สงครามยูโกสลาเวีย

สงครามยูโกสลาเวีย (อังกฤษ: Yugoslav Wars) สื่อถึงชุดความขัดแย้งทางชาติพันธ์ สงครามประกาศเอกราช และการก่อกำเริบที่แตกต่างแต่มีความเกี่ยวข้องกันที่เกิดขึ้นในสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมยูโกสลาเวียใน ค.ศ. 1991 ถึง 2001 ความขัดแย้งนำไปสู่การล่มสลายของยูโกสลาเวีย ซึ่งเกิดขึ้นกลาง ค.ศ. 1991 ก่อให้เกิด 6 ประเทศเอกราชใหม่ที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของยูโกสลาเวีย คือ: สโลวีเนีย, โครเอเชีย, บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา, มอนเตเนโกร, เซอร์เบีย และมาซิโดเนียเหนือ (อดีตมีชื่อว่า มาซิโดเนีย) สงครามยุติลงด้วยผลที่แตกต่างกัน แต่ส่วนใหญ่แล้วส่งผลให้นานาชาติรับรองรัฐอธิปไตยใหม่หลายรัฐอย่างสมบูรณ์ แต่ก็ด้วยการขัดขวางทางเศรษฐกิจขนานใหญ่ในประเทศเกิดใหม่เหล่านี้

สงครามยูโกสลาเวีย
ส่วนหนึ่งของ การปฏิวัติ ค.ศ. 1989 และ
ตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย: ตำรวจสโลวีเนียคุมตัวทหารยูโกสลาเวียที่ถูกจับได้ในสงครามสิบวัน; รถถังที่เสียหายใน; ฐานยิงจรวดต่อสู้รถถังของกองทัพเซิร์บ ระหว่าง; การฝังร่างเหยื่อการสังหารหมู่สเรเบรนิตซาใหม่ใน ค.ศ. 2010; ยานเกราะของสหประชาชาติบนถนนในเมืองซาราเยโว
วันที่ 31 มีนาคม ค.ศ. 1991 – 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 2001 (10 ปี 7 เดือน 1 สัปดาห์ 5 วัน) สงครามประกาศอิสรภาพสโลวีเนีย: 27 มิถุนายน – 7 กรกฎาคม ค.ศ. 1991 (1 สัปดาห์ 3 วัน) สงครามประกาศเอกราชโครเอเชีย: 31 มีนาคม ค.ศ. 1991 – 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 1995 (4 ปี 7 เดือน 1 สัปดาห์ 5 วัน) สงครามบอสเนีย: 6 เมษายน ค.ศ. 1992 – 14 ธันวาคม ค.ศ. 1995 (3 ปี 8 เดือน 1 สัปดาห์ 6 วัน) : 27 พฤษภาคม ค.ศ. 1995 – 27 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1998 (2 ปี 9 เดือน) สงครามคอซอวอ: 28 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1998 – 11 มิถุนายน ค.ศ. 1999 (1 ปี 3 เดือน 2 สัปดาห์) การก่อการกำเริบในหุบเขาเพรเชวอ: 12 มิถุนายน ค.ศ. 1999 – 1 มิถุนายน ค.ศ. 2001 (1 ปี 11 เดือน 2 สัปดาห์ 6 วัน) การก่อการกำเริบในมาซิโดเนีย: 22 มกราคม – 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 2001 (9 เดือน 3 สัปดาห์) สถานที่ สโลวีเนีย, โครเอเชีย, บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา, เซอร์เบีย, มอนเตเนโกร, และสาธารณรัฐมาซิโดเนีย ผล การล่มสลายของยูโกสลาเวียและการจัดตั้ง(รัฐสืบทอด)อิสระ
คู่สงคราม
1991  ยูโกสลาเวีย		1991  สโลวีเนีย
1991–95  ยูโกสลาเวีย (จนถึงเมษายน ค.ศ. 1992)  เซิร์บกรายินา เรปูบลิกาเซิร์ปสกา (1992–95) สนับสนุน: สหพันธ์สาธารณรัฐยูโกสลาเวีย (ตั้งแต่เมษายน ค.ศ. 1992) (1993–95)	1992–95  บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา (1992–94)	1991–95  โครเอเชีย  เฮิร์ตเซก-บอสเนีย (1992–95)  บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา (1992, 1994–95) เนโท (1995)
1995–2001 สหพันธ์สาธารณรัฐยูโกสลาเวีย		1995–2001 (1995–1999)
2001 สาธารณรัฐมาซิโดเนีย		2001 กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติ สนับสนุน:  แอลเบเนีย
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
สลอบอดัน มีลอเชวิช ราดอวาน การาจิช รัตกอ มลาดิช บอริส ไตรกอฟสกี	อาลียา อีเซตเบกอวิช	ฟราโญ ตุจมัน เลห์ตัน ดับเบิลยู. สมิธ จูเนียร์
เสียชีวิตทั้งหมด: ป. มากกว่า 130,000–140,000 คนพลัดถิ่น: ป. 4,000,000 คน

ในช่วงแรกของการล่มสลายของยูโกสลาเวีย กองทัพประชาชนยูโกสลาเวีย (JNA) ต่อสู้เพื่อรักษาความเป็นเอกภาพของชาติยูโกสลาฟด้วยการทำลายรัฐบาลแบ่งแยกดินแดนอย่างไรก็ตาม กองทัพนี้เริ่มอยู่ภายใต้อิทธิพลของสลอบอดัน มีลอเชวิชที่ใช้แนวคิดเป็นอุดมการณ์แทนที่ระบบคอมมิวนิสต์ที่กำลังอ่อนแอ ทำให้ JNA เริ่มสูญเสียชาวสโลวีน, ชาวโครแอต, , ชาวบอสนีแอก และ กลายเป็ยกองทัพที่สู้เพื่อชาวเซิร์บเท่านั้น ตามรายงานของสหประชาชาติใน ค.ศ. 1994 ฝ่ายเซิร์บไม่ได้มุ่งหวังถึงการฟื้นฟูยูโกสลาเวีย แต่มุ่งหวังที่จะสร้าง "เกรตเตอร์เซอร์เบีย" จากส่วนของโครเอเชียและ ขบวนการอื่น ๆ ก็มีส่วนเชื่อมโยงกับสงครามยูโกสลาเวียด้วย เช่น "" (จากคอซอวอ ยกเลิกด้วยการทูตระหว่างประเทศ) และ"" (จากบางส่วนของ ยกเลิกใน ค.ศ. 1994 ด้วย)

สงครามครั้งนี้มักถูกเรียกว่าเป็นความขัดแย้งอันนองเลือดที่สุดในยุโรปนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สองยุติ ความขัดแย้งดังกล่าวกลายเป็นสิ่งเลวทรามเนื่องจากมีอาชญากรรมสงครามเข้ามาเกี่ยวข้อง รวมทั้งการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์, อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ, และ เป็นเหตุการณ์ในช่วงสงครามของยุโรปครั้งแรกที่จัดเป็นการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์อย่างเป็นทางการนับตั้งแต่การทัพของนาซีเยอรมัน และบุคคลสำคัญจำนวนมากของอดีตยูโกสลาฟที่เกี่ยวข้องถูกตั้งข้อหาอาชญากรรมสงครามในเวลาต่อมาคณะตุลาการอาญาระหว่างประเทศสำหรับอดีตยูโกสลาเวีย (ICTY) ที่สหประชาชาติจัดตั้งขึ้นในเดอะเฮก เนเธอร์แลนด์ เพื่อดำเนินคดีกับทุกคนที่ก่ออาชญากรรมสงครามในช่วงความขัดแย้งรายงานว่า สงครามยูโกสลาเวียคร่าชีวิตผู้คนไป 140,000 ศพ ส่วนประมาณการว่ามีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 130,000 ศพ ความขัดแย้งในช่วงทศวรรษกว่าก่อให้เกิดวิกฤตผู้อพยพและมนุษยธรรมครั้งใหญ่

ชื่อ

มีการเรียกชื่อสงครามยูโกสลาเวียหลายแบบ เช่น:

• "สงครามในคาบสมุทรบอลข่าน"
• "สงคราม/ความขัดแย้งในอดีตยูโกสลาเวีย"
• "สงครามการแยกตัว/การสืบทอดยูโกสลาฟ"
• "สงครามบอลข่านครั้งที่สาม": มาจากหนังสือที่เขียนโดย นักข่าวชาวอังกฤษ ชื่อหนังสือนี้พาดพิงถึงสงครามบอลข่านสองครั้งก่อนหน้าที่เกิดขึ้นใน ค.ศ. 1912–1913 นักประวัติศาสตร์สมัยใหม่บางส่วนใช้ชื่อนี้สื่อถึงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เนื่องจากเชื่อว่าสงครามนี้เป็นสงครามที่อยู่ถัดจากสงครามบอลข่านใน ค.ศ. 1912–1913
• "สงครามกลางเมืองยูโกสลาเวีย"/"สงครามกลางเมืองยูโกสลาฟ"/"สงครามกลางเมืองในยูโกสลาเวีย"

หมายเหตุ

1. ไม่มีการประกาศสงครามอย่างเป็นทางการ การปะทะกันด้วยอาวุธครั้งแรกคือ ในวันที่ 1 มีนาคม ค.ศ. 1991 ตามมาด้วย ในวันที่ 31 มีนาคม ค.ศ. 1991 ซึ่งมีผู้เสียชีวิตครั้งแรก ปฏิบัติการโจมตีครั้งใหญ่ครั้งสุดท้ายคือในวันที่ 5–8 สิงหาคม ค.ศ. 1995 การทำสงครามสิ้นสุดลงหลังลงนามในในวันที่ 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 1995
2. นักประวัติศาสตร์บางส่วนจำกัดแค่ความขัดแย้งของสโลวีเนีย, โครเอเชีย, บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา และคอซอวอในคริสต์ทศวรรษ 1990 บางส่วนรวมการก่อการกำเริบในหุบเขาเพรเชวอและการก่อการกำเริบในมาซิโดเนีย พ.ศ. 2544

อ้างอิง

1. Stephen Engelberg (3 March 1991). "Belgrade Sends Troops to Croatia Town". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 11 December 2010.
2. (1 April 1991). "Deadly Clash in a Yugoslav Republic". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 11 December 2010.
3. Dean E. Murphy (8 August 1995). "Croats Declare Victory, End Blitz". Los Angeles Times. สืบค้นเมื่อ 18 December 2010.
4. (12 November 1995). "Serbs in Croatia Resolve Key Issue by Giving up Land". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 18 December 2010.
5. "Mine kills Serb police". BBC News. 14 October 2000. จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 August 2014.
6. "Rebel Albanian chief surrenders". BBC News. 26 May 2001. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 February 2014.
7. "Komandantët e UÇK-së, disa të vrarë, disa në arrati, shumica në poste"^[]. Lajm Maqedoni. 13 August 2010
8. "Убиен Фадил Лимани, командант на терористите за Куманово" 2 ตุลาคม 2013 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Вест. 28 May 2001
9. "Transitional Justice in the Former Yugoslavia". . 1 January 2009. สืบค้นเมื่อ 8 September 2009.
10. . Humanitarian Law Center. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 May 2011. สืบค้นเมื่อ 17 November 2010.
11. "Transitional Justice in the Former Yugoslavia". ICJT.org. . 1 January 2009.
12. (17 February 2011). "Yugoslavia: 1918–2003". BBC. สืบค้นเมื่อ 1 April 2012.
13. Finlan (2004), p.  8.
14. Naimark (2003), p. xvii.
15. Shaw 2013, p. 132.
16. Armatta, Judith (2010), Twilight of Impunity: The War Crimes Trial of Slobodan Milosević, Duke University Press, p. 121
17. Annex IV – II. The politics of creating a Greater Serbia: nationalism, fear and repression
18. Janssens, Jelle (5 February 2015). State-building in Kosovo. A plural policing perspective. Maklu. p. 53. ISBN .
19. Totten, Samuel; Bartrop, Paul R. (2008). Dictionary of Genocide. with contributions by Steven Leonard Jacobs. . p. 249. ISBN .
20. Sullivan, Colleen (14 September 2014). "Kosovo Liberation Army (KLA)". Encyclopædia Britannica.
21. Karon, Tony (9 March 2001). "Albanian Insurgents Keep NATO Forces Busy". TIME.
22. Phillips, David L. (2012). Liberating Kosovo: Coercive Diplomacy and U.S. Intervention. in cooperation with the Future of Diplomacy Project, . The MIT Press. p. 69. ISBN .
23. (29 May 2013). "Prlic et al. judgement vol.6 2013" (PDF). United Nations. p. 383.
24. Gow, James (2003). The Serbian Project and Its Adversaries: A Strategy of War Crimes. C. Hurst & Co. p. 229. ISBN .
25. van Meurs, Wim, บ.ก. (11 November 2013). Prospects and Risks Beyond EU Enlargement: Southeastern Europe: Weak States and Strong International Support. Springer Science & Business Media. p. 168. ISBN .
26. Thomas, Raju G. C., บ.ก. (2003). Yugoslavia Unraveled: Sovereignty, Self-Determination, Intervention. Lexington Books. p. 10. ISBN .
27. Mahmutćehajić, Rusmir (1 February 2012). Sarajevo Essays: Politics, Ideology, and Tradition. State University of New York Press. p. 120. ISBN .
28. , United Human Rights Council, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 April 2009, สืบค้นเมื่อ 13 April 2015
29. Resolution 827 S-RES-827(1993) on 25 May 1993
30. "The Balkan Refugee Crisis". Crisis Group. June 1999. สืบค้นเมื่อ 2022-03-14.
31. "Crisis in the Balkans". Chomsky.info. สืบค้นเมื่อ 2022-03-14.
32. "Bosnia and Herzegovina: The Fall of Srebrenica and the Failure of UN Peacekeeping". Human Rights Watch. 1995-10-15. สืบค้นเมื่อ 2022-03-14.
33. Tabeau, Ewa (15 January 2009). "Casualties of the 1990s wars in the former Yugoslavia (1991–1999)" (PDF). Helsinki Committee for Human Rights in Serbia.
34. Glenny (1996), p. 250
35. Bideleux & Jeffries (2007), p. 429

ข้อมูลทั่วไปและอ้างอิง

หนังสือ

• Allcock, John B. Explaining Yugoslavia (Columbia University Press, 2000)
• Allcock, John B. et al. eds., Conflict in the Former Yugoslavia: An Encyclopedia (1998)
• Allen, Beverly (1996). Rape Warfare: The Hidden Genocide in Bosnia-Herzegovina and Croatia. University of Minnesota Press. ISBN .
• Baker, Catherine (2015). The Yugoslav Wars of the 1990s. Macmillan International Higher Education. ISBN .^[]
• Bideleux, Robert; Jeffries, Ian (2007). A history of Eastern Europe: crisis and change (2nd ed.). Taylor & Francis. ISBN . สืบค้นเมื่อ 22 April 2012.
• Bjelajac, Mile; Žunec, Ozren (2009). "The War in Croatia, 1991–1995". ใน Ingrao, Charles W.; Emmert, Thomas Allan (บ.ก.). Confronting the Yugoslav Controversies: a Scholars' Initiative. . ISBN . OCLC 867740664.
• Brown, Cynthia; Karim, Farhad (1995). Playing the "Communal Card": Communal Violence and Human Rights. New York, NY: Human Rights Watch. ISBN .
• Brouwer, Anne-Marie de (2005). Supranational Criminal Prosecution of Sexual Violence. Intersentia. ISBN .
• Campbell, Kenneth (2001). Genocide and the Global Village. Springer. ISBN .
• Cohen, Leonard J.; Dragović-Soso, Jasna, บ.ก. (2008). State Collapse in South-Eastern Europe: New Perspectives on Yugoslavia's Disintegration. Purdue University Press. p. 323. ISBN .
• (2010). Stress of War, Conflict and Disaster. Academic Press. ISBN .
• Finlan, Alastair (2004). The Collapse of Yugoslavia 1991–1999. Essential Histories. Oxford, England: Osprey. ISBN .
• Friedman, Francine (2013). Bosnia and Herzegovina: A Polity on the Brink. . ISBN .
• Gagnon, Valère Philip (2004). The Myth of Ethnic War: Serbia and Croatia in the 1990s. Cornell University Press. ISBN .
• Geldenhuys, Dean (2004). Deviant Conduct in World Politics. Springer. ISBN .
• (1996). The fall of Yugoslavia: the third Balkan war. London: Penguin. ISBN .
• (1999). Croatia: A History. C. Hurst & Co. ISBN .
• Hall, Richard C. ed. War in the Balkans: An Encyclopedic History from the Fall of the Ottoman Empire to the Breakup of Yugoslavia (2014)
• Ingrao, Charles; Emmert, Thomas A., บ.ก. (2003). Confronting the Yugoslav Controversies: A Scholars' Initiative (2nd ed.). Purdue University Press. ISBN .
• Jha, U. C. (2014). Armed Conflict and Environmental Damage. Vij Books India Pvt Ltd. ISBN .
• Krieger, Heike (2001). Heike Krieger (บ.ก.). The Kosovo Conflict and International Law: An Analytical Documentation 1974-1999. . p. 90. ISBN .
• Meštrović, Stjepan Gabriel (1996). Genocide After Emotion: The Postemotional Balkan War. Routledge. ISBN .
• Meyers, Eytan (2004). International Immigration Policy: A Theoretical and Comparative Analysis. Springer. ISBN .
• Naimark, Norman; Case, Holly M. (2003). Yugoslavia and Its Historians: Understanding the Balkan Wars of the 1990s. Stanford University Press. ISBN . สืบค้นเมื่อ 22 April 2012.
• Off, Carol (2010). The Lion, the Fox and the Eagle. . p. 218. ISBN .
• Ramet, Sabrina P. (2010). Central and Southeast European Politics Since 1989. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN .
• Rogel, Carole (2004). The Breakup of Yugoslavia and Its Aftermath. Greenwood Publishing Group. p. 91. ISBN . สืบค้นเมื่อ 22 April 2012.
• Shaw, Martin (2013). Genocide and International Relations: Changing Patterns in the Transitions of the Late Modern World. Cambridge University Press. ISBN .
• Smajić, Aid (2013). "Bosnia and Herzegovina". ใน Nielsen, Jørgen; Akgönül, Samim; Alibašić, Ahmet; Racius, Egdunas (บ.ก.). Yearbook of Muslims in Europe. Vol. 5. BRILL. ISBN .
• Tanner, Marcus (2001). Croatia : a nation forged in war (2nd ed.). New Haven, CT; London, England: . ISBN .
• Toal, Gerard; Dahlman, Carl T. (2011). Bosnia Remade: Ethnic Cleansing and its Reversal. Oxford University Press. p. 136. ISBN .
• Watkins, Clem S. (2003). The Balkans. Nova Publishers. p. 10. ISBN .
• Aleksandar, Bosković; Dević, Ana; Gavrilović, Darko; Hašimbegović, Elma; Ljubojević, Ana; Perica, Vjekoslav; Velikonja, Mitja, บ.ก. (2011). Political Myths in the Former Yugoslavia and Successor States: A Shared Narrative. Institute for Historical Justice and Reconciliation. ISBN .
• Central Intelligence Agency, Office of Russian and European Analysis (2002). Balkan Battlegrounds: A Military History of the Yugoslav Conflict, 1990–1995. Washington, D.C.: Central Intelligence Agency. ISBN .
• Council of Europe (1993). Documents (working Papers) 1993. p. 9. ISBN .
• Ullman, Richard Henry (1996). The World and Yugoslavia's Wars. Council on Foreign Relations. ISBN .
• Visoka, Gëzim (2020). "Kosovo: a hybrid negative peace". ใน Williams, Paul R.; Sterio, Milena (บ.ก.). Research Handbook on Post-Conflict State Building. Edward Elgar Publishing. ISBN . OCLC 1149742525.
• World Bank (1996). Bosnia and Herzegovina: Toward Economic Recovery. . p. 10. ISBN .
• Udovicki, Jasminka; Ridgeway, James (2000). Burn This House: The Making and Unmaking of Yugoslavia. Durham, North Carolina: . ISBN .
• Powers, Roger S. (1997). Protest, Power, and Change: An Encyclopedia of Nonviolent Action from ACT-UP to Women's Suffrage. . ISBN .

บทความวารสารวิชาการ

• (2001). "Beyond Impunity: Can International Criminal Justice Prevent Future Atrocities?". . 95 (1): 7–31. doi:10.2307/2642034. JSTOR 2642034. S2CID 144769396.
• Bicanic, Ivo (2008). "Croatia". Southeast European and Black Sea Studies. 1 (1): 158–173. doi:10.1080/14683850108454628. S2CID 219697768.
• Brunborg, Helge; Lyngstad, Torkild Hovde; Urdal, Henrik (2003). "Accounting for Genocide: How Many Were Killed in Srebrenica?". European Journal of Population / Revue Européenne de Démographie. 19 (3): 229–248. doi:10.1023/A:1024949307841. JSTOR 20164231. S2CID 150727427.
• Campbell, David (2002). "Atrocity, memory, photography: Imaging the concentration camps of Bosnia--the case of ITN versus Living Marxism , Part 1". Journal of Human Rights. 1 (1): 1–33. doi:10.1080/14754830110111544. S2CID 56360692.
• Card, Claudia (1996). "Rape as a Weapon of War". Hypatia. 11 (4): 5–18. doi:10.1111/j.1527-2001.1996.tb01031.x. ISSN 0887-5367. JSTOR 3810388. S2CID 144640806.
• Guzina, Dejan (2003). "Socialist Serbia's Narratives: From Yugoslavia to a Greater Serbia". International Journal of Politics, Culture, and Society. 17 (1): 91–111. doi:10.1023/a:1025341010886. S2CID 140426711.
• Iacopino, Vincent; Frank, Martina; Bauer, Heidi M.; Keller, Allen S. (2001). "A Population-Based Assessment of Human Rights Abuses Committed Against Ethnic Albanian Refugees From Kosovo". . 91 (12): 2013–2018. doi:10.2105/ajph.91.12.2013. PMC 1446925. PMID 11726386.
• Magliveras, Konstantinos D. (2002). "The Interplay Between the Transfer of Slobodan Milosevic to the ICTY and Yugoslav Constitutional Law". . 13 (3): 661–677. doi:10.1093/ejil/13.3.661.
• McGinn, Therese (2000). . International Family Planning Perspectives. 26 (4): 174–180. doi:10.2307/2648255. ISSN 0190-3187. JSTOR 2648255. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-22. สืบค้นเมื่อ 2022-06-03.
• Pearson, Joseph (2010). "Dubrovnik's Artistic Patrimony, and its Role in War Reporting (1991)". European History Quarterly. 40 (2): 197–216. doi:10.1177/0265691410358937. S2CID 144872875.
• Salzman, Todd A. (1998). "Rape Camps as a Means of Ethnic Cleansing: Religious, Cultural, and Ethical Responses to Rape Victims in the Former Yugoslavia". Human Rights Quarterly. 20 (2): 348–378. doi:10.1353/hrq.1998.0019. S2CID 143807616.
• Weine, Stevan M.; Becker, Daniel F.; Vojvoda, Dolores; Hodzic, Emir (1998). "Individual change after genocide in Bosnian survivors of "ethnic cleansing": Assessing personality dysfunction". . 11 (1): 147–153. doi:10.1023/A:1024469418811. PMID 9479683. S2CID 31419500.
• (2001). "Geographic Aspects of Genocide: A Comparison of Bosnia and Rwanda". Transactions of the Institute of British Geographers. 26 (1): 57–75. doi:10.1111/1475-5661.00006. JSTOR 623145.
• Zaknic, Ivan (1992). "The Pain of Ruins: Croatian Architecture under Siege". Journal of Architectural Education. 46 (2): 115–124. doi:10.1080/10464883.1992.10734547.
• Fridman, Orli (2010). "'It was like fighting a war with our own people': anti-war activism in Serbia during the 1990s". The Journal of Nationalism and Ethnicity. 39 (4): 507–522. doi:10.1080/00905992.2011.579953. S2CID 153467930.
• Perunovic, Sreca (2015). "Animosities in Yugoslavia before its demise: Revelations of an opinion poll survey". Ethnicities. 16 (6): 819–841. doi:10.1177/1468796815576059. S2CID 147068505.

ข้อมูลอื่น ๆ

• Bassiouni, M. Cherif (28 December 1994). . United Nations. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 28, 2012. สืบค้นเมื่อ 11 July 2012.
• Bassiouni, M. Cherif (28 December 1994). . United Nations. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 4, 2012. สืบค้นเมื่อ 11 July 2012.
• Ferguson, Kate. An investigation into the irregular military dynamics in Yugoslavia, 1992–1995. Diss. University of East Anglia, 2015.
• Siblesz, H.H. (1998). "History of Sandzak" (PDF). Refworld. p. 10.
• "The Prosecutor vs Milan Milutinovic et al – Judgement" (PDF). International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. 26 February 2009.
• Human Rights Watch (1994). "Human Rights Abuses of Non-Serbs In Kosovo, Sandñak and Vojvodina" (PDF).
• Human Rights Watch (October 29, 2001). "Milosevic: Important New Charges on Croatia".
• OHCHR (1993). "Fifth periodic report on the situation of human rights in the territory of the former Yugoslavia submitted by Mr. Tadeusz Mazowiecki". สืบค้นเมื่อ 19 August 2017.
• OSCE (1999). "KOSOVO / KOSOVA: As Seen, As Told". p. 13.
• UNHCR (1993). "The State of the World's Refugees 1993" (PDF).
• UNHCR (1997). "U.S. Committee for Refugees World Refugee Survey 1997 – Yugoslavia".
• "2002 UNHCR Statistical Yearbook: Croatia" (PDF). UNHCR. 2002.
• 2002 UNHCR Statistical Yearbook: Macedonia. UNHCR. 2000. ISBN .
• "2002 UNHCR Statistical Yearbook: Slovenia" (PDF). UNHCR. 2002.
• "2002 UNHCR Statistical Yearbook: Serbia" (PDF). UNHCR. 2002.
• UNHCR (2003). "Bosnian refugees in Australia: identity, community and labour market integration" (PDF).

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ สงครามยูโกสลาเวีย

• Di Lellio, Anna (2009). "The Missing Democratic Revolution and Serbia's Anti-European Choice 1989-2009". International Journal of Politics, Culture, and Society. 22 (3): 373–384. JSTOR 25621931.
• Bogoeva, Julija (2017). "The War in Yugoslavia in ICTY Judgements: The Goals of the Warring Parties and Nature of the Conflict". Brussels: Torkel Opsahl Academic EPublisher.
• from the Dean Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives
• Information and links on the Third Balkan War (1991–2001)
• Nation, R. Craig. "War in the Balkans 1991–2002" 2009-03-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Radović, Bora, (PDF) (ภาษาเซอร์เบีย), RS: IAN, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04, สืบค้นเมื่อ 2016-02-08
• Bitter Land, a multilingual database of mass graves in the Yugoslav Wars by