มอซือ

มอซือ (จีน: 毛氏; พินอิน: Máo Shì เหมาชื่อ; สิ้นพระชนม์ 22 กันยายน 237) หรือ จักรพรรดินีเหมา (จีน: 毛皇后; พินอิน: Máo Huánghòu เหมาหฺวางโฮ่ว) ไม่ทราบชื่อตัว มีสมัญญานามว่า จักรพรรดินีหมิงเต้า (明悼皇后 หมิงเต้าหฺวางโฮ่ว) เป็นจักรพรรดินีแห่งรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน เกิดในตระกูลต่ำต้อยและได้สมรสกับโจยอยจักรพรรดิลำดับที่ 2 ของรัฐวุยก๊ก แต่ภายหลังก็เสียความโปรดปรานจากโจยอยและสิ้นพระชนม์ในเวลาต่อมา

มอซือ 毛皇后
จักรพรรดินีแห่งวุยก๊ก
ดำรงตำแหน่ง	26 ธันวาคม ค.ศ. 227 – 22 กันยายน ค.ศ. 237
ก่อนหน้า	กุยฮุย
ถัดไป	โกยฮุยหยิน (กวยทายเฮา)
ประสูติ	ไม่ทราบ
สวรรคต	22 กันยายน พ.ศ. 237
คู่อภิเษก	โจยอย
พระราชบุตร	เฉา อิน อ๋องอายแห่งอันเป๋ง
พระมรณนาม จักรพรรดินีหมิงเต้า (明悼皇后 หมิงเต้าหฺวางโฮ่ว)
พระราชบิดา	เหมา เจีย (毛嘉)

พระประวัติ

มอซือเกิดในครอบครัวที่ยากจนในเมือง (河內 เหอเน่ย์) บิดาของมอซือคือเหมา เจีย (毛嘉) เป็นช่างไม้ในกรมโยธาธิการ มอซือขึ้นมาเป็นสนมของโจยอยในรัชสมัยของโจผีผู้เป็นพระบิดาของโจยอย ขณะที่โจยอยดำรงฐานันดรศักดิ์เป็นเพงงวนอ๋อง (平原王 ผิงยฺเหวียนหวาง) และเวลานั้นยฺหวีชื่อ (虞氏) ซึ่งเป็นชาวเมืองโห้ลายเช่นกันเป็นพระชายา แต่มีบันทึกว่าโจยอยทรงโปรดมอซืออย่างมาก พระองค์มักจะประทับนั่งร่วมราชรถเดียวกันกับมอซือ

เมื่อโจยอยขึ้นเป็นจักรพรรดิในปี ค.ศ. 226 ภายหลังการสวรรคตของโจผีพระบิดา มอซือขึ้นมามียศเป็นกุ้ยผิน (贵嫔) จนกระทั่งปลายปี ค.ศ. 227 มอซือจึงได้รับการแต่งตั้งเป็นจักรพรรดินี (皇后 หฺวางโฮ่ว) ทำให้ยฺหวีชื่อรู้สึกไม่พอใจ ยฺหวีชื่อทูลเปียนซีผู้เป็นพระอัยกี (ย่า) ของโจยอยว่าการที่ตระกูลโจล้มเหลวในการเลือกจักรพรรดินีจากภูมิหลังที่เหมาะสมจะทำให้รัฐล่มสลาย ยฺหวีชื่อจึงถูกส่งตัวออกไปจากวังทันที ขณะที่เป็นที่ทราบกันว่าโจยอยทรงโปรดมอซือ แต่การเลือกมอซือเป็นจักรพรรดินีก็สอดคล้องกับนโยบายของตระกูลโจที่หัวหน้าภรรยามาจากชนชั้นล่างมากกว่าจะมาจากตระกูลผู้ดีอย่างยฺหวีชื่อ (孫盛) นักประวัติศาสตร์ยุคราชวงศ์จิ้นใช้เรื่องการแต่งตั้งมอซือนี้ในการวิจารณ์ว่านโยบายของตระกูลโจที่สมรสกับชนชั้นล่างจะเป็นสาเหตุหนึ่งของการล่มสลายของราชวงศ์ในอนาคต

หลังจากนั้นไม่นาน โจยอยทรงเลื่อนฐานะในเหมา เจียบิดาของมอซือ และตั้งให้เหมา เจิง (毛曾) น้องชายของมอซือเป็นขุนนางในราชสำนัก และแสดงความโปรดปรานต่อครอบครัวของมอซือ ครั้งหนึ่งโจยอยมีรับสั่งให้เหล่าขุนนางไปที่บ้านของเหมา เจียเพื่อร่วมงานเลี้ยง เหมา เจียแสดงความเขลาอย่างการเรียกตนเองว่า “ท่านผู้สูงศักดิ์” ทำให้กลายเป็นที่เยาะเย้ยของขุนนางในราชสำนัก

เมื่อเวลาผ่านไป โกยฮุยหยินกลายเป็นสนมคนโปรดของโจยอย มอซือจึงเริ่มเสียความโปรดปรานจากโจยอย และแล้วก็เกิดเรื่องวุ่นวายขึ้นในปี ค.ศ. 237 เมื่อโจยอยจัดงานเลี้ยงในวังหลังให้กับเหล่าสนมใหญ่พร้อมมีดนตรีและความรื่นเริง โกยฮุยหยินทูลเสนอให้เชิญมอซือมาร่วมงานเลี้ยงด้วย แต่โจยอยปฏิเสธและมีรับสั่งห้ามไม่ให้แจ้งข่าวเรื่องงานเลี้ยงกับมอซือ แต่มอซือก็ล่วงรู้เรื่องงานเลี้ยงและทูลถามโจยอยอย่างชัดเจนในวันรุ่งขึ้นว่า "งานเลี้ยงเมื่อวานในอุทยานเหนือเป็นที่สำราญหรือไม่เพคะ" โจยอยเชื่อว่ามีบางคนปล่อยข่าวรั่วไหลไปถึงมอซือ จึงมีรับสั่งให้ประหารชีวิตข้าราชบริพารของพระองค์ไปหลายสิบคน จากนั้นจึงมีรับสั่งให้มอซือกระทำอัตวินิบาตกรรมในวันที่ 22 กันยายน ค.ศ. 237 พระศพของมอซือได้รับการฝังในวันที่ 25 ตุลาคม ค.ศ. 237 อย่างสมเกียรติจักรพรรดินี และครอบครัวของมอซือยังคงได้รับเกียรติเหมือนแต่ก่อน

ดูเพิ่ม

• (พงศาวลีวุยก๊ก#โจยอย)
• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. พระราชประวัติโจยอยในจดหมายเหตุสามก๊กบันทึกว่ามอซือสิ้นพระชนม์ในวันเกิงเฉินของเดือน 9 ในศักราชจิ่งชูปีที่ 1 ในรัชสมัยของโจยอย วันที่นี้เทียบได้กับวันที่ 22 กันยายน ค.ศซ 237 ในปฏิทินกริโกเรียน
2. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 79

อ้างอิง

1. ([景初元年九月]庚辰，皇后毛氏卒。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 3.
2. "สามก๊ก ตอนที่ ๗๙". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ December 6, 2023.
3. จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.
4. Cutter, Robert Joe; Crowell, William Gordon (1999-01-01). Empresses and Consorts: Selections from Chen Shou's Records of the Three States With Pei Songzhi's Commentary (ภาษาอังกฤษ). University of Hawaii Press. pp. 53–54, 111–112. ISBN .
5. (嘉本典虞车工) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.
6. (黄初中，以选入东宫，明帝时为平原王，进御有宠，出入与同舆辇。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.
7. 虞氏曰：「曹氏自好立賤，未有能以義舉者也。然后職內事，君聽外政，其道相由而成，苟不能以善始，未有能令終者也。殆必由此亡國喪祀矣！」虞氏遂絀還鄴宮。จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.
8. Cutter, Robert Joe; Crowell, William Gordon (1999-01-01). Empresses and Consorts: Selections from Chen Shou's Records of the Three States With Pei Songzhi's Commentary (ภาษาอังกฤษ). University of Hawaii Press. pp. 47, 54–54. ISBN .
9. De Crespigny, Rafe (18 August 2010). Imperial Warlord: A biography of Cao Cao 155-220 AD (ภาษาอังกฤษ). Leiden: Brill. pp. 459–460. ISBN .
10. De Crespigny, Rafe (2019). E.Dien, Albert; N.Knapp, Keith (บ.ก.). The Cambridge History of China Volume 2 The Six Dynasties (ภาษาอังกฤษ). Cambridge: Cambridge University Press. p. 44. ISBN .
11. (孫盛曰：古之王者，必求令淑以對揚至德，恢王化於關雎，致淳風于麟趾。及臻三季，並亂茲緒，義以情溺，位由寵昏，貴賤無章，下陵上替，興衰隆廢，皆是物也。魏自武王，暨于烈祖，三后之升，起自幽賤，本既卑矣，何以長世？詩云：「絺兮綌兮，淒其以風。」其此之謂乎！) คำวิจารณ์ของซุน เชิ่งในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.
12. (進嘉為奉車都尉，曾騎都尉，寵賜隆渥。頃之，封嘉博平鄉侯，遷光祿大夫，曾駙馬都尉。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.
13. (嘉本典虞車工，卒暴富貴，明帝令朝臣會其家飲宴，其容止舉動甚蚩騃，語輒自謂「侯身」，時人以為笑。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.
14. (明日，帝见后，后曰：“昨日游宴北园，乐乎？”) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.
15. (帝以左右泄之，所杀十馀人。赐后死...) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 5.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซันกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซันกั๋วจื้อ จู้).
• Robert Joe Cutter and William Gordon Crowell. Empresses and Consorts: Selections from Chen Shou's Records of the Three States with Pei Songzhi's Commentary. Honolulu: University of Hawai'i Press, 1999.

ก่อนหน้า		มอซือ		ถัดไป
กุยฮุย		จักรพรรดินีแห่งวุยก๊ก (ค.ศ. 227–237)		โกยฮุยหยิน / กวยทายเฮา