ปฏิทินอาร์มีเนีย

ปฏิทินอาร์มีเนีย (อังกฤษ: Armenian calendar) เป็นปฏิทินดั้งเดิมของอาร์มีเนียที่เคยมีการใช้งานในช่วงสมัยกลาง

ปฏิทินอาร์มีเนียอิงตามความยาวของปีคงที่ 365 วัน เนื่องจากมี 365.25 วัน ไม่ใช่ 365 วัน ทำให้ทั้งและปฏิทินจูเลียนเลื่อนช้า ๆ ทุกปี โดยจะเลื่อนไปหนึ่งปีจูเลียนทุก ๆ 1,461 ปี ดังนั้น ปีอาร์มีเนียที่ 1461 (ค.ศ. 2011 ทั้งแบบกริกอเรียนและจูเลียน) เป็นปีที่ครบวงจรหนึ่งรอบ และปฏิทินอาร์มีเนียจึงล่าช้าไปหนึ่งปี

ใน ค.ศ. 352 รวบรวมตารางนี้ให้แก่ชาวอาร์มีเนียเพื่อระบุวันทำพิธีทางศาสนา เมื่อตารางหมดลงในวันที่ 11 กรกฎาคม ค.ศ. 552 (ปฏิทินจูเลียน) จึงมีการใช้งานปฏิทินอาร์มีเนียขึ้น ทำให้ปีที่ 1 ของปฏิทินนี้เริ่มต้นในวันที่ 11 กรกฎาคม ค.ศ. 552 ตามปฏิทินจูเลียน ปีอาร์มีเนียที่ 1462 (ปีแรกของวงจรที่สอง) เริ่มขึ้นในวันที่ 11 กรกฎาคม ค.ศ. 2012 ตามปฏิทินจูเลียน (24 กรกฎาคม ค.ศ. 2012 ตามปฏิทินกริกอเรียน)

การนิพจน์เชิงวิเคราะห์ของวันที่อาร์มีเนียมีทั้งชื่อวันในสัปดาห์แบบเก่า ชื่อแบบคริสเตียนของวันในสัปดาห์ วันในเดือน วัน/เดือน/ปี หลัง ค.ศ. 552 และพิธีกรรมทางศาสนา

ปฏิทินอาร์มีเนียแบ่งออกเป็น 12 เดือน แต่ละเดือนมี 30 วัน กับห้าวัน (เพิ่มวัน) ที่มีชื่อว่า aweleacʿ ("ฟุ่มเฟือย") ตัวเลขปีมักเขียนด้วย ซึ่งเป็นตัวอักษรจากชุดตัวอักษรอาร์มีเนียนำหน้าอักษรย่อ ԹՎ คือ t’vin หมายถึง "ในปี" เช่น ԹՎ ՌՆԾԵ หมายถึง "ปี 1455"

เดือน

ชื่อเดือนในปฏิทินแสดงอิทธิพลของ และในภาษากลุ่มคอเคซัสใต้สองเดือน (เดือนที่ 2 และ 3) มีระบบทับศัพท์ชื่อภาษาอาร์มีเนียต่าง ตารางข้างล่างทับศัพท์ตามระบบ:

เดือน

#	ภาษาอาร์มีเนีย		ความหมาย	ศัพทมูลวิทยา/หมายเหตุ
1	նաւասարդ	nawasard	ปีใหม่	อเวสตะ: *nava sarəδa
2	հոռի	hoṙi	สอง	จากจอร์เจีย ორი (ori) หมายถึง "สอง"
3	սահմի	sahmi	สาม	จากจอร์เจีย სამი (sami) หมายถึง "สาม"
4	տրէ	trē		โซโรอัสเตอร์
5	քաղոց	kʿałocʿ	เดือนแห่งพืชผล	จากอาร์มีเนียเก่า քաղեմ (kʿałem) หมายถึง "เพื่อรวบรวม" จาก *kʷl̥-
6	արաց	aracʿ	เวลาเก็บเกี่ยว	จากอาร์มีเนียเก่า արաց(aracʿ), หมายถึงเวลาเก็บเกี่ยว, การเก็บเกี่ยวองุ่น/ผลไม้
7	մեհեկան	mehekan	เทศกาลมิถรา	*mihrakān-; โซโรอัสเตอร์
8	արեգ	areg	เดือนดวงอาทิตย์	จากอาร์มีเนียเก่า արեւ (arew) หมายถึง "ดวงอาทิตย์" จาก PIE *h₂rew-i- ซึ่งมีความหมายเดียวกัน
9	ահեկան	ahekan	เทศกาลไฟ	อิเรเนียน *āhrakān-; โซโรอัสเตอร์ Ātarō
10	մարերի	mareri	กลางปี	อเวสตะ maiδyaīrya; โซโรอัสเตอร์ Dīn
11	մարգաց	margacʿ
12	հրոտից	hroticʿ		เปอร์เซียกลาง *fravartakān; โซโรอัสเตอร์ Spendarmat̰
13	աւելեաց	aweleacʿ	ซ้ำซาก, ฟุ่มเฟือย	การเพิ่มวัน

วันในเดือน

วันในเดือน

#	ชื่อ	ภาษาอาร์มีเนีย	ความหมาย
1	Areg	Արէկ	ดวงอาทิตย์
2	Hrand	Հրանդ	ดินที่ผสมกับไฟ
3	Aram	Արամ
4	Margar	Մարգար	ศาสดา
5	Ahrank’	Ահրանկ	เผาครึ่งหนึ่ง
6	Mazdeł
7	Astłik	Աստղիկ
8	Mihr	Միհր
9	Jopaber		วุ่นวาย
10	Murç	Մուրց	ชัยชนะ
11	Erezhan		ฤๅษี
12	Ani	Անի	ชื่อเมือง
13	Parkhar
14	Vanat	Վանատ	เจ้าภาพ เจ้าอาวาสวัด
15	Aramazd	Արամազդ
16	Mani	Մանի	จุดเริ่มต้น
17	Asak	Ասակ	ไร้จุดเริ่มต้น
18	Masis	Մասիս	เขาอารารัต
19	Anahit	Անահիտ	(เทพีอาร์มีเนีย)
20	Aragats	Արագած
21	Gorgor		ชื่อภูเขา
22	Kordvik		จังหวัดที่ 6 ใน
23	Tsmak	Ծմակ	ลมตะวันออก
24	Lusnak	Լուսնակ	ดวงจันทร์ครึ่งดวง
25	Tsrōn		การกระจายตัว
26	Npat	Նպատ
27		Վահագն	โซโรอัสเตอร์ Vahrām; อเวสตะ , ชื่อวันที่ 20
28	Sim	Սիմ	ภูเขา
29	Varag	Վարագ	ชื่อภูเขา
30	Gišeravar		ดาวประจำเมือง

อ้างอิง

1. Tumanian, B. (1973). History of Chronology.
2. Armenian calendar for 2021
3. L. H. Gray, "On Certain Persian and Armenian Month- Names as Influenced by the Avesta Calendar," JAOS 28 (1907), 339.
4. "արաց - Wiktionary". en.wiktionary.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-10-31.
5. "Hin Haykakan Tomar". haytomar.com.

แหล่งข้อมูลอื่น

• The Haik calendar (Origin of the Armenian calendar).
• Armenian/Gregorian date converter

บรรณานุกรม

• V. Bănăţeanu, “Le calendrier arménien et les anciens noms des mois”, in: Studia et Acta Orientalia 10, 1980, pp. 33–46
• , Recherches sur la chronologie arménienne technique et historique (1859), 2001 reprint ISBN .
• Jost Gippert, Old Armenian and Caucasian Calendar Systems in The Annual of The Society for The Study of Caucasia", 1, 1989, 3-12.[1]Jost Gippert: Old Armenian and Caucasian Calendar Systems [I: Frame]
• , On Certain Persian and Armenian Month-Names as Influenced by the Avesta Calendar, Journal of the American Oriental Society (1907)
• P'. Ingoroq'va, “Jvel-kartuli c'armartuli k'alendari” (“The Old Georgian pagan calendar”), in: Sakartvelos muzeumis moambe (“Messenger of the Museum of Georgia”), 6, 1929–30, pp. 373–446 and 7, 1931–32, pp. 260–336
• K'. K'ek'elije, “Jveli kartuli c'elic'adi” (“The Old Georgian year”), in: St'alinis saxelobis Tbilisis Saxelmc'ipo Universit'et'is šromebi (“Working papers of the Tbilisi State University by the name of Stalin”) 18, 1941, reprinted in the author's “Et'iudebi jveli kartuli lit'erat'uris ist'oriidan” (“Studies in the history of Old Georgian literature”) 1, 1956, pp. 99–124.