Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ภาษาเชเชน (เชเชน: Нохчийн мотт, Noxçiyn mott,[ˈnɔxt͡ʃĩː mu͜ɔt]) เป็นภาษาราชการของสาธารณรัฐเชเชน (เชชเนีย) ในรัสเซีย มีผู้พูดราว 1.2 ล้านคน คำศัพท์ส่วนมากเป็นคำยืมจากภาษารัสเซีย ภาษาตุรกี ภาษาคาลมึกซ์ ภาษาอาหรับ ภาษาเปอร์เซีย ภาษาอลานิกหรือภาษาออสเซติกอยู่ในภาษากลุ่มคอเคซัส จัดอยู่ในร่วมกับภาษาอิงกุซและภาษาบัตส์ ทั้งหมดนี้อยู่ใน ซึ่งมีเพียงภาษาอิงกุซและภาษาเชเชนที่เข้าใจกันได้
| ภาษาเชเชน | |
|---|---|
| Нохчийн мотт Noxçiyn mott | |
| ออกเสียง | [ˈnɔxt͡ʃĩː mu͜ɔt] |
| ประเทศที่มีการพูด | |
| ภูมิภาค | สาธารณรัฐเชเชน, สาธารณรัฐอิงกูเชเตีย และสาธารณรัฐดาเกสถาน |
| ชาติพันธุ์ | |
| จำนวนผู้พูด | 2 ล้านคน (ไม่พบวันที่) |
| ตระกูลภาษา |
|
| ระบบการเขียน | อักษรซีริลลิก (ปัจจุบัน) อักษรจอร์เจีย (อดีต) อักษรอาหรับ (อดีต) อักษรละติน (อดีต) |
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ |  รัสเซีย |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-1 | ce |
| ISO 639-2 | che |
| ISO 639-3 | che |
การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์
จากข้อมูลของรัสเซียเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2545 มีผู้พูดภาษาเชเชน 1,330,000 คน Ethnologue ประเมินจำนวนผู้พูดภาษาเชเชนทั้งหมด 955,000 คน โดยใช้ข้อมูลจำนวนผู้พูดในรัสเซีย 945,000 คน ใน พ.ศ. 2532 และประเมินจำนวนผู้พูดภาษาเชเชนในตะวันออกกลางโดยเฉพาะจอร์แดน
ภาษาราชการ
ภาษาเชเชนเป็นภาษาราชการของเชชเนีย และเป็นภาษาแม่ของเชชเนีย
สำเนียง
มีหลายสำเนียง
เสียง
ลักษณะของภาษาเชเชนมีพยัญชนะและสระคล้ายกับภาษาอาหรับและของอเมริกาเหนือ และมีระบบสระขนาดใหญ่คล้ายกับภาษาสวีเดนและภาษาเยอรมัน
พยัญชนะ
ภาษาเชเชนมีพยัญชนะจำนวนมากถึง 31 ตัวเช่นเดียวกับภาษาพื้นเมืองในภาษากลุ่มคอเคซัส ซึ่งมีพยัญชนะมากกว่าภาษาในยุโรป
| Nasal | m | n | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Plosive | pʰ b pʼ pː | tʰ d tʼ tː | kʰ g kʼ xk | qʰ qʼ qː | ʢ | ʔ | |
| tsʰ dz tsʼ sː | tʃʰ dʒ tʃʼ | ||||||
| (f v) | s z | ʃ ʒ | x ʁ | ʜ | h | ||
| r̥ r | |||||||
| w | l | j | |||||
สระ
ภาษาเชเชนต่างจากภาษากลุ่มคอเคซัสเพราะภาษาเชเชนมีสระจำนวนมากโดยเฉพาะสระประสมประมาณ 27 เสียง ขึ้นกับสำเนียง ซึ่งใกล้เคียงกับระบบสระของภาษากลุ่มสแกนดิเนเวียและภาษาเยอรมัน
| ~ | ||
|---|---|---|
| ɪ iː | y yː | ʊ uː |
| je ie | ɥø yø | wo uo |
| e̞ e̞ː | ø øː | o̞ o̞ː |
| æ æː | ə ɑː |
ไวยากรณ์
คำนามภาษาเชเชนแบ่งเป็นเพศหรือระดับที่หลากหลาย แต่ละอันมีอุปสรรคเฉพาะซึ่งเข้ากันได้กับกริยาและคุณศัพท์ อย่างไรก็ตาม ภาษาเชเชนไม่ใช่ภาษาที่ละประธานได้ ต้องใช้สรรพนามที่เป็นประธานเสมอแม้ในประโยคง่ายๆ และกริยาไม่ต้องเข้ากับประธานหรือบุคคลหรือจำนวนของกรรม
ภาษาเชเชนเป็นภาษาสัมพันธการก มี 8 การก และมีปรบทจำนวนมาก เพื่อชี้ถึงบทบาทของนามในประโยค
ภาษาเชเชนมีระบบรากศัพท์ที่ท้าทาย การสร้างคำใหม่ในภาษาเกี่ยวกับการสร้างวลีทั้งหมดมากก่าการเติมเข้าที่ส่วนท้ายของคำเดิม หรือการรวมคำที่มีอยู่แล้ว เป็นการยากที่จะระบุลักษณะของวลีในพจนานุกรม และไวยากรณ์ของภาษาไม่ยอมให้มีการยืมลักษณะทางกริยาเพื่อสร้างคำใหม่ คำกริยา dan (ตรงกับ to do ในภาษาอังกฤษ) รวมกับกริยานามวลีใช้เพื่อเชื่อมโยงแนวคิดใหม่ที่มาจากภาษาอื่น
อักษร
พบจารึกที่เขียนด้วยอักษรจอร์เจียใน แต่อักษรนี้ไม่จำเป็นในภาษาเชเชน ต่อมามีการนำอักษรอาหรับมาเขียนภาษาเชเชนหลังการเข้ามาของศาสนาอิสลาม การปรับรูปแบบครั้งแรกเกิดขึ้นในยุคของอิมามชามิลตามมาด้วยการปรับปรุงใน พ.ศ. 2453 พ.ศ. 2463 และ พ.ศ. 2465
ในเวลาเดียวกันมีการปรับอักษรโดย Peter von Uslar ซึ่งมีทั้งอักษรซีริลลิก อักษรละติน และอักษรจอร์เจียซึ่งมีการนำมาใช้ทางวิชาการ ใน พ.ศ. 2454 มีการปรับรูปแบบด้วยแต่ไม่เป็นที่นิยมในหมู่ชาวเชเชน มีการนำอักษรละตินมาใช้เมื่อ พ.ศ. 2468 และปรับให้เป็นรูปแบบเดียวกับภาษาอิงกุซเมื่อ พ.ศ. 2477 แต่ยกเลิกเมื่อ พ.ศ. 2481
| A a | Ä ä | B b | C c | Č č | Ch ch | Čh čh | D d |
| E e | F f | G g | Gh gh | H h | I i | J j | K k |
| Kh kh | L l | M m | N n | Ņ ņ | O o | Ö ö | P p |
| Ph ph | Q q | Qh qh | R r | S s | Š š | T t | Th th |
| U u | Ü ü | V v | X x | Ẋ ẋ | Y y | Z z | Ž ž |
ในช่วง พ.ศ. 2481 - 2535 ใช้อักษรซีริลลิกในการเขียนภาษาเชเชน ดังแสดงในตาราง
| ซีริลลิก | ชื่อ | อาหรับ (ก่อน ค.ศ. 1925) | ละติน สมัยใหม่ | ชื่อ | สัทอักษรสากล |
|---|---|---|---|---|---|
| А а | а | آ /ɑː/, ا | A a | a | /ə/, /ɑː/ |
| аь | аь | ا | Ä ä | ä | /æ/, /æː/ |
| Б б | бэ | ب | B b | be | /b/ |
| В в | вэ | و | V v | ve | /v/ |
| Г г | гэ | گ | G g | ge | /ɡ/ |
| гӏ | гӏа | غ | Ġ ġ | ġa | /ɣ/ |
| Д д | дэ | د | D d | de | /d/ |
| Е е | е | ە | E e | e | /e/, /ɛː/, /je/, /ie/ |
| Ё ё | ё | یوٓ | yo | /jo/ ฯลฯ | |
| Ж ж | жэ | ج | Ƶ ƶ | ƶe | /ʒ/, /dʒ/ |
| З з | зэ | ز | Z z | ze | /z/, /dz/ |
| И и | и | ی | I i | i | /ɪ/ |
| ий | یی | Iy iy | /iː/ | ||
| Й й (я, ю, е) | доца и | ی | Y y | doca i | /j/ |
| К к | к | ک | K k | ka | /k/ |
| кк | کک | Kk kk | /kː/ | ||
| кх | кх | ق | Q q | qa | /q/ |
| ккх | قق | Qq qq | /qː/ | ||
| къ | къа | ڨ | Q̇ q̇ | q̇a | /qʼ/ |
| кӏ | кӏа | گ (ࢰ) | Kh kh | kha | /kʼ/ |
| Л л | лэ | ل | L l | el | /l/ |
| М м | мэ | م | M m | em | /m/ |
| Н н | нэ | ن | N n | en | /n/ |
| О о | о | ووٓ, وٓ uo | O o | o | /o/, /ɔː/, /wo/, /uo/ |
| ов | ов | وٓو | Ov ov | ov | /ɔʊ/ |
| оь | оь | وٓ | Ö ö | ö | /ɥø/, /yø/ |
| П п | пэ | ف | P p | pe | /p/ |
| пп | فف | Pp pp | /pː/ | ||
| пӏ | пӏа | ڢ ـٯ | Ph ph | pha | /pʼ/ |
| Р р | рэ | ر | R r | er | /r/ |
| рхӏ | رھ | Rh rh | /r̥/ | ||
| С с | сэ | س | S s | es | /s/ |
| сс | سس | Ss ss | /sː/ | ||
| Т т | тэ | ت | T t | te | /t/ |
| тт | تت | Tt tt | /tː/ | ||
| тӏ | тӏа | ط | Th th | tha | /tʼ/ |
| У у | у | و | U u | u | /uʊ/ |
| ув | وو | Uv uv | /uː/ | ||
| уь | уь | و | Ü ü | ü | /y/ |
| уьй | уьй | و | Üy üy | üy | /yː/ |
| Ф ф | фэ | ف | F f | ef | /f/ |
| Х х | хэ | خ | X x | xa | /x/ |
| хь | хьа | ح | Ẋ ẋ | ẋa | /ʜ/ |
| хӏ | хӏа | ھ | H h | ha | /h/ |
| Ц ц | цэ | ر̤ | C c | ce | /ts/ |
| цӏ | цӏа | ڗ | Ċ ċ | ċe | /tsʼ/ |
| Ч ч | чэ | چ | Ҫ ҫ | ҫe | /tʃ/ |
| чӏ | чӏа | ڃ | Ҫ̇ ҫ̇ | ҫ̇e | /tʃʼ/ |
| Ш ш | шэ | ش | Ş ş | şa | /ʃ/ |
| Щ щ | щэ | ||||
| (Ъ) ъ | чӏогӏа хьаьрк | ئ | Ə ə | ç̇oġa ẋärk | /ʔ/ |
| (Ы) ы | ы | ||||
| () ь | кӏеда хьаьрк | kheda ẋärk | |||
| Э э | э | اە | E e | e | /e/ ฯลฯ |
| ю | ю | یو | yu | /ju/ ฯลฯ | |
| юь | юь | یو | yü | /jy/ ฯลฯ | |
| я | я | یا، یآ | ya | /ja/ ฯลฯ | |
| яь | яь | یا | yä | /jæ/ ฯลฯ | |
| ӏ | ӏа | ع | J j | ja | /ʡ/, /ˤ/ |
ใน พ.ศ. 2535 มีการนำอักษรละตินมาใช้ใหม่ แต่ก็กลับไปใช้อักษรซีริลลิกอีก
| A a | Ä ä | B b | C c | Ċ ċ | Ç ç | Ç̇ ç̇ | D d |
| E e | F f | G g | Ġ ġ | H h | X x | Ẋ ẋ | I i |
| J j | K k | Kh kh | L l | M m | N n | Ꞑ ꞑ | O o |
| Ö ö | P p | Ph ph | Q q | Q̇ q̇ | R r | S s | Ş ş |
| T t | Th th | U u | Ü ü | V v | Y y | Z z | Ƶ ƶ |
| Ə ə |
หมายเหตุ
- ในอักษรอาหรับ گ (เทียบเท่ากับ Кӏ ในซีริลลิก หรือ Kh ในละติน) ขีดส่วนบน ตั้งอยู่ ใต้ เส้นหลัก
- อักษร ڔٜ (เทียบเท่ากับ Ц ซีริลลิกหรือ C ละติน) เป็นอักษรที่มีข้างล่าง
- เสียงหยุด เส้นเสียง ⟨ъ⟩ มักไม่ปรากฏในเวลาเขียน
คำศัพท์
มีคำยืมจากภาษารัสเซีย ภาษากลุ่มเตอร์กิก (ส่วนมากมาจาก ภาษาการาเชย์-บัลการ์) ภาษาอาหรับ ภาษาเปอร์เซีย และภาษาจอร์เจีย
ประวัติ
ก่อนยุคที่รัสเซียเข้ามายึดครอง การเขียนภาษาเชเชนพบในหนังสือที่เกี่ยวข้องกับศาสนาอิสลาม ซึ่งเขียนด้วยภาษาอาหรับ แต่ก็มีการเขียนภาษาเชเชนด้วยอักษรอาหรับด้วย หนังสือเหล่านี้ถูกทำลายไปในยุคสหภาพโซเวียต การเขียนภาษาเชเชนเริ่มเกิดขึ้นหลังการปฏิวัติเดือนตุลาคม และเริ่มใช้อักษรละตินแทนอักษรอาหรับเมื่อประมาณ พ.ศ. 2468 และเปลี่ยนเป็นอักษรซีริลลิกเมื่อ พ.ศ. 2481 ในช่วงที่มีการประกาศจัดตั้งสาธารณรัฐเชเชน เมื่อ พ.ศ. 2535 ผู้พูดภาษาเชเชนบางส่วนเปลี่ยนมาใช้อักษรละติน
มีผู้พูดภาษาเชเชนในตุรกี จอร์แดนและซีเรียซึ่งไม่มีการเขียน และผู้พูดกลุ่มนี้ไม่คุ้นเคยกับอักษรซีริลลิก อย่างไรก็ตาม การใช้อักษรในภาษาเชเชนขึ้นกับการเมือง กลุ่มที่ต้องการรวมกับรัสเซียสนับสนุนอักษรซีริลลิก ส่วนกลุ่มที่ต้องการแยกตัวสนับสนุนอักษรละติน
อ้างอิง
- ภาษาเชเชน ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
- "Chechen table of correspondence Cyrillic-Roman (BGN/PCGN 2008 Agreement)" (PDF). National Geospatial-Intelligence Agency. สืบค้นเมื่อ 2022-02-04.
- Ethnologue report for language code:che
- Constitution, Article 10.1
- Dryer, Matthew S. "Expression of Pronominal Subjects", in Martin Haspelmath et al. (eds.) The World Atlas of Language Structures, pp. 410-412. Oxford: Oxford University Press, 2005. .
- "Chechen table of correspondence Cyrillic-Roman (BGN/PCGN 2008 Agreement)" (PDF). National Geospatial-Intelligence Agency. สืบค้นเมื่อ 2022-02-11.
- Ch_writing
แหล่งข้อมูลอื่น
- Appendix:Cyrillic script
- The Cyrillic and Latin Chechen alphabets
- The Chechen language | Noxchiin mott Wealth of linguistic information. (No longer active, some information is retained)
- Rferl North Caucasus Radio (also includes Avar and Adyghe)
- Russian–Chechen on-line dictionary 2018-07-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Chechen-Russian dictionary
- Chechen basic lexicon at the Global Lexicostatistical Database
- Chechen Cyrillic - Latin converter
- ELAR archive of Chechen including the Cheberloi dialect
- Chechen Text Corpus
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasaechechn echechn Nohchijn mott Noxciyn mott ˈnɔxt ʃĩː mu ɔt epnphasarachkarkhxngsatharnrthechechn echcheniy inrsesiy miphuphudraw 1 2 lankhn khasphthswnmakepnkhayumcakphasarsesiy phasaturki phasakhalmuks phasaxahrb phasaepxresiy phasaxlanikhruxphasaxxsestikxyuinphasaklumkhxekhss cdxyuinrwmkbphasaxingkusaelaphasabts thnghmdnixyuin sungmiephiyngphasaxingkusaelaphasaechechnthiekhaicknidphasaechechnNohchijn mott Noxciyn mottxxkesiyng ˈnɔxt ʃĩː mu ɔt praethsthimikarphudphumiphakhsatharnrthechechn satharnrthxingkuechetiy aelasatharnrthdaeksthanchatiphnthucanwnphuphud2 lankhn imphbwnthi trakulphasaphasaechechnrabbkarekhiynxksrsirillik pccubn xksrcxreciy xdit xksrxahrb xdit xksrlatin xdit sthanphaphthangkarphasathangkar rsesiy satharnrthechcheniy satharnrthdaeksthanrhsphasaISO 639 1ceISO 639 2cheISO 639 3chebthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhdkaraephrkracaythangphumisastrcakkhxmulkhxngrsesiyemuxeduxntulakhm ph s 2545 miphuphudphasaechechn 1 330 000 khn Ethnologue praemincanwnphuphudphasaechechnthnghmd 955 000 khn odyichkhxmulcanwnphuphudinrsesiy 945 000 khn in ph s 2532 aelapraemincanwnphuphudphasaechechnintawnxxkklangodyechphaacxraedn phasarachkar phasaechechnepnphasarachkarkhxngechcheniy aelaepnphasaaemkhxngechcheniysaeniyngmihlaysaeniyngesiynglksnakhxngphasaechechnmiphyychnaaelasrakhlaykbphasaxahrbaelakhxngxemrikaehnux aelamirabbsrakhnadihykhlaykbphasaswiednaelaphasaeyxrmn phyychna phasaechechnmiphyychnacanwnmakthung 31 twechnediywkbphasaphunemuxnginphasaklumkhxekhss sungmiphyychnamakkwaphasainyuorp Nasal m n Plosive pʰ b pʼ pː tʰ d tʼ tː kʰ g kʼ xk qʰ qʼ qː ʢ ʔtsʰ dz tsʼ sː tʃʰ dʒ tʃʼ f v s z ʃ ʒ x ʁ ʜ hr rw l j sra phasaechechntangcakphasaklumkhxekhssephraaphasaechechnmisracanwnmakodyechphaasraprasmpraman 27 esiyng khunkbsaeniyng sungiklekhiyngkbrabbsrakhxngphasaklumsaekndienewiyaelaphasaeyxrmn ɪ iː y yː ʊ uːje ie ɥo yo wo uoe e ː o oː o o ːae aeː e ɑːiwyakrnkhanamphasaechechnaebngepnephshruxradbthihlakhlay aetlaxnmixupsrrkhechphaasungekhaknidkbkriyaaelakhunsphth xyangirktam phasaechechnimichphasathilaprathanid txngichsrrphnamthiepnprathanesmxaeminpraoykhngay aelakriyaimtxngekhakbprathanhruxbukhkhlhruxcanwnkhxngkrrm phasaechechnepnphasasmphnthkark mi 8 kark aelamiprbthcanwnmak ephuxchithungbthbathkhxngnaminpraoykh phasaechechnmirabbraksphththithathay karsrangkhaihminphasaekiywkbkarsrangwlithnghmdmakkakaretimekhathiswnthaykhxngkhaedim hruxkarrwmkhathimixyuaelw epnkaryakthicarabulksnakhxngwliinphcnanukrm aelaiwyakrnkhxngphasaimyxmihmikaryumlksnathangkriyaephuxsrangkhaihm khakriya dan trngkb to do inphasaxngkvs rwmkbkriyanamwliichephuxechuxmoyngaenwkhidihmthimacakphasaxunxksrphbcarukthiekhiyndwyxksrcxreciyin aetxksrniimcaepninphasaechechn txmamikarnaxksrxahrbmaekhiynphasaechechnhlngkarekhamakhxngsasnaxislam karprbrupaebbkhrngaerkekidkhuninyukhkhxngximamchamiltammadwykarprbprungin ph s 2453 ph s 2463 aela ph s 2465 inewlaediywknmikarprbxksrody Peter von Uslar sungmithngxksrsirillik xksrlatin aelaxksrcxreciysungmikarnamaichthangwichakar in ph s 2454 mikarprbrupaebbdwyaetimepnthiniyminhmuchawechechn mikarnaxksrlatinmaichemux ph s 2468 aelaprbihepnrupaebbediywkbphasaxingkusemux ph s 2477 aetykelikemux ph s 2481 A a A a B b C c C c Ch ch Ch ch D dE e F f G g Gh gh H h I i J j K kKh kh L l M m N n N n O o O o P pPh ph Q q Qh qh R r S s S s T t Th thU u U u V v X x Ẋ ẋ Y y Z z Z z inchwng ph s 2481 2535 ichxksrsirillikinkarekhiynphasaechechn dngaesdngintarang sirillik chux xahrb kxn kh s 1925 latin smyihm chux sthxksrsaklA a a آ ɑː ا A a a e ɑː a a ا A a a ae aeː B b be ب B b be b V v ve و V v ve v G g ge گ G g ge ɡ gӏ gӏa غ Ġ ġ ġa ɣ D d de د D d de d E e e ە E e e e ɛː je ie Yo yo yo یو yo jo lZh zh zhe ج Ƶ ƶ ƶe ʒ dʒ Z z ze ز Z z ze z dz I i i ی I i i ɪ ij یی Iy iy iː J j ya yu e doca i ی Y y doca i j K k k ک K k ka k kk کک Kk kk kː kh kh ق Q q qa q kkh قق Qq qq qː k ka ڨ Q q q a qʼ kӏ kӏa گ ࢰ Kh kh kha kʼ L l le ل L l el l M m me م M m em m N n ne ن N n en n O o o وو و uo O o o o ɔː wo uo ov ov و و Ov ov ov ɔʊ o o و O o o ɥo yo P p pe ف P p pe p pp فف Pp pp pː pӏ pӏa ڢ ـٯ Ph ph pha pʼ R r re ر R r er r rhӏ رھ Rh rh r S s se س S s es s ss سس Ss ss sː T t te ت T t te t tt تت Tt tt tː tӏ tӏa ط Th th tha tʼ U u u و U u u uʊ uv وو Uv uv uː u u و U u u y uj uj و Uy uy uy yː F f fe ف F f ef f H h he خ X x xa x h ha ح Ẋ ẋ ẋa ʜ hӏ hӏa ھ H h ha h C c ce ر C c ce ts cӏ cӏa ڗ Ċ ċ ċe tsʼ Ch ch che چ Ҫ ҫ ҫe tʃ chӏ chӏa ڃ Ҫ ҫ ҫ e tʃʼ Sh sh she ش S s sa ʃ Sh sh she chӏogӏa hark ئ E e c oġa ẋark ʔ Y y y kӏeda hark kheda ẋarkE e e اە E e e e lyu yu یو yu ju lyu yu یو yu jy lya ya یا یآ ya ja lya ya یا ya jae lӏ ӏa ع J j ja ʡ ˤ in ph s 2535 mikarnaxksrlatinmaichihm aetkklbipichxksrsirillikxik A a A a B b C c Ċ ċ C c C c D dE e F f G g Ġ ġ H h X x Ẋ ẋ I iJ j K k Kh kh L l M m N n Ꞑ ꞑ O oO o P p Ph ph Q q Q q R r S s S sT t Th th U u U u V v Y y Z z Ƶ ƶE ehmayehtu inxksrxahrb گ ethiybethakb Kӏ insirillik hrux Kh inlatin khidswnbn tngxyu it esnhlk xksr ڔ ethiybethakb C sirillikhrux C latin epnxksrthimikhanglang esiynghyud esnesiyng mkimpraktinewlaekhiynkhasphthmikhayumcakphasarsesiy phasaklumetxrkik swnmakmacak phasakaraechy blkar phasaxahrb phasaepxresiy aelaphasacxreciyprawtikxnyukhthirsesiyekhamayudkhrxng karekhiynphasaechechnphbinhnngsuxthiekiywkhxngkbsasnaxislam sungekhiyndwyphasaxahrb aetkmikarekhiynphasaechechndwyxksrxahrbdwy hnngsuxehlanithukthalayipinyukhshphaphosewiyt karekhiynphasaechechnerimekidkhunhlngkarptiwtieduxntulakhm aelaerimichxksrlatinaethnxksrxahrbemuxpraman ph s 2468 aelaepliynepnxksrsirillikemux ph s 2481 inchwngthimikarprakascdtngsatharnrthechechn emux ph s 2535 phuphudphasaechechnbangswnepliynmaichxksrlatin miphuphudphasaechechninturki cxraednaelasieriysungimmikarekhiyn aelaphuphudklumniimkhunekhykbxksrsirillik xyangirktam karichxksrinphasaechechnkhunkbkaremuxng klumthitxngkarrwmkbrsesiysnbsnunxksrsirillik swnklumthitxngkaraeyktwsnbsnunxksrlatinxangxingphasaechechn thi Ethnologue 18th ed 2015 txngsmkhrsmachik Chechen table of correspondence Cyrillic Roman BGN PCGN 2008 Agreement PDF National Geospatial Intelligence Agency subkhnemux 2022 02 04 Ethnologue report for language code che Constitution Article 10 1 Dryer Matthew S Expression of Pronominal Subjects in Martin Haspelmath et al eds The World Atlas of Language Structures pp 410 412 Oxford Oxford University Press 2005 ISBN 0 19 925591 1 Chechen table of correspondence Cyrillic Roman BGN PCGN 2008 Agreement PDF National Geospatial Intelligence Agency subkhnemux 2022 02 11 Ch writingaehlngkhxmulxunwikiphiediy saranukrmesri inphasaechechn wikitaramitarainhwkhx Chechen wikithxngethiyw mikhaaenanakarthxngethiywsahrb Chechen phrasebook Appendix Cyrillic script The Cyrillic and Latin Chechen alphabets The Chechen language Noxchiin mott Wealth of linguistic information No longer active some information is retained Rferl North Caucasus Radio also includes Avar and Adyghe Russian Chechen on line dictionary 2018 07 27 thi ewyaebkaemchchin Chechen Russian dictionary Chechen basic lexicon at the Global Lexicostatistical Database Chechen Cyrillic Latin converter ELAR archive of Chechen including the Cheberloi dialect Chechen Text Corpus