ยุทธการที่หับป๋า (ค.ศ. 253)

ยุทธการที่หับป๋า (จีน: 合肥之戰) หรือ ยุทธการที่หับป๋าซินเสีย (จีน: 合肥新城之戰) เป็นการรบระหว่างรัฐวุยก๊กและง่อก๊กตั้งแต่ราวเดือนเมษายนถึงสิงหาคม ค.ศ. 253 ในยุคสามก๊กของจีน

ยุทธการที่หับป๋า
ส่วนหนึ่งของ สงครามในยุคสามก๊ก
วันที่ ป. เมษายน – สิงหาคม ค.ศ. 253 สถานที่ นครเหอเฝย์ มณฑลอานฮุย ประเทศจีน ผล วุยก๊กชนะ ง่อก๊กล่าถอย
คู่สงคราม
วุยก๊ก	ง่อก๊ก
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
เตียวเต๊ก สุมาหู	จูกัดเก๊ก
กำลัง
3,000 นายในซินเสีย กำลังเสริม 200,000 นาย	200,000
ความสูญเสีย
ไม่ทราบ	ไม่ทราบ

ยุทธการที่หับป๋า
อักษรจีนตัวเต็ม	合肥之戰
อักษรจีนตัวย่อ	合肥之战
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Héféi Zhī Zhàn
ยุทธการที่หับป๋าซินเสีย
อักษรจีนตัวเต็ม	合肥新城之戰
อักษรจีนตัวย่อ	合肥新城之战
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Héféi Xīnchéng zhī zhàn

ยุทธการ

ในฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 253 จูกัดเก๊กผู้สำเร็จราชการแห่งง่อก๊กกลับจากยุทธการที่ตังหินมายัง (建業 เจี้ยนเย่; ปัจจุบันคือนครหนานจิง มณฑลเจียงซู) ต่อมาในเดือนเมษายน ค.ศ. 253 จูกัดเก๊กนำทหารกล้า 200,000 นายเข้าโจมตีวุยก๊กทางเหนือโดยเพิกเฉยต่อคำทักท้วงของขุนนางหลายคน ในเดือนพฤษภาคมหรือหรือต้นเดือนมิถุนายน จูกัดเก๊กนำทัพมาถึงฝั่งใต้ของ (淮河 หฺวายเหอ) และเริ่มโจมตีซินเสีย (新城 ซินเฉิง; แปลว่า "เมือง/ป้อมปราการแห่งใหม่") ที่หับป๋า (合肥 เหอเฝย์) ในเดือนถัดมา ทัพของจูกัดเก๊กปิดล้อมซินเสียและเปิดการโจมตีป้อมปราการอย่างดุเดือด เวลานั้นซินเสียมีผู้รักษาคือเตียวเต๊กขุนพลวุยก๊ก และผู้ใต้บังคับบัญชาคือหลิว เจิ่ง (劉整) และเจิ้ง เซี่ยง (鄭像) กองกำลังวุยก๊กป้องกันซินเสียด้วยกำลังพลเพียง 3,000 นายแต่สามารถตรึงทัพของจูกัดเก๊กได้นานกว่าหนึ่งเดือน ขณะเดียวกันก็สร้างความเสียหายแก่ข้าศึกอย่างหนัก

เตียวเต๊กบอกกับจูกัดเก๊กว่า "บัดนี้ข้าไม่คิดต่อสู้อีก แต่ตามกฎหมายของวุย หากข้าถูกโจมตีเป็นเวลามากกว่า 100 วันและกำลังเสริมยังมาไม่ถึง แม้ว่าข้าจะยอมจำนน แต่ครอบครัวของข้าก็ได้รับการละเว้นโทษ นับแต่ข้าเริ่มรบต้านทานก็เป็นเวลาเก้าสิบกว่าวัน ในเมืองเดิมมีคนมากกว่า 4,000 คน บัดนี้มากกว่าครึ่งตายในการรบ เมื่อเมืองล่ม หากใครไม่ต้องการยอมจำนน ข้าจะพูดอธิบายถึงผลที่อาจเกิดขึ้นจากการตัดสินใจนั้น วันรุ่งขึ้นข้าจะส่งสำมะโนครัว ขอเชิญท่านรับตราประจำตำแหน่งของข้าไปก่อนเพื่อเป็นหลักประกัน" หลังพูดจบ เตียวเต๊กก็โยนตราประจำตำแหน่งของตนไปให้จูกัดเก๊ก จูกัดเก๊กไม่รับตราไว้เพราะเชื่อว่าเตียวเต๊กจะรักษาคำพูด

คืนนั้น เตียวเต๊กสั่งให้ทหารรื้อบ้านและรั้ว ใช้ไม้มาเสริมส่วนที่เสียหายของกำแพงป้อมปราการ วันรุ่งขึ้นเตียวเต๊กประกาศกับข้าศึกว่า "เราจะสู้ตาย" และปฏิเสธที่จะยอมจำนนอย่างหนักแน่น ทหารง่อก๊กโกรธมากและเข้าโจมตีป้อมปราการแต่ไม่สามารถทำลายกำแพงลงได้

เวลานั้นอากาศร้อนจัด ทหารง่อก๊กเริ่มเหนื่อยล้า เกิดโรคระบาดขึ้นและคร่าชีวิตทหารง่อก๊กจำนวนมาก และทำให้ทหารง่อก๊กมากกว่าครึ่งล้มป่วย จูกัดเก๊กเริ่มหมดความอดทนและระบายอารมณ์กับผู้ใต้บังคับบัญชา ทำให้เกิดไม่พอใจอย่างมากในหมู่ทหารง่อก๊ก จูกัดเก๊กยังปลดจูอี้ที่เป็นผู้ใต้บังคับบัญชาออกจากตำแหน่ง ต่อมาสุมาหูขุนพลวุยก๊กนำกำลังพล 200,000 นายมาเสริมช่วยเตียวเต๊กที่ซินเสียและเอาชนะทหารง่อก๊กที่อ่อนล้า ในช่วงเวลาระหว่างวันที่ 12 สิงหาคมและ 9 กันยายน ค.ศ. 253 จูกัดเก๊กไม่มีทางเลือกอื่น จำต้องถอยทัพและยกเลิกการล้อมซินเสีย

ผลสืบเนื่อง

ขณะที่จูกัดเก๊กนำทัพง่อก๊กล่าถอยจากซินเสีย ทหารที่ล้มป้วยและบาดเจ็บหลายคนเสียชีวิตระหว่างทาง หรือไม่เช่นนั้นก็ถูกกำลังเสริมของวุยก๊กที่นำโดยสุมาหูจับตัวเป็นเชลยศึก จูกัดเก๊กไม่แสดงความห่วงใยต่อทหารเหล่านี้

จูกัดเก๊กพักพลที่ชิมเอี๋ยง (潯陽 สฺวินหยาง) และวางแผนจะสร้างนิคมการเกษตร (屯田 ถุนเถียน) จักรพรรดิซุนเหลียงทรงส่งพระราชโองการหลายฉบับเรียกตัวจูกัดเก๊กและกองทัพกลับมานครหลวง จูกัดเก๊กค่อย ๆ ทยอยส่งทหารกลับบ้าน หลังจากนั้นราษฎรง่อก๊กก็ไม่พอใจจูกัดเก๊กอย่างมาก ความโกรธของหญิงม่าย เด็กกำพร้า และผู้พิการมีท่วมท้นมากกว่าความนิยมชมชอบที่จูกัดเก๊กเคยได้รับเมื่อครั้งการปฏิรูปเศรษฐกิจในปี ค.ศ. 252

15 ปีต่อมา ซุนโฮจักรพรรดิง่อก๊กมีรับสั่งให้ขุนพลเตงฮองนำทัพเข้าโจมตีหับป๋าอีกครั้ง อย่างไรก็ตามทั้งทัพง่อก๊กและทัพวุยก๊กไม่มีการดำเนินการอย่างมีนัยสำคัญใด ๆ และการทัพก็สิ้นสุดลงหลังจากที่เตงฮองเขียนจดหมายโต้ตอบกับขุนพลของราชวงศ์จิ้นผู้รักษาหับป๋า

ในวัฒนธรรมประชานิยม

ยุทธการนี้ปรากฏเป็นด่านที่เล่นได้ในซีรีส์วิดีโอเกมไดนาสตีวอริเออร์ของ ในภาคที่ 7 สามารถเล่นได้ในส่วนเนื้อเรื่องของราชวงศ์จิ้น ยุทธการนี้เป็นที่รู้จักในชื่อ "ยุทธการปราสาทหับป๋าใหม่" (Battle of New Hefei Castle) ระวังสับสนกับอีกด่านหนึ่งคือ "ยุทธการปราสาทหับป๋า" (Battle of Hefei Castle) ที่หมายถึงยุทธการที่หับป๋า (ค.ศ. 234) และปรากฏในเกมภาคที่ 8

อย่างไรก็ตามในเกมนี้ สุมาสู สุมาเจียว และจูกัดเอี๋ยนก็ปรากฏในฝ่ายวุยก๊ก แม้ว่าตัวละครทั้งสามนี้จะถือว่าอยู่ฝ่ายราชวงศ์จิ้นก็ตาม

อ้างอิง

1. ซฺวี่จือจื้อทงเจี้ยนฉางเปียน เล่มที่ 4.
2. อรรถาธิบายของเผย์ ซงจือในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 4.
3. จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 4.
4. (今我無心復戰也。然魏法，被攻過百日而救不至者，雖降，家不坐也。自受敵以來，已九十餘日矣。此城中本有四千餘人，而戰死者已過半，城雖陷，尚有半人不欲降，我當還為相語之，條名別善惡，明日早送名，且持我印綬去以為信。) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 4.
5. (我但有斗死耳！) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 4.
6. ซฺวี่จือจื้อทงเจี้ยนฉางเปียนฉือปู้ เล่มที่ 5.
7. (寶鼎三年，皓命奉與諸葛靚攻合肥。奉與晉大將石苞書，搆而間之，苞以徵還。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 55.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
• ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.