กระดูกเสี่ยงทาย (จีน: 甲骨; พินอิน: jiǎgǔ) เป็นชิ้นส่วนกระดูกสะบักวัวและเต่าที่ใช้ใน สมัยราชวงศ์ชางของจีน ประมาณ 1600–1046 ปีก่อนคริสตกาล
กระดูกเสี่ยงทาย | |||||||||||||||||||||||||||||||
กระดูกเสี่ยงทายสมัยราชวงศ์ชาง ที่พิพิธภัณฑ์เซี่ยงไฮ้ | |||||||||||||||||||||||||||||||
ภาษาจีน | 甲骨 | ||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ความหมายตามตัวอักษร | กระดองและกระดูก | ||||||||||||||||||||||||||||||
|
แม้กระดูกเสี่ยงทายมีที่มาจากราชวงศ์ชาง แต่มีการขุดพบกระดองเต่าที่มีตัวหนังสือภาพจากยุคหินใหม่ที่แหล่งโบราณคดี มณฑลเหอหนาน อายุราว 6600–6200 ปีก่อนคริสตกาล ตัวหนังสือภาพเหล่านี้มีลักษณะคล้ายอักษรจีนยุคหลัง และเชื่อว่าพัฒนาต่อมาเป็นการทำนายอันซับซ้อนในปลายราชวงศ์ชาง (1250–1046 ปีก่อนคริสตกาล) กระดูกและกระดองที่ใช้ในการทำนายจะถูกเตรียมด้วยการเลื่อยเป็นชิ้นและขัดให้ผิวเรียบ ผู้ทำนายจะตั้งคำถามต่อเทพเจ้าเกี่ยวกับสภาพอากาศในอนาคต การเพาะปลูก ชะตาพระราชวงศ์ ปฏิบัติการทางทหาร และอื่น ๆ โดยคำถามเหล่านี้จะถูกจารเป็นบนกระดูกและกระดองด้วยโลหะแหลม ก่อนนำไปเผาไฟจนกระทั่งกระดูกและกระดองแตก จากนั้นผู้ทำนายจะตีความรูปแบบการแตกแล้วเขียนคำทำนายลงบนชิ้นส่วน การบันทึกข้อความบนกระดูกเสี่ยงทายมี 4 ขั้นตอน ได้แก่ ส่วนนำ (วันที่ ชื่อผู้ทำนาย และชื่อผู้ตั้งคำถาม), คำถาม (หัวข้อของคำถาม และคำถามเฉพาะ), คำทำนายที่ได้จากการตีความรอยแตก และการยืนยัน (การบันทึกสิ่งที่เกิดขึ้นหลังการทำนาย) อย่างไรก็ตามกระดูกที่มีบันทึกครบทั้ง 4 ขั้นตอนพบได้ยาก กระดูกส่วนใหญ่ที่พบมักมีเพียงส่วนนำ คำถาม และคำทำนาย การทำนายโดยใช้กระดูกเผาไฟสืบทอดต่อมาในราชวงศ์โจว แต่การจารึกคำถามและคำทำนายถูกแทนที่ด้วยการวาดด้วยพู่กันและหมึกซินนาบาร์ ทำให้ข้อความลบเลือนเมื่อเวลาผ่านไป
กระดูกเสี่ยงทายเป็นคลังข้อมูลสำคัญแรกสุดของการเขียนภาษาจีนด้วยอักษรจีนยุคแรก ข้อความบนกระดูกเสี่ยงทายมีตัวอักษรที่แตกต่างกันราว 5,000 ตัวอักษร แม้จะมีเพียง 1,200 ตัวอักษรที่ได้รับการจำแนกอย่างชัดเจน กระดูกเสี่ยงทายให้ข้อมูลสำคัญช่วงปลายราชวงศ์ชาง และนักวิชาการจำลองลำดับราชวงศ์ชางจากข้อความบนกระดูกเหล่านี้ มีการขุดพบกระดูกเสี่ยงทายจากราชวงศ์ชางเป็นระยะ ๆ มาตั้งแต่สมัยราชวงศ์สุยและราชวงศ์ถัง และอาจพบครั้งแรกในสมัยราชวงศ์ฮั่น ล่วงถึงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ประธานสถาบันเป็นบุคคลแรกที่พบว่าอักษรกระดูกเสี่ยงทายเป็นรูปแบบการเขียนภาษาจีนยุคแรก ต่อมาในคริสต์ทศวรรษ 1910 มิชชันนารีชาวแคนาดาทำการถอดความหมาย และสรุปว่ากระดูกเสี่ยงทายเป็นบันทึกคำทำนายในสมัยราชวงศ์ชาง การค้นพบและการถอดความหมายกระดูกเสี่ยงทายช่วยยืนยันการมีอยู่ของราชวงศ์ชาง ซึ่งแต่เดิมเคยเป็นข้อถกเถียงในวงวิชาการ
อ้างอิง
- Hirst, K. Kris (26 กรกฎาคม 2018). "Oracle Bones: Predicting the Future in Shang, China". ThoughtCo. สืบค้นเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2021.
- Xu 2002, p. 24.
- Keightley 1978a, pp. 33–35.
- Keightley 1978a, pp. 40–42.
- Mark, Emily (26 กุมภาพันธ์ 2016). "Oracle Bones". World History Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2021.
- Xu 2002, p. 30.
- Qiu 2000, p. 49.
- Wilkinson 2013, p. 684.
- Keightley 1978a, pp. xiii, 185–187.
- Chou 1976, p. 1, citing Wei, Juxian (1939). "Qín-Hàn shi fāxiàn jiǎgǔwén shuō". in Shuōwén Yuè Kān. 1 (4) และ He, Tianxing (1940). "Jiǎgǔwén yi xianyu gǔdài shuō". in Xueshu (Shànghǎi). no. 1.
- (2000). Chinese history: a manual (2nd ed.). Harvard Univ Asia Center. p. 391. ISBN .
- Wu, Paul (22 สิงหาคม 2019). . The China Christian Daily. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2021. สืบค้นเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2021.
- Menzies 1917, p. 2.
บรรณานุกรม
- Chou, Hung-hsiang 周鴻翔 (1976). Oracle Bone Collections in the United States. University of California Press. ISBN .
- Keightley, David N. (1978a). Sources of Shang history : the oracle-bone inscriptions of Bronze Age China. Berkeley: University of California Press. ISBN .
- Menzies, James M. (1917). Oracle Records from the Waste of Yin (microform). Shanghai: Kelly & Walsh. ISBN .
- Qiu, Xigui (2000). Chinese writing (Wenzixue gaiyao). Transl. by Gilbert L. Mattos and . Berkeley: Society for the Study of Early China. ISBN .
- Wilkinson, Endymion (2013). Chinese History: A New Manual (4th ed.). Cambridge, MA: Harvard University Asia Center. ISBN .
- Xu, Yahui (許雅惠 Hsu Ya-huei) (2002). Ancient Chinese Writing, Oracle Bone Inscriptions from the Ruins of Yin. English translation by Mark Caltonhill and Jeff Moser. Taipei: National Palace Museum. ISBN .
Illustrated guide to the Special Exhibition of Oracle Bone Inscriptions from the Institute of History and Philology, Academia Sinica. Govt. Publ. No. 1009100250
แหล่งข้อมูลอื่น
- , United College Library, Chinese University of Hong Kong. รวมชิ้นส่วนจารึก 45 ชิ้น
- Oracle Bone Collection 2017-06-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Institute of History and Philology, Taipei City.
- High-resolution digital images of oracle bones, Cambridge Digital Library.
- Couling-Chalfant oracle bone collection 甲骨 2023-05-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (Or 7694/1506–2125), British Library.
- Yīnxū shūqì 殷虛書契 โดย – สิ่งสะสมของสำเนาหรือชิ้นส่วนกระดูกเสี่ยงทาย
- Guījiǎ shòugǔ wénzì 龜甲獸骨文字 โดย Hayashi Taisuke – สิ่งสะสมของสำเนาอื่น
- 四方风 or Winds of the Four Directions . .
- Katherine Brunson, Zhipeng Li, Rowan Flad (4 เมษายน 2016). "Oracle Bones in East Asia". Open Context. doi:10.6078/M74B2Z7J.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
kradukesiyngthay cin 甲骨 phinxin jiǎgǔ epnchinswnkraduksabkwwaelaetathiichin smyrachwngschangkhxngcin praman 1600 1046 pikxnkhristkalkradukesiyngthaykradukesiyngthaysmyrachwngschang thiphiphithphnthesiyngihphasacin甲骨khwamhmaytamtwxksrkradxngaelakradukkarthxdesiyngphasacinklangmatrthanhny hwiphinxinJiǎgǔkwy hwihlwhmacuxJeaguuewd iclsChia3 ku3IPA tɕja ku phasaxuxksrormnChiaʔ kueʔphasaaekhaGap5 gut5phasakwangtungmatrthanxksrormnaebbeylGaap gwaty hwidephngGaap3 gwat1phasahminit aemkradukesiyngthaymithimacakrachwngschang aetmikarkhudphbkradxngetathimitwhnngsuxphaphcakyukhhinihmthiaehlngobrankhdi mnthlehxhnan xayuraw 6600 6200 pikxnkhristkal twhnngsuxphaphehlanimilksnakhlayxksrcinyukhhlng aelaechuxwaphthnatxmaepnkarthanayxnsbsxninplayrachwngschang 1250 1046 pikxnkhristkal kradukaelakradxngthiichinkarthanaycathuketriymdwykareluxyepnchinaelakhdihphiweriyb phuthanaycatngkhathamtxethphecaekiywkbsphaphxakasinxnakht karephaapluk chataphrarachwngs ptibtikarthangthhar aelaxun odykhathamehlanicathukcarepnbnkradukaelakradxngdwyolhaaehlm kxnnaipephaifcnkrathngkradukaelakradxngaetk caknnphuthanaycatikhwamrupaebbkaraetkaelwekhiynkhathanaylngbnchinswn karbnthukkhxkhwambnkradukesiyngthaymi 4 khntxn idaek swnna wnthi chuxphuthanay aelachuxphutngkhatham khatham hwkhxkhxngkhatham aelakhathamechphaa khathanaythiidcakkartikhwamrxyaetk aelakaryunyn karbnthuksingthiekidkhunhlngkarthanay xyangirktamkradukthimibnthukkhrbthng 4 khntxnphbidyak kradukswnihythiphbmkmiephiyngswnna khatham aelakhathanay karthanayodyichkradukephaifsubthxdtxmainrachwngsocw aetkarcarukkhathamaelakhathanaythukaethnthidwykarwaddwyphuknaelahmuksinnabar thaihkhxkhwamlbeluxnemuxewlaphanip kradukesiyngthayepnkhlngkhxmulsakhyaerksudkhxngkarekhiynphasacindwyxksrcinyukhaerk khxkhwambnkradukesiyngthaymitwxksrthiaetktangknraw 5 000 twxksr aemcamiephiyng 1 200 twxksrthiidrbkarcaaenkxyangchdecn kradukesiyngthayihkhxmulsakhychwngplayrachwngschang aelankwichakarcalxngladbrachwngschangcakkhxkhwambnkradukehlani mikarkhudphbkradukesiyngthaycakrachwngschangepnraya matngaetsmyrachwngssuyaelarachwngsthng aelaxacphbkhrngaerkinsmyrachwngshn lwngthungplaykhriststwrrsthi 19 prathansthabnepnbukhkhlaerkthiphbwaxksrkradukesiyngthayepnrupaebbkarekhiynphasacinyukhaerk txmainkhristthswrrs 1910 michchnnarichawaekhnadathakarthxdkhwamhmay aelasrupwakradukesiyngthayepnbnthukkhathanayinsmyrachwngschang karkhnphbaelakarthxdkhwamhmaykradukesiyngthaychwyyunynkarmixyukhxngrachwngschang sungaetedimekhyepnkhxthkethiynginwngwichakarxangxingHirst K Kris 26 krkdakhm 2018 Oracle Bones Predicting the Future in Shang China ThoughtCo subkhnemux 25 phvscikayn 2021 Xu 2002 p 24 Keightley 1978a pp 33 35 Keightley 1978a pp 40 42 Mark Emily 26 kumphaphnth 2016 Oracle Bones World History Encyclopedia subkhnemux 25 phvscikayn 2021 Xu 2002 p 30 Qiu 2000 p 49 Wilkinson 2013 p 684 Keightley 1978a pp xiii 185 187 Chou 1976 p 1 citing Wei Juxian 1939 Qin Han shi faxian jiǎgǔwen shuō in Shuōwen Yue Kan 1 4 aela He Tianxing 1940 Jiǎgǔwen yi xianyu gǔdai shuō in Xueshu Shanghǎi no 1 2000 Chinese history a manual 2nd ed Harvard Univ Asia Center p 391 ISBN 978 0 674 00249 4 Wu Paul 22 singhakhm 2019 The China Christian Daily khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 25 phvscikayn 2021 subkhnemux 25 phvscikayn 2021 Menzies 1917 p 2 brrnanukrm Chou Hung hsiang 周鴻翔 1976 Oracle Bone Collections in the United States University of California Press ISBN 0 520 09534 0 Keightley David N 1978a Sources of Shang history the oracle bone inscriptions of Bronze Age China Berkeley University of California Press ISBN 0 520 02969 0 Menzies James M 1917 Oracle Records from the Waste of Yin microform Shanghai Kelly amp Walsh ISBN 0 659 90806 9 Qiu Xigui 2000 Chinese writing Wenzixue gaiyao Transl by Gilbert L Mattos and Berkeley Society for the Study of Early China ISBN 1 55729 071 7 Wilkinson Endymion 2013 Chinese History A New Manual 4th ed Cambridge MA Harvard University Asia Center ISBN 978 0 674 06715 8 Xu Yahui 許雅惠 Hsu Ya huei 2002 Ancient Chinese Writing Oracle Bone Inscriptions from the Ruins of Yin English translation by Mark Caltonhill and Jeff Moser Taipei National Palace Museum ISBN 978 957 562 420 0 Illustrated guide to the Special Exhibition of Oracle Bone Inscriptions from the Institute of History and Philology Academia Sinica Govt Publ No 1009100250aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb kradukesiyngthay United College Library Chinese University of Hong Kong rwmchinswncaruk 45 chin Oracle Bone Collection 2017 06 23 thi ewyaebkaemchchin Institute of History and Philology Taipei City High resolution digital images of oracle bones Cambridge Digital Library Couling Chalfant oracle bone collection 甲骨 2023 05 31 thi ewyaebkaemchchin Or 7694 1506 2125 British Library Yinxu shuqi 殷虛書契 ody singsasmkhxngsaenahruxchinswnkradukesiyngthay Guijiǎ shougǔ wenzi 龜甲獸骨文字 ody Hayashi Taisuke singsasmkhxngsaenaxun 四方风 or Winds of the Four Directions Katherine Brunson Zhipeng Li Rowan Flad 4 emsayn 2016 Oracle Bones in East Asia Open Context doi 10 6078 M74B2Z7J