กินี-บิสเซา (อังกฤษ: Guinea-Bissau) หรือ กีแน-บีเซา (โปรตุเกส: Guiné-Bissau, ออกเสียง: [ɡiˈnɛ βiˈsaw]; : 𞤘𞤭𞤲𞤫 𞤄𞤭𞤧𞤢𞥄𞤱𞤮 Gine-Bisaawo; : ߖߌߣߍ ߺ ߓߌߛߊߥߏ߫ Gine-Bisawo) มีชื่อทางการว่า สาธารณรัฐกินี-บิสเซา (อังกฤษ: Republic of Guinea-Bissau) หรือ สาธารณรัฐกีแน-บีเซา (โปรตุเกส: República da Guiné-Bissau) เป็นประเทศอยู่ในแอฟริกาตะวันตก เมืองหลวงชื่อว่าบิสเซา มีเนื้อที่โดยประมาณ 36,125 ตารางกิโลเมตร (13,948 ตารางไมล์) กับประชากรโดยประมาณ 1,815,698 มีพรมแดนทิศเหนือติดกับเซเนกัล ทิศตะวันออกและทิศใต้ติดกับกินี ทิศตะวันตกติดกับมหาสมุทรแอตแลนติก กินี-บิสเซายังมีเกาะเล็ก ๆ นอกแผ่นดินใหญ่อีกประมาณ 25 เกาะอีกด้วย
สาธารณรัฐกินี-บิสเซา República da Guiné-Bissau (โปรตุเกส) | |
---|---|
ตราแผ่นดิน | |
ที่ตั้งของ ประเทศกินี-บิสเซา (น้ำเงินเข้ม) – ในแอฟริกา (น้ำเงินอ่อน & เทาเข้ม) | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | บิสเซา 11°52′N 15°36′W / 11.867°N 15.600°W |
ภาษาราชการ | โปรตุเกส |
ภาษาพูด | |
กลุ่มชาติพันธุ์ |
|
ศาสนา | |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐกึ่งประธานาธิบดี |
• | |
• | |
สภานิติบัญญัติ | |
จากโปรตุเกส | |
• ประกาศ | 24 กันยายน ค.ศ. 1973 |
• ได้รับการยอมรับ | 10 กันยายน ค.ศ. 1974 |
พื้นที่ | |
• รวม | 36,125 ตารางกิโลเมตร (13,948 ตารางไมล์) (อันดับที่ 134) |
22.4 | |
ประชากร | |
• พ.ศ. 2560 ประมาณ | 1,726,000 (อันดับที่ 148) |
46.9 ต่อตารางกิโลเมตร (121.5 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 154) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 2018 (ประมาณ) |
• รวม | 3.391 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ |
• ต่อหัว | 1,951 ดอลลาร์สหรัฐ |
จีดีพี (ราคาตลาด) | 2018 (ประมาณ) |
• รวม | 1.480 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ |
• ต่อหัว | 851 ดอลลาร์สหรัฐ |
จีนี (2010) | 50.7 สูง |
เอชดีไอ (2019) | 0.480 ต่ำ · อันดับที่ 175 |
สกุลเงิน | (XOF) |
เขตเวลา | UTC (เวลามาตรฐานกรีนิช) |
ขับรถด้าน | ขวา |
รหัสโทรศัพท์ | |
รหัส ISO 3166 | |
โดเมนบนสุด | .gw |
ประวัติศาสตร์
กินี-บิสเซาเคยเป็นอาณานิคมของโปรตุเกสอยู่นานถึง 5 ศตวรรษ จากนั้นความตื่นตัวทางการเมืองเพื่อเรียกร้องเอกราชคืนจากโปรตุเกสได้เริ่มต้นมาตั้งแต่ พ.ศ. 2499 โดยกลุ่ม African Party for the Independence of Guinea-Bissau and the Islands of Cape Verde (PAIGC) โดยมีนายอามิลการ์ กาบราล เป็นผู้นำชักชวนให้ประชาชนต่อต้านการปกครองและเรียกร้องเอกราชคืนจากโปรตุเกสตั้งแต่ปี พ.ศ. 2506 จนได้รับเอกราชเมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2517 โดยมีนายลูอีซ กาบราล พี่ชายของนายอามิลการ์เป็นประธานาธิบดีคนแรก และกลุ่ม PAIGC ได้กลายเป็นพรรคการเมืองที่ถูกต้องตามกฎหมาย และมีการจัดตั้งสภาประชาชน และสภาคณะปฏิวัติประกอบด้วยสมาชิก 11 คน ทำหน้าที่ปกครองประเทศภายใต้รัฐธรรมนูญ
อ้างอิง
- "Guinea Bissau". The World Factbook. Central Intelligence Agency. สืบค้นเมื่อ 14 June 2021.
- "Guinea-Bissau". International Monetary Fund. จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 November 2018. สืบค้นเมื่อ 18 October 2018.
- "Gini Index coefficient". CIA World Factbook. สืบค้นเมื่อ 20 August 2021.
- Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN . สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
- "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.
- "การประเมินประชากรโลก พ.ศ. 2560". ESA.UN.org (custom data acquired via website). , Population Division. สืบค้นเมื่อ 10 September 2017.
- "Overview". World Bank (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 26 January 2021.
บทความนี้รวมเอาจากเดอะเวิลด์แฟกต์บุ๊ก
อ่านเพิ่ม
- Abdel Malek, K.,"Le processus d'accès à l'indépendance de la Guinée-Bissau", In : Bulletin de l'Association des Anciens Elèves de l'Institut National de Langues et de Cultures Orientales, N°1, Avril 1998. – pp. 53–60
- Forrest, Joshua B., Lineages of State Fragility. Rural Civil Society in Guinea-Bissau (Ohio University Press/James Currey Ltd., 2003)
- Galli, Rosemary E, Guinea Bissau: Politics, Economics and Society, (Pinter Pub Ltd., 1987)
- Lobban Jr., Richard Andrew and Mendy, Peter Karibe, Historical Dictionary of the Republic of Guinea-Bissau, third edition (Scarecrow Press, 1997)
- Vigh, Henrik, Navigating Terrains of War: Youth And Soldiering in Guinea-Bissau, (Berghahn Books, 2006)
แหล่งข้อมูลอื่น
- Link collection related to Guinea-Bissau on bolama.net 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Country Profile จาก BBC News
- Guinea-Bissau. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
- จาก UCB Libraries GovPubs
- Guinea-Bissau at Encyclopædia Britannica
- ประเทศกินี-บิสเซา ที่เว็บไซต์ Curlie
- Wikimedia Atlas of Guinea-Bissau
- Key Development Forecasts for Guinea-Bissau from
รัฐบาล
- เว็บไซต์ทางการ
- Guinea-Bissau: Prime Minister’s fate unknown after apparent military coup – West Africa – Portuguese American Journal
- Guinea-Bissau Holds First Post-Coup Election
การค้า
- Guinea-Bissau 2005 Summary Trade Statistics
สื่อข่าว
- news headline links from
การท่องเที่ยว
- คู่มือการท่องเที่ยว ประเทศกินี-บิสเซา จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
- Guinea-Bissau Turismo – RIOS AND LAGOONS
สุขภาพ
- The State of the World's Midwifery – Guinea-Bissau Country Profile
ข้อมูล GIS
- Master Thesis 2015-08-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน about the developing Geographical Information for Guinea-Bissau 2015-08-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
kini bisesa xngkvs Guinea Bissau hrux kiaen biesa oprtueks Guine Bissau xxkesiyng ɡiˈnɛ biˈsaw Gine Bisaawo ߖߌߣߍ ߺ ߓߌߛߊߥߏ Gine Bisawo michuxthangkarwa satharnrthkini bisesa xngkvs Republic of Guinea Bissau hrux satharnrthkiaen biesa oprtueks Republica da Guine Bissau epnpraethsxyuinaexfrikatawntk emuxnghlwngchuxwabisesa mienuxthiodypraman 36 125 tarangkiolemtr 13 948 tarangiml kbprachakrodypraman 1 815 698 miphrmaednthisehnuxtidkbesenkl thistawnxxkaelathisittidkbkini thistawntktidkbmhasmuthraextaelntik kini bisesayngmiekaaelk nxkaephndinihyxikpraman 25 ekaaxikdwysatharnrthkini bisesa Republica da Guine Bissau oprtueks thngchati traaephndinkhakhwy exkphaph kartxsu khwamkawhna oprtueks Unidade Luta Progresso ephlngchati exchtaaexxanxsapatriyaibxamada thitngkhxng praethskini bisesa naenginekhm inaexfrika naenginxxn amp ethaekhm inshphaphaexfrika naenginxxn emuxnghlwng aelaemuxngihysudbisesa 11 52 N 15 36 W 11 867 N 15 600 W 11 867 15 600phasarachkaroprtueksphasaphudList xngkvsxahrbklumchatiphnthu28 5 22 5 14 7 9 1 8 3 3 5 3 1 2 1 pt 1 7 pt 1 4 1 0 9 0 5 0 4 2 2 sasna45 1 xislam22 1 khrist15 9 imrabu14 9 khwamechuxphunemuxng2 immikarpkkhrxngrthediyw satharnrthkungprathanathibdi sphanitibyyticakoprtueks prakas24 knyayn kh s 1973 idrbkaryxmrb10 knyayn kh s 1974phunthi rwm36 125 tarangkiolemtr 13 948 tarangiml xndbthi 134 aehlngna 22 4prachakr ph s 2560 praman1 726 000 xndbthi 148 khwamhnaaenn46 9 txtarangkiolemtr 121 5 txtarangiml xndbthi 154 cidiphi xanacsux 2018 praman rwm3 391 phnlandxllarshrth txhw1 951 dxllarshrthcidiphi rakhatlad 2018 praman rwm1 480 phnlandxllarshrth txhw851 dxllarshrthcini 2010 50 7 sungexchdiix 2019 0 480 ta xndbthi 175skulengin XOF ekhtewlaUTC ewlamatrthankrinich khbrthdankhwarhsothrsphthrhs ISO 3166odemnbnsud gwprawtisastrkini bisesaekhyepnxananikhmkhxngoprtueksxyunanthung 5 stwrrs caknnkhwamtuntwthangkaremuxngephuxeriykrxngexkrachkhuncakoprtueksiderimtnmatngaet ph s 2499 odyklum African Party for the Independence of Guinea Bissau and the Islands of Cape Verde PAIGC odyminayxamilkar kabral epnphunachkchwnihprachachntxtankarpkkhrxngaelaeriykrxngexkrachkhuncakoprtuekstngaetpi ph s 2506 cnidrbexkrachemuxwnthi 24 knyayn ph s 2517 odyminayluxis kabral phichaykhxngnayxamilkarepnprathanathibdikhnaerk aelaklum PAIGC idklayepnphrrkhkaremuxngthithuktxngtamkdhmay aelamikarcdtngsphaprachachn aelasphakhnaptiwtiprakxbdwysmachik 11 khn thahnathipkkhrxngpraethsphayitrththrrmnuyxangxing Guinea Bissau The World Factbook Central Intelligence Agency subkhnemux 14 June 2021 Guinea Bissau International Monetary Fund cakaehlngedimemux 11 November 2018 subkhnemux 18 October 2018 Gini Index coefficient CIA World Factbook subkhnemux 20 August 2021 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 December 2020 pp 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 subkhnemux 16 December 2020 prakassanknganrachbnthityspha eruxng kahndchuxpraeths dinaedn ekhtkarpkkhrxng aelaemuxnghlwng PDF rachkiccanuebksa 139 phiess 205 ng 1 knyayn 2565 karpraeminprachakrolk ph s 2560 ESA UN org custom data acquired via website Population Division subkhnemux 10 September 2017 Overview World Bank phasaxngkvs subkhnemux 26 January 2021 bthkhwamnirwmexacakedxaewildaefktbukxanephimAbdel Malek K Le processus d acces a l independance de la Guinee Bissau In Bulletin de l Association des Anciens Eleves de l Institut National de Langues et de Cultures Orientales N 1 Avril 1998 pp 53 60 Forrest Joshua B Lineages of State Fragility Rural Civil Society in Guinea Bissau Ohio University Press James Currey Ltd 2003 Galli Rosemary E Guinea Bissau Politics Economics and Society Pinter Pub Ltd 1987 Lobban Jr Richard Andrew and Mendy Peter Karibe Historical Dictionary of the Republic of Guinea Bissau third edition Scarecrow Press 1997 Vigh Henrik Navigating Terrains of War Youth And Soldiering in Guinea Bissau Berghahn Books 2006 aehlngkhxmulxunpraethskini bisesa thiokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy hakhwamhmaycakwikiphcnanukrmphaphaelasuxcakkhxmmxnsenuxhakhawcakwikikhawkhakhmcakwikikhakhmkhxmultnchbbcakwikisxrshnngsuxcakwikitarakhxmulkaredinthangcakwikithxngethiyw Link collection related to Guinea Bissau on bolama net 2016 03 04 thi ewyaebkaemchchin Country Profile cak BBC News Guinea Bissau The World Factbook Central Intelligence Agency cak UCB Libraries GovPubs Guinea Bissau at Encyclopaedia Britannica praethskini bisesa thiewbist Curlie Wikimedia Atlas of Guinea Bissau Key Development Forecasts for Guinea Bissau from rthbal ewbistthangkar Guinea Bissau Prime Minister s fate unknown after apparent military coup West Africa Portuguese American Journal Guinea Bissau Holds First Post Coup Election karkha Guinea Bissau 2005 Summary Trade Statistics suxkhaw news headline links from karthxngethiyw khumuxkarthxngethiyw praethskini bisesa cakwikithxngethiyw inphasaxngkvs Guinea Bissau Turismo RIOS AND LAGOONS sukhphaph The State of the World s Midwifery Guinea Bissau Country Profile khxmul GIS Master Thesis 2015 08 04 thi ewyaebkaemchchin about the developing Geographical Information for Guinea Bissau 2015 08 02 thi ewyaebkaemchchin 12 N 15 W 12 N 15 W 12 15 bthkhwampraeths dinaedn hruxekhtkarpkkhrxngniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk