โอโซน (Ozone หรือ O3) เป็นโมเลกุลที่ประกอบจาก ออกซิเจน 3 อะตอม เกิดจากการรวมตัวกันของแก๊สออกซิเจน 1 โมเลกุลกับอะตอมออกซิเจนอิสระ 1 อะตอมที่แตกตัวจากแก๊สออกซิเจนโดยการกระตุ้นของรังสีอัลตร้าไวโอเลตซี (UV-C) ปรากฏอยู่ในชั้นบรรยากาศของโลกโดยที่ชั้นสตราโทสเฟียร์ (Stratosphere) ซึ่งเป็นบรรยากาศที่ระดับความสูงระหว่าง 10 - 50 กิโลเมตรจากผิวดินเป็นชั้นบรรยากาศที่มีโอโซนหนาแน่นที่สุด หรืออาจกล่าวได้ว่าเป็นชั้นที่ผลิตแหล่งแก๊สโอโซน โดยชั้นโอโซนดังกล่าวทำหน้าที่เป็นเกราะคุ้มกัน ปกป้องพืชและสัตว์จากรังสีที่แผ่ออกมาจากดวงอาทิตย์ โดยเฉพาะรังสีอัลตร้าไวโอเลตบี (UV-B) ซึ่งเป็นรังสีที่เป็นอันตรายต่อชีวิตและธรรมชาติหากได้รับในปริมาณที่มากเกินไป
| |||
ชื่อ | |||
---|---|---|---|
Ozone | |||
Trioxygen | |||
ชื่ออื่น 2λ4-trioxidiene; catena-trioxygen | |||
เลขทะเบียน | |||
| |||
3D model () |
| ||
| |||
เคมสไปเดอร์ |
| ||
100.030.051 | |||
| |||
1101 | |||
| |||
MeSH | Ozone | ||
ผับเคม CID |
| ||
| |||
| |||
(EPA) |
| ||
| |||
| |||
คุณสมบัติ | |||
O3 | |||
มวลโมเลกุล | 47.997 g·mol−1 | ||
ลักษณะทางกายภาพ | แก๊สไม่มีสีถึงสีน้ำเงินอ่อน | ||
กลิ่น | ฉุน | ||
ความหนาแน่น | 2.144 g/L (at 0 °C) | ||
จุดหลอมเหลว | −192.2 องศาเซลเซียส; −313.9 องศาฟาเรนไฮต์; 81.0 เคลวิน | ||
จุดเดือด | −112 องศาเซลเซียส; −170 องศาฟาเรนไฮต์; 161 เคลวิน | ||
1.05 g L−1 (at 0 °C) | |||
ความสามารถละลายได้ ใน ตัวทำละลายอื่น ๆ | ละลายได้มากใน CCl4, กรดซัลฟิวริก | ||
ความดันไอ | 55.7 atm (−12.15 องศาเซลเซียส หรือ 10.13 องศาฟาเรนไฮต์ หรือ 261.00 เคลวิน) | ||
กรด | |||
(χ) | +6.7·10−6 cm3/mol | ||
ดัชนีหักเหแสง (nD) | 1.2226 (liquid), 1.00052 (gas, STP, 546 nm—note high dispersion) | ||
โครงสร้าง | |||
C2v | |||
Digonal | |||
Dihedral | |||
sp2 for O1 | |||
0.53 D | |||
อุณหเคมี | |||
(S⦵298) | 238.92 J K−1 mol−1 | ||
(ΔfH⦵298) | 142.67 kJ mol−1 | ||
ความอันตราย | |||
: | |||
อันตราย | |||
H270, H314 | |||
NFPA 704 (fire diamond) | |||
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC): | |||
LCLo () | 12.6 ppm (mouse, 3 hr) 50 ppm (human, 30 min) 36 ppm (rabbit, 3 hr) 21 ppm (mouse, 3 hr) 21.8 ppm (rat, 3 hr) 24.8 ppm (guinea pig, 3 hr) 4.8 ppm (rat, 4 hr) | ||
(US health exposure limits): | |||
(Permissible) | TWA 0.1 ppm (0.2 mg/m3) | ||
(Recommended) | C 0.1 ppm (0.2 mg/m3) | ||
(Immediate danger) | 5 ppm | ||
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |||
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง | ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ | ||
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล |
แก๊สโอโซนถูกค้นพบครั้งแรกโดยนักเคมีชาวดัตช์ ชื่อ วอน มารุม (Van Marum) จากอุปกรณ์จับปริมาณก๊าซ โดยนายมารุมได้กลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์รอบๆ ขั้วผลิตกระแสไฟฟ้าจากอุปกรณ์ชุดทดลองของเขา อย่างไรก็ตาม การค้นพบโอโซนได้ถูกบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรในปี ค.ศ. 1840 คือ คริสเตียน ฟรีดริช เชินไบน์ (Christian Friedrich Schönbein) นักเคมีชาวเยอรมัน โดยเขาตั้งชื่อก๊าซตามภาษากรีกคำว่า ozein ซึ่งแปลว่ากลิ่น หลังจากนั้น เครื่องผลิตโอโซนเครื่องแรกได้ถูกผลิตโดย วอน ซีเมนต์ (Von Siemens) ในกรุงเบอร์ลิน (Berlin)[3]
โอโซนเข้มข้นมีสีฟ้าที่อุณหภูมิและความดันมาตรฐาน (Standard Temperature and Pressure; STP) เมื่ออุณหภูมิลดลงถึง -112 °C โอโซนจะเป็นเป็นของเหลวสีน้ำเงิน และเมื่ออุณหภูมิลดต่ำกว่า -193 °C ก็จะกลายเป็นของแข็งสีดำ
มนุษย์ได้นำโอโซนไปใช้ประโยชน์ในหลาย ๆ ด้าน เช่น นำไปใช้เป็นสารตั้งต้นในการผลิตเคมีภัณฑ์ นำไปใช้เป็นสารซักฟอก ใช้ฆ่าแบคทีเรีย เป็นต้น แก๊สโอโซนจัดเป็นก๊าซพิษ การสูดดมแก๊สโอโซนเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ ซึ่งแตกต่างจากคำว่าโอโซนที่บางครั้งถูกใช้ในบริบทของการท่องเที่ยวหรือการพักผ่อนหย่อนใจ เช่นในวลีว่า "สูดโอโซน", "รับโอโซน" หรือ "แหล่งโอโซน" เป็นต้น ถือว่าเป็นการใช้โอโซนผิดความหมาย เพราะความจริงแล้วโอโซนมีความเป็นพิษต่อมนุษย์ บริเวณที่มีโอโซนมากในประเทศไทย ได้แก่ นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด และย่านถนนสีลมในกรุงเทพมหานคร คำว่าโอโซนที่คนจำนวนมากใช้กันผิด ๆ ก็คือ ไปใช้ในเชิงการสื่อความหมายถึงออกซิเจนหรืออากาศบริสุทธิ์ซึ่งดีต่อระบบการหายใจ โดยไม่รู้ความจริงว่าแท้จริงแล้วแก๊สโอโซนมีความเป็นพิษสูงและมีอันตรายต่อสุขภาพ
เชิงอรรถ
หมายเหตุ
- This vapor pressure is for the , which is below room temperature.
อ้างอิง
- NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0476". (NIOSH).
- Gas Encyclopedia; Ozone
- Cuthbertson, Clive; Cuthbertson, Maude (1914). "On the Refraction and Dispersion of the Halogens, Halogen Acids, Ozone, Steam Oxides of Nitrogen, and Ammonia". . 213 (497–508): 1–26. Bibcode:1914RSPTA.213....1C. doi:10.1098/rsta.1914.0001. สืบค้นเมื่อ 4 February 2016.
- "Ozone". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). (NIOSH).
- สูดโอโซน ดีจริงหรือ?
- หยุดเลย! หากคิดจะรีเฟรชร่างกายด้วยการไป "สูดโอโซน"
อ่านเพิ่ม
- ; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). . ISBN .
- Becker, K. H., U. Kogelschatz, K. H. Schoenbach, R. J. Barker (ed.). Non-Equilibrium Air Plasmas at Atmospheric Pressure. Series in Plasma Physics. Bristol and Philadelphia: Institute of Physics Publishing Ltd; ISBN ; 2005
- United States Environmental Protection Agency. Risk and Benefits Group. (August 2014). Health Risk and Exposure Assessment for Ozone: Final Report.
แหล่งข้อมูลอื่น
- International Ozone Association
- European Environment Agency's near real-time ozone map (ozoneweb)
- NASA's Ozone Resource Page 2013-04-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- OSHA Ozone Information 2016-01-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Paul Crutzen Interview—Video of Nobel Laureate Paul Crutzen talking to Nobel Laureate Harry Kroto by the Vega Science Trust
- International Chemical Safety Card 0068
- NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
- National Institute of Environmental Health Sciences, Ozone Information
- Ground-level Ozone Air Pollution
- NASA Study Links "Smog" to Arctic Warming— Institute for Space Studies (GISS) study shows the warming effect of ozone in the Arctic during winter and spring.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
oxosn Ozone hrux O3 epnomelkulthiprakxbcak xxksiecn 3 xatxm ekidcakkarrwmtwknkhxngaeksxxksiecn 1 omelkulkbxatxmxxksiecnxisra 1 xatxmthiaetktwcakaeksxxksiecnodykarkratunkhxngrngsixltraiwoxeltsi UV C praktxyuinchnbrryakaskhxngolkodythichnstraothsefiyr Stratosphere sungepnbrryakasthiradbkhwamsungrahwang 10 50 kiolemtrcakphiwdinepnchnbrryakasthimioxosnhnaaennthisud hruxxacklawidwaepnchnthiphlitaehlngaeksoxosn odychnoxosndngklawthahnathiepnekraakhumkn pkpxngphuchaelastwcakrngsithiaephxxkmacakdwngxathity odyechphaarngsixltraiwoxeltbi UV B sungepnrngsithiepnxntraytxchiwitaelathrrmchatihakidrbinprimanthimakekinipOzone Ball and stick model of ozone Spacefill model of ozonechuxOzoneTrioxygenchuxxun 2l4 trioxidiene catena trioxygenelkhthaebiynelkhthaebiyn CAS 10028 15 6 Y3D model rupphaphaebbottxbCHEBI 25812 Yekhmsipedxr 23208 Y100 030 051233 069 211016297MeSH Ozonephbekhm CID 24823RS822500066H7ZZK23N Y EPA DTXSID0021098InChI 1S O3 c1 3 2 YKey CBENFWSGALASAD UHFFFAOYSA N YInChI 1 O3 c1 3 2Key CBENFWSGALASAD UHFFFAOYAY O O Okhunsmbtisutrekhmi O 3mwlomelkul 47 997 g mol 1lksnathangkayphaph aeksimmisithungsinaenginxxnklin chunkhwamhnaaenn 2 144 g L at 0 C cudhlxmehlw 192 2 xngsaeslesiys 313 9 xngsafaerniht 81 0 ekhlwincudeduxd 112 xngsaeslesiys 170 xngsafaerniht 161 ekhlwinlalayinna 1 05 g L 1 at 0 C khwamsamarthlalayid in twthalalayxun lalayidmakin CCl4 krdslfiwrikkhwamdnix 55 7 atm 12 15 xngsaeslesiys hrux 10 13 xngsafaerniht hrux 261 00 ekhlwin krd x 6 7 10 6 cm3 moldchnihkehaesng nD 1 2226 liquid 1 00052 gas STP 546 nm note high dispersion okhrngsrangC2vDigonalDihedralsp2 for O10 53 Dxunhekhmi S 298 238 92 J K 1 mol 1 DfH 298 142 67 kJ mol 1khwamxntray xntrayH270 H314NFPA 704 fire diamond 404OXprimanhruxkhwamekhmkhn LD LC LCLo 12 6 ppm mouse 3 hr 50 ppm human 30 min 36 ppm rabbit 3 hr 21 ppm mouse 3 hr 21 8 ppm rat 3 hr 24 8 ppm guinea pig 3 hr 4 8 ppm rat 4 hr US health exposure limits Permissible TWA 0 1 ppm 0 2 mg m3 Recommended C 0 1 ppm 0 2 mg m3 Immediate danger 5 ppmsarprakxbxunthiekiywkhxngknsarprakxbthiekiywkhxng slefxridxxkisdhakmiidrabuepnxun khxmulkhangtnnikhuxkhxmulsar n phawamatrthanthi 25 C 100 kPa xangxingklxngkhxmul aeksoxosnthukkhnphbkhrngaerkodynkekhmichawdtch chux wxn marum Van Marum cakxupkrncbprimankas odynaymarumidklinthiepnexklksnrxb khwphlitkraaesiffacakxupkrnchudthdlxngkhxngekha xyangirktam karkhnphboxosnidthukbnthukepnlaylksnxksrinpi kh s 1840 khux khrisetiyn fridrich echinibn Christian Friedrich Schonbein nkekhmichaweyxrmn odyekhatngchuxkastamphasakrikkhawa ozein sungaeplwaklin hlngcaknn ekhruxngphlitoxosnekhruxngaerkidthukphlitody wxn siemnt Von Siemens inkrungebxrlin Berlin 3 oxosnekhmkhnmisifathixunhphumiaelakhwamdnmatrthan Standard Temperature and Pressure STP emuxxunhphumildlngthung 112 C oxosncaepnepnkhxngehlwsinaengin aelaemuxxunhphumildtakwa 193 C kcaklayepnkhxngaekhngsida mnusyidnaoxosnipichpraoychninhlay dan echn naipichepnsartngtninkarphlitekhmiphnth naipichepnsarskfxk ichkhaaebkhthieriy epntn aeksoxosncdepnkasphis karsuddmaeksoxosnepnxntraytxrabbthangedinhayic sungaetktangcakkhawaoxosnthibangkhrngthukichinbribthkhxngkarthxngethiywhruxkarphkphxnhyxnic echninwliwa sudoxosn rboxosn hrux aehlngoxosn epntn thuxwaepnkarichoxosnphidkhwamhmay ephraakhwamcringaelwoxosnmikhwamepnphistxmnusy briewnthimioxosnmakinpraethsithy idaek nikhmxutsahkrrmmabtaphud aelayanthnnsilminkrungethphmhankhr khawaoxosnthikhncanwnmakichknphid kkhux ipichinechingkarsuxkhwamhmaythungxxksiecnhruxxakasbrisuththisungditxrabbkarhayic odyimrukhwamcringwaaethcringaelwaeksoxosnmikhwamepnphissungaelamixntraytxsukhphaphechingxrrthhmayehtu This vapor pressure is for the which is below room temperature xangxing NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0476 NIOSH Gas Encyclopedia Ozone Cuthbertson Clive Cuthbertson Maude 1914 On the Refraction and Dispersion of the Halogens Halogen Acids Ozone Steam Oxides of Nitrogen and Ammonia 213 497 508 1 26 Bibcode 1914RSPTA 213 1C doi 10 1098 rsta 1914 0001 subkhnemux 4 February 2016 Ozone Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations IDLH NIOSH sudoxosn dicringhrux hyudely hakkhidcariefrchrangkaydwykarip sudoxosn xanephim Earnshaw Alan 1997 Chemistry of the Elements 2nd ed ISBN 978 0 08 037941 8 Becker K H U Kogelschatz K H Schoenbach R J Barker ed Non Equilibrium Air Plasmas at Atmospheric Pressure Series in Plasma Physics Bristol and Philadelphia Institute of Physics Publishing Ltd ISBN 0 7503 0962 8 2005 United States Environmental Protection Agency Risk and Benefits Group August 2014 Health Risk and Exposure Assessment for Ozone Final Report aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb oxosn International Ozone Association European Environment Agency s near real time ozone map ozoneweb NASA s Ozone Resource Page 2013 04 06 thi ewyaebkaemchchin OSHA Ozone Information 2016 01 20 thi ewyaebkaemchchin Paul Crutzen Interview Video of Nobel Laureate Paul Crutzen talking to Nobel Laureate Harry Kroto by the Vega Science Trust International Chemical Safety Card 0068 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards National Institute of Environmental Health Sciences Ozone Information Ground level Ozone Air Pollution NASA Study Links Smog to Arctic Warming Institute for Space Studies GISS study shows the warming effect of ozone in the Arctic during winter and spring