แฮเฮาเหียน

แฮเฮาเหียน (209 – 27 มีนาคม ค.ศ. 254) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า เซี่ยโหว เสฺวียน (จีน: 夏侯玄; พินอิน: Xiàhóu Xuán) ชื่อรอง ไท่ชู (จีน: 泰初/太初; พินอิน: Tàichū) เป็นนักเขียนเรียงความ นักประวัติศาสตร์ ขุนพล นักปรัชญา และขุนนางของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน

แฮเฮาเหียน (เซี่ยโหว เสฺวียน)
夏侯玄
เสนาบดีพิธีการ (太常 ไท่ฉาง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 254 (254)
กษัตริย์	โจฮอง
เสนาบดีปฏิคม (大鴻臚 ต้าหงหลู)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 249 (249) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจฮอง
ขุนพลโจมตีภาคตะวันตก (征西將軍 เจิงซีเจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 249 (249)
กษัตริย์	โจยอย / โจฮอง
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ค.ศ. 209
เสียชีวิต	27 มีนาคม ค.ศ. 254 (45 ปี) นครลั่วหยาง มณฑลเหอหนาน
บุพการี	แฮหัวซง (บิดา) (เจ้าหญิงเต๋อหยาง) (มารดา)
ความสัมพันธ์	เซี่ยโหว ฮุย (น้องสาว) โจซอง (ลูกพี่ลูกน้อง)
อาชีพ	นักเขียนเรียงความ, นักประวัติศาสตร์, ขุนพล, นักปรัชญา, ขุนนาง
ชื่อรอง	ไท่ชู (泰初/太初)
บรรดาศักดิ์	ชางหลิงเซียงโหว (昌陵鄉侯)

ภูมิหลังครอบครัว

แฮเฮาเหียนเป็นบุตรชายของแฮหัวซง มารดาของแฮหัวซงคือเจ้าหญิงเต๋อหยาง (德陽鄉主 เต๋อหยางเซียงจู่; น้องสาวของโจจิ๋น) จึงทำให้แฮเฮาเหียนมีความใกล้ชิดกับฝ่ายโจซอง แฮเฮาเหียนมีน้องสาวชื่อเซี่ยโหว ฮุย (夏侯徽) ซึ่งเป็นภรรยาของสุมาสู บุตรสาวคนหนึ่งของแฮเฮาเหียนกลายมาเป็นภรรยาของ (和嶠) หลานชายของ (和洽) และบุตรชายของเหอ จฺหย่ง (和迥)

ประวัติ

เมื่อแฮเฮาเหียนอายุ 20 ปี ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าหน้าที่ทหารม้ามหาดเล็ก (散騎侍郎 ซ่านฉีชื่อหลาง) และเจ้าหน้าที่สำนักประตูเหลือง (黃門侍郎 หฺวางเหมินชื่อหลาง) ในราชสำนักวุยก๊ก วันหนึ่งขณะที่เข้าเฝ้าจักรพรรดิโจยอย แฮเฮาเหียนแสดงออกซึ่งความรังเกียจที่จะนั่งร่วมกับเหมา เจิง (毛曾) พี่ชายของมอซือ (毛氏 เหมาชื่อ) ซึ่งเป็นจักรพรรดินีของโจยอย เหตุการณ์ทำให้โจยอยทรงกริ้ว จึงทรงลดขั้นแฮเฮาเหียนให้ไปเป็นหัวหน้าของหน่วยราชองครักษ์ยฺหวี่หลิน (羽林監 ยฺหวี่หลินเจียน)

แฮเฮาเหียน, หลีซิน, เตงเหยียง และจูกัดเอี๋ยนเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงในยุคนั้น ถูกเรียกร่วมกันว่า "สี่อัจฉริยะ" (四聰 ชื่อชง) โจยอยไม่โปรดทั้งสี่คนนี้เพราะพระองค์ทรงเห็นว่าพฤติกรรมของทั้งสี่คนนี้ไร้แก่นสารและเย่อหยิ่ง จึงทรงปลดทั้งสี่คนออกจากราชการ

ในเดือนมกราคม ค.ศ. 239 หลังจากโจยอยสวรรคต โจฮองพระโอรสบุญธรรมขึ้นเสวยราชย์เป็นจักรพรรดิลำดับที่ 3 ของวุยก๊ก โจซองผู้ได้รับการแต่งตั้งจากโจยอยก่อนสวรรคตให้เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ได้กลายเป็นผู้มีอำนาจมากที่สุดในวุยก๊กร่วมกับสุมาอี้ที่เป็นผู้สำเร็จราชการร่วม โจซองแต่งตั้งให้แฮเฮาเหียนเป็นนายทหารม้ามหาดเล็ก (散騎常侍 ซ่านฉีฉางชื่อ) และผู้พิทักษ์ทัพกลาง (中護軍 จงฮู่จฺวิน) แฮเฮาเหียนมีชื่อเสียงในฐานะบัณฑิตและมีความสามารถเทียบได้กับโฮอั๋นซึ่งเป็นสมาชิกอีกคนในฝ่ายโจซอง ทั้งแฮเฮาเหียนและโฮอั๋นเป็นสหายของสุมาสูบุตรชายของสุมาอี้ สุมาสูและแฮเฮาเหียนต่างก็ได้รับการยกย่องอย่างสูงจากโฮอั๋น หลังจากที่แฮเฮาเหียนขึ้นเป็นผู้พิทักษ์ทัพกลางแทนที่เจียวเจ้ ในเวลานั้นการติดสินบนกลายเป็นเรื่องปกติในราชสำนักวุยก๊ก แม้ว่าแฮเฮาเหียนจะไม่สามารถหยุดการทุจริตได้ แต่แฮเฮาเหียนก็มีดุลยพินิจในการคัดเลือกเฉพาะผู้มีความสามารถเข้ารับราชการ

วันหนึ่งแฮเฮาเหียนขอคำแนะนำจากสุมาอี้ว่า "นั้นไม่ดี เราควรจำกัดอำนาจของผู้ควบคุม ดังนั้นเราควรเปลี่ยนแปลงกฎหมายของภูมิภาคมณฑลตั้งแต่รากฐาน" สุมาอี้ตอบว่าหากไม่มีคนผลักดันการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้น การเปลี่ยนแปลงก็จะไม่เกิดขึ้น และด้วยเหตุนี้คำขอของแฮเฮาเหียนจึงไม่สามารถปฏิบัติได้ แฮเฮาเหียนกล่าวว่าความคิดเห็นว่าสุมาอี้นิ่งเฉยเกินไป

ในปี ค.ศ. 244 แฮเฮาเหียนได้เลื่อนขั้นเป็นขุนพลโจมตีภาคตะวันตก (征西將軍 เจิงซีเจียงจฺวิน) และรับมอบหมายให้ดูแลราชการทหารในมณฑลและเลียงจิ๋ว แฮเฮาเหียนเลือกหลีซินที่เป็นสหายให้มาเป็นหัวหน้าเลขานุการ (長史 จ๋างฉื่อ) ของตน ในปีเดียวกันนั้น แฮเฮาเหียนและโจซองยกทัพเข้ารบกับจ๊กก๊กที่เป็นรัฐอริของวุยก๊กตามคำแนะนำของหลีซิน แต่ท้ายที่สุดก็ถูกทัพจ๊กก๊กโจมตีแตกพ่ายยับเยินในยุทธการที่ซิงชื่อเพราะเส้นทางลำเลียงเสบียงถูกตัดขาด การตัดสินใจยกทัพไปรบครั้งนี้ตั้งแต่ต้นยังส่งผลเสียหายต่อชื่อเสียงของตัวแฮเฮาเหียนและโจซองอย่างมาก

ในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 249 สุมาอี้ถือโอกาสในช่วงเวลาที่โจซองไม่อยู่ในนครหลวงลกเอี๋ยง ดำเนินการก่อรัฐประหารยึดอำนาจจากโจซอง ภายหลังสุมาอี้มีคำสั่งให้จับกุมโจซองและประหารชีวิตพร้อมกับสมาชิกในครอบครัวและผู้สนับสนุน หลังจากนั้นสุมาอี้จึงเรียกตัวแฮเฮาเหียนมายังลกเอี๋ยงและแต่งตั้งให้แฮเฮาเหียนเป็นเสนาบดีปฏิคม (大鴻臚 ต้าหงหลู) อีกไม่กี่ปีต่อมา แฮเฮาเหียนได้รับการแต่งตั้งเป็นเสนาบดีพิธีการ (太常 ไท่ฉาง) วันหนึ่งแฮหัวป๋าที่เป็นญาติคนหนึ่งของแฮเฮาเหียนเสนอกับแฮเฮาเหียนให้แปรพักตร์ไปเข้าด้วยจ๊กก๊กที่เป็นรัฐอริของวุยก๊กเนื่องจากตระกูลสุมาค่อย ๆ แย่งชิงอำนาจจากราชวงศ์ของวุยก๊ก แฮเฮาเหียนปฏิเสธข้อเสนอ ในขณะที่แฮหัวป๋าเดินทางไปแปรพักตร์เข้าด้วยจ๊กก๊ก

เนื่องจากก่อนหน้านี้แฮเฮาเหียนเป็นพวกของโจซองคนหนึ่ง แฮเฮาเหียนจึงมีชีวิตที่หดหู่และถูกกีดกันในราชสำนักวุยก๊กภายใต้การควบคุมของสุมาอี้ แฮเฮาเหียนไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าร่วมในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับบุคลากร และเพียงได้ดำรงตำแหน่งที่มีเกียรติแต่ไม่มีอำนาจที่แท้จริง หลังจากสุมาอี้เสียชีวิตในปี ค.ศ. 251 เค้าอิ๋น (許允 สฺวี ยฺหวิ่น) สหายคนหนึ่งของแฮเฮาเหียนแสดงความยินดีกับแฮเฮาเหียนเพราะเค้าอิ๋นเห็นว่าแฮเฮาเหียนไม่ต้องอยู่ใต้อำนาจของสุมาอี้อีกต่อไป แต่แฮเหาเหียนกล่าวว่าสุมาสูและสุมาเจียวบุตรชายของสุมาอี้จะไม่ยอมปล่อยให้ตนอยู่ได้นาน ๆ และกล่าวว่าคำพูดของเค้าอิ๋นไม่ได้แสดงสิ่งใดนอกจากเพียงความคิดปรารถนา สุมาสูได้สืบทอดอำนาจจากบิดาในฐานะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์และยังคงผูกขาดอำนาจต่อไป

แผนการของลิฮองและการเสียชีวิตของแฮเฮาเหียน

ราวปี ค.ศ. 254 ลิฮองผู้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าสำนักราชเลขาธิการราชวัง (中書令 จงชูลิ่ง) ในราชสำนักวุยก๊ก ลอบวางแผนจะโค่นล้มและลอบสังหารสุมาสู ลิฮองยังต้องการให้แฮเฮาเหียนขึ้นมาแทนที่สุมาสูในตำแหน่งมหาขุนพล (大將軍 ต้าเจียงจฺวิน) และทูลเกล้าฯ ถวายคืนพระราชอำนาจแก่โจฮองจักรพรรดิวุยก๊กซึ่งเวลานั้นเป็นเพียงผู้ปกครองหุ่นเชิดภายใต้การควบคุมของสุมาสู เพื่อให้บรรลุความมุ่งหมาย ลิฮองยังลอบติดต่อกับเตียวอิบ (張緝 จาง จี) ซึ่งเป็นพระสัสสุระ (พ่อตา) ของจักรพรรดิ แล้วบอกเตียวอิบถึงเรื่องแผนการของตน

อย่างไรก็ตาม สุมาสูล่วงรู้แผนการนี้จึงชิงลงมือจัดการกับลิฮอง เตียวอิบ และผู้ร่วมสมคบคิด สุมาสูยังสั่งให้จับตัวแฮเฮาเหียนและส่งตัวไปให้ (鍾毓) ผู้เป็นเสนาบดีตุลาการ (廷尉 ถิงเว่ย์) ให้สอบปากคำ แฮเฮาเหียนทำราวไม่มีอะไรเกิดขึ่นระหว่างที่ถูกจง ยฺวี่สอบถาม ในที่สุดลิฮอง เตียวอิบ แฮเฮาเหียน และคนอื่น ๆ ก็ถูกตั้งข้อหากบฏและถูกประหารชีวิต

ดูเพิ่ม

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. ชีวประวัติของแฮเฮาเหียนในจดหมายเหตุสามก๊กบันทึกว่าแฮเฮาเหียนมีอายุ 46 ปี (ตาม) ขณะถูกประหารชีวิตในเดือน 2 ศักราชเจียผิง (嘉平; ค.ศ. 249-254) ปีที่ 6 ในรัชสมัยของโจฮอง พระราชประวัติโจฮองระบุวันที่ของเหตุการณ์นี้ว่าเป็นเกิงซฺวี (庚戌) ของเดือนนั้น ซึ่งเทียบได้กับวันที่ 27 มีนาคม ค.ศ. 254 ในปฏิทินจูเลียน เมื่อคำนวณแล้วปีเกิดของแฮเฮาเหียนจึงควรเป็นปี ค.ศ. 209
2. ชื่อสกุล "แฮหัว" ของแฮหัวซง (夏侯尚 เซี่ยโหว ช่าง) และชื่อสกุล "แฮเฮา" ของแฮเฮาเหียนเป็นชื่อสกุลเดียวกันคือชื่อสกุล "" (夏侯) ในภาษาจีนกลาง

อ้างอิง

1. (嘉平六年二月， ...玄格量弘濟，臨斬東巿，顏色不變，舉動自若，時年四十六。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
2. "สามก๊ก ตอนที่ ๘๑". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ June 10, 2023.
3. (玄字太初。少知名，弱冠爲散騎黃門侍郎。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9
4. (嘗進見，與皇后弟毛曾並坐，玄恥之，不恱形之於色。明帝恨之，左遷爲羽林監。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (คริสต์ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซันกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (คริสต์ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซันกั๋วจื้อจู้).