หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์

พลอากาศจัตวา หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์ (5 เมษายน พ.ศ. 2442 — 26 ธันวาคม พ.ศ. 2531) เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ กับหม่อมหุ่น สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา

หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์
หม่อมเจ้า ชั้น 4
ประสูติ	5 เมษายน พ.ศ. 2442
สิ้นชีพตักษัย	26 ธันวาคม พ.ศ. 2531 (89 ปี)
หม่อม	หม่อมราชวงศ์เครือศรี สวัสดิวัตน์
พระบุตร	หม่อมราชวงศ์อุฑฑินวิศิษฎ์ สวัสดิวัตน์ หม่อมราชวงศ์โพยมศรี สุขุม หม่อมราชวงศ์นภาศรี บุรณศิริ หม่อมราชวงศ์นภกานต์ สุวรรณจินดา หม่อมราชวงศ์วิมลโพยม อนิรุทธเทวา หม่อมราชวงศ์ปรียางค์ศรี วัฒนคุณ
ราชสกุล	สวัสดิวัตน์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์
พระมารดา	หม่อมหุ่น สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา

พลอากาศจัตวาหม่อมเจ้าวิศิษฏ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์
รับใช้	กระทรวงกลาโหม
ชั้นยศ	พลอากาศจัตวา
หน่วย	ราชองครักษ์

พระประวัติ

หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์ เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ กับหม่อมหุ่น สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม พิศลยบุตร) ประสูติเมื่อวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2442 เมื่อเจริญชันษา ทรงเข้าศึกษาที่โรงเรียนนายร้อยทหารบก

วันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2457 เป็นนาคหลวงผนวชเป็นสามเณร ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เป็นพระอุปัชฌาย์ พระวรวงษ์เธอ กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์ เป็นพระศีลาจารย์ แล้วไปจำพรรษา ณ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร

ต่อมาในปี พ.ศ. 2462 ได้รับพระกรุณาจากสมเด็จพระเชษฐาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ให้ไปศึกษาการบิน เพราะยังไม่มีเชื้อพระวงศ์ทรงศึกษาทางนี้เลย ทรงเข้าศึกษาที่โรงเรียน Royal Air Force ที่เมืองคอร์นวอลล์ ประเทศอังกฤษ ต่อมาในปี พ.ศ. 2467 เสด็จไปทรงศึกษาต่อที่สหรัฐอเมริกา ทรงสำเร็จวิชาการบินชั้นสูง จากนั้นเสด็จกลับมารับราชการที่ ในปี พ.ศ. 2470 เมื่อเกิดเหตุการณ์เปลี่ยนแปลงการปกครอง จึงต้องพ้นจากราชการ

ต่อมาในปี พ.ศ. 2493 โปรดเกล้าฯ ให้เข้ารับราชการที่ ทรงดำรงตำแหน่งราชองครักษ์ ประจำพระองค์สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ถึง พ.ศ. 2500 ได้รับพระราชทานยศจากนาวาอากาศเอก เป็น พลอากาศจัตวา ทรงดำรงตำแหน่งหัวหน้ากองวิจัย

หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ เสกสมรสกับหม่อมราชวงศ์เครือศรี สวัสดิวัตน์ (ราชสกุลเดิม โศภางค์) มีโอรสธิดา ดังนี้

1. พันตำรวจโท

พลอากาศจัตวา หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์ สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2531 สิริชันษา 89 ปี

พระเกียรติยศ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2502 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)
• พ.ศ. 2496 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)
• พ.ศ. 2495 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.)
• พ.ศ. 2492 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2510 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)

พระยศ

พระยศทางทหาร

• 17 สิงหาคม พ.ศ. 2469: นายร้อยโท
• 24 เมษายน พ.ศ. 2474: นายพันตรี
• 10 ตุลาคม พ.ศ. 2493: นาวาอากาศโท
• 7 ตุลาคม พ.ศ. 2495: นาวาอากาศเอก
• 1 มกราคม พ.ศ. 2500: พลอากาศจัตวา

พงศาวลี

พงศาวลีของหม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์                                   20. พระยาจินดารังสรรค์ (แก้วแขก)               10. หลวงอาสาสำแดง (แตง)                       5. สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา                             11. ท้าวสุจริตธำรง (นาค)                       1. หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์                                         12. หลวงบรรจงวาณิช (เหล่าบุนโข่ย)                       6. พระยาพิสณฑ์สมบัติสมบูรณ์ (ยิ้ม พิศลยบุตร)                             3. หม่อมหุ่น สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา                                   14. พระยาสมบัติวานิช (บุญศรี สมบัติศิริ)                       7. ปราง พิศลยบุตร

อ้างอิง

1. "การทรงผนวชและบวชนาคหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 31 (0 ง): 781–785. 5 กรกฎาคม 2458. สืบค้นเมื่อ 11 ตุลาคม 2559. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
2. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งราชองครักษ์
3. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร ฉบับพิเศษ หน้า 5 เล่ม 74 ตอนที่ 35 ราชกิจจานุเบกษา 4 เมษายน 2500
4. แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ฉบับพิเศษ หน้า 9 เล่ม 70 ตอนที่ 78 ราชกิจจานุเบกษา 23 ธันวาคม 2496
5. แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ตอนที่ 74 เล่ม 69 ราชกิจจานุเบกษา 16 ธันวาคม 2495
6. ฉบับพิเศษ หน้า 326 ตอนที่ 69 เล่ม 66 ราชกิจจานุเบกษา 20 ธันวาคม 2492
7. พระราชทานยศทหารบก
8. พระราชทานยศทหารบก
9. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร
10. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร
11. ประกาศสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร

• พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์, เกิดวังปารุสก์, สำนักพิมพ์ River Books,