พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส

นายหมวดเอก พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส บ้างเรียกว่า พระองค์ชายใหญ่ (24 มีนาคม พ.ศ. 2411 – 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2471) เป็นพระราชโอรสในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ประสูติแต่จอมมารดาเข็ม

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส
พระราชวรวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นโท
ประสูติ	24 มีนาคม พ.ศ. 2411
สิ้นพระชนม์	17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2471 (59 ปี)
หม่อม	หม่อมพยอม วิไลยวงศ์ ณ อยุธยา
พระราชบุตร	8 องค์
ราชสกุล	วิไลยวงศ์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ
พระมารดา	จอมมารดาเข็ม

พระประวัติ

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส ประสูติเมื่อวันพุธที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2411 เป็นพระราชโอรสในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ที่ประสูติแต่จอมมารดาเข็ม

กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญทรงพระราชทาน "วังใหม่" ซึ่งเคยเป็นที่ประทับของพระองค์เองบริเวณริมคลองคูเมืองเดิมฝากเหนือแก่พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส โดยทรงพระราชทานครึ่งหนึ่งให้พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส และอีกครึ่งหนึ่งพระราชทานพระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส ทรงประทับอยู่ที่วังนี้จนทางราชการจัดซื้อสร้างเป็นโรงพยาบาลทหาร (ปัจจุบันเป็นโรงเรียนข่าวทหารบก)

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส สิ้นพระชนม์ด้วนพระโรคชรา เมื่อวันอาทิตย์ที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2471 สิริพระชันษา 59 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร เมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2473

พระโอรสและธิดา

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส เป็นต้นราชสกุลวิไลยวงศ์ มีพระโอรสและพระธิดา 8 องค์ ได้แก่

1. (พ.ศ. 2428 – 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2475)
2. (ประสูติ พ.ศ. 2431)
3. หม่อมเจ้าวรนาถรวิไลยวงศ์ วิไลยวงศ์ บางแห่งว่าพระนามหม่อมเจ้านฤนารถวิไลยวงศ์ (พ.ศ. 2434 – 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2461)
4. (ประสูติ พ.ศ. 2438)
5. หม่อมเจ้าเล็ก วิไลยวงศ์ (พระราชทานเพลิง ณ วัดดุสิดาราม เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2444)
6. หม่อมเจ้าอรทิศจรูญ วิไลยวงศ์ หรือหม่อมเจ้าอรอุทิศจรูญ (พ.ศ. 2440 – 23 มกราคม พ.ศ. 2454)
7. หม่อมเจ้าเกตุทัตวุฒิธาดา วิไลยวงศ์ หรือหม่อมเจ้าเกตุทัตวุฒิภาพธาดา วิไลยวงศ์

พระเกียรติยศ

พระอิสริยยศ

• พระบวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส (24 มีนาคม พ.ศ. 2411 – 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2454)
• พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส (15 กรกฎาคม พ.ศ. 2454 – 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2471)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2428 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2469 – เหรียญศารทูลมาลา (ร.ศ.ท.)

พระยศ

พระยศเสือป่า

• นายหมวดตรี

พงศาวลี

พงศาวลีของพระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ                                   20. บุญมาก แซ่อ๋อง               10. บุญมี แซ่อ๋อง                       21. บุญเลี้ยง แซ่โง้ว               5. เจ้าคุณจอมมารดาเอม                             1. พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส                                         3. จอมมารดาเข็ม

อ้างอิง

1. วรชาติ มีชูบท. "๑๕๕. ครูแม่บ้านและครูสตรี (๒)". จดหมายเหตุวชิราวุธ. สืบค้นเมื่อ 12 ธันวาคม 2565. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
2. กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 138. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2017-06-30.
3. ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. ตำนานวังเก่า. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แสงดาว, พ.ศ. 2553. 178 หน้า. หน้า 126. ISBN 
4. ข่าวสิ้นพระชนม์
5. ราชบัณฑิตยสถาน. พระเจ้าวรวงศ์เธอ (ตอนที่ ๑) (๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๒). เรียกดูเมื่อ 13 เมษายน 2556
6. โรงเรียนมหาดเล็ก. บาญชีพระบรมวงษานุวงษ์ฝ่ายน่าฝ่ายใน ศก 128. กรุงเทพ : โรงพิมพ์สามมิตร, พ.ศ. 2452. 70 หน้า. หน้า 7.
7. ส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไปพระราชทาน
8. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2460/D/3071.PDF