รัฐประหาร 18 ฟรุกตีดอร์

รัฐประหารในวันที่ 18 ปี 5 (ฝรั่งเศส: coup d'État du 18 fructidor an V) ตรงกับวันที่ 4 กันยายน ค.ศ. 1797 ในปฏิทินสาธารณรัฐฝรั่งเศส เป็นการยึดอำนาจการปกครองในสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 1 ผู้ก่อการ คือ สมาชิกคณะดีแร็กตัวร์ฝรั่งเศส ซึ่งเป็นรัฐบาลอยู่ในเวลานั้น โดยได้การสนับสนุนจากกองทัพฝรั่งเศส รัฐประหารครั้งนี้มีสาเหตุมาจากผล ซึ่งทำให้ผู้สมัครรับเลือกตั้งที่ได้รับตำแหน่งส่วนใหญ่ใน นำไปสู่ความหวาดกลัวว่า จะเกิดการรื้อฟื้นราชวงศ์บูร์บงและการหวนคืนสู่ระบอบเก่าปอล บารัส (Paul Barras), (Jean-François Reubell) และ (Louis Marie de La Révellière-Lépeaux) สมาชิกคณะดีแร็กตัวร์สามในห้าคน พร้อมด้วยการสนับสนุนจากชาร์ล มอริส เดอ ตาแลร็อง-เปรีกอร์ (Charles Maurice de Talleyrand-Périgord) รัฐมนตรีว่าการต่างประเทศ เป็นผู้ดำเนินการรัฐประหาร มีผลเป็นการยกเลิกการเลือกครั้งที่ผ่านมาและขับผู้นิยมกษัตริย์ออกจากสภานิติบัญญัติ

รัฐประหาร 18 ฟรุกตีดอร์
ส่วนหนึ่งของ การปฏิวัติฝรั่งเศส
นายพล ชาร์ล-ปีแยร์ โอเฌอโร นำกำลังเข้ายึดพระราชวังตุยเลอรีเพื่อจับกุม และบุคคลอื่น ๆ ที่ถูกกล่าวหาว่า วางแผนล้มล้างสาธารณรัฐ
วันที่ 4 กันยายน ค.ศ. 1797 สถานที่ ปารีส สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 1 ผล ชัยชนะของฝ่ายนิยมสาธารณรัฐ การจบบทบาทของฝ่ายเสียงข้างมากที่นิยมกษัตริย๋ในองค์นิติบัญญัติ การปราบปรามกลุ่ม การจำคุกและเนรเทศบุคคลหลายคนที่นิยมกษัตริย์
คู่สงคราม
คณะดีแร็กตัวร์ฝรั่งเศส	ฝ่ายนิยมราชวงศ์ในสภาห้าร้อยและ
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
ฝ่ายการเมือง: ปอล บารัส ฝ่ายทหาร: ชาร์ล-ปีแยร์ โอเฌอโร
กำลัง
ทหาร 30,000 คน
ความสูญเสีย
	ถูกเนรเทศไปกาแยน 65 คน ถูกจำคุก 18 คน หนีรอด 3 คน

ภูมิหลัง

ใน ผู้สมัครรับเลือกตั้งที่นิยมราชวงศ์ได้ตำแหน่งถึง 87 ตำแหน่ง ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเสียงข้างมากในองค์กรนิติบัญญัติ ซึ่งประกอบด้วยสภาห้าร้อย (Conseil des Cinq-Cents) กับ (Conseil des Anciens) จากฝ่ายนิยมสาธารณรัฐไปเป็นฝ่ายนิยมราชวงศ์ หลังจากนั้นไม่นาน เสียงข้างมากกลุ่มใหม่นี้ก็ยกเลิกกฎหมายหลายฉบับที่เป็นปฏิปักษ์ต่อนักบวชผู้ไม่กระทำสัตย์ปฏิญาณตาม (Constitution civile du clergé) และที่เป็นปฏิปักษ์ต่อ (emigré) ทั้งยังเรียกร้องให้ปลดรัฐมนตรี 4 คนในรัฐบาลฌากอแบ็ง

ภายใต้สภาวะที่ฝ่ายนิยมราชวงศ์มีเสียงข้างมากเช่นนี้ (François-Marie, marquis de Barthélemy) ซึ่งเป็นที่รับรู้กันว่า นิยมกษัตริย์ ก็ได้รับเลือกจากองค์กรนิติบัญญัติให้เข้าเป็นสมาชิกคณะดีแร็กตัวร์แทนที่ (Étienne-François Letourneur) ที่พ้นจากตำแหน่ง นอกจากนี้ (François Barbé-Marbois) ก็ได้รับเลือกเป็นประธานสภาผู้อาวุโส และ (Jean-Charles Pichegru) ซึ่งมีความเห็นกันอย่างกว้างขวางว่า เป็นผู้เห็นใจในระบอบกษัตริย์และการรื้อฟื้นระบอบกษัตริย์ ก็ได้รับเลือกเป็นประธานสภาห้าร้อย

การยึดอำนาจ

คณะดีแร็กตัวร์หลังยึดอำนาจ

หลังจากที่นายพล นาปอเลอง บอนาปาร์ต (Napoléon Bonaparte) ส่งเอกสารเกี่ยวกับแผนการกบฏของปีเชอกรูว์ให้แก่คณะดีแร็กตัวร์ คณะดีแร็กตัวร์จึงเห็นว่า องค์กรนิติบัญญัติทั้งหมดกำลังวางแผนล้มล้างสาธารณรัฐ จึงเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็ว โดยในเช้าตรู่วันที่ 4 กันยายน ค.ศ. 1797 มีการประกาศกฎอัยการศึกทั่วปารีส และมีการออกกฤษฎีกาว่า ผู้ใดสนับสนุนการนิยมกษัตริย์ หรือการรื้อฟื้น ต้องถูกยิงทิ้งทันทีโดยไม่ต้องไต่สวนก่อน และเพื่อสนับสนุนการยึดอำนาจของคณะดีแร็กตัวร์ในครั้งนี้ นายพล (Lazare Hoche) ผู้บัญชาการ (Armée de Sambre-et-Meuse) นำกำลังเข้ามาในปารีส และบอนาปาร์ตก็ส่งทหารในสังกัดของชาร์ล-ปีแยร์ โอเฌอโร (Charles-Pierre Augereau) เข้ามาเช่นกัน จากนั้น มีการจับกุมฝ่ายนิยมราชวงศ์ เช่น ปีเชอกรูว์, มาร์กีแห่งบาร์เตเลมี และ (Dominique-Vincent Ramel-Nogaret) ส่วนลาซาร์ การ์โน (Lazare Carnot) หนีรอดไปได้แต่ถูกจับในภายหลัง มีการเนรเทศผู้ถูกจับกุม 65 คน ซึ่งรวมปีเชอกรูว์, มาร์กีแห่งบาร์เตเลมี และการ์โน ไปยังกาแยน (Cayenne) อนึ่ง นักบวชราว 1,320 รูปก็ถูกเนรเทศด้วยข้อหาว่า "สมรู้ร่วมคิดกันต่อต้านสาธารณรัฐ" นอกจากนี้ มีประกาศยกเลิกผลการเลือกตั้งในจังหวัดทั้ง 49 แห่งของฝรั่งเศส ส่วนตำแหน่งประธานสภาทั้ง 2 ขององค์กรนิติบัญญัตินั้น มีการตั้ง (Philippe Antoine, comte Merlin) กับ (François de Neufchâteau) เข้าแทน

เหตุการณ์ภายหลัง

หลังจากนั้น 2 ปี มี (coup d'État du 30 prairial an VII) ตรงกับวันที่ 18 มิถุนายน ค.ศ. 1799 และประกาศใช้ (Constitution de l'an VIII) ในวันที่ 24 ธันวาคม ปีเดียวกัน เป็นอันยุติยุคสมัยแห่งการปฏิวัติฝรั่งเศส และเป็นผลให้นายพล นาปอเลอง บอนาปาร์ต ได้เข้าสู่อำนาจ

อ้างอิง

1. "coup d'État du 18 fructidor an V". Larousse (ภาษาฝรั่งเศส). สืบค้นเมื่อ 11 June 2021.
2. (2002). The Oxford History of the French Revolution. Oxford: Oxford University Press. p. 330. ISBN .
3. Manière, Fabienne. "4 septembre 1797 - Coup d'État de Fructidor". Horodote (ภาษาฝรั่งเศส). สืบค้นเมื่อ 11 June 2021.
4. Bernard, pp. 193–194.
5. Hall Stewart, John (1951). A Documentary Survey of the French Revolution (adapted). New York: .

• Bernard, J.F. (1973). Talleyrand: A Biography. New York: Putnam. ISBN .