พระยาศรีวิสารวาจา (เทียนเลี้ยง ฮุนตระกูล)

พันเอก (พิเศษ) พระยาศรีวิสารวาจา (นามเดิม เทียนเลี้ยง ฮุนตระกูล: 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2439 – 23 มีนาคม พ.ศ. 2511) อดีตองคมนตรี อดีตอธิการบดีคนแรกของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, อดีตปลัดทูลฉลอง และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ, อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เป็นหนึ่งในผู้ร่างกฎหมายที่จะนำมาใช้เป็นรัฐธรรมนูญถวายพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวร่วมกับเจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา) และนายเรมอนต์ บี สตีเวนส์ ซึ่งทรงมีกำหนดที่จะพระราชทานรัฐธรรมนูญในวันสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ 150 ปี ในวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2475

พันเอกพิเศษ พระยาศรีวิสารวาจา (เทียนเลี้ยง ฮุนตระกูล) ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม.
กรรมการองคมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 3 เมษายน พ.ศ. 2472 – 31 มีนาคม พ.ศ. 2476
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
องคมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 8 เมษายน พ.ศ. 2495 – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2501
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ดำรงตำแหน่ง 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2502 – 27 สิงหาคม พ.ศ. 2505
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
ดำรงตำแหน่ง 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 – 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476
นายกรัฐมนตรี	พระยามโนปกรณ์นิติธาดา
ก่อนหน้า	ตนเอง (ในฐานะเสนาบดี)
ถัดไป	พระยาอภิบาลราชไมตรี
ดำรงตำแหน่ง 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 – 8 เมษายน พ.ศ. 2491
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์
ก่อนหน้า	หลวงอรรถกิติกำจร
ถัดไป	หม่อมเจ้าปรีดิเทพย์พงษ์ เทวกุล
เสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศ
ดำรงตำแหน่ง 29 มิถุนายน – 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้า	พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศ์วโรทัย
ถัดไป	ตนเอง (ในฐานะรัฐมนตรี)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง
ดำรงตำแหน่ง 2 กุมภาพันธ์ – 24 มีนาคม พ.ศ. 2489
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์
ก่อนหน้า	ดิเรก ชัยนาม
ถัดไป	ปรีดี พนมยงค์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2439 ประเทศสยาม
เสียชีวิต	23 มีนาคม พ.ศ. 2511 (72 ปี) ประเทศไทย
คู่สมรส	คุณหญิงลิน ศรีวิสารวาจา

ประวัติ

พระยาศรีวิสารวาจา มีเชื้อสายจีนไหหลำ มีชื่อจีนว่า ฮุ่นเซ็กเตี่ยน เป็นบุตรคนที่ 7 ของนายอุ่นตุ้ยกับนางทองคำ ฮุนตระกูล

พระยาศรีวิสารวาจา จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาจากโรงเรียนอัสสัมชัญ และระดับอุดมศึกษา คณะนิติศาสตร์จากมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด บาร์ริสเตอร์มิดเดิลเทมเปิล ด้วยคะแนนเกียรตินิยมอันดับหนึ่ง ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งในสภากรรมการองคมนตรี ในรัชกาลที่ 7 และองคมนตรี ในรัชกาลที่ 9

สมรสกับคุณหญิงมากาเร็ต ลิน เซเวียร์ บุตรสาวของพระยาพิพัฒน์โกษา (เซเลสติโน ซาเวียร์)^[] ปลัดทูลฉลองกระทรวงการต่างประเทศในสมัยรัชกาลที่ 5 ทั้งสองมีบุตรธิดารวม 3 คน ได้แก่ นายกิตติรัต ศรีวิสารวาจา, ท่านผู้หญิงมนัสนิตย์ วณิกกุล และท่านผู้หญิงสาวิตรี ศรีวิสารวาจา

การทำงาน

พระยาศรีวิสารวาจา มีบทบาทในทางการเมืองเป็นสมาชิกและเป็น ส.ส. สังกัดพรรคประชาธิปัตย์ และเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ

บทบาทในทางวิชาการดำรงตำแหน่งเป็นอธิการบดีคนแรกของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2507

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พระยาศรีวิสารวาจา (เทียนเลี้ยง ฮุนตระกูล) ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งไทยและต่างประเทศ ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2500 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2498 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2496 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2511 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
• พ.ศ. 2473 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 4 (ป.ป.ร.4)
• พ.ศ. 2496 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1 (ภ.ป.ร.1)
• พ.ศ. 2503 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 9 (ร.จ.ท.9)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
• พ.ศ. 2500 – เหรียญงานฉลอง 25 พุทธศตวรรษ
• พ.ศ. ไม่ปรากฎ – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

•  อิตาลี :
  • พ.ศ. 2470 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญมอริซและลาซารัส ชั้นที่ 2
•  เบลเยียม :
  • พ.ศ. 2470 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎเบลเยียม ชั้นที่ 2
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์เลออปอล ชั้นที่ 1
•  ญี่ปุ่น :
  • พ.ศ. 2497 – เหรียญกิตติคุณสภากาชาด
•  บริเตนใหญ่ :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์รอยัลวิกตอเรียน ชั้นที่ 1
•  เยอรมนี :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องอิสริยาภรณ์คุณธรรมแห่งสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ชั้นที่ 1
•  โปรตุเกส :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องเสนาอิสริยาภรณ์แห่งพระคริสต์ ชั้นที่ 1
•  เดนมาร์ก :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์แดนเนอโบร ชั้นที่ 1
•  นอร์เวย์ :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญโอลาฟ ชั้นที่ 1
•  สวีเดน :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาวขั้วโลก ชั้นที่ 1
•  อิตาลี :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องอิสริยาภรณ์คุณธรรมแห่งสาธารณรัฐอิตาลี ชั้นที่ 1
•  นครรัฐวาติกัน :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญเกรกอรีมหาราช ชั้นที่ 1
•  ฝรั่งเศส :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นที่ 1
•  ลักเซมเบิร์ก :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎโอ๊ก ชั้นที่ 1
•  เนเธอร์แลนด์ :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ออเรนจ์-นัสเซา ชั้นที่ 1
•  สเปน :
  • พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อิซเบลลาชาวคาทอลิก ชั้นที่ 1
•  ไต้หวัน :
  • พ.ศ. 2511 – เครื่องอิสริยาภรณ์เมฆมงคล ชั้นที่ 1
•  ลาว :
  • พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว ชั้นที่ 1

อ้างอิง

1. ทันพงษ์ รัศนานันท์. ลุงคำตัน ชีวิต / อุดมการณ์ / ความหวัง. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์เพอร์เฟคท์ พริ้นติ้ง, พ.ศ. 2550. หน้า หน้าที่. ISBN  ข้อผิดพลาดพารามิเตอร์ใน {{}}: invalid character
2. ลูกหลานชาวจีนฮุ่นเซ็กเตี่ยน^[]
3. "พระยาศรีวิสารวาจา จบการศึกษา". จากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-09-24. สืบค้นเมื่อ 2008-09-24.
4. จีรวัฒน์ ครองแก้ว. องคมนตรี ศักดิ์ศรีแผ่นดิน. กรุงเทพ : มูลนิธิทรัพยากรมนุษย์ระหว่างประเทศ, พ.ศ. 2550. 269 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 
5. ปลัดทูลฉลองกระทรวงการต่างประเทศในสมัยรัชกาลที่ 5
6. สมโชติ อ๋องสกุล. "พันเอกพระยาศรีวิสารวาจา". ร่มพยอม. p. 8. สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2562. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |access-date= ((help))
7. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๑ ราย)
8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๔ ตอนที่ ๔๗ ง หน้า ๑๒๐๙, ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๐๐
9. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๒ ตอนที่ ๙๕ ง หน้า ๓๐๔๒, ๑๓ ธันวาคม ๒๔๙๘
10. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๐ ตอนที่ ๗๘ ง หน้า ๕๓๘๗, ๒๒ ธันวาคม ๒๔๙๖
11. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชการชายแดน, เล่ม ๘๕ ตอนที่ ๘๙ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒, ๓ ตุลาคม ๒๕๑๑
12. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญ, เล่ม ๔๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๓๔, ๙ พฤศจิกายน ๒๔๗๓
13. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๗๐ ตอนที่ ๑๐ ง หน้า ๕๓๐, ๓ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๖
14. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชรุจิ, เล่ม ๗๗ ตอนที่ ๒๒ ง หน้า ๙๓๗, ๒๒ มีนาคม ๒๕๐๓
15. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับตราต่างประเทศ, เล่ม ๔๔ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๑๐๓, ๑๐ กรกฎาคม ๒๔๗๐
16. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๔๔ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๒๔, ๑๘ ธันวาคม ๒๔๗๐
17. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๗๙ ตอนที่ ๙๕ ง หน้า ๒๒๕๐, ๒๓ ตุลาคม ๒๕๐๕
18. ราชกิจจุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๗๑ ตอนที่ ๖๓ ง หน้า ๒๑๗๙, ๕ ตุลาคม ๒๔๙๗
19. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๗๙ ตอนที่ ๙๕ ง หน้า ๒๒๔๙, ๒๓ ตุลาคม ๒๕๐๕
20. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๘๕ ตอนที่ ๑๗ ง หน้า ๖๐๒, ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๑

• สำนักนายกรัฐมนตรี, ศรีวิสารวาจา, พระนคร : โรงพิมพ์สำนักทำเนียบนายกรัฐมนตรี, 2511. [นายกรัฐมนตรี พิมพ์เป็นบรรณาการ เนื่องในงานพระราชทานเพลิงศพ พันเอก พระยาศรีวิสารวาจา]

ก่อนหน้า		พระยาศรีวิสารวาจา (เทียนเลี้ยง ฮุนตระกูล)		ถัดไป
ก่อนสมัยที่ 2 สุนทร หงส์ลดารมภ์		อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (สมัยที่ 1 21 เม.ย. พ.ศ. 2507 — 1 มิ.ย. พ.ศ. 2509 สมัยที่ 2 10 ก.พ. พ.ศ. 2511 — 23 มี.ค. พ.ศ. 2511)		หลังสมัยที่ 1 สุนทร หงส์ลดารมภ์ หลังสมัยที่ 2 ประเสริฐ รุจิรวงศ์