โซเด ยมอะล ม โนซ ล เกต อ งกฤษ Sodium aluminosilicate หมายถ งสารประกอบท ม โซเด ยม อะล ม เน ยม ซ ล คอน ออกซ เจน และอาจจะม

โซเดียมอะลูมิโนซิลิเกต (อังกฤษ: Sodium aluminosilicate) หมายถึงสารประกอบที่มีโซเดียม อะลูมิเนียม ซิลิคอน ออกซิเจน และอาจจะมีน้ำด้วย ซึ่งรวมทั้งโซเดียมอะลูมิโนซิลิเกตที่เป็นอสัณฐาน (amorphous sodium aluminosilicate - ดู สถานะ) แร่ธรรมชาติบางชนิด และซีโอไลต์สังเคราะห์ มีการใช้โซเดียมอะลูมิโนซิลิเกตอสัณฐานสังเคราะห์ (E-554) เป็นสารเติมแต่งอาหารอย่างกว้างขวาง ซึ่งไม่ใช่สารประกอบเคมีที่แท้จริง

โซเดียมอะลูมิโนซิลิเกต
ชื่อ
aluminum sodium dioxido(oxo)silane
ชื่ออื่น Aluminosilicic acid, aluminum sodium silicate
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	1344-00-9^Y
3D model ()	รูปภาพแบบโต้ตอบ
	100.014.259
เลขอี	E554
ผับเคม CID	19758701
	058TS43PSM^Y
(EPA)	DTXSID7026021
InChI=1S/Al.Na.2O3Si/c;;21-4(2)3/q+3;+1;2-2^Y Key: URGAHOPLAPQHLN-UHFFFAOYSA-N^Y
[O-][Si](=O)[O-].[O-][Si](=O)[O-].[Na+].[Al+3]
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

โซเดียมอะลูมิโนซิลิเกตอสัณฐาน

มีการผลิตโซเดียมอะลูมิโนซิลิเกตอสัณฐานโดยมีส่วนประกอบต่าง ๆ กัน และใช้กันอย่างกว้างขวาง โดยเป็นสารประกอบที่ใช้เป็นสารเติมแต่งอาหาร (E-554) โดยเป็นตัวป้องกันความชื้นที่ทำให้จับก้อน (anticaking) เนื่องจากมีการผลิตโดยมีส่วนประกอบต่าง ๆ กัน ดังนั้น จึงไม่ใช่สารประกอบเคมีที่แท้จริงเพราะมีปริมาณสัมพันธ์ (stoichiometry) ต่าง ๆ กัน ผู้ผลิตรายหนึ่ง แจ้งส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ของบริษัทว่าเป็น 14SiO₂·Al₂O₃·Na₂O·3H₂O,(Na₂Al₂Si₁₄O₃₂·3H₂O).

ใน ค.ศ. 2012 องค์การอาหารและยา (FDA) ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้อนุมัติให้ใช้ sodium aluminosilicate (sodium silicoaluminate) ร่วมกับสิ่งบริโภคได้ โซเดียมอะลูมิโนซิลิเกตสามารถใช้เป็นตัวกรองระดับโมเลกุล (molecular sieve) ในผลิตภัณฑ์บรรจุยาเพื่อรักษาความแห้งของยา และใช้เป็นสารเติมแต่งอาหารหมายเลข E-554 ใช้ในการรักษาอาหารไม่ให้ชื้นเพื่อไม่ให้จับเป็นก้อน

โซเดียมอะลูมิโนซิลิเกตมีชื่ออื่น ๆ ด้วยคือ

aluminium sodium salt
sodium silicoaluminate
aluminosilicic acid, sodium salt
sodium aluminium silicate
aluminum sodium silicate
sodium silico aluminate
sasil

แร่ที่บางครั้งเรียกว่าโซเดียมอะลูมิโนซิลิเกต

แร่ธรรมชาติที่บางครั้งเรียกว่า โซเดียมอะลูมิโนซิลิเกต รวมทั้ง

แอลไบต์ (NaAlSi₃O₈ ซึ่งอยู่ในกลุ่ม plagioclase ของเฟลด์สปาร์)
หยก (jadeite - NaAlSi₂O₆)

ซีโอไลต์สังเคราะห์ซึ่งบางครั้งเรียกว่าโซเดียมอะลูมิโนซิลิเกต

ซีโอไลต์สังเคราะห์มีโครงสร้างที่ซับซ้อนโดยมีตัวอย่างโครงสร้างทางเคมีคือ

Na₁₂Al₁₂Si₁₂O₄₈·27H₂O, zeolite A (Linde type A sodium form, NaA), ใช้ในผงซักฟอก
Na₁₆Al₁₆Si₃₂O₉₆·16H₂O, Analcime, IUPAC code ANA
Na₁₂Al₁₂Si₁₂O₄₈·q H₂O, Losod
Na₃₈₄Al₃₈₄Si₃₈₄O₁₅₃₆·518H₂O, Linde type N

อ้างอิง

"SYNTHETIC AMORPHOUS SILICA AND SILICATES" (PDF). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-20. สืบค้นเมื่อ 2015-02-20.
(PDF). Rhodia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 12 August 2011.
Solvay link no longer works
"Sec. 182.2727 Sodium aluminosilicate". U.S. Food and Drug Administration. 1 April 2012. สืบค้นเมื่อ 10 December 2012.
Dyer, Alan (1994). King, Bruce R (บ.ก.). Encyclopedia of Inorganic Chemistry. John Wiley & Sons. ISBN .
Sieber, Werner; Meie, Walter M (1974). "Formation and Properties of Losod, a New Sodium Zeolite". Helvetica Chimica Acta. 57 (6): 1533–1549. doi:10.1002/hlca.19740570608.

[1] "SYNTHETIC AMORPHOUS SILICA AND SILICATES" (PDF). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-20. สืบค้นเมื่อ 2015-02-20.

[2] (PDF). Rhodia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 12 August 2011.

[3] Solvay link no longer works

[4] "Sec. 182.2727 Sodium aluminosilicate". U.S. Food and Drug Administration. 1 April 2012. สืบค้นเมื่อ 10 December 2012.

[dyer-5] Dyer, Alan (1994). King, Bruce R (บ.ก.). Encyclopedia of Inorganic Chemistry. John Wiley & Sons. ISBN .

[6] Sieber, Werner; Meie, Walter M (1974). "Formation and Properties of Losod, a New Sodium Zeolite". Helvetica Chimica Acta. 57 (6): 1533–1549. doi:10.1002/hlca.19740570608.