เมแทบอลิซึมของคาร์โบไฮเดรต (อังกฤษ: carbohydrate metabolism) เป็นขบวนการทางชีวเคมีต่าง ๆ ซึ่งเป็นเหตุของการสร้าง การสลาย และการเปลี่ยนแปลงของคาร์โบไฮเดรตในสิ่งมีชีวิต
คาร์โบไฮเดรตที่สำคัญที่สุด คือ กลูโคส ซึ่งเป็นน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวที่เกิดเมแทบอลิซึมได้ในสิ่งมีชีวิตแทบทุกชนิดเท่าที่ทราบ กลูโคสและคาร์โบไฮเดรตตัวอื่นมีส่วนในวิถีเมแทบอลิซึมอันหลากหลายในสปีชีส์ต่าง ๆ พืชสังเคราะห์คาร์โบไฮเดรตจากแก๊สในบรรยากาศโดยการสังเคราะห์ด้วยแสง ซึ่งเก็บพลังงานที่ดูดซับมาไว้ภายใน มักอยู่ในรูปของแป้งหรือลิพิด ส่วนประกอบของพืชถูกสัตว์หรือฟังไจกิน และใช้เป็นเชื้อเพลิงในการหายใจระดับเซลล์ ออกซิเดชันของคาร์โบไฮเดรตหนึ่งกรัมให้พลังงานประมาณ 4 กิโลแคลอรี พลังงานที่ได้จากเมแมบอลิซึม (นั่นคือ ออกซิเดชันของกลูโคส) มักถูกเก็บไว้ในเซลล์ชั่วคราวในรูปของ ATP สิ่งมีชีวิตซึ่งสามารถหายใจแบบใช้ออกซิเจนสามารถเกิดเมแทบอลิซึมของกลูโคสและออกซิเจนเพื่อปลดปล่อยพลังงาน โดยมีคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำเป็นผลพลอยได้
คาร์โบไฮเดรตประกอบด้วยน้ำตาลซับซ้อนและน้ำตาลอย่างง่าย น้ำตาลเดี่ยวสามารถสลายได้โดยตรงในเซลล์ คาร์โบไฮเดรตซับซ้อนอย่างซูโครส (น้ำตาลโมเลกุลคู่) มีน้ำตาลเดี่ยวมากกว่าหนึ่งตัวในสายโซ่ คาร์โบไฮเดรตพวกนี้ถูกสลายในทางเดินอาหารโดยเอนไซม์เฉพาะที่สลายสายโซ่และให้น้ำตาลเดี่ยวออกมา แป้งเป็นพอลิเมอร์ของหน่วยกลูโคสและถูกสลายเป็นกลูโคส เซลลูโลสเป็นสายโซ่คาร์โบไฮเดรตที่สัตว์บางชนิดไม่สามารถย่อยได้ เช่น มนุษย์ ดังนั้น มนุษย์จึงไม่ได้รับพลังงานจากการทานพืช แบคทีเรียบางชนิดที่ผลิตเอนไซม์ย่อยเซลลูโลสอาศัยอยู่ในทางเดินอาหารของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม เช่น วัว และเมื่อวัวกินหญ้า เซลลูโลสจะถูกแบคทีเรียสลาย และบางส่วนจะถูกปล่อยเข้าสุ่ทางเดินอาหาร
คาร์โบไฮเดรตเชื้อเพลิงระยะสั้นอันดับแรกของสิ่งมีชีวิต เพราะคาร์โบไฮเดรตเกิดเมแทบอลิซึมได้ง่ายกว่าไขมันหรือกรดอะมิโนของโปรตีนส่วนที่ใช้เป็นพลังงาน ในสัตว์ คาร์โบไฮเดรตที่สำคัญที่สุด คือ กลูโคส ระดับของกลูโคสถูกใช้เป็นการควบคุมหลักของฮอร์โมนอินซูลินซึ่งเป็นฮอร์โมนศูนย์กลางเมแทบอลิซึม คาร์โบไฮเดรตอย่างง่ายบางชนิดมีวิถีออกซิเดชันด้วยเอนไซม์ของมันเอง เช่นเดียวกับคาร์โบไฮเดรตซับซ้อนอีกเล็กน้อย ตัวอย่างเช่น น้ำตาลโมเลกุลคู่ แล็กโทส ต้องอาศัยเอนไซม์แลกเทสเพื่อสลายได้เป็นองค์ประกอบมอโนแซ็กคาไรด์ ซึ่งสัตว์หลายชนิดขาดเอนไซม์นี้เมื่อโตเต็มวัย
คาร์โบไฮเดรตมักถูกเก็บอยู่ในรูปพอลิเมอร์สายยาวที่โมเลกุลกลูโคสต่อกันด้วย เป็นโครงสร้างค้ำจุน (นั่นคือ ไคติน เซลลูโลส) หรือเพื่อการเก็บสะสมพลังงาน (นั่นคือ ไกลโคเจน แป้ง) อย่างไรก็ดี ความชอบน้ำอย่างมากของคาร์โบไฮเดรตส่วนมากทำให้การเก็บสะสมคาร์โบไฮเดรตในปริมาณมากไม่มีประสิทธิภาพ เพราะน้ำหนักโมเลกุลที่มากของสารประกอบเชิงซ้อนระหว่างน้ำกับคาร์โบไฮเดรต ในสิ่งมีชีวิตส่วนใหญ่ คาร์โบไฮเดรตที่มากเกินไปจะเกิดแคแทบอลิซึมเป็นประจำเพื่อสร้างอะซิติลโค เอ ซึ่งสามารถเข้าวิถีการสังเคราะห์กรดไขมัน พลังงานระยะยาวตามปกติเก็บสะสมอยู่ในรูปของกรดไขมัน ไตรกลีเซอไรด์และลิพิดอื่น ๆ มากกว่า อย่างไรก็ดี สัตว์ รวมทั้งมนุษย์ ขาดกลไกเอนไซม์ที่จำเป็นในการสังเคราะห์กลูโคสจากลิพิด แม้กลีเซอรอลจะสามารถเปลี่ยนมาเป็นกลูโคสได้ก็ตาม
วิถีเมแทบอลิซึมที่เกี่ยวข้อง
- ปฏิกิริยาการตรึงคาร์บอน หรือการสังเคราะห์ด้วยแสง ซึ่ง CO2 ถูกรีดิวซ์เป็นคาร์โบไฮเดรต
- ไกลโคไลสิส - เมแทบอลิซึมแบบออกซิเดชันของโมเลกุลกลูโคสเพื่อสร้างเป็น ATP และไพรูเวต
- วิถีเพนโตสฟอสเฟต ซึ่งเป็นการเปลี่ยนน้ำตาลเฮกโซสเป็นเพนโตส และสร้าง NADPH ทดแทน
- - การเปลี่ยนกลูโคสส่วนเกินไปเป็นไกลโคเจน ซึ่งเป็นกลไกเก็บสะสมของเซลล์ เป็นการป้องกันมิให้แรงดันออสโมติกส่วนเกินก่อตัวขึ้นในเซลล์
- - การสลายไกลโคเจนเป็นกลูโคส ซึ่งให้กลูโคสแก่เนื้อเยื่อที่ต้องอาศัยกลูโคส
- การสร้างกลูโคส - การสังเคราะห์โมเลกุลกลูโคสใหม่จากสารประกอบอินทรีย์เรียบง่าย ตัวอย่างในมนุษย์คือ การเปลี่ยนกรดอะมิโนบางชนิดในโปรตีนของเซลล์เป็นกลูโคส
การใช้กลูโคสในทางเมแทบอลิซึมมีความสำคัญอย่างสูงโดยเป็นแหล่งพลังงานแก่เซลล์กล้ามเนื้อ สมองและเซลล์เม็ดเลือดแดง
อ้างอิง
- G Cooper, The Cell, American Society of Microbiology, p 72
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
emaethbxlisumkhxngkharobihedrt xngkvs carbohydrate metabolism epnkhbwnkarthangchiwekhmitang sungepnehtukhxngkarsrang karslay aelakarepliynaeplngkhxngkharobihedrtinsingmichiwit kharobihedrtthisakhythisud khux kluokhs sungepnnatalomelkulediywthiekidemaethbxlisumidinsingmichiwitaethbthukchnidethathithrab kluokhsaelakharobihedrttwxunmiswninwithiemaethbxlisumxnhlakhlayinspichistang phuchsngekhraahkharobihedrtcakaeksinbrryakasodykarsngekhraahdwyaesng sungekbphlngnganthidudsbmaiwphayin mkxyuinrupkhxngaepnghruxliphid swnprakxbkhxngphuchthukstwhruxfngickin aelaichepnechuxephlinginkarhayicradbesll xxksiedchnkhxngkharobihedrthnungkrmihphlngnganpraman 4 kiolaekhlxri phlngnganthiidcakemaembxlisum nnkhux xxksiedchnkhxngkluokhs mkthukekbiwinesllchwkhrawinrupkhxng ATP singmichiwitsungsamarthhayicaebbichxxksiecnsamarthekidemaethbxlisumkhxngkluokhsaelaxxksiecnephuxpldplxyphlngngan odymikharbxnidxxkisdaelanaepnphlphlxyid kharobihedrtprakxbdwynatalsbsxnaelanatalxyangngay natalediywsamarthslayidodytrnginesll kharobihedrtsbsxnxyangsuokhrs natalomelkulkhu minatalediywmakkwahnungtwinsayos kharobihedrtphwknithukslayinthangedinxaharodyexnismechphaathislaysayosaelaihnatalediywxxkma aepngepnphxliemxrkhxnghnwykluokhsaelathukslayepnkluokhs eslluolsepnsayoskharobihedrtthistwbangchnidimsamarthyxyid echn mnusy dngnn mnusycungimidrbphlngngancakkarthanphuch aebkhthieriybangchnidthiphlitexnismyxyeslluolsxasyxyuinthangedinxaharkhxngstweliynglukdwynanm echn ww aelaemuxwwkinhya eslluolscathukaebkhthieriyslay aelabangswncathukplxyekhasuthangedinxahar kharobihedrtechuxephlingrayasnxndbaerkkhxngsingmichiwit ephraakharobihedrtekidemaethbxlisumidngaykwaikhmnhruxkrdxamionkhxngoprtinswnthiichepnphlngngan instw kharobihedrtthisakhythisud khux kluokhs radbkhxngkluokhsthukichepnkarkhwbkhumhlkkhxnghxromnxinsulinsungepnhxromnsunyklangemaethbxlisum kharobihedrtxyangngaybangchnidmiwithixxksiedchndwyexnismkhxngmnexng echnediywkbkharobihedrtsbsxnxikelknxy twxyangechn natalomelkulkhu aelkoths txngxasyexnismaelkethsephuxslayidepnxngkhprakxbmxonaeskkhaird sungstwhlaychnidkhadexnismniemuxotetmwy kharobihedrtmkthukekbxyuinrupphxliemxrsayyawthiomelkulkluokhstxkndwy epnokhrngsrangkhacun nnkhux ikhtin eslluols hruxephuxkarekbsasmphlngngan nnkhux iklokhecn aepng xyangirkdi khwamchxbnaxyangmakkhxngkharobihedrtswnmakthaihkarekbsasmkharobihedrtinprimanmakimmiprasiththiphaph ephraanahnkomelkulthimakkhxngsarprakxbechingsxnrahwangnakbkharobihedrt insingmichiwitswnihy kharobihedrtthimakekinipcaekidaekhaethbxlisumepnpracaephuxsrangxasitilokh ex sungsamarthekhawithikarsngekhraahkrdikhmn phlngnganrayayawtampktiekbsasmxyuinrupkhxngkrdikhmn itrkliesxirdaelaliphidxun makkwa xyangirkdi stw rwmthngmnusy khadklikexnismthicaepninkarsngekhraahkluokhscakliphid aemkliesxrxlcasamarthepliynmaepnkluokhsidktamwithiemaethbxlisumthiekiywkhxngptikiriyakartrungkharbxn hruxkarsngekhraahdwyaesng sung CO2 thukridiwsepnkharobihedrt iklokhilsis emaethbxlisumaebbxxksiedchnkhxngomelkulkluokhsephuxsrangepn ATP aelaiphruewt withiephnotsfxseft sungepnkarepliynnatalehkossepnephnots aelasrang NADPH thdaethn karepliynkluokhsswnekinipepniklokhecn sungepnklikekbsasmkhxngesll epnkarpxngknmiihaerngdnxxsomtikswnekinkxtwkhuninesll karslayiklokhecnepnkluokhs sungihkluokhsaekenuxeyuxthitxngxasykluokhs karsrangkluokhs karsngekhraahomelkulkluokhsihmcaksarprakxbxinthriyeriybngay twxyanginmnusykhux karepliynkrdxamionbangchnidinoprtinkhxngesllepnkluokhs karichkluokhsinthangemaethbxlisummikhwamsakhyxyangsungodyepnaehlngphlngnganaekesllklamenux smxngaelaesllemdeluxdaedngxangxingG Cooper The Cell American Society of Microbiology p 72 bthkhwamchiwekhmi ekhmixinthriy aelaomelkulchiwphaphniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk