค้นเมื่อ 14 ตุลาคม 2015.
Democratic Republic of the Congo (DROC) will become eligible for AGOA trade benefits upon formation of a transitional government.
- "Katanda Bone Harpoon Point | The Smithsonian Institution's Human Origins Program". web.archive.org. 2 มีนาคม 2015. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2 มีนาคม 2015. สืบค้นเมื่อ 9 สิงหาคม 2023.
- "BBC World Service | The Story of Africa". www.bbc.co.uk.
- "Belgium's Heart of Darkness | History Today". www.historytoday.com.
- "Democratic Republic of the Congo (DRC) | Culture, History, & People | Britannica". www.britannica.com (ภาษาอังกฤษ). 23 กรกฎาคม 2023.
- "The United Nations and the Congo". History Learning Site (ภาษาอังกฤษแบบบริติช).
- "Patrice Lumumba: 50 Years Later, Remembering the U.S.-Backed Assassination of Congo's First Democratically Elected Leader". Democracy Now! (ภาษาอังกฤษ).
- "Belgians accused of war crimes in killing of Congo leader Lumumba". The Independent (ภาษาอังกฤษ). 22 มิถุนายน 2010.
- Young, Crawford; Turner, Thomas Edwin (1985). The Rise and Decline of the Zairian State (ภาษาอังกฤษ). University of Wisconsin Pres. ISBN .
- . www.cycad.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 พฤษภาคม 2011. สืบค้นเมื่อ 9 สิงหาคม 2023.
- "Conflict Studies Journal at the University of New Brunswick". web.archive.org. 21 สิงหาคม 2006. จากแหล่งเดิมเมื่อ 21 สิงหาคม 2006. สืบค้นเมื่อ 9 สิงหาคม 2023.
- Gonzales, Richard; Schwartz, Matthew S. (9 January 2019). "Surprise Winner Of Congolese Election Is An Opposition Leader". NPR. จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 January 2019. สืบค้นเมื่อ 11 January 2019.
- . Reuters. 24 มกราคม 2019. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 14 กุมภาพันธ์ 2019. สืบค้นเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2019.
- "DR Congo presidential election: Outcry as Tshisekedi named winner". BBC. 10 January 2019. จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 February 2019. สืบค้นเมื่อ 11 February 2019.
- Mohamed, Hamza (26 December 2018). DR Congo election board delays vote in three cities 10 กุมภาพันธ์ 2019 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Al Jazeera.
- DR Congo: Nearly 900 killed in ethnic clashes last month, UN says 5 มีนาคม 2019 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. BBC. Published 16 มกราคม 2019. สืบค้นเมื่อ 21 มกราคม 2019.
- Nearly 900 killed in ethnic violence in Congo in mid-December -UN 22 มกราคม 2019 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Reuters. Published 16 มกราคม 2019. สืบค้นเมื่อ 21 มกราคม 2019.
- . Journal du Cameroun (ภาษาฝรั่งเศส). 26 สิงหาคม 2019. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 เมษายน 2020. สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม 2019.
- "DR Congo names new cabinet, cements president's power". จากแหล่งเดิมเมื่อ 18 พฤษภาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 18 พฤษภาคม 2021.
- "DR Congo measles: Nearly 5,000 dead in major outbreak" 11 กุมภาพันธ์ 2020 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (21 พฤศจิกายน 2019). BBC. สืบค้นเมื่อ 20 พฤศจิกายน 2020.
- Dahir, Abdi Latif (2020-06-25). "Congo's Deadliest Ebola Outbreak Is Declared Over". The New York Times (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). ISSN 0362-4331. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-06-25. สืบค้นเมื่อ 2021-04-30.
- Maclean, Ruth (1 มิถุนายน 2020). "New Ebola Outbreak in Congo, Already Hit by Measles and Coronavirus". The New York Times (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). ISSN 0362-4331. จากแหล่งเดิมเมื่อ 1 มิถุนายน 2020. สืบค้นเมื่อ 30 เมษายน 2021.
- "Democratic Republic of the Congo (DRC) – Ebola Situation Report #40 – April 10, 2021". ReliefWeb (ภาษาอังกฤษ). 10 เมษายน 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 30 เมษายน 2021. สืบค้นเมื่อ 30 เมษายน 2021.
- "Covid: DR Congo in race against time to vaccinate people". BBC News (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). 10 พฤษภาคม 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 5 กรกฎาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 7 กรกฎาคม 2021.
- Dahir, Abdi Latif (2021-04-16). "Vaccine hesitancy runs high in some African countries, in some cases leaving unused doses to expire". The New York Times (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). ISSN 0362-4331. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-12-28. สืบค้นเมื่อ 2021-04-30.
- Pianigiani, Gaia (2021-02-23). "Italy Mourns an Ambassador and His Bodyguard, Killed in Congo". The New York Times (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). ISSN 0362-4331. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-12-28. สืบค้นเมื่อ 2021-04-30.
- "Kenya, DRC sign deals on security, trade and transport". The East African (ภาษาอังกฤษ). 22 เมษายน 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 30 เมษายน 2021. สืบค้นเมื่อ 30 เมษายน 2021.
- AfricaNews (9 กุมภาพันธ์ 2022). "RDC failed coup plot: president's security adviser in detention". Africanews (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2022. สืบค้นเมื่อ 13 กุมภาพันธ์ 2022.
- "Combat troops patrol in Kinshasa after failed coup attempt". Africanews (ภาษาอังกฤษ). 13 February 2022. จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 March 2022. สืบค้นเมื่อ 4 April 2022.
- Full text of constitution (in French)
- "Interim Constitution – Democratic Republic of the Congo (2003–2006)". ConstitutionNet (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2019. สืบค้นเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2019.
- "Congo (Democratic Republic of the) 2005 (rev. 2011)". Constitute. จากแหล่งเดิมเมื่อ 5 กันยายน 2015. สืบค้นเมื่อ 23 เมษายน 2015.
- "Member States". Southern African Development Community: Towards a common future. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 เมษายน 2014. สืบค้นเมื่อ 25 เมษายน 2014.
- Overland, Indra (1 March 2019). "The geopolitics of renewable energy: Debunking four emerging myths" (PDF). Energy Research & Social Science. 49: 36–40. doi:10.1016/j.erss.2018.10.018. ISSN 2214-6296. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 13 March 2021. สืบค้นเมื่อ 18 September 2019.
- Vandiver, John. "GIs retrain Congo troops known for being violent". Stars and Stripes. จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 ตุลาคม 2017. สืบค้นเมื่อ 29 กันยายน 2017.
- Vandiver, John. "An April 2009 report to Congress by the National Defense Stockpile Center". Stripes.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 สิงหาคม 2010. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2010.
- "Which Countries Are For or Against China's Xinjiang Policies?". . 15 July 2019. จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 July 2019. สืบค้นเมื่อ 16 July 2019.
- "DRC's Tshisekedi has secured his power base: now it's time to deliver". . 27 October 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 December 2021. สืบค้นเมื่อ 7 December 2021.
- "Congo Reviews $6.2 Billion China Mining Deal as Criticism Grows". Bloomberg. 28 September 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 December 2021. สืบค้นเมื่อ 7 December 2021.
- "China Cash Flowed Through Congo Bank to Former President's Cronies". Bloomberg. 28 November 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 December 2021. สืบค้นเมื่อ 7 December 2021.
- "Chapter XXVI: Disarmament – No. 9 Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons". United Nations Treaty Collection. 7 กรกฎาคม 2017. จากแหล่งเดิมเมื่อ 6 สิงหาคม 2019. สืบค้นเมื่อ 14 สิงหาคม 2019.
- Ludwig, Arnold M. (2002). King of the Mountain: The Nature of Political Leadership. University Press of Kentucky. p. 72. ISBN .
- Nafziger, E. Wayne; Raimo Frances Stewart (2000). War, Hunger, and Displacement: The Origins of Humanitarian Emergencies. Faculty of Philosophy Columbia University. p. 261. ISBN .
- (2003). . MIT Press. p. 167. ISBN .
- Adam Hochschild (13 August 2009). "Rape of the Congo". New York Review of Books. จากแหล่งเดิมเมื่อ 1 March 2018. สืบค้นเมื่อ 1 March 2018.
- "Court agrees to release Mobutu assets" 23 กันยายน 2015 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Swissinfo, Basel Institute of Governance, 14 July 2009.
- Werve, Jonathan (2006). The Corruption Notebooks 2006. p. 57.
- "New Study Shows Congo is Run as Violent Kleptocracy". enough. Enough Project. 27 ตุลาคม 2016. จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 มีนาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 6 พฤศจิกายน 2019.
- "Vital Kamerhe: DRC president's chief of staff found guilty of corruption". BBC News. 20 June 2020. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 December 2021. สืบค้นเมื่อ 7 December 2021.
- "DRC: Investigation opens on Joseph Kabila over $138 million embezzlement". Africanews (ภาษาอังกฤษ). 24 November 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 December 2021. สืบค้นเมื่อ 7 December 2021.
- (2012). Reimagining Child Soldiers in International Law and Policy. Oxford University Press. p. 32. ISBN .
- "Findings on the Worst Forms of Child Labor – Democratic Republic of the Congo". United States Department of Labor. จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 มีนาคม 2015. สืบค้นเมื่อ 10 มีนาคม 2015.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 สิงหาคม 2006.
- "Foreign travel advice - Democratic Republic of the Congo". Gov.uk. สืบค้นเมื่อ 8 สิงหาคม 2023.
- "World Bank Pledges $1 Billion to Democratic Republic of Congo". VOA News. Voice of America. 10 March 2007. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 September 2013. สืบค้นเมื่อ 25 December 2008.
- "OHADA.com: The business law portal in Africa". จากแหล่งเดิมเมื่อ 26 มีนาคม 2009. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2009.
- "DR Congo's $24 trillion fortune". Thefreelibrary.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2014. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2011.
- "Congo with $24 Trillion in Mineral Wealth BUT still Poor". News About Congo. 15 มีนาคม 2009. จากแหล่งเดิมเมื่อ 14 พฤษภาคม 2013. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2011.
- Kuepper, Justin (26 ตุลาคม 2010). "Mining Companies Could See Big Profits in Congo". Theotcinvestor.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 17 กรกฎาคม 2011. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2011.
- is a major source of tantalum which is used in the fabrication of electronic components in computers and mobile phones. The coltan mines are small, and non-mechanized. DR Congo poll crucial for Africa" 2 ธันวาคม 2010 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, BBC News. 16 November 2006.
- Bream, Rebecca (8 November 2007). "A bid for front-line command in Africa" 17 มีนาคม 2008 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Financial Times.
- Exenberger, Andreas; Hartmann, Simon (2007). "The Dark Side of Globalization. The Vicious Cycle of Exploitation from World Market Integration: Lesson from the Congo" (PDF). Working Papers in Economics and Statistics. University of Innsbruck. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 15 สิงหาคม 2011. สืบค้นเมื่อ 11 พฤษภาคม 2011.
- "Cobalt: World Mine Production, By Country". จากแหล่งเดิมเมื่อ 27 March 2008. สืบค้นเมื่อ 30 June 2008.
- . societecivile.cd (ภาษาฝรั่งเศส). 23 October 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 November 2009.
- "UN human development rankings place Norway at the top and DR Congo last". United Nations. 2 November 2011. จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 December 2021. สืบค้นเมื่อ 3 December 2021.
- "Economic activity in DRC". Research and Markets. จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 July 2010. สืบค้นเมื่อ 22 November 2010.
- "Ranking Of The World's Diamond Mines By Estimated 2013 Production" 21 กันยายน 2013 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, , 20 August 2013.
- Polgreen, Lydia (16 November 2008). "Congo's Riches, Looted by Renegade Troops". The New York Times. จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 April 2009. สืบค้นเมื่อ 27 March 2010.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 September 2011.
- "Katanga Project Update and 2Q 2008 Financials, Katanga Mining Limited, 12 August 2008". จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 June 2013. สืบค้นเมื่อ 11 March 2015.
- "Watchdog says $88m missing in Congolese mining taxes", , South Africa, 2013, จากแหล่งเดิมเมื่อ 21 September 2013, สืบค้นเมื่อ 16 April 2013
- Bernstein 22 พฤศจิกายน 2018 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน 10th Annual Pan-European Conference Strategic Decisions 2013, AllianceBernstein LP, Sanford C. Bernstein Ltd., 2013. Retrieved 21 November 2018.
- Mining Journal 22 พฤศจิกายน 2018 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน "The [Ivanhoe] pullback investors have been waiting for", Aspermont Ltd., London, UK, 22 February 2018. Retrieved 21 November 2018.
- [Technical Study preparing lobby-work on energy-resources and conflict prevention – Hydroelectric power dams at Inga: Great potential for the development of the Democratic Republic of Congo and Africa] (PDF) (ภาษาฝรั่งเศส). suedwind-institut.de. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 21 September 2013. สืบค้นเมื่อ 27 February 2013.
- Vandiver, John. "DR Congo economic and strategic significance". Stripes.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 August 2010. สืบค้นเมื่อ 22 November 2010.
- Yee, Amy (30 August 2017). "The Power Plants That May Save a Park, and Aid a Country". The New York Times. จากแหล่งเดิมเมื่อ 4 September 2017. สืบค้นเมื่อ 4 September 2017.
- "Congo, Democratic Republic of the". 18 เมษายน 2022.
- "Democratic Republic of the Congo Demographic Trends". Open Data for Africa. UN, Department of Economic and Social Affairs, Population Division.
- "Enquête Démographique et de Santé (EDS-RDC) 2013–2014" (PDF) (ภาษาฝรั่งเศส). Ministère du Plan et Suivi de la Mise en œuvre de la Révolution de la Modernité, Ministère de la Santé Publique. p. 36. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 ตุลาคม 2017. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2018.
- "Global Religious Landscape". Pew Forum. 18 ธันวาคม 2012. จากแหล่งเดิมเมื่อ 18 พฤษภาคม 2014. สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2015.
- "The World Factbook — Central Intelligence Agency". Cia.gov. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2021. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2018.
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 24 กันยายน 2015. สืบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2015.
- La langue française dans le monde, ,
- . 10 กรกฎาคม 2021. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 ตุลาคม 2022. สืบค้นเมื่อ 9 สิงหาคม 2023.
- (2014). . Paris: Éditions Nathan. p. 30. ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 July 2015. สืบค้นเมื่อ 16 May 2015.
- (2014). . Paris: Éditions Nathan. p. 117. ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 July 2015. สืบค้นเมื่อ 16 May 2015.
- McNeil, Donald G. Jr. (11 April 2011). "Congo, With Donors' Help, Introduces New Vaccine for Pneumococcal Disease". The New York Times. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 July 2016. สืบค้นเมื่อ 21 February 2017.
- . Cia.gov. 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2015. สืบค้นเมื่อ 10 มีนาคม 2015.
- "DRC: Malaria still biggest killer". IRIN. 28 April 2008. จากแหล่งเดิมเมื่อ 12 November 2014. สืบค้นเมื่อ 10 March 2015.
- "Democratic Republic of the Congo, Epidemiological profile, World Malaria Report 2014" (PDF). World Health Organization. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 19 เมษายน 2015. สืบค้นเมื่อ 10 มีนาคม 2015.
- . World Health Organization. 24 เมษายน 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 มิถุนายน 2015. สืบค้นเมื่อ 10 มีนาคม 2015.
- . The Washington Post. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-05-03.
- "Yellow Fever - West and Central Africa". www.who.int (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2023.
- "Democratic Republic of Congo". www.roadsafetyfacility.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2023.
- "Millions 'on the edge' in DR Congo, now in even greater danger of tipping over: WFP". UN News. 12 สิงหาคม 2020. จากแหล่งเดิมเมื่อ 1 ธันวาคม 2020. สืบค้นเมื่อ 14 สิงหาคม 2020.
- "The Air Quality Life Index (AQLI)". AQLI (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 1 กันยายน 2022.
- Environment, U. N. (31 สิงหาคม 2021). "Regulating Air Quality: the First Global Assessment of Air Pollution Legislation". UNEP - UN Environment Programme (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 1 กันยายน 2022.
- "2005 Findings on the Worst Forms of Child Labor" (PDF) (ภาษาอังกฤษ). Bureau of International Labor Affairs, U.S. Department of Labor. 2006. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 31 กรกฎาคม 2012. สืบค้นเมื่อ 14 พฤษภาคม 2011.
- (ในภาษาฝรั่งเศส) Constitution de la République démocratique du Congo – Wikisource เก็บถาวร 25 ตุลาคม 2011 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Fr.wikisource.org. Retrieved 27 February 2013.
- "Congo, Democratic Republic of the." 2005 Findings on the Worst Forms of Child Labor, Bureau of International Labor Affairs, U.S. Department of Labor (2006). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- UNESCO Institute for Statistics. "UIS.Stat (see: National Monitoring >> Number of students and enrolment rates by level of education >> Enrollment by level of education)". จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 มิถุนายน 2017. สืบค้นเมื่อ 29 พฤศจิกายน 2020.
- Ministère du Plan et Suivi de la Mise en oeuvre de la Révolution de la Modernité (MPSMRM); Ministère de la Santé Publique (MSP); . Enquête Démographique et de Santé en République Démocratique du Congo 2013–2014 (PDF). p. XXV. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 26 December 2016. สืบค้นเมื่อ 16 May 2015.
- Migration en République Démocratique du Congo: Profil national 2009 (ภาษาฝรั่งเศส). International Organization for Migration. 2010. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 May 2011. สืบค้นเมื่อ 17 August 2010.
- ""Calls for Angola to Investigate Abuse of Congolese Migrants" 25 พฤษภาคม 2013 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Inter Press Service. 21 พฤษภาคม 2012.
- Stadiums in the Democratic Republic Congo 6 กุมภาพันธ์ 2013 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. World Stadiums. Retrieved 27 February 2013.
- "Rwanda Kicks Off Quest for Africa Women's Volleyball Championship Against Morocco". Damas Sikubwabo (). 12 September 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 18 October 2021. สืบค้นเมื่อ 18 October 2021.
- "Continental Cup Finals start in Africa". FIVB. 22 June 2021. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 August 2021. สืบค้นเมื่อ 7 August 2021.
- Stone, Ruth M. (2010). The Garland Handbook of African Music. Routledge. p. 133. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 12 May 2016. สืบค้นเมื่อ 24 August 2014.
- Archived at Ghostarchive and the : "Frederick Kambemba Yamusangie Interview". YouTube.
- Yamusangie, Frederick (2003). Full Circle. iUniverse. ISBN .
- "Rais Neza Boneza's Baraza". 17 ตุลาคม 2018. จากแหล่งเดิมเมื่อ 5 ธันวาคม 2018.
แหล่งข้อมูลอื่น
- วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก
- รัฐบาล
- ประธานาธิบดีสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก 20 กรกฎาคม 2006 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Chief of State and Cabinet Members 6 พฤษภาคม 2009 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ข้อมูลทั่วไป
- Democratic Republic of the Congo entry at The World Factbook
- Democratic Republic of the Congo 27 กรกฎาคม 2008 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน from UCB Libraries GovPubs
- Country Profile from the BBC News
- สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก ที่เว็บไซต์ Curlie
- Wikimedia Atlas of Democratic Republic of the Congo
- Democratic Republic of Congo ที่ WorldWikia
- Congo News Headlines โดย Reuters
- Humanitarian information coverage on ReliefWeb
- The Democratic Republic of Congo from Global Issues
- การท่องเที่ยว
- คู่มือการท่องเที่ยว Democratic Republic of the Congo จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
- Official Website of Virunga National Park 3 ตุลาคม 2008 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- News coverage of the conflict
- BBC DR Congo: Key facts
- BBC Q&A: DR Congo conflict
- BBC Timeline: Democratic Republic of Congo
- BBC In pictures: Congo crisis
- "Rape of a Nation" by Marcus Bleasdale (VII) on MediaStorm
- Maps of Congo 16 กุมภาพันธ์ 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน before and after independence
- อื่น ๆ
- Living in Congo by Myron Buck 23 พฤศจิกายน 2010 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
อ้างอิงผิดพลาด: มีป้ายระบุ <ref>
สำหรับกลุ่มชื่อ "lower-alpha" แต่ไม่พบป้ายระบุ <references group="lower-alpha"/>
ที่สอดคล้องกัน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
satharnrthprachathipitykhxngok frngess Republique Democratique du Congo hruxbangkhrngmiphueriykwa khxngok Congo aela khxngok kinchasa Congo Kinshasa hrux khxngokihy aela khxngoktawnxxk epnpraethshnunginphumiphakhaexfrikaklangaelaepnpraethsthimikhnadihyxndbthi 2 khxngthwip satharnrthprachathipitykhxngokmixanaekhtcrdsatharnrthaexfrikaklangaelasudanitthangthisehnux crdyuknda rwnda burundi aelaaethnsaeniythangthistawnxxk crdaesmebiyaelaaexngoklathangthisit aelacrdsatharnrthkhxngokthangthistawntk odymithangxxksuthaeltamaemnakhxngokipsuxawkinisatharnrthprachathipitykhxngok Republique democratique du Congo frngess Repubilika ya Kongo ya Dimokalasi kituba Republiki ya Kongo Demokratiki lingkala Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo swahili Ditunga dia Kongu wa Mungalaata luba kasay thngchati traaephndinkhakhwy Justice Paix Travail phasafrngess yutithrrm sntiphaph ngan ephlngchati edxbukngkxael source source source track aesdnglukolkaesdngaephnthithwipaexfrikaemuxnghlwng aelaemuxngihysudkinchasaphasarachkarphasafrngess kikxngok phasaswahili aela chiluba karpkkhrxngrthediyw rabbkungprathanathibdi satharnrthrththrrmnuy prathanathibdiefliks chiesekdi 17 phvscikayn 1879 esrirthkhxngok1 krkdakhm 1885 ebleciynkhxngok15 phvscikayn 1908 exkrachcakebleyiym30 mithunayn 1960 shprachachati20 knyayn 1960 epliynchuxepn satharnrthprachathipitykhxngok1 singhakhm 1964 satharnrthsaxir27 tulakhm 1971 sngkhramkhxngokkhrngthihnung17 phvsphakhm 1997 18 kumphaphnth 2006phunthi rwm2 344 858 tarangkiolemtr 905 355 tarangiml 11 aehlngna 4 3prachakr 2558 praman79 375 136 khn 20 samaonprachakr 252729 673 000 khn khwamhnaaenn29 3 txtarangkiolemtr 75 9 txtarangiml 182 exchdiix 2562 0 480 ta xndbthi 175skulengin CDF ekhtewlaUTC 1 thung 2 WAT khbrthdankhwarhsothrsphth243rhs ISO 3166odemnbnsud cd chux khxngok hmaythung nkla macak Bakongo sungxasyxyubriewnlumnakhxngok inxditsatharnrthprachathipitykhxngokekhytkepnxananikhmkhxngebleyiym odymichuxwa ebleciynkhxngok Belgian Congo inpi ph s 2514 hlngcakidrbexkrach 11 pi kidepliynchuxpraethscakkhxngok kinchasa ischuxemuxnghlwngiwkhanghlng ephuxaeykkhwamaetktangrahwangpraethsnikb satharnrthkhxngok hrux khxngok brasawil epnsatharnrthsaxir cnthungpi ph s 2540 cungidepliynchuxklbmaepn satharnrthprachathipitykhxngok tamedim dinaednkhxngkhxngok epnthixyuxasykhrngaerkodynklacakaexfrikaklangemuxpraman 90 000 pikxn aelaekhathungidodykarkhyayxanaekhtkhxngchnephabntuemuxpraman 3 000 pithiaelw thangtawntk pkkhrxngbriewnpakaemnakhxngoktngaetstwrrsthi 14 thung 19 aelainphakhtawnxxkechiyngehnux phakhklang aelatawnxxk mi luba aelalunda pkkhrxngdinaednnitngaetstwrrsthi 16 aela 17 cnthungstwrrsthi 19 kstriyelxxpxlthi 2 aehngebleyiym thrngidrbsiththiindinaednkhxngokxyangepnthangkarcakpraethsxananikhmkhxngyuorpinpi 1885 aelaprakasihepndinaednswnphraxngkh odytngchuxepnesrirthkhxngok tngaetpi 1885 thung 1908 kxngthphxananikhmkhxngekhabngkhbihprachakrinthxngthinphlityangpharaaelakrathakarohdrayxyangkwangkhwang inpi 1908 thrngykdinaednepliynsthanaklayepnxananikhmkhxngebleyiym khxngokidrbexkrachcakebleyiymemuxwnthi 30 mithunayn 1960 aelatxngephchiykbkhbwnkaraebngaeykdinaednhlaykhrng karlxbsngharnaykrthmntri pathris lumumba aelakaryudxanacody ombutu eses esok inkarrthpraharpi 1965 ombutuepliynchuxpraethsepnsaxirinpi 1971 aelabngkhbichephdckarswntwxnohdray cnkrathngekhathukokhnlminpi 1997 odysngkhramkhxngokkhrngaerk caknnpraethskepliynchuxklbaelatxngephchiykbsngkhramkhxngokkhrngthisxngrahwangpi 1998 thung 2003 sungsngphlihmiphuesiychiwit 5 4 lankhn sngkhramyutilngphayitprathanathibdiocheesf kabila sungpkkhrxngpraethstngaetpi 2001 thung 2019 sungsiththimnusychninpraethsyngkhngyaaey aelarwmthungkarlaemidbxykhrng echn karbngkhbbukhkhlihsuyhay karthrman karcakhuktamxaephxic aelakarcakdesriphaphkhxngphlemuxng hlngcakkareluxktngthwippi 2018 inkarepliynaeplngxanacxyangsntikhrngaerkkhxngpraethsnbtngaetidrbexkrach efliks siesekdi subthxdtaaehnngprathanathibditxcakkabila sungdarngtaaehnngprathanathibditngaetnnma tngaetpi 2015 khxngokbriewntawnxxkepnthiekidkhwamkhdaeyngthangthharxyangtxenuxnginemuxngkiwu satharnrthprachathipitykhxngokmithrphyakrthrrmchatixudmsmburnxyangmak aettxngthnthukkhthrmancakkhwamimmnkhngthangkaremuxng karkhadokhrngsrangphunthan karkhxrrpchn aelakarkhudkhnaelaaeswngpraoychnthnginechingphanichyaelainxananikhmmananhlaystwrrs tammadwyxisrphaphthiyawnankwa 60 pi odymikarphthnaephiyngelknxyethann nxkcakemuxnghlwngkinchasaaelw emuxngthiihythisudsxngaehngrxnglngmakhuxemuxnglubumbachiaelaemuxngxumbuciimxi tangkepnchumchnehmuxngaer karsngxxkthiihythisudkhxngkhxngok khuxaerthatudib odycinyxmrbkarsngxxkmakkwa 50 inpi 2019 inpi 2021 radbkarphthnamnusykhxngkhxngokxyuinxndbthi 179 cak 191 praethstamdchnikarphthnamnusy in kh s 2018 hlngcaksxngthswrrskhxngsngkhramklangemuxng aelakhwamkhdaeyngphayinthidaeninipxyangtxenuxng phuliphychawkhxngokpraman 600 000 khnyngkhngxasyxyuinpraethsephuxnban edksxnglankhnesiyngtxphawaxdxyak aelakarsurbdngklawthaihphukhntxngphldthin 4 5 lankhn praethsniepnsmachikkhxngshprachachati khbwnkarimfkiffayid shphaphaexfrika aelaniruktisastrsatharnrthprachathipitykhxngok tngchuxtamaemnakhxngoksungihlphanpraeths aemnakhxngokepnaemnathilukthisudinolkaelaepnaemnathiihyepnxndbsamkhxngolkemuxplxynaxxk sung Comite d etudes du haut Congo khnakrrmkarephuxkarsuksakhxngoktxnbn sungkxtngodykstriyelxxpxlthi 2 aehngebleyiyminpi 1876 aelasmakhmrahwangpraethsaehngkhxngok sungkxtngodyphraxngkhinpi 1879 kidrbkartngchuxtamaemna aemnakhxngokidrbkartngchuxodykalasieruxchawyuorpyukhaerktamxanackrkxngok aelachawbntu sungepnchawkxngok emuxphwkekhaphbaemnaehlaniinstwrrsthi 16 khawa kxngok macakphasakxngok eriykxikxyangwa kikhxngok tamthinkekhiynchawxemrikn samuexl ehnri enlsn klawiwwa epnipidwakhawa khxngok nnhmaykhwamthungkarchumnuminthisatharna aelamirakthanmacakraksphthkhxngkhxngkathiaeplwa karrwbrwm chuxpccubnkhxngchawkxngok khuxchawbakhxngokthiidrbkaraenanaintnstwrrsthi 20 inxditsatharnrthprachathipitykhxngokepnthirucktamladbewla idaek esrirthkhxngok ebleciynkhxngok satharnrthkhxngok elxxpxlwil satharnrthprachathipitykhxngok aelasatharnrthsaxir kxnthicaklbkhunsuchuxedim chuxpccubnkkhuxsatharnrthprachathipitykhxngok insmyidrbexkrach praethsniidrbkartngchuxwa satharnrthkhxngok elxxpxlwil ephuxaeykkhwamaetktangcaksatharnrthkhxngok brassawil sungepnpraethsephuxnban dwykarprakasichrththrrmnuylulwburkemuxwnthi 1 singhakhm 1964 praethsnicungepliynchuxepnsatharnrthprachathipitykhxngok txmaidepliynchuxpraethsepn saxir chuxedimkhxngaemnakhxngok emuxwnthi 27 tulakhm 1971 odyprathanathibdiombutu eses esok khawa saxir macakphasaoprtueksthiddaeplngmacakkhawa Kikongo nzadi aemna sungepnkhatdthxncakkhawa nzadi o nzere aemnasungdudklunaemna 171 aemnaniepnthiruckinchuxsaxirinchwngstwrrsthi 16 aela 17 duehmuxnwakhxngokcakhxy ekhamaaethnthisaxirinkarichphasaxngkvsinchwngstwrrsthi 18 aelakhxngokepnchuxphasaxngkvsthiniymichinwrrnkhdismystwrrsthi 19 aemwakarxangthungsaxirepnchuxthikhnphunemuxngich echn macakkarichphasaoprtueks yngkhngepneruxngthrrmda inpi 1992 thiprachumaehngchatixthipitylngmtiihepliynchuxpraethsepn satharnrthprachathipitykhxngok aetimmikarepliynaeplng cnkrathngprathanathibdiolrxng edsier kabila funchuxpraethsinewlatxma emuxekhaokhnlmombutuinpi 1997 aelaephuxaeykkhwamaetktangcaksatharnrthkhxngokthixyuiklekhiyng bangkhrngcungeriykwa khxngok kinchasa khxngok kinchasa hrux khxngokihy bangkhrngchuxkyxepnphasaxngkvswa DR CongoDRC DROC aela RDC inphasafrngess prawtisastrkxnkarkhyaytwkhxngchnephabntu dinaednthiprakxbdwysatharnrthprachathipitykhxngokepnthinthixyukhxngklumchatiphnthumibutithiekaaekthisudinaexfrikaklang phumithsnkhxngpaekhtrxnaelaphumixakasaebbesnsunysutrthiepiykchunthaihprachakrinphumiphakhminxyaelakhdkhwangkarcdtngsngkhmthikawhna wthnthrrmnklastwthihlngehluxxyuswnihyyngkhngxyuinyukhpccubn yukhkxnxananikhm kxnthidinaednkhxngokcatkxyuphayitkarpkkhrxngkhxngchatitawntk dinaednkhxngokepnthinthixyuxasykhxng Pygmy caknn Bantu iderimekhamayudkhrxngphunthiaelatngthinthaninbriewnni aelaerimmikarcdrabbkarpkkhrxngodymikstriyepnpramukh mikarthaekstrkrrm aelakarichwsduxupkrnthithacakehlk instwrrsthi 16 dinaednkhxngokaebngkarpkkhrxngxxkepnhlayrachxanackr odyxanackrthimikhwamsakhy idaek Luba Kingdom aela Kuba Federation sungthngsxngxanackridecriyrungeruxngthungthisudinstwrrsthi 18 emuxekhasuchwngtnstwrrsthi 19 dinaednkhxngokerimesuxmthxylng enuxngcakmihlakhlaychnchati xathi xahrb swahili nymewsi ekhaipthakarkha aelaekhaplnsadmchnphunemuxngephuxbngkhbihepnthas rwmthngkhachangephuxexanga nxkcakni yngerimaephkhyayxiththiphlkhxngtncnaethrksumipthwdinaednkhxngok thaihdinaednkhxngokxxnaexlng yukhxananikhm phaphwademuxngelxxpxlwil inpi 1884 inchwngplaystwrrsthi 19 smedcphraecaelxxpxlthi 2 aehngebleyiymidmxbhmayih edinthangsarwcthilumaemnakhxngok sungepndinaednthimikhwamxudmsmburnehmaaaekkarephaapluk aelaaehlngthrphyakr tlxdcnaerthatuthisakhymakmay odyechphaaephchr caknnebleyiymcungekhayudkhrxngdinaednkhxngok odykahndihkhxngokmisthanaepndinaednswnphraxngkh aelaepnaehlngthrphyakrkhxngebleyiym aelain pi 1884 1885 chatitawntkihkarrbrxngwadinaednkhxngokepnkhxngkstriyebleyiym odymichuxwa esrirthkhxngok hlngcaknn ebleyiymidsrangesnthangephuxxanwykhwamsadwkinkarkhnthaysinkha aelaidnathrphyakrcakkhxngokipichepncanwnmak nxkcakniyngddaeplngrupaebbekstrkrrmodyihchawkhxngokennkarplukaelaaeprrupyangpharaephuxsngipyngebleyiymthixyuinchwngphthnapraeths aelaerimihbristhexkchnebleyiymekhamathaehmuxngaer xathi ephchr xymni aelaaerthatuthisakhyxun karprakasexkrach pathris lumumba naykrthmntrikhnaerkkhxngsatharnrthprachathipitykhxngok khwamtxngkarbriophkhthrphyakrthrrmchatiaelakarkdkhiaerngnganchawkhxngokxyanghnk thaihinpi 1908 chatitawntkxun imphxic aelakddnihebleyiymepliynsthanakhxngkhxngokcakdinaednswnphramhakstriyebleyiymmaepnxananikhmkhxngrthbalebleyiymodyichchuxepn ebleciynkhxngok aethnkarepliynsthanapraethssngphlihsphaphkhwamepnxyukhxngchawkhxngokdikhun odyprachachnidrbkarsuksaaelaidichpraoychncakrabbsatharnupophkhaelaokhrngsrangphunthantang thiebleyiymsrangiw txmanay aelanay pathris lumumba idmibthbathaekhngkhninkareriykrxngexkrachihkhxngok nxkcakni frngessyngsnbsnunchawkhxngokihlngprachamtiephuxkahndsthanakhxngchatitnid karphyayameriykrxngexkrachepnehtuihekidkarclaclinkrungkinchasa inpi 1959 sungebleyiymimsamarthkhwbkhumsthankarnid thaihebleyiymidmxbexkrachihaekkhxngokinwnthi 30 mithunayn 1960 hlngcakidrbexkrach khxngokidcdkareluxktng odynaylumumbaidrbeluxkepnnaykrthmntriaelanaykhasawubuepnpramukhkhxngrth xyangirktam sthankarnphayinpraethskhxngokyngxyuinkhwamimsngb enuxngcakyngkhngmikartxsurahwangrthbalkbklumkbttang aelasthankarnthwikhwamsbsxnmakkhunemuxkxngkalngthharebleyiymthithuksngekhamayngkhxngokodyihehtuphlwa ephuxpkpxngchawebleyiymaelaphakhexkchnthiyngimsamarthklbebleyiymid wikvtkarnkhxngok khwamimsngbidaephrkhyayipynghlayphunthiaelaekidkaraeyngchingxanac thaihemuxwnthi 14 krkdakhm 1960 khnamntrikhwammnkhngaehngshprachachati United Nations Security Council UNSC idrbrxngkhxmti UNSC thi 143 1960 cdtngpharkicshprachachatiinkhxngok United Nations Operation in Congo ONUC ephuxyunynkarthxnkxngkalngebleyiymxxkcakkhxngok snbsnunrthbalcdraebiyb khwameriybrxyphayinrth aela rksaburnphaphaehngdinaednkhxngok xyangirktam odythipharkicshprachachatiimsamarthlaemidkickarphayinpraethsid khwamkhdaeyngrahwangphunapraethsidkxtwkhunsngphlihnaykhasawubu pldnaylumumbaxxkcaktaaehnngnaykrthmntri txmaemuxwnthi 14 knyayn ochaesf edsier ombutu phayhlngepliynchuxepn ombutu eses esok phubychakarthharkhxngokidpldnaykhasawubuxxkcaktaaehnng khwamkhdaeynginkhxngokyngdaenintxipaelamikaraebngdinaednxxkepnswnyxy cnkrathngpi 1965 nayombutuidekhakhwbkhumphunthiidsaercaelakhundarngtaaehnngprathanathibdi sngkdphrrkhkhbwnkarprachachnptiwti MPR odymiwarakardarngtaaehnng 7 pi phayitkarpkkhrxngodyombutu ombutu eses esok aelaprathanathibdi richard niksn inkrungwxchingtn disi hlngcakekharbtaaehnng nayombutuidbriharpraethsaebbrwmsuny odyidykeliktaaehnngnaykrthmntri ihprathanathibdimixanaccdtngrthbal wangnoybaysngesrimkhwamepnaexfrikn African Authenticity wangaephnfunfuesrsthkickhxngpraethsdwykarsngesrimihtangchatiekhamalngthun rksakhwamsmphnthxndikbpraethstawntk aelasthapnakhwamsmphnththangkarthutkbcin aelaidepliynchuxpraethsepnsaxir inpi 1971 xyangirktam karbriharngankhxngombutuetmipdwykhwamphidphlad thaihekidpyhakarkhxrrpchn karbriophkhthrphyakrthrrmchatixyangsinepluxng karnakhnephaediywknkbtn epha Ngbanda mabriharpraethscnkxihekidkhwamkhdaeyngrahwangchnephaphayinpraeths cakehtuphldngklawthaihfaytxtanrthbalnayombutu naodyklumtxtanthiihythisud khux klum FNLC phyayamtharthpraharephuxaeykdinaednkatnka xyuthangtxnitkhxngpraeths aetimsaerc enuxngcakrthbalnayombutuidrbkhwamchwyehluxcakkxngkalngthharkhxngfrngess ebleyiym aelaomrxkok nayombutuphyayamaekpyhathiekidkhunphayinpraethsodykarwangnoybayptirupthangkaremuxng thaihchatitawntkekidkhwamphxicaelaerimbricakhenginchwyehluxsaxirmakkhun aetpraethsklbimphthnaxyangthikhwrcaepn enuxngcaknayombutuidykelikokhrngkarphthnapraethstang sngphlihesrsthkickhxngpraethselwraylngeruxy aelainpi 1990 nayombutuxnuyatihcdtngphrrkhkaremuxngxuninsaxirid aetnayombutumixanacehnuxphrrkhkaremuxngthnghmd thaihklumphutxtannayombutumicanwnmakkhun aelatxngkarkhbilnayombutuihphncaktaaehnng caksthankarnkhwamrunaerngtang thiekidkhuninsaxir nayombututdsiniccdtngphrrkhrwmrthbalinpi 1991 aetyngkhngkumxanackarbrihar khwammnkhng tlxdcnkrathrwngtang thisakhyiw karbriharnganthiphidphladkhxngnayombutusngphlihrabbkarbriharrachkaraephndin aelarabbesrsthkickhxngsaxirlmehlw nxkcaknikhwamrunaernginsaxirthwikhwamrunaerngkhun enuxngcakpyhaphuxphyphchawhutu sunghniinpi 1994 ihlthalkekhamainsaxir thaihekidkhwamkhdaeyngrahwangchnephahutuaelathutsiinsaxir aelaerimbanplayxxkipepnsngkhramklangemuxngemux Zairiam FAZ snbsnunchawhutuihtxtanchawkhxngokthimiechuxsaythutsithixasyxyuthangthistawnxxkkhxngsaxir inthangklbknkxngkalngrwmrahwangrwndaaelayukndaidbukrukekhaipinsaxir ephuxekhaipchwyehluxchnephathutsitxsukbhutuaelaphyayamlmlangxanackhxngnayombutuaelakhadhwngthicaekhakhwbkhumthrphyakrthrrmchatiinsaxir sngkhramkhxngokthngsxngkhrngaelapccubn aephnthisngkhramkhxngokkhrngthisxng cnkrathnginpi 1997 nay phunaklumtxtanrthbalthiidrbkarsnbsnuncakkxngkalngthharrwnda yuknda aesmebiy aelaaexngokla idekhakhwbkhumphunthithangtawnxxkkhxngsaxir aelasamarthekhayudkrungkinsachaidinwnthi 17 phvsphakhm 1998 aelanayombutu thukpldxxkcaktaaehnngprathanathibdi aelainwnthi 29 phvsphakhm naykabilaidsabantnekhadarngtaaehnngprathanathibdi aelaepliynchuxpraethsepn satharnrthprachathipitykhxngok thungaemwanaykabilaekhamadarngtaaehnngprathanathibdiaelw aetkxngkalngthharkhxngrwndaaelayukndayngtxngkarxyuphayinkhxngokephuxekhakhwbkhumthrphyakrcanwnmakinpraeths dngnnkxngkalngthharrwndacungidthxnkalngxxkcakemuxnghlwng iptngmnthiemuxngokma aelacdtngklumkbtkhunichchuxwa RCD naodychnephathutsi ephuxtxsukbrthbalnaykabila inkhnaediywknyukndaidcdtngklumkarekhluxnihwephuxkarpldplxykhxngok MLC khun sungnaodyphunathangthharkhxngkhxngokchux ephuxtxtanxiththiphlkhxngrwndainkhxngok kartxsukhxngklumkbtthngsxngnamasukarekidsngkhramkhxngokkhrngthisxng inkhxngok nxkcakniklumpraeths SADC prakxbdwy aexngokla simbbew aelanamiebiy idsngkalngthharekhachwyehluxrthbal inthanaepnphnthmitrklum nxkcakni sudan liebiy aelachadidsngkxngkalngekhachwyehluxrthbalnaykabiladwy shprachachatierimekhamamibthbathaekikhkhwamkhdaeynginkhxngokxikkhrng odyemuxwnthi 30 phvscikayn 1999 khnamntrikhwammnkhngaehngshprachachatiidrbrxngkhxmtikhnamntrikhwammnkhngthicdtngpharkicshprachachatiinkhxngok United Nations Organization Mission in DR Congo MONUC ephuxekhamayutisngkhram aelainpiediywknthukfayidrwmlngnamkhxtklnghyudyinglusaka Lusaka Ceasefire Agreement odyrthbalnaykabilasamarthyudphunthithangtawnxxkaelathangitkhxngkhxngokidsaerc swnklumkbtyudphunthithangehnuxaelatawntk xyangirktaminpithdma kardaeninkartamkhxtklnghyudyingidhyudchangkip enuxngcakkhwamkhdaeyngrahwangchnephaklbmapathuxikkhrngthangtawnxxkechiyngehnuxkhxngpraeths thaihthngyukndaaelarwndatangsngkxngkalngekhamainkhxngok aelain 2000 khwamphyayaminkarecrcasntiphaphrahwangthngsamfayekidkhunxikkhrng odyyukndaaelakhxngokidlngnamkhwamtklngrksasntiphaphluxnda Luanda Agreement thaihyukndathxnkalngthharxxkcakkhxngok aelahlngcaknnkxngkalngrwndaiderimthxnkalngthharechnkn inpi 2001 naykabilathuklxbsnghar thaihnayochaesf kabila butrchaykhundarngtaaehnngprathanathibdiaethn rthbalnayochaesf kabila snbsnunihcdkarecrcasntiphaph ephuxyutisngkhram inpi 2003 thukfayidlngnaminkhwamtklngsntiphaphphrithxeriy Pretoria Accord sngphlihkhwamkhdaeyngyutilngchwrayahnung thaihnayochaesf kabila samarthcdtngrthbalphsm aelarthsphachwkhrawidsaerc khwamkhdaeyngthiekidkhuninkhxngokni idrbkarkhnannamwaepn sngkhramolkaexfrika hrux sngkhramaexfrikakhrngihy enuxngcakmipraethsekharwmsngkhram 8 praeths klumkxkhwamimsngb 25 klum aelamiphuesiychiwitcaksngkhram khwamxdxyak aelaorkhrabadinkhnannmakkwa 5 lankhn hlngcaknn ineduxnmithunayn 2003 khwamkhdaeyngrahwangchnephaidklbmapathuxikkhrngbriewnfngtawnxxkkhxng DRC kxngkalngshprachachatiidsngecahnathirksasntiphaphekhaipkhwbkhumsthankarn aelaineduxnthdmaklumkbtidrwmkbrthbalcdtngkhnarthbalchudihm aelamikarcdkareluxktngxyangepnthangkarkhuninplaypi 2006 sungepnkareluxktngxyangepnthangkarkhrngaerkinrxb 40 pi tngaetidrbexkrach sungnayochaesf kabila idrbeluxkihepnprathanathibdi inplaypi 2006 khwamimsngbidpathukhunxikkhrngthangtxnehnuxkhxngemuxngkiwu sungtngxyuthangfngtawnxxk aelatidkbphrmaednrwnda odynay chawkhxngokechuxsayhutu xditnaythharinrthbalidrwbrwmklumphukxkhwamimsngbchawkhxngokechuxsaythutsi aelaklumkxngkalngpldplxyprachathipityaehngrwnda FDLR sungepnchnephahututhiidrbkarsnbsnuncakrwnda idbukyudbriewndngklawcakrthbal sngphlihmiphuhniphycakkarsurbmakkwahnunghmunkhn nxkcakni shrth tklngihkhwamchwyehluxthangkalngthharaekrthbalkhxngok ephuxtxsukbnaynmda aelaklumkxngkalngpldplxyprachathipityaehngrwnda FDLR idekharwmkarsurbkhrngnidwy txmainpi 2007 rwndaaelakhxngokidrwmecrcaknthikrunginorbi aelaineduxnmkrakhm 2008 khukrnithukfayidekharwmkarprachumsntiphaphephuxecrcarwmkn odythiprachumtklngihmikarhyudying aetineduxnsinghakhmaelaknyaynpiediywknkhwamkhdaeyngklbpathukhunxikkhrngthangtxnehnuxkhxngemuxngkhiwu karsurbkbkhrngnisngphlihmiphuhniphycakkarsurbmakkwahnunglankhn aelayngkhngmiehtukarnrunaernginbriewnphakhtawnxxkkhxngpraethscnthungpccubnkxngthharkhxngrthbaliklkbokmarahwangkarkbt M23 ineduxnphvsphakhm 2556 subenuxngcakkhwamkhdaeyngkhangtn khnamntrikhwammnkhngaehngshprachachatiidmimtikhwabatrkhxngokxyangtxenuxng tngaetpi 2004 cnthungpccubn odymimatrkarhamkhayxawuth hamedinthangphanhruxekhaipindinaedn aelakarxaydthrphysinkhxngbukhkhlaelaxngkhkrthimiswnekiywkhxngkbsthankarnkhwamkhdaeyng aelakartrwcsxbaehlngthimakhxngsinkhapraephthaerthatuthinaekhacakkhxngokaelainpi 2010 khnamntrikhwammnkhng idcdtng MONUSCO ephuxdaeninngantxcak MONUC rthbalkhxngokyngtxnghamatrkarephuxaekikhpyhakhwamimsngbthangdantawnxxkkhxngpraethssungepnphunthithiklumkxkhwamimsngbhlaykhrng pccubn tngaetpi 2018 prathanathibdisiesekdi kbprathanathibdikhxngsatharnrthkhxngok edxni sasu xungaekos inpi 2020 thngkhuswmhnakakxnamyenuxngcakkaraephrrabadkhxngokhwid 19 thikalngdaeninxyu wnthi 30 thnwakhm 2018 mikareluxktngthwip emuxwnthi 10 mkrakhm 2019 khnakrrmkarkareluxktngidprakasih efliks siesekdi phusmkhrfaykhanepnphuchnakarlngkhaaennesiyngeluxktngprathanathibdi aelasabantnrbtaaehnngprathanathibdixyangepnthangkaremuxwnthi 24 mkrakhm xyangirktam mikhxkngkhaxyangkwangkhwangwaphllphththukhlxklwngaelamikartklngrahwangsiesekdi aela kabila khristckrkhathxlikklawwaphlxyangepnthangkarimsxdkhlxngkbkhxmulthiphutrwcsxbkareluxktngrwbrwmiw nxkcakni rthbalyng eluxn karlngkhaaennesiyngipcnthungeduxnminakhminbangphunthi odyxangthungkarrabadkhxngxioblainkiwu rwmthungkhwamkhdaeyngthangthharthikalngdaeninxyu singnithukwiphakswicarnenuxngcakphumiphakhehlaniepnthiruckinthanathanthimnkhxngfaykhan ineduxnsinghakhm 2019 hkeduxnhlngcakkarekharbtaaehnngkhxngnaysiesekdi mikarprakascdtngrthbalphsm phnthmitrthangkaremuxngkhxngkabilayngkhngkhwbkhumkrathrwngsakhy sphanitibyyti tulakar aelabrikardankhwammnkhng xyangirktamsiesekdiprasbkhwamsaercinkaresrimkhwamaekhngaekrngihkbxanackhxngekha inkarekhluxnihwhlaykhrng ekhaidrbchychnaehnuxsmachiksphanitibyytimakkhun odyidrbkarsnbsnuncaksmachiksmchchaaehngchatiekuxb 400 khncakthnghmd 500 khn phuphudthisnbsnunkabilakhxngrthsphathngsxngaehngthukbngkhbihxxkip ineduxnemsayn 2021 rthbalihmidcdtngkhunodyimmiphusnbsnunkhxngkabila orkhhdrabadkhrngihyinpraethsthaihmiphuesiychiwitekuxb 5 000 khninpi 2019 karrabadkhxngorkhxioblasinsudlngineduxnmithunayn 2020 sungthaihmiphuesiychiwit 2 280 rayinchwng 2 pi xikkarrabadkhxngxioblathielkkwaincnghwdexkhwaethxrerimkhunineduxnmithunayn 2020 thaihmiphuesiychiwit 55 rayinthaythisud karaephrrabadkhxngokhwid 19 thwolkidmathungkhxngokineduxnminakhm 2020 odyerimrnrngkhchidwkhsininwnthi 19 emsayn 2021 luka xttanasiox exkxkhrrachthutxitalipracakhxngokaelaphukhumknkhxngekhathuksngharinnxrkiwu emuxwnthi 22 kumphaphnth 2021 emuxwnthi 22 emsayn 2021 karprachumrahwangprathanathibdi hiru ekhnytta khxngekhnyaaelasiesekdisngphlihekidkhxtklngihmthiephimkarkharahwangpraethsaelakhwamplxdphy kartxtankarkxkarray karyaythinthan khwamplxdphythangisebxr aelasulkakr rahwangthngsxngpraeths ineduxnkumphaphnth 2022 khxklawhaekiywkbkarrthpraharinpraethsthaihekidkhwamimaennxn aetkhwamphyayamkxrthpraharlmehlwphumisastrthitng tngxyubriewntxnklangkhxngthwipaexfrika mixanaekht thistawntk tidkb satharnrthkhxngok brasawil thisehnux tidkb aexfrikaklangaelasudanit thistawnxxk tidkb yuknda rwnda burundi aelaaethnsaeniy thisit tidkb aesmebiyaelaaexngokla miekhtaednprachidkb mhasmuthraextaelntikrahwangsatharnrthkhxngok aelaaexngoklaephiyngelknxyethann phunthi phunthi 2 345 410 tarangkiolemtr prakxbdwyphunthibnphundin 267 600 tarangkiolemtr phunthibnphunna 77 810 tarangkiolemtr sungkwangihyepnxndbthisamkhxngthwipaexfrikarxnglngmacaksudanaelaaexlcieriy rxyla 50 khxngphunthiepnpaimekhtrxn phumipraeths aephnthisatharnrthprachathipitykhxngokaephnthisatharnrthprachathipitykhxngokkhxngkarcaaenkphumixakasaebbekhipepn tngxyuinekhtsbsaharatxnklangkhxngaexfrika thistawntkechiyngehnuxtidkbsatharnrthkhxngok thangthisehnuxtidkbsatharnrthaexfrikaklang thangthistawnxxkechiyngehnuxtidkbsudanit thistawnxxktidkbyuknda rwnda aelaburundi aethnsaeniy khamthaelsabaethnknyika ipthangthisitaelatawnxxkechiyngittidkbaesmebiy ipthangthistawntkechiyngittidkbaexngokla aelathangthistawntktidkbmhasmuthraextaelntikitaelaekhtpkkhrxngphiesskhxngaexngokla praethsnixyurahwanglaticud 6 N thung 14 S aelalxngcicud 12 E aela 32 E mnkhrxmesnsunysutr odyhnunginsamxyuthangehnuxaelasxnginsamxyuthangit dwyphunthi 2 345 408 tarangkiolemtr 905 567 tarangiml cungepnpraethsthiihyepnxndbsxnginaexfrikatamphunthi rxngcakaexlcieriy dwytaaehnngthitngthiesnsunysutr satharnrthprachathipitykhxngokcungmifntkchukaelamikhwamthikhxngphayufnfakhanxngsungthisudinolk primannafntxpixacsungthung 2 000 krrm 79 niw inbangphunthi aelaphunthidngklawyngepnpadngdibkhxngok sungepnpadibchunthiihyepnxndbsxngkhxngolkrxngcakpafnxemsxn phunthikwangihykhxngpaekhiywkhcinikhrxbkhlumswnihykhxngaexngnaklangaemnathikwangihy sungladexiyngipthangmhasmuthraextaelntikthangthistawntk phunthinilxmrxbdwythirabsungthirwmknepnthunghyasawnnathangthisitaelathistawntkechiyngit odymilanphuekhathangthistawntk aelathunghyahnathubthxdyawelyaemnakhxngokipthangthisehnux thimitharnaaekhngphbidinphakhtawnxxksudkhw phumixakas padibchuninsatharnrthprachathipitykhxngok tngxyubriewnesnsunysutr mixakasrxnaelafntkchuk thirabsungtxnitmixakaseynaelaaehngaelng swnthirabsungthangphakhtawnxxkxakascaeynaelaepiykchun sahrbbriewndanehnuxkhxngesnsunysutr vdufncaerimkhuntngaeteduxnemsayn tulakhm aelavduaelngerimkhuntngaeteduxnthnwakhm kumphaphnth swnbriewntxnitkhxngesnsunysutr vdufncaerimkhuntngaeteduxnphvscikayn minakhmaelavduaelngrahwangeduxnemsayn tulakhm dantawntksungepnbriewnthirabthwip mixunhphumiechliypraman 26 xngsaeslesiys swnxunhphumiaethbthirabsungaelaphuekhaechliypraman 18 xngsaeslesiys phumixakaskhxngsatharnrthprachathipitykhxngokehmaasmkbkarekstrkrrmaelapaimkaremuxngochaesf kabila epnprathanathibdikhxngsatharnrthprachathipitykhxngoktngaetmkrakhm 2544 thungmkrakhm 2562 hlngcaksipislbsbepliynrahwangrththrrmnuysxngchbb odymikarcdtngsthabnthangkaremuxngkhunihminradbtang khxngrthbal tlxdcnkaraebngekhtkarpkkhrxngihmsahrbcnghwdtang thwpraeths rththrrmnuychbbihmmiphlbngkhbichinpi 2549 aelakaremuxnginsatharnrthprachathipity inthisudkhxngokktngrkrakepnsatharnrthprachathipityprathanathibdithimnkhng rththrrmnuyechphaakal 2546 idcdtngrthsphaodymisphanitibyytisxngspha prakxbdwy wuthisphaaelasmchchaaehngchati wuthisphamihnathirangrththrrmnuychbbihmkhxngpraeths sakhabrihartkepnkhxngkhnarthmntri 60 khn naodyprathanathibdi 1 khnaelarxngprathanathibdi 4 khn prathanathibdiyngepnphubychakarthharsungsudkhxngkxngthph rththrrmnuyechphaakalyngidcdtngxngkhkrtulakarthikhxnkhangepnxisra odymisaldikathimixanactikhwamtamrththrrmnuyepnhwhna rththrrmnuy ph s 2549 hruxthieriykwarththrrmnuyaehngsatharnrththisam miphlbngkhbichineduxnkumphaphnth ph s 2549 xyangirktam rththrrmnuymixanachnathikhwbkhuknipkbrththrrmnuyechphaakalcnthungkarekharbtaaehnngkhxngecahnathithimacakkareluxktngineduxnkrkdakhm ph s 2549 phayitrththrrmnuychbbihm sphanitibyytiyngkhngepnsxngspha faybrihardaeninkarrwmknodyprathanathibdiaelarthbal naodynaykrthmntri sungidrbkaraetngtngcakphrrkhthisamarthrksaesiyngkhangmakinsphaaehngchatiid rthbalimichprathanathibdimihnathirbphidchxbtxrthspha rththrrmnuychbbihmyngihxanacihmaekrthbalswnphumiphakh odysrangrthsphapracacnghwdsungmiphuwakaraelahwhnarthbalswnphumiphakhepnphukhwbkhumduael rththrrmnuyihmyngehnkarhayipkhxngsaldikasungaebngxxkepnsamsthabnihm xanactikhwamtamrththrrmnuykhxngsaldikaxyuinxanackhxngsalrththrrmnuy aemwacatngxyuinxnuphumiphakhaexfrikaklangkhxngshprachachati aetpraethsnikmikhwamekiywkhxngthangesrsthkicaelaradbphumiphakhkbaexfrikatxnitinthanasmachikkhxng Southern African Development Community SADC karaebngekhtkarpkkhrxng cnghwdtang insatharnrthprachathipitykhxngok satharnrthprachathipitykhxngokaebngekhtkarpkkhrxngxxkepn 25 cnghwd provinces aela 1 nkhr city idaek 1 kinchasa Kinshasa 2 Kongo Central 3 Kwango 4 Kwilu 5 Mai Ndombe 6 Kasai 7 Lulua 8 Kasai Oriental 9 Lomami 10 Sankuru 11 Maniema 12 Sud Kivu 13 Nord Kivu 14 Ituri 15 Haut Uele 16 Tshopo 17 Bas Uele 18 Nord Ubangi 19 Mongala 20 Sud Ubangi 21 Equateur 22 Tshuapa 23 Tanganyika 24 Haut Lomami 25 Lualaba 26 Haut Katanga tangpraeths prathanathibdiocesf kabila kbprathanathibdishrth bark oxbama ineduxnsinghakhm 2014 karetibotthwolkindankhwamtxngkarwtthudibthihayakaelakarephimkhunkhxngxutsahkrrmincin xinediy rsesiy brasil aelapraethskalngphthnaxun thaihpraethsthiphthnaaelwichklyuththihmthiburnakaraelatxbsnxnginkarrabuaelarbpraknxyangtxenuxng karcdhathiephiyngphxkhxng wsduechingklyuththaelasakhythicaepnsahrbkhwamtxngkardankhwamplxdphy karennyathungkhwamsakhykhxngkhxngoktxkhwammnkhngaehngchatikhxngshrth khwamphyayaminkarcdtnghnwyrbchnnakhxngkhxngokepnaerngphlkdnlasudcakshrth inkarsrangkxngkalngtidxawuthihepnmuxxachiphinphumiphakhthimikhwamsakhythangyuththsastrni odymiaerngcungicthangesrsthkicaelayuththsastrinkarephimkhwamplxdphyihkbkhxngok sungxudmipdwythrphyakrthrrmchati echn okhbxlt sungepnolhaechingklyuththaelamikhwamsakhyxyangyingthiichinxutsahkrrmaelakarthharcanwnmak karichokhbxltmakthisudxyuinsuepxrxllxy sungichthachinswnekhruxngyntixphn okhbxltyngichinolhaphsmaemehlkaelainkartdaelawsduthithnthantxkarsukhrx echn siemntkharibd xutsahkrrmekhmiichokhbxltinprimanmakinkarichnganthihlakhlay rwmthungtwerngptikiriyasahrbpiotreliymaelakrabwnkarthangekhmi sarthaihaehngsahrbsiaelahmukphimph ekhluxbphunsahrbekhluxbphxrseln sarldsisahrbesramikaelaaekw aelaemdsisahrbesramik si aelaphlastik praethsnimiokhbxltsarxngthung 80 khxngolk epnthiechuxknwaenuxngcakkhwamsakhykhxngokhbxltsahrbaebtetxrisahrbyanyntiffaaelakarthaihokhrngkhayiffamikhwamesthiyrodymisdswnkhxngphlngnganthdaethnthiimtxenuxngcanwnmakinswnphsmiffa khxngokxacklayepnepahmaykhxngkaraekhngkhnthangphumirthsastrthiephimkhun instwrrsthi 21 karlngthunkhxngcininkhxngokaelakarsngxxkkhxngkhxngokipyngcinetibotxyangrwderw ineduxnkrkdakhm 2019 thutshprachachaticak 37 praeths rwmthungkhxngokidlngnamincdhmayrwmthung UNHRC pkpxngkarptibtitxchawxuykuraelachnklumnxymuslimxun khxngcin inpi 2021 prathanathibdi efliks chiesikdi eriykrxngihmikarthbthwnsyyakarkhudthilngnamkbcinodyocesf kabila odyechphaaxyangyingkhxtklng aerthatusahrbokhrngsrangphunthan mulkhahlayphnlankhxngsiokhmin kxngthph thhar FARDC ladtraewnincnghwdxituri kxngthphsatharnrthprachathipitykhxngok FARDC prakxbdwybukhlakrpraman 144 000 khn sungswnihyepnswnhnungkhxngkxngkalngthangbk rwmthungkxngthphxakaskhnadelkaelakxngthpheruxkhnadelk FARDC kxtngkhuninpi 2546 hlngcaksinsudsngkhramkhxngokkhrngthisxngaelarwmklumkbtinxdithlayklumekhaepnswnhnungkhxngklum enuxngcakkarmixyukhxngxditklumkbtthikhadraebiybwinyaelaidrbkarfukfnmaimdi tlxdcnkarkhadenginthunaelaichewlahlaypiinkartxsukbklumtidxawuthtang FARDC cungtxngthnthukkhthrmancakkarthucritaelakhwamirprasiththiphaphxyangxalawad khxtklngthilngnamemuxsinsudsngkhramkhxngokkhrngthisxngeriykrxngihmikxngthph radbchati prbokhrngsrangihmaelaburnakar sungcaprakxbdwykxngkalngkhxngrthbalkabila FAC RCD aela MLC mikhxkahnddwywaklumkbtechn RCD N RCD ML aela im im caklayepnswnhnungkhxngkxngkalngtidxawuthihm nxkcakniyngcdihmikarcdtng Conseil Superieur de la Defense sphaklaohmradbsung sungcaprakassthanakarpidlxmhruxsngkhramaelaihkhaaenanaekiywkbkarptirupphakhkhwammnkhng karldxawuth thxnkalng aelanoybaykarpxngknpraeths FARDC cdkhunbnphunthankhxngklumsungkracayipthwcnghwdkhxngsatharnrthprachathipitykhxngok kxngthharkhxngoktxsukbkhwamkhdaeyngkiwu inphumiphakh thangtawnxxk khwamkhdaeyngxituriinphumiphakhxituriaelakarkbtxun nbtngaetsngkhramkhxngokkhrngthisxng nxkcak FARDC aelw pharkicrksasntiphaphthiihythisudkhxngshprachachati hruxthieriykwa MONUSCO yngmiecahnathirksasntiphaphxyuinpraethsnidwypraman 18 000 khn satharnrthprachathipitykhxngoklngnaminsnthisyyashprachachatiwadwykarhamxawuthniwekhliyr karkhxrrpchn rthbalombutuekbrayidxyangphidkdhmayxyangirinrahwangkarpkkhrxngkhxngekha ombutucdtngsthabnkarkhxrpchnephuxpxngknimihkhuaekhngthangkaremuxngthathaykarkhwbkhumkhxngekha sungnaipsukarlmslaythangesrsthkicinpi 2539 ombututhukklawhawakhomyenginipmakthung 4 5 phnlanehriyyshrthinkhnathidarngtaaehnng ekhaimichphunachawkhxngokkhnaerkthichxrasdrbnghlwngimwadwywithiid rthbalinthanarabbkarocrkrrmthiepnrabbklbipsukstriyelxxpxlthi 2 xdm hxchichldklawinpi 2552 ineduxnkrkdakhm ph s 2552 salswistdsinwaxayukhwaminkhdikareriykkhunthrphysinrahwangpraethsmienginfakpraman 6 7 landxllarkhxngombutuinthnakharswishmdlngaelw dngnnthrphysinkhwrthuksngkhunihkbkhrxbkhrwkhxngombutu prathanathibdikabilaidcdtngkhnakrrmathikarprabpramxachyakrrmthangesrsthkicemuxekhakhunsuxanacinpi 2544 xyangirktam inpi 2559 okhrngkarphxidxxkraynganodyxangwakhxngokdaeninkarinthanarabxbprachathipityaebbephdckarthimikhwamrunaerng ineduxnmithunayn 2020 salinsatharnrthprachathipitykhxngoktdsinwa Vital Kamerhe hwhnaecahnathikhxngprathanathibdisiesekdi mikhwamphidthanthucrit ekhathuktdsinihichaerngnganhnkepnewla 20 pi hlngcakephchiykbkhxhaykyxkenginsatharnaekuxb 50 landxllar 39 lanpxnd ekhaepnbukhkhlthimichuxesiyngthisudthithuktdsinwamikhwamphidinkhdithucritkhxrpchninkhxrpchn ineduxnphvscikayn ph s 2564 karsubswnkhxngsalthimungepaipthikabilaaelaphrrkhphwkkhxngekhaidepidkhuninkinchasa hlngcakkarepidephykhxklawhaykyxkengin 138 landxllar siththimnusychn klumthharedkthiidthukpldpracakarinsatharnrthprachathipitykhxngok karitswnkhxngsalxayarahwangpraethsinsatharnrthprachathipitykhxngokerimtnodykabila ineduxnemsayn 2547 xykarsalxayarahwangpraethsepidkhdiineduxnmithunayn 2547 thharedkthukichxyangkwangkhwanginkhxngok aelainpi 2554 mikarpraeminwa edk 30 000 khnyngkhngptibtikarrwmkbklumtidxawuth twxyangkarichaerngnganedkaelaaerngnganbngkhbidrbkarsngektaelaraynganinphlkarwicykhxngkrathrwngaerngnganshrthekiywkbrupaebbthielwraythisudkhxngkarichaerngnganedkinkhxngok inpi 2556 aelasinkhahkraykarthiphlitodyxutsahkrrmehmuxngaerkhxngpraethspraktinraychuxsinkhathiphlitodyaerngnganedkhruxaerngnganbngkhbineduxnthnwakhm 2557 satharnrthprachathipitykhxngokhamkaraetngngankhxngephsediywkntngaetpi 2549 aelathsnkhtitxchumchn LGBT mkcaepnipinthanglbthwpraethsesrsthkicsdswnkarsngxxkkhxngsatharnrthprachathipitykhxngok pi 2562karepliynaeplngin GDP txhwkhxngkhxngok 2493 2561 twelkhidrbkarprbxtraenginefxepnskulengindxllarrahwangpraethsinpi 2554 thnakharklangkhxngokmihnathirbphidchxbinkarphthnaaelabarungrksafrngkkhxngok sungthahnathiepnskulenginhlkinsatharnrthprachathipitykhxngok inpi 2550 thnakharolktdsinicmxbenginchwyehluxaeksatharnrthprachathipitykhxngokmulkha 1 3 phnlandxllarinchwng 3 pithdma rthbalkhxngokerimecrcakarepnsmachikinxngkhkrephuxkarprasankdhmaythurkicinaexfrika OHADA inpi 2552 khxngokidrbkarphicarnaxyangkwangkhwangwaepnhnunginpraethsthirarwythisudinolkindanthrphyakrthrrmchati aehlngaerdibthiyngimidichpraoychnkhadwacamimulkhaekinkwa 24 lanlanehriyyshrth khxngokmiaerokhlaethn 70 khxngolk okhbxlthnunginsam ephchrsarxngmakkwa 30 aelathxngaedng 1 in 10 aemcamikhwammngkhngthangaermakmayechnni aetesrsthkickhxngsatharnrthprachathipitykhxngokktktalngxyangmaktngaetklangthswrrsthi 1980 khxngoksrangrayidmakthung 70 khxngrayidcakkarsngxxkaerinchwngpi 1970 aela 1980 aelaidrbphlkrathbepnphiessemuxrakhathrphyakrtktalnginewlann phayinpi 2548 rayid 90 khxngkhxngokmacakaerthatu chawkhxngokepnhnunginklumkhnthiyakcnthisudinolk khxngokmi GDP txhwtathisudhruxekuxbtathisudesmxmainolk khxngokyngepnhnunginyisibpraethsthimixndbtathisudindchniphaphlksnkhxrrpchn ehmuxngaer ephchrhyab khnad 1 thung 1 5 mm caksatharnrthprachathipitykhxngok khxngokepnphuphlitaerokhbxltrayihythisudkhxngolk aelaepnphuphlitthxngaedngaelaephchrrayihy swnhlngmacakcnghwdkhaisthangtawntk cnthungtxnni ehmuxngthiihythisudinkhxngoktngxyuthangtxnitkhxngcnghwdkatngka aelamikarichekhruxngckrsung odymikalngkarphlitthxngaedngaelaaerokhbxlthlaylantntxpi aelakhwamsamarthinkarklnaerolha khxngokepnpraethsphuphlitephchrthiihyepnxndbsxngkhxngolk aelakhnnganehmuxngfimuxdiaelakhnnganehmuxngrayyxyepnswnihyinkarphlit emuxidrbexkrachinpi 1960 khxngokepnpraethsthimixutsahkrrmmakthisudepnxndbsxnginaexfrikarxngcakaexfrikait mnmiphakhehmuxngaerthiecriyrungeruxngaelaphakhekstrkrrmthikhxnkhangmiprasiththiphl thurkictangpraethsidldkardaeninnganlngenuxngcakkhwamimaennxnekiywkbphllphthkhxngkhwamkhdaeynginrayayaw karkhadokhrngsrangphunthan aelasphaphaewdlxminkardaeninnganthiyaklabak sngkhramthaihekidphlkrathbrunaerngkhuncakpyhaphunthan echn krxbkdhmaythiimaennxn karthucrit xtraenginefx aelakarkhadkhwamepidkwanginnoybayesrsthkicaelakardaeninnganthangkarenginkhxngrthbal sphaphtang dikhuninplaypi 2002 emuxkxngthhartangchatithibukrukswnihythxntwxxkip pharkickhxngkxngthunkarenginrahwangpraethsaelathnakharolkcanwnhnungidphbkbrthbalephuxchwyphthnaaephnesrsthkicthisxdkhlxngkn aelaprathanathibdikhabilakerimdaeninkarptirup kickrrmthangesrsthkicswnihyyngkhngxyunxkkhxmul GDP cnthungpi 2011 khxngokmidchnikarphthnamnusytathisudcak 187 praethsthiidrbkarcdxndb dchnikarphthnamnusykhxngkhxngok 1970 1990karekbfunkhxngkhninbasnkusu esrsthkickhxngkhxngok xasykarkhudfimuxepnxyangmak xyangirktam kickrrmthangesrsthkickhnadelkcakkarkhudnganfimuxekidkhuninphakhnxkrabb aelaimsathxnxyuinkhxmul GDP echuxknwaephchrhnunginsamkhxngkhxngokthuklklxbnaxxknxkpraeths thaihyaktxkarrabuprimankarphlitephchr inpi 2002 mikarkhnphbdibukthangtawnxxkkhxngpraeths aetcnthungpccubnmikarkhudephiyngelknxyethann karlklxbkhnaerthimikhxkhdaeyng echn okhltnaelaaekhssiethxirt aeraethnthalmaeladibuk tamladb chwycudchnwnihekidsngkhraminkhxngoktawnxxk bristhehmuxngaerinkatnkasungepnbrisththimichawswisepnecakhxng epnecakhxngorngngan Luilu Metallurgical sungmikalngkarphlitthxngaedng 175 000 tnaelaokhbxlt 8 000 tntxpi thaihthiniepnorngklnokhbxltthiihythisudinolk hlngcakokhrngkarfunfukhrngihy bristhklbmadaeninkarphlitthxngaedngxikkhrngineduxnthnwakhm 2007 aelakarphlitokhbxltineduxnphvsphakhm 2008 ineduxnemsayn 2013 NGO epidephywahnwyngandanphasikhxngkhxngoklmehlwinkarbychiengin 88 landxllarcakphakhehmuxngaer aemwakarphlitcaefuxngfuaelaphlkardaeninnganthangxutsahkrrminechingbwkktam enginthunthikhadhayipnnekidkhuntngaetpi 2010 aelahnwynganphasikhwrcayenginihkbthnakharklangaelwtxmainpi 2013 Extractive Industries Transparency Initiative idrangbkarlngsmkhrepnsmachikkhxngpraethsenuxngcakkarrayngan kartidtam aelakartrwcsxbthiepnesrinnimephiyngphx aetineduxnkrkdakhm 2013 praethsidprbprungaenwthangptibtidankarbychiaelakhwamoprngiscnthungcudthi EITI ihpraethsepnsmachiketmrupaebb ineduxnkumphaphnth 2018 bristhcdkarsinthrphyradbolk AllianceBernstein niyamkhxngokinechingesrsthkicwaepn saxudixaraebiyaehngyukhrthyntiffa enuxngcakmithrphyakrokhbxlt sungcaepntxaebtetxriliethiymixxxnthikhbekhluxnrthyntiffa karkhmnakhm rthifcaklubumbasimathungkhindu insaythiprbprungihm karkhnsngphakhphundininsatharnrthprachathipitykhxngokepneruxngyakmaodytlxd phumipraethsaelaphumixakaskhxngaexngkhxngokepnxupsrrkhxyangrayaerngtxkarkxsrangthnnaelathangrthif xikthngrayathangthwpraethsxnkwangihyniyngmirayathangthiyawikl odykhxngokmiaemnathiichedineruxidmakkwaaelaekhluxnyayphuodysaraelasinkhathangeruxaelaeruxkhamfakmakkwapraethsxun inaexfrika aetkarkhnsngthangxakasyngkhngepnwithiediywthimiprasiththiphaphinkarekhluxnyaysinkhaaelaphukhnrahwangsthanthitang inpraeths odyechphaaxyangyinginphunthichnbth karbriharesrsthkicthiphidphladeruxrng karkhxrpchnthangkaremuxng aelakhwamkhdaeyngphayinidnaipsukarlngthunokhrngsrangphunthaninrayayaw phlngngan thngthrphyakrthanhinaelanamndibswnihyichinpraethscnthungpi 2008 khxngokmiokhrngsrangphunthansahrbkarphlitiffaphlngnacakaemnakhxngokthiekhuxnxingka praethsniyngkhrxbkhrxngpaimaelarabbaemnainaexfrikathung 50 thisamarthcayiffaphlngnaihkbthngthwip tamrayngankhxngshprachachatiekiywkbkhwamsakhythangyuththsastrkhxngpraethsaelabthbaththiepnipidinthanamhaxanacthangesrsthkicinaexfrikaklang karphlitaelakarcahnayiffaidrbkarkhwbkhumody Societe nationale d electricite aetmiephiyng 15 khxngpraethsethannthisamarthekhathungiffaid khxngoknnepnsmachikkhxngklumaehlngcaykalngiffasamaehng idaek aehlngphlngnganaexfrikatxnit aehlngphlngnganaexfrikatawnxxk aelaaehlngphlngnganaexfrikaklangprachakrkhwamhnaaenn aephnphngprachakrkhxngsatharnrthprachathipitykhxngokrahwangpi 1960 thung 2017 edxaewildaefktbuk pramankarwainpi 2023 canwnprachakrcamakkwa 111 lankhn rahwangpi 1950 thung 2000 prachakrkhxngpraethsephimkhunekuxbsiethacak 12 2 lankhnepn 46 9 lankhn sasna esnts wiharpietxraelaphxl inemuxnglubumbasi sasnakhristepnsasnahlkinkhxngokkarsarwcinpi 2013 14 sungcdthaodyopraekrmkarsarwcprachakraelasukhphaph inpi 2013 2014 rabuwachawkhristkhidepn 93 7 khxngprachakr odymichawkhathxlikkhidepn 29 7 opretsaetnt 26 8 aelakhrisetiynxun 37 2 khbwnkarsasnakhristaenwihm lththikhimbngkimikhwamyudmn 2 8 inkhnathichawmuslimkhidepn 1 pramankarlasudxun phbwasasnakhristepnsasnaswnihy rxnglngmakhux 95 8 khxngprachakr tamrayngankhxngsankwicyphiwinpi 2010 pramankar inkhnathi CIA World Factbook rayngantwelkhniepn 95 9 sdswnkhxngphunbthuxsasnaxislammipramantngaet 1 thung 12 phasa phasabntuthngsithimisthana radbchati thiidrbkarykradb phasafrngessepnphasathangkarkhxngsatharnrthprachathipitykhxngok epnthiyxmrbthangwthnthrrmwaepnphasaklangsungxanwykhwamsadwkinkarsuxsarrahwangklumchatiphnthutang khxngkhxngok cakrayngankhxng OIF inpi 2018 chawkhxngok 49 lankhn 51 khxngprachakr samarthxanaelaekhiynphasafrngessid cakkarsarwcinpi 2021 phbwa 74 khxngprachakrsamarthphudphasafrngessid thaihepnphasathiichknxyangaephrhlaythisudinpraeths inkinchasa 67 khxngprachakrinpi 2014 samarthxanaelaekhiynphasafrngessid aela 68 5 samarthphudaelaekhaicphasafrngessid miphasaphudpraman 242 phasainpraeths odysiphasamisthanaepnphasapracachati idaek kituba kikhxngok lingkala chiluba aelaswahili aemwacamiphukhncanwncakdthiphudphasaehlaniepnphasaaerk aetprachakrswnihyphudepnphasathisxngrxngcakphasaphunemuxngkhxngklumchatiphnthukhxngtnexng lingkalaepnphasathangkarkhxng Force Publique phayitkarpkkhrxngxananikhmkhxngebleyiym aelayngkhngepnphasahlkinkxngthphcnthungthukwnni nbtngaetkarkxclaclemuxerw ni kxngthphswnhnungthidiinphakhtawnxxkkichphasaswahili sungichaekhngkhnknephuxchingkhwamepnklangkhxngphasaklang phayitkarpkkhrxngkhxngebleyiym chawebleyiymidcdtngkarsxnaelakarichphasapracachatisiphasainorngeriynprathmsuksa thaihepnhnunginimkipraethsinaexfrikathimikhwamruinphasathxngthininchwngyukhxananikhmkhxngyuorp aenwonmniklbhlngcakidrbexkrach emuxphasafrngessklayepnphasaediywkhxngkarsuksainthukradb tngaetpi ph s 2518 phasapracachatithngsiidrbkaraenanaxikkhrnginchwngsxngpiaerkkhxngkarsuksaradbprathmsuksa odyphasafrngessklayepnphasaediywinkarsuksatngaetpithisamepntnip aetinthangptibti orngeriynprathmsuksahlayaehnginekhtemuxngichphasafrngessephiyngxyangediywtngaetaerk pikarsuksaipkhanghna phasaoprtueksidrbkarsxninorngeriynkhxngokepnphasatangpraeths khwamkhlaykhlungknkhxngkhasphthaelahnwyesiyngkbphasafrngessthaihphasaoprtueksepnphasathikhxnkhangngaysahrbphukhninkareriynru phuphudphasaoprtueksswnihypraman 175 000 khninkhxngok epnchawaexngoklaaelachawomsmbik satharnsukh karphthnaxayukhyinsatharnrthprachathipitykhxngok orngphyabalinkhxngokrwmthungorngphyabalthwipkhxngkinchasa khxngokmixtrakartaykhxngtharksungepnxndbsxngkhxngolk rxngcakchad ineduxnemsayn ph s 2554 dwykhwamchwyehluxcakkawi idmikaraenanawkhsinihmephuxpxngknorkhpxdbwmthwemuxngkinchasa inpi 2012 pramanwapraman 1 1 khxngphuihyxayu 15 49 pixasyepnorkhexchixwi exdsmalaeriy aelaikhehluxngepnpyha ineduxnphvsphakhm 2019 yxdphuesiychiwitcakkarrabadkhxngxioblainkhxngok thalu 1 000 rayaelw xubtikarnkhxngkaresiychiwitthiekiywkhxngkbikhehluxnginkhxngoknnkhxnkhangta tamrayngankhxngxngkhkarxnamyolk WHO inpi 2564 miephiyngsxngkhnethannthiesiychiwitenuxngcakikhehluxnginkhxngok cakkhxmulkhxngklumthnakharolk inpi 2016 miphuesiychiwit 26 529 raybnthxngthnninkhxngok enuxngcakxubtiehtucracr hnwynganbrrethathukkhdanxaharchukechinaehngshprachachatietuxnwathamklangkhwamkhdaeyngthithwikhwamrunaerngkhunaelasthankarnthiyaaeylngphayhlngkaraephrrabadkhxngiwrsokhwid 19 insatharnrthprachathipitykhxngok chiwithlaylanchiwittkxyuinkhwamesiyngenuxngcakxacesiychiwitcakkhwamhiwohy cakkhxmulkhxngokhrngkarxaharolk inpi 2020 prachachnsiinsibkhninkhxngokkhadkhwammnkhngthangxahar aelapraman 15 6 lankhnkalngephchiykbwikvtkhwamhiwohythixacekidkhun radbmlphisthangxakasinsatharnrthprachathipitykhxngok DRC nnimditxsukhphaphxyangmak inpi 2020 mlphisthangxakasechliytxpiinsatharnrthprachathipitykhxngokxyuthi 34 2 µg m sungekuxb 6 8 ethakhxngaenwthang PM2 5 khxngxngkhkarxnamyolk 5 g m kahndiwineduxnknyayn 2021 radbmlphisehlanikhadwacaldxayukhykhxngphlemuxngodyechliykhxngkhxngok lngidekuxb 2 9 pi pccubn khxngokyngimmimatrthankhunphaphxakasodyrxbradbchati karsuksa hxngeriyninsatharnrthprachathipitykhxngok inpi 2014 xtrakarruhnngsuxkhxngprachakrthimixayurahwang 15 thung 49 pixyuthipraman 75 9 chay 88 1 aelahying 63 8 tamkarsarwcthwpraethskhxng DHS rabbkarsuksaxyuphayitkarkhwbkhumkhxngkrathrwng 3 aehng idaek krathrwngprathmsuksa mthymsuksa aelaxachiwsuksa MEPSP krathrwngxudmsuksaaelaxudmsuksa MESU aela krathrwngkickarsngkhm ms karsuksaradbprathmsuksaimfriaelaimbngkhb thngthirththrrmnuykhxngokbxkwakhwrcaepn matra 43 khxngrththrrmnuykhxngokpi 2005 phlcaksngkhramkhxngokkhrngthihnungaelakhrngthisxnginchwngplaythswrrsthi 1990 thungtnthswrrsthi 2000 edkkwa 5 2 lankhninpraethsniimidrbkarsuksaid nbtngaetsinsudsngkhramklangemuxng sthankarndikhunxyangmak odycanwnedkthiekhaeriyninorngeriynprathmsuksaephimkhuncak 5 5 lankhninpi 2545 epn 16 8 lankhninpi 2561 aelacanwnedkthiekhaeriyninorngeriynmthymsuksaephimkhuncak 2 8 lankhninpi 2550 epn 4 6 lankhninpi 2558 cakkhxmulkhxng yuensok karekhaeriyninorngeriyncringkdikhunxyangmakinchwngimkipithiphanma odynkeriynprathmekhaeriynsuththipraman 82 4 inpi 2014 82 4 khxngedkxayu 6 11 piekhaeriyn 83 4 sahrbedkphuchay 80 6 sahrbedkphuhying dk emuxngthiihythisudinsatharnrthprachathipitykhxngok http www geonames org CD largest cities in congo htmlxndb chux cnghwd prachakrkinchasa lubumbachi 1 kinchasa 7 785 965 xumbuciimxi2 lubumbachi 1 373 7703 1 000 0004 xumbuciimxi 874 7615 539 1586 485 1677 463 5468 422 4149 418 00010 267 462 karxphyph karxphyphyaythinthanekhasusatharnrthprachathipitykhxngok emuxphicarnacaksthankarnthiimaennxninpraethsaelasphaphokhrngsrangkhxngrth thaihkarrbkhxmulkaryaythinthiechuxthuxidepneruxngyakmak xyangirktam mihlkthanbngchiwakhxngokyngkhngepnpraethsplaythangsahrbphuxphyph aemwacanwnphuxphyphinchwngnicaldlngktam karyaythinthanmikhwamhlakhlaymakodythrrmchati phuliphyaelaphukhxliphy sungepnphlmacakkhwamkhdaeyngthirunaerngmakmayin thuxepnklumyxythisakhykhxngprachakr nxkcakni kardaeninnganehmuxngkhnadihykhxngpraethsyngdungdudaerngnganxphyphcakaexfrikaaelathixun xikdwy nxkcakniyngmikaroykyaycanwnmaksahrbkickrrmechingphanichycakpraethsxun inaexfrikaaelaswnxun khxngolk aetkarekhluxnihwehlaniyngimidrbkarsuksaxyangdi karxphyphyaythinthanipyngaexfrikaitaelayuorpkmibthbathechnkn karyaythinthanipyngkhxngok ldlngxyangtxenuxnginchwngsxngthswrrsthiphanma sungnacaepnphlmacakkhwamrunaerngthiichxawuthinpraethsni tamthixngkhkarrahwangpraethsephuxkaroykyaythinthan canwnphuxphyphinkhxngokldlngcakephiynghnunglankhninpi 1960 epn 754 000 khn pi 1990 ehlux 480 000 khn pi 2005 ehluxpraman 445 000 khn pi 2010 immitwelkhxyangepnthangkar swnhnungenuxngmacak khwamoddednkhxngesrsthkicnxkrabbinkhxngokyngkhadkhxmulekiywkbphuxphyphphidpkti xyangirktam enuxngcakkarechuxmoyngthangchatiphnthukhxngpraethsephuxnbankbphlemuxng karxphyphyaythinxyangphidpktithuxepnpraktkarnthisakhy twelkhkhxngchawkhxngokintangpraethsmikhwamaetktangknxyangmakkhunxyukbaehlngthima tngaetsamthunghklankhn khwamkhladekhluxnniekidcakkarkhadkhxmulthiepnthangkaraelaechuxthuxid phuxphyphcakkhxngokxyuehnuxphuxphyphrayayawthnghmd sungswnihyxasyxyuinaexfrikaaelainyuorpephiyngelknxy 79 7 aela 15 3 tamladb tamkhxmulpramanpi 2000 praethsplaythangihm idaek aexfrikait aelacudtang rahwangesnthangsuyuorp khxngokidmiphuliphyaelaphukhxliphycanwnmakthitngxyuinphumiphakhaelathixun twelkhehlaniphungsungsudinpi 2004 tamkhxmulkhxng UNHCR miphuliphycakkhxngokmakkwa 460 000 khn inpi 2008 phuliphychawkhxngokmicanwnthnghmd 367 995 khn ody 68 xasyxyuinpraethsxuninaexfrika tngaetpi 2003 epntnma phuxphyphchawkhxngokmakkwa 400 000 khnthukilxxkcakaexngoklawthnthrrmruppnchay wthnthrrmsathxnihehnthungkhwamhlakhlaykhxngklumchatiphnthucanwnmakaelawithichiwitthiaetktangknipthwpraeths tngaetpakaemnakhxngokbnchayfng tnnaphanpadngdibaelathunghyasawnnainicklang ipcnthungphuekhathimiprachakrhnaaenninrayaikl thistawnxxk tngaetchwngplaystwrrsthi 19 withichiwitaebbdngedimidphankarepliynaeplngthiekidcaklththilaxananikhm kartxsuephuxexkrach khwamsbesakhxngyukhombutu aelalasudkhuxsngkhramkhxngokkhrngthihnungaelakhrngthisxng aemcamiaerngkddnehlani aetkhnbthrrmeniymaelawthnthrrmkhxngkhxngokkyngkhngrksakhwamepnpceckchniwid prachakr 81 lankhnkhxngpraeths ph s 2559 swnihyepnchawchnbth 30 thixasyxyuinekhtemuxngepidrbxiththiphltawntkmakthisud kila kilahlaychnidthielninkhxngokrwmthungfutbxl basektbxl aelarkbi kilanimikarelninsnamkilahlayaehngthwpraeths rwmthungsnamkilaefredrik khibassa maliba khnathisaxiridekharwmkaraekhngkhnfutbxlolkpi 1974 inradbnanachati praethsnimichuxesiyngepnphiessindanphuelnbasektbxlaelafutbxl NBA muxxachiph epnhnunginnkbasektbxlaexfriknthiekngthisudthiekhyelnekmnimutxmobepnthiruckkndiinokhrngkardanmnusythrrminpraethsbanekidkhxngekha aela epnkhnxun thiidrbkhwamsnicinradbnanachatixyangmakinwngkarbasektbxl phuelnchawkhxngokhlaykhnaelaphuelnechuxsaykhxngok rwmthungkxnghna oremlu lukaku yannikh oblasi aela diyuemxrsi exmobkani michuxesiynginwngkarfutbxlolk khxngokchnakaraekhngkhnfutbxlaexfriknkhphxxfenchnthungsxngkhrng thimwxlelybxlhyingthimchatidixarkhxngokphanekharxbsudthayinkaraekhngkhnwxlelybxlhyingchingaechmpaehngchatiaexfrikapi 2021 praethsnimithimchatiinwxlelybxlchayhadthiekharwmkaraekhngkhn CAVB Beach Volleyball Continental Cup pi 2018 2020 thnginswnkhxnghyingaelachay dntri khxngokmixiththiphltxkhiwbarmba aetedimkhmbamacakkhxngokaelaemxaerngkh aelatxmathngsxngkihkaenid soukous praethsinaexfrikaxun phlitaenwephlngthimacakchawkhxngok wngdntriaexfriknbangwngrxngephlngepnphasalingkala sungepnhnunginphasahlkinkhxngok chawkhxngokkhnediywknphayitkaraenanakhxng le sapeur idsrangbrryakasihkbchayhnumrunihmthiaetngtwdwyesuxphadiisenxrrakhaaephng phwkekhaepnthiruckinthanadntrikhxngokrunthisiaelaswnihymacakwng Wenge Musica thimichuxesiynginxdit silpindntri sungpccubnxasyxyuinxngkvsmiphunephmacakkhxngok wrrnkrrm nkekhiynchawkhxngokichwrrnkrrmepnhnthanginkarphthnacitsanukaehngchatiinhmuprachachnkhxngkhxngok idekhiynwrrnkrrmsahrbkhnruntx ipkhxngphuthietibotinkhxngok inchwngewlathiphwkekhatkepnxananikhm txsuephuxexkrachaelahlngcaknn yamusngkiihsmphasn klawwaekharusukthungkhwamhangiklinwrrnkhdiaelatxngkaraekikhthiekhaekhiynnwniyayeruxng Full Circle sungepneruxngrawkhxngedkchaychuxexmmanuexlsungintxntnkhxnghnngsuxrusukthungkhwamaetktanginwthnthrrmrahwangklumtang inkhxngokaelathixun nkekhiyncakcnghwdkatnka ekhiynnwniyayaelabthkwiephuxsngesrimkaraesdngxxkthangsilpaephuxepnaenwthanginkarcdkarkbkhwamkhdaeyngxangxingCentral Intelligence Agency 2014 Democratic Republic of the Congo The World Factbook Langley Virginia Central Intelligence Agency cakaehlngedimemux 22 February 2021 subkhnemux 29 April 2014 Central Intelligence Agency 2015 The World Factbook khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 27 knyayn 2011 subkhnemux 9 mkrakhm 2010 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 December 2020 pp 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 subkhnemux 16 December 2020 Coghlan Benjamin aelakhna 2007 Mortality in the Democratic Republic of Congo An ongoing crisis Full 26 page report PDF Report p 26 PDF cakaehlngedimemux 8 September 2013 subkhnemux 21 March 2013 Robinson Simon 28 May 2006 The deadliest war in the world Time cakaehlngedimemux 11 September 2013 subkhnemux 2 May 2010 Bavier Joe 22 January 2008 Congo War driven crisis kills 45 000 a month Reuters cakaehlngedimemux 14 April 2011 subkhnemux 2 May 2010 Measuring Mortality in the Democratic Republic of Congo PDF 2007 PDF cakaehlngedimemux 11 singhakhm 2011 subkhnemux 2 knyayn 2011 Democratic Republic of Congo in Crisis Human Rights Watch cakaehlngedimemux 13 phvsphakhm 2021 subkhnemux 18 phvsphakhm 2021 Mwanamilongo Saleh Anna Cara 24 mkrakhm 2019 Congo s surprise new leader in 1st peaceful power transfer Associated Press cakaehlngedimemux 18 phvsphakhm 2021 subkhnemux 29 phvsphakhm 2021 Foreword by UNDP Administrator Arab Human Development Report 2022 Arab Human Development Report United Nations pp ii iii 2022 06 29 doi 10 18356 9789210019293c001 ISBN 978 92 1 001929 3 subkhnemux 2023 01 16 Samir Tounsi 6 June 2018 DR Congo crisis stirs concerns in central Africa AFP cakaehlngedimemux 13 June 2018 subkhnemux 6 June 2018 Robyn Dixon 12 April 2018 Violence is roiling the Democratic Republic of Congo Some say it s a strategy to keep the president in power Los Angeles Times cakaehlngedimemux 8 June 2018 subkhnemux 8 June 2018 Bobineau Julien Gieg Philipp 2016 The Democratic Republic of the Congo La Republique Democratique du Congo phasaxngkvs LIT Verlag Munster p 32 ISBN 978 3 643 13473 8 Kisangani Emizet Francois 2016 Historical Dictionary of the Democratic Republic of the Congo phasaxngkvs Rowman amp Littlefield p 158 ISBN 978 1 4422 7316 0 Anderson David 2000 Africa s Urban Past James Currey Publishers ISBN 978 0 85255 761 7 cakaehlngedimemux 1 December 2019 subkhnemux 26 August 2017 Nelson Samuel Henry Colonialism In The Congo Basin 1880 1940 Athens Ohio Ohio University Press 1994 Emizet Francois Kisangani Scott F Bobb 2010 Historical Dictionary of the Democratic Republic of the Congo Scarecrow Press p i ISBN 978 0 8108 6325 5 cakaehlngedimemux 11 March 2022 subkhnemux 29 April 2016 Forbath Peter The River Congo 1977 p 19 Ghislain C Kabwit Zaire the Roots of the Continuing Crisis Cambridge University Press 1979 Jean Jacques Arthur Malu Malu Le Congo Kinshasa KARTHALA Editions 2014 James Barbot An Abstract of a Voyage to Congo River Or the Zair and to Cabinde in the Year 1700 1746 James Hingston Tuckey Narrative of an Expedition to Explore the River Zaire Usually Called the Congo in South Africa in 1816 1818 Congo River called Zahir or Zaire by the natives John Purdy Memoir Descriptive and Explanatory to Accompany the New Chart of the Ethiopic or Southern Atlantic Ocean 1822 p 112 2004 From Zaire to the Democratic Republic of the Congo Nordic Africa Institute pp 5 ISBN 978 91 7106 538 4 cakaehlngedimemux 5 May 2016 subkhnemux 14 October 2015 Yusuf A A 1998 African Yearbook of International Law 1997 Martinus Nijhoff Publishers ISBN 978 90 411 1055 8 cakaehlngedimemux 10 May 2016 subkhnemux 14 October 2015 Gjelten Tom 28 emsayn 2007 A Visit to the Other Congo the Forgotten Congo subkhnemux 8 singhakhm 2023 DR Congo Rampant Intercommunal Violence in West Human Rights Watch 2023 subkhnemux 28 emsayn 2023 DR Congo country profile BBC News 14 emsayn 2023 subkhnemux 28 emsayn 2023 DR Congo Children s access to education under threat from ongoing violence in Kasai region UNICEF 15 knyayn 2017 subkhnemux 28 emsayn 2023 5 1 Democratic Republic of Congo Acronyms and Abbreviations Digital Logistics Capacity Assessments Weigert Stephen L 2011 Angola A Modern Military History 1961 2002 electronic ed pp PT122 PT157 ISBN 9780230337831 cakaehlngedimemux 15 minakhm 2021 subkhnemux 22 krkdakhm 2020 Worldmark Yearbook 2000 Vol 1 2000 pp 79 645 ISBN 9780787649333 cakaehlngedimemux 11 singhakhm 2020 subkhnemux 22 krkdakhm 2020 Thom William G Fall 1999 Congo Zaire s 1996 97 civil war in the context of evolving patterns of military conflict in Africa in the era of independence Journal of Conflict Studies XIX 2 cakaehlngedimemux 26 mkrakhm 2021 subkhnemux 22 krkdakhm 2020 Ballinger Benjamin Stringer Martin Schmeda Lopez Diego R 1 thnwakhm 2019 The vulnerability of electric vehicle deployment to critical mineral supply 255 113844 doi 10 1016 j apenergy 2019 113844 S2CID 203130461 cakaehlngedimemux 3 mkrakhm 2021 subkhnemux 22 krkdakhm 2020 Starbird Caroline Deboer Dale Pettit Jenny 2004 Teaching International Economics and Trade Center for Teaching International Relations p 78 ISBN 978 0 943804 92 7 cakaehlngedimemux 19 minakhm 2015 subkhnemux 14 tulakhm 2015 Aid Applicant The Democratic Republic of the Congo DROC 2003 United States House of Representatives b k Comprehensive Report on U S Trade and Investment Policy Toward Sub Saharan Africa Message from the President of the United States United States Government Printing Office p 87 ISBN 978 1 4289 5014 6 cakaehlngedimemux 20 krkdakhm 2018 subkhnemux 14 tulakhm 2015 Democratic Republic of the Congo DROC will become eligible for AGOA trade benefits upon formation of a transitional government Katanda Bone Harpoon Point The Smithsonian Institution s Human Origins Program web archive org 2 minakhm 2015 cakaehlngedimemux 2 minakhm 2015 subkhnemux 9 singhakhm 2023 BBC World Service The Story of Africa www bbc co uk Belgium s Heart of Darkness History Today www historytoday com Democratic Republic of the Congo DRC Culture History amp People Britannica www britannica com phasaxngkvs 23 krkdakhm 2023 The United Nations and the Congo History Learning Site phasaxngkvsaebbbritich Patrice Lumumba 50 Years Later Remembering the U S Backed Assassination of Congo s First Democratically Elected Leader Democracy Now phasaxngkvs Belgians accused of war crimes in killing of Congo leader Lumumba The Independent phasaxngkvs 22 mithunayn 2010 Young Crawford Turner Thomas Edwin 1985 The Rise and Decline of the Zairian State phasaxngkvs University of Wisconsin Pres ISBN 978 0 299 10113 8 www cycad com khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 11 phvsphakhm 2011 subkhnemux 9 singhakhm 2023 Conflict Studies Journal at the University of New Brunswick web archive org 21 singhakhm 2006 cakaehlngedimemux 21 singhakhm 2006 subkhnemux 9 singhakhm 2023 Gonzales Richard Schwartz Matthew S 9 January 2019 Surprise Winner Of Congolese Election Is An Opposition Leader NPR cakaehlngedimemux 10 January 2019 subkhnemux 11 January 2019 Reuters 24 mkrakhm 2019 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 14 kumphaphnth 2019 subkhnemux 11 kumphaphnth 2019 DR Congo presidential election Outcry as Tshisekedi named winner BBC 10 January 2019 cakaehlngedimemux 11 February 2019 subkhnemux 11 February 2019 Mohamed Hamza 26 December 2018 DR Congo election board delays vote in three cities 10 kumphaphnth 2019 thi ewyaebkaemchchin Al Jazeera DR Congo Nearly 900 killed in ethnic clashes last month UN says 5 minakhm 2019 thi ewyaebkaemchchin BBC Published 16 mkrakhm 2019 subkhnemux 21 mkrakhm 2019 Nearly 900 killed in ethnic violence in Congo in mid December UN 22 mkrakhm 2019 thi ewyaebkaemchchin Reuters Published 16 mkrakhm 2019 subkhnemux 21 mkrakhm 2019 Journal du Cameroun phasafrngess 26 singhakhm 2019 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 17 emsayn 2020 subkhnemux 26 singhakhm 2019 DR Congo names new cabinet cements president s power cakaehlngedimemux 18 phvsphakhm 2021 subkhnemux 18 phvsphakhm 2021 DR Congo measles Nearly 5 000 dead in major outbreak 11 kumphaphnth 2020 thi ewyaebkaemchchin 21 phvscikayn 2019 BBC subkhnemux 20 phvscikayn 2020 Dahir Abdi Latif 2020 06 25 Congo s Deadliest Ebola Outbreak Is Declared Over The New York Times phasaxngkvsaebbxemrikn ISSN 0362 4331 cakaehlngedimemux 2020 06 25 subkhnemux 2021 04 30 Maclean Ruth 1 mithunayn 2020 New Ebola Outbreak in Congo Already Hit by Measles and Coronavirus The New York Times phasaxngkvsaebbxemrikn ISSN 0362 4331 cakaehlngedimemux 1 mithunayn 2020 subkhnemux 30 emsayn 2021 Democratic Republic of the Congo DRC Ebola Situation Report 40 April 10 2021 ReliefWeb phasaxngkvs 10 emsayn 2021 cakaehlngedimemux 30 emsayn 2021 subkhnemux 30 emsayn 2021 Covid DR Congo in race against time to vaccinate people BBC News phasaxngkvsaebbbritich 10 phvsphakhm 2021 cakaehlngedimemux 5 krkdakhm 2021 subkhnemux 7 krkdakhm 2021 Dahir Abdi Latif 2021 04 16 Vaccine hesitancy runs high in some African countries in some cases leaving unused doses to expire The New York Times phasaxngkvsaebbxemrikn ISSN 0362 4331 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim emux 2021 12 28 subkhnemux 2021 04 30 Pianigiani Gaia 2021 02 23 Italy Mourns an Ambassador and His Bodyguard Killed in Congo The New York Times phasaxngkvsaebbxemrikn ISSN 0362 4331 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim emux 2021 12 28 subkhnemux 2021 04 30 Kenya DRC sign deals on security trade and transport The East African phasaxngkvs 22 emsayn 2021 cakaehlngedimemux 30 emsayn 2021 subkhnemux 30 emsayn 2021 AfricaNews 9 kumphaphnth 2022 RDC failed coup plot president s security adviser in detention Africanews phasaxngkvs cakaehlngedimemux 10 kumphaphnth 2022 subkhnemux 13 kumphaphnth 2022 Combat troops patrol in Kinshasa after failed coup attempt Africanews phasaxngkvs 13 February 2022 cakaehlngedimemux 10 March 2022 subkhnemux 4 April 2022 Full text of constitution in French Interim Constitution Democratic Republic of the Congo 2003 2006 ConstitutionNet phasaxngkvs cakaehlngedimemux 2 kumphaphnth 2019 subkhnemux 2 kumphaphnth 2019 Congo Democratic Republic of the 2005 rev 2011 Constitute cakaehlngedimemux 5 knyayn 2015 subkhnemux 23 emsayn 2015 Member States Southern African Development Community Towards a common future cakaehlngedimemux 22 emsayn 2014 subkhnemux 25 emsayn 2014 Overland Indra 1 March 2019 The geopolitics of renewable energy Debunking four emerging myths PDF Energy Research amp Social Science 49 36 40 doi 10 1016 j erss 2018 10 018 ISSN 2214 6296 PDF cakaehlngedimemux 13 March 2021 subkhnemux 18 September 2019 Vandiver John GIs retrain Congo troops known for being violent Stars and Stripes cakaehlngedimemux 10 tulakhm 2017 subkhnemux 29 knyayn 2017 Vandiver John An April 2009 report to Congress by the National Defense Stockpile Center Stripes com cakaehlngedimemux 10 singhakhm 2010 subkhnemux 22 phvscikayn 2010 Which Countries Are For or Against China s Xinjiang Policies 15 July 2019 cakaehlngedimemux 16 July 2019 subkhnemux 16 July 2019 DRC s Tshisekedi has secured his power base now it s time to deliver 27 October 2021 cakaehlngedimemux 7 December 2021 subkhnemux 7 December 2021 Congo Reviews 6 2 Billion China Mining Deal as Criticism Grows Bloomberg 28 September 2021 cakaehlngedimemux 7 December 2021 subkhnemux 7 December 2021 China Cash Flowed Through Congo Bank to Former President s Cronies Bloomberg 28 November 2021 cakaehlngedimemux 7 December 2021 subkhnemux 7 December 2021 Chapter XXVI Disarmament No 9 Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons United Nations Treaty Collection 7 krkdakhm 2017 cakaehlngedimemux 6 singhakhm 2019 subkhnemux 14 singhakhm 2019 Ludwig Arnold M 2002 King of the Mountain The Nature of Political Leadership University Press of Kentucky p 72 ISBN 978 0 8131 2233 5 Nafziger E Wayne Raimo Frances Stewart 2000 War Hunger and Displacement The Origins of Humanitarian Emergencies Faculty of Philosophy Columbia University p 261 ISBN 978 0 19 829739 0 2003 MIT Press p 167 ISBN 978 0 262 02546 1 Adam Hochschild 13 August 2009 Rape of the Congo New York Review of Books cakaehlngedimemux 1 March 2018 subkhnemux 1 March 2018 Court agrees to release Mobutu assets 23 knyayn 2015 thi ewyaebkaemchchin Swissinfo Basel Institute of Governance 14 July 2009 Werve Jonathan 2006 The Corruption Notebooks 2006 p 57 New Study Shows Congo is Run as Violent Kleptocracy enough Enough Project 27 tulakhm 2016 cakaehlngedimemux 3 minakhm 2021 subkhnemux 6 phvscikayn 2019 Vital Kamerhe DRC president s chief of staff found guilty of corruption BBC News 20 June 2020 cakaehlngedimemux 7 December 2021 subkhnemux 7 December 2021 DRC Investigation opens on Joseph Kabila over 138 million embezzlement Africanews phasaxngkvs 24 November 2021 cakaehlngedimemux 7 December 2021 subkhnemux 7 December 2021 2012 Reimagining Child Soldiers in International Law and Policy Oxford University Press p 32 ISBN 978 0199592654 Findings on the Worst Forms of Child Labor Democratic Republic of the Congo United States Department of Labor cakaehlngedimemux 3 minakhm 2015 subkhnemux 10 minakhm 2015 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 12 singhakhm 2006 Foreign travel advice Democratic Republic of the Congo Gov uk subkhnemux 8 singhakhm 2023 World Bank Pledges 1 Billion to Democratic Republic of Congo VOA News Voice of America 10 March 2007 cakaehlngedimemux 22 September 2013 subkhnemux 25 December 2008 OHADA com The business law portal in Africa cakaehlngedimemux 26 minakhm 2009 subkhnemux 22 minakhm 2009 DR Congo s 24 trillion fortune Thefreelibrary com cakaehlngedimemux 21 kumphaphnth 2014 subkhnemux 22 krkdakhm 2011 Congo with 24 Trillion in Mineral Wealth BUT still Poor News About Congo 15 minakhm 2009 cakaehlngedimemux 14 phvsphakhm 2013 subkhnemux 22 krkdakhm 2011 Kuepper Justin 26 tulakhm 2010 Mining Companies Could See Big Profits in Congo Theotcinvestor com cakaehlngedimemux 17 krkdakhm 2011 subkhnemux 22 krkdakhm 2011 is a major source of tantalum which is used in the fabrication of electronic components in computers and mobile phones The coltan mines are small and non mechanized DR Congo poll crucial for Africa 2 thnwakhm 2010 thi ewyaebkaemchchin BBC News 16 November 2006 Bream Rebecca 8 November 2007 A bid for front line command in Africa 17 minakhm 2008 thi ewyaebkaemchchin Financial Times Exenberger Andreas Hartmann Simon 2007 The Dark Side of Globalization The Vicious Cycle of Exploitation from World Market Integration Lesson from the Congo PDF Working Papers in Economics and Statistics University of Innsbruck PDF cakaehlngedimemux 15 singhakhm 2011 subkhnemux 11 phvsphakhm 2011 Cobalt World Mine Production By Country cakaehlngedimemux 27 March 2008 subkhnemux 30 June 2008 societecivile cd phasafrngess 23 October 2009 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 25 November 2009 UN human development rankings place Norway at the top and DR Congo last United Nations 2 November 2011 cakaehlngedimemux 3 December 2021 subkhnemux 3 December 2021 Economic activity in DRC Research and Markets cakaehlngedimemux 3 July 2010 subkhnemux 22 November 2010 Ranking Of The World s Diamond Mines By Estimated 2013 Production 21 knyayn 2013 thi ewyaebkaemchchin 20 August 2013 Polgreen Lydia 16 November 2008 Congo s Riches Looted by Renegade Troops The New York Times cakaehlngedimemux 16 April 2009 subkhnemux 27 March 2010 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 30 September 2011 Katanga Project Update and 2Q 2008 Financials Katanga Mining Limited 12 August 2008 cakaehlngedimemux 22 June 2013 subkhnemux 11 March 2015 Watchdog says 88m missing in Congolese mining taxes South Africa 2013 cakaehlngedimemux 21 September 2013 subkhnemux 16 April 2013 Bernstein 22 phvscikayn 2018 thi ewyaebkaemchchin 10th Annual Pan European Conference Strategic Decisions 2013 AllianceBernstein LP Sanford C Bernstein Ltd 2013 Retrieved 21 November 2018 Mining Journal 22 phvscikayn 2018 thi ewyaebkaemchchin The Ivanhoe pullback investors have been waiting for Aspermont Ltd London UK 22 February 2018 Retrieved 21 November 2018 Technical Study preparing lobby work on energy resources and conflict prevention Hydroelectric power dams at Inga Great potential for the development of the Democratic Republic of Congo and Africa PDF phasafrngess suedwind institut de khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 21 September 2013 subkhnemux 27 February 2013 Vandiver John DR Congo economic and strategic significance Stripes com cakaehlngedimemux 10 August 2010 subkhnemux 22 November 2010 Yee Amy 30 August 2017 The Power Plants That May Save a Park and Aid a Country The New York Times cakaehlngedimemux 4 September 2017 subkhnemux 4 September 2017 Congo Democratic Republic of the 18 emsayn 2022 Democratic Republic of the Congo Demographic Trends Open Data for Africa UN Department of Economic and Social Affairs Population Division Enquete Demographique et de Sante EDS RDC 2013 2014 PDF phasafrngess Ministere du Plan et Suivi de la Mise en œuvre de la Revolution de la Modernite Ministere de la Sante Publique p 36 PDF cakaehlngedimemux 10 tulakhm 2017 subkhnemux 20 emsayn 2018 Global Religious Landscape Pew Forum 18 thnwakhm 2012 cakaehlngedimemux 18 phvsphakhm 2014 subkhnemux 11 minakhm 2015 The World Factbook Central Intelligence Agency Cia gov cakaehlngedimemux 22 kumphaphnth 2021 subkhnemux 23 mithunayn 2018 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 24 knyayn 2015 subkhnemux 28 phvsphakhm 2015 La langue francaise dans le monde 10 krkdakhm 2021 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 23 tulakhm 2022 subkhnemux 9 singhakhm 2023 2014 Paris Editions Nathan p 30 ISBN 978 2 09 882654 0 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2 July 2015 subkhnemux 16 May 2015 2014 Paris Editions Nathan p 117 ISBN 978 2 09 882654 0 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2 July 2015 subkhnemux 16 May 2015 McNeil Donald G Jr 11 April 2011 Congo With Donors Help Introduces New Vaccine for Pneumococcal Disease The New York Times cakaehlngedimemux 22 July 2016 subkhnemux 21 February 2017 Cia gov 2012 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 16 kumphaphnth 2015 subkhnemux 10 minakhm 2015 DRC Malaria still biggest killer IRIN 28 April 2008 cakaehlngedimemux 12 November 2014 subkhnemux 10 March 2015 Democratic Republic of the Congo Epidemiological profile World Malaria Report 2014 PDF World Health Organization PDF cakaehlngedimemux 19 emsayn 2015 subkhnemux 10 minakhm 2015 World Health Organization 24 emsayn 2014 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 5 mithunayn 2015 subkhnemux 10 minakhm 2015 The Washington Post khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2019 05 03 Yellow Fever West and Central Africa www who int phasaxngkvs subkhnemux 20 emsayn 2023 Democratic Republic of Congo www roadsafetyfacility org phasaxngkvs subkhnemux 20 emsayn 2023 Millions on the edge in DR Congo now in even greater danger of tipping over WFP UN News 12 singhakhm 2020 cakaehlngedimemux 1 thnwakhm 2020 subkhnemux 14 singhakhm 2020 The Air Quality Life Index AQLI AQLI phasaxngkvs subkhnemux 1 knyayn 2022 Environment U N 31 singhakhm 2021 Regulating Air Quality the First Global Assessment of Air Pollution Legislation UNEP UN Environment Programme phasaxngkvs subkhnemux 1 knyayn 2022 2005 Findings on the Worst Forms of Child Labor PDF phasaxngkvs Bureau of International Labor Affairs U S Department of Labor 2006 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 31 krkdakhm 2012 subkhnemux 14 phvsphakhm 2011 inphasafrngess Constitution de la Republique democratique du Congo Wikisource ekbthawr 25 tulakhm 2011 thi ewyaebkaemchchin Fr wikisource org Retrieved 27 February 2013 Congo Democratic Republic of the 2005 Findings on the Worst Forms of Child Labor Bureau of International Labor Affairs U S Department of Labor 2006 This article incorporates text from this source which is in the public domain UNESCO Institute for Statistics UIS Stat see National Monitoring gt gt Number of students and enrolment rates by level of education gt gt Enrollment by level of education cakaehlngedimemux 10 mithunayn 2017 subkhnemux 29 phvscikayn 2020 Ministere du Plan et Suivi de la Mise en oeuvre de la Revolution de la Modernite MPSMRM Ministere de la Sante Publique MSP Enquete Demographique et de Sante en Republique Democratique du Congo 2013 2014 PDF p XXV PDF cakaehlngedimemux 26 December 2016 subkhnemux 16 May 2015 Migration en Republique Democratique du Congo Profil national 2009 phasafrngess International Organization for Migration 2010 ISBN 978 92 9068 567 8 cakaehlngedimemux 11 May 2011 subkhnemux 17 August 2010 Calls for Angola to Investigate Abuse of Congolese Migrants 25 phvsphakhm 2013 thi ewyaebkaemchchin Inter Press Service 21 phvsphakhm 2012 Stadiums in the Democratic Republic Congo 6 kumphaphnth 2013 thi ewyaebkaemchchin World Stadiums Retrieved 27 February 2013 Rwanda Kicks Off Quest for Africa Women s Volleyball Championship Against Morocco Damas Sikubwabo 12 September 2021 cakaehlngedimemux 18 October 2021 subkhnemux 18 October 2021 Continental Cup Finals start in Africa FIVB 22 June 2021 cakaehlngedimemux 7 August 2021 subkhnemux 7 August 2021 Stone Ruth M 2010 The Garland Handbook of African Music Routledge p 133 ISBN 978 1 135 90001 4 cakaehlngedimemux 12 May 2016 subkhnemux 24 August 2014 Archived at Ghostarchive and the Frederick Kambemba Yamusangie Interview YouTube Yamusangie Frederick 2003 Full Circle iUniverse ISBN 978 0595282944 Rais Neza Boneza s Baraza 17 tulakhm 2018 cakaehlngedimemux 5 thnwakhm 2018 aehlngkhxmulxunsatharnrthprachathipitykhxngok thiokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy phaphaelasuxcakkhxmmxnsenuxhakhawcakwikikhawkhakhmcakwikikhakhm wikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb satharnrthprachathipitykhxngokrthbalprathanathibdisatharnrthprachathipitykhxngok 20 krkdakhm 2006 thi ewyaebkaemchchin Chief of State and Cabinet Members 6 phvsphakhm 2009 thi ewyaebkaemchchinkhxmulthwipDemocratic Republic of the Congo entry at The World Factbook Democratic Republic of the Congo 27 krkdakhm 2008 thi ewyaebkaemchchin from UCB Libraries GovPubs Country Profile from the BBC News satharnrthprachathipitykhxngok thiewbist Curlie Wikimedia Atlas of Democratic Republic of the Congo Democratic Republic of Congo thi WorldWikia Congo News Headlines ody Reuters Humanitarian information coverage on ReliefWeb The Democratic Republic of Congo from Global Issueskarthxngethiywkhumuxkarthxngethiyw Democratic Republic of the Congo cakwikithxngethiyw inphasaxngkvs Official Website of Virunga National Park 3 tulakhm 2008 thi ewyaebkaemchchinNews coverage of the conflictBBC DR Congo Key facts BBC Q amp A DR Congo conflict BBC Timeline Democratic Republic of Congo BBC In pictures Congo crisis Rape of a Nation by Marcus Bleasdale VII on MediaStorm Maps of Congo 16 kumphaphnth 2012 thi ewyaebkaemchchin before and after independencexun Living in Congo by Myron Buck 23 phvscikayn 2010 thi ewyaebkaemchchin xangxingphidphlad mipayrabu lt ref gt sahrbklumchux lower alpha aetimphbpayrabu lt references group lower alpha gt thisxdkhlxngkn