บทความนี้ยังต้องการเพิ่มเพื่อ |
ไทดำ หรือ ไทยทรงดำ เป็นกลุ่มชาวไทกลุ่มหนึ่ง ที่มีถิ่นฐานดั้งเดิมอยู่ในเขตสิบสองจุไทเดิม หรือบริเวณลุ่มแม่น้ำดำและแม่น้ำแดงในเวียดนามตอนเหนือ ซึ่งเป็นถิ่นที่อยู่ดั้งเดิมของชาวไทดำและ ชาวไทขาว ปัจจุบันสิบสองจุไทคือจังหวัดเดียนเบียนฟูของเวียดนาม มีเขตติดต่อกับประเทศลาวคือแขวงพงสาลี
ꪼꪕ ꪒꪾ | |
---|---|
ประชากรทั้งหมด | |
1,040,549 คน (ค.ศ.1999). [] | |
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
จีน, ลาว, ไทย, เวียดนาม | |
ภาษา | |
ไทดำ, เวียดนาม, ลาว, อีสาน, ไทย, จีน | |
ศาสนา | |
ศาสนาผี, ศาสนาคริสต์, พุทธเถรวาท |
ปัจจุบันชื่อที่ชาวพื้นเมืองใช้เรียกตนเองที่จังหวัดเดี่ยนเบียนคือ "ไตดำ" (ꪼꪕꪒꪾ)
ในสมัยที่ฝรั่งเศสเข้ามาปกครองเวียดนามและลาว พวกเขาได้เรียกชนเผ่าที่อยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำดำว่า ไทดำ ที่เรียกว่าไทดำไม่ใช่ว่าพวกเขาอาศัยอยู่ในบริเวณลุ่มน้ำดำ แต่เพราะว่ากลุ่มชนเผ่าไทดังกล่าว นิยมสวมเสื้อผ้าสีดำอันเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งย้อมด้วยต้นห้อมหรือต้นคราม การที่เรียกว่า "ลาวโซ่ง" จริง ๆ แล้วชนชาติพันธุ์ไม่ได้เป็นลาว เหตุที่เรียกเช่นนี้เป็นเพราะว่ามีการอพยพผ่านดินแดนลาวลงมายังสยาม การเรียกว่า "ชาวโซ่ง" หรือ "ชาวไทยทรงดำ" จะถูกต้องกว่า เหมือนที่มีการเรียกคนกลุ่มนี้ในจังหวัดเพชรบุรีว่า "โซ่ง" หรือ "ไทยทรงดำ"
ประวัติการอพยพ
ในปี พ.ศ. 2438 และ ปี พ.ศ. 2439 ได้เกิดการอพยพครั้งใหญ่ของชาวไทขึ้น สาเหตุก็มาจากศึกสงครามแย่งชิงอำนาจกัน ระหว่างบรรดาหัวหน้าของไทดำกลุ่มต่าง ๆ ในแคว้นสิบสองจุไท จึงได้อพยพเข้ามาในประเทศลาว และในภาคอีสานของประเทศไทย
- ในประเทศลาว ชาวไทดำส่วนมากได้ตั้งถิ่นฐานใน แขวงหลวงน้ำทา, แขวงบ่อแก้ว, แขวงอุดมไซ และส่วนน้อยในทุกแขวงของประเทศลาว ปัจจุบันยังคงเรียกตนเองว่าคนไทดำเหมือนเดิม
- ในประเทศไทย จะอพยพเข้ามาอยู่ที่อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย ซึ่งมีการอพยพเข้าออกย้ายกลับไปกลับมาระหว่างในลาวกับฝั่งไทยหลายครั้ง สุดท้ายก็ตั้งถิ่นฐานถาวรที่อำเภอเชียงคาน
ในช่วงระหว่าง ปี พ.ศ. 2496 จนถึงปี พ.ศ. 2497 ได้เกิดสงครามในเมืองเดียนเบียนฟู ซึ่งเป็นหนึ่งในเมืองของแคว้นสิบสองจุไทเดิม ชาวไทดำจึงได้อพยพหลบหนีการเกณฑ์ทหารของฝรั่งเศสเข้ามาในประเทศลาวและไทยอีกระลอกหนึ่ง
ชาวไทดำในประเทศไทย
ในประเทศไทยนอกจากภาคอีสานและภาคเหนือที่มีชาวไทดำได้อพยพเข้าไปแล้ว ชาวไทดำได้อพยพเข้ามาในภาคกลางด้วย โดยคนไทยเรียกชาวไทดำว่า ลาวโซ่ง โซ่งนั้นมีการสันนิษฐานว่า น่าจะมาจากคำว่า ซ่วง หรือ ซ่ง ซึ่งเป็นภาษาไทดำแปลว่า กางเกง และที่เรียกว่า ทรงดำ หรือ ซ่งดำ เพราะชาวไทดำสวมกางเกงสีดำเป็นเอกลักษณ์
- ในสมัยกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ครั้นพระองค์ทรงไปตีกรุงเวียงจันทน์ ในปี พ.ศ. 2322 พระองค์ทรงได้กวาดต้อนชาวไทดำที่อพยพมาจากสิบสองจุไท ส่งไปตั้งถิ่นฐานที่เมืองเพชรบุรี ดังได้กล่าวไว้ในประวัติชาติไทยว่า "แล้วปีรุ่งขึ้นโปรดเกล้าฯ ให้ยกกองทัพไปตีเมืองหลวงพระบาง ไปตีเมืองทัน เมืองม่วย เมืองทั้ง 2 นี้เป็นเมืองของไทซ่งดำ ตั้งอยู่ในเขตแดนญวนเหนือ แล้วพาครัวลาวเวียง ไทดำ ลงมากรุงธนบุรีในเดือนยี่ ไทซ่งดำให้ไปอยู่เพชรบุรี"
- ในสมัยรัชกาลที่ 1 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ปี พ.ศ. 2335 ได้รวบรวมครอบครัวไทดำ ลาวพวน ลาวเวียง มายังประเทศไทยอีกครั้งหนึ่ง สาเหตุที่เมืองแถง เมืองพวน แข็งข้อต่อเมืองเวียงจันทน์ เจ้าเมืองเวียงจันทน์ยกกองทัพไปตีได้ ลาวโซ่ง, ลาวพวน, ลาวเวียง ลงมาถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ ที่กรุงเทพฯ ราว 4,000 ครอบครัวเศษ หลังจากนั้นรัชกาลที่ 1 ทรงโปรดเกล้าให้ชาวลาวเวียงไปอยู่ที่ จังหวัดสระบุรี ลาวพวนไปอยู่ที่จังหวัดสุพรรณบุรี และไทดำมาอยู่ที่หมู่บ้านหนองเลา หรือ หนองลาว (หนองปรง) ตำบลหนองปรง อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี
- ในสมัยรัชกาลที่ 3 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
- เจ้าอนุวงศ์แห่งลาวเวียงจันทน์ ทรงไปตีเมืองของชาวไทดำแล้วกวาดต้อนลงมายังกรุงเทพฯ แล้วทูลขอแลกชาวไทดำกับชาวลาวเวียงจันทน์ที่ถูกกวาดต้อนลงมาในสมัยกรุงธนบุรี ให้กลับขึ้นไปนครเวียงจันททน์ และทูลขอให้อาณาจักรลาวเวียงจันทน์เป็นเอกราชไม่ขึ้นตรงกับกรุงเทพฯ แต่รัชกาลที่3ทรงไม่อนุญาต เพราะหากทรงยอมก็จะมีคนกลุ่มอื่นที่ไทยกวาดต้อนมพากันกำเริบเอาอย่างบ้าง เมื่อไม่พระราชทานตามประสงค์เจ้าอนุวงศ์รู้สึกอัปยศจึงกลับขึ้นไปเวียงจันทน์ก็ตั้งต้นคิดกบฏ
- ปี พ.ศ. 2369 - พ.ศ. 2371 เจ้าอนุวงศ์ได้ก่อกบฏกับสยาม กองทัพสยามได้ขึ้นไปปราบกบฏที่เวียงจันทน์ และได้นำครอบครัวชาวไทดำเข้ามาอยู่ในสยามอีก ดังบันทึกของจอมพลเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรีกล่าวไว้เมื่อคราวเป็นแม่ทัพไปปราบฮ่อในสมัยรัชกาลที่ 5 พ.ศ. 2430 ไว้ว่า “พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาธรรมาฯ ยกกองทัพขึ้นมาเมืองถึงเมืองแถง จัดราชการเรียบร้อยแล้วได้เอาครัวเมืองแถงและสิบสองจุไทซึ่งเป็นไทดำลงมากรุงเทพฯ เป็นอันมาก เพราะขืนไว้จะเกิดการยุ่งยากแก่ทางราชการขึ้นอีกครั้ง แล้วพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเกล้าฯ ให้พวกไทดำเหล่านั้น ไปตั้งภูมิลำเนาอยู่ ณ เมืองเพชรบุรี จนได้ชื่อว่าลาวซ่ง" จากหลักฐานการอพยพเข้ามาในไทยทั้งสองครั้ง แสดงให้เห็นว่าไทดำหรือไทยทรงดำ มาตั้งถิ่นฐานที่จังหวัดเพชรบุรี เป็นแห่งแรกและจากคำบอกเล่าจากชาวไทยทรงดำเอง ก็บรรยายว่า เดินอพยพมาจากถิ่นฐานเดิมโดยทางเรือ มาตั้งถิ่นฐานที่ตำบลท่าแร้ง อำเภอบ้านแหลม ซึ่งเป็นบ้านชายทะเล ชาวไทยทรงดำไม่ชอบภูมิประเทศแถบนั้น จึงได้ย้ายถิ่นฐานมาเรื่อย ๆ จนถึงแถบอำเภอเขาย้อย ซึ่งมีภูมิประเทศเป็นป่าเขาเหมือนกับถิ่นฐานเดิมจึงได้ตั้งบ้านเรือนอยู่อย่างหนาแน่น ต่อมาชาวไทยทรงดำก็ได้ย้ายถิ่นฐานไปทำมาหากินในที่อื่นๆ เช่น นครปฐม ราชบุรี สุพรรณบุรี พิจิตร พิษณุโลก ชุมพร และสุราษฎร์ธานี แต่ชาวไทยทรงดำในจังหวัดต่าง ๆ เหล่านั้นจะบอกที่มาเป็นแหล่งเดียวกันว่า มาจากจังหวัดเพชรบุรี
- ปี พ.ศ. 2376 - พ.ศ. 2378 เกิดศึกกับญวน คือหัวพันห้าทั้งหก เมืองพวน เมื่อกองทัพสยามชนะจึงเทครัวชาวพวนและชาวไทดำลงมายังกรุงเทพฯ
- ปี พ.ศ. 2379 - พ.ศ. 2381 จากเอกสารพงศาวดารเมืองหลวงพระบาง หลังเจ้าอนุวงศ์สวรรคต ราชวงศ์ลาวเวียงจันทน์ล่มสลาย หัวเมืองลาวหลวงพระบางจึงขึ้นตรงต่อสยาม อุปราชเมืองหลวงพระบางยกทัพไปตีเมืองของชาวไทดำ แล้วกวาดต้อนชาวไทดำเป็นเครื่องบรรณาการลงมาถวายยังกรุงเทพฯ
- ในสมัยรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว การปราบพวกจีนฮ่อในดินแดนลาว ทรงโปรดให้เทครัวชาวไทดำลงมายังสยาม เนื่องจากเกิดกบฏฮ่อรุนรานหลายครั้ง พวกฮ่อได้เผาบ้านเมืองชาวไทดำในสิบสองจุไท เมืองแถง และหัวเมืองลาวหลายเมืองเพื่อปล้นทรัพย์ ชาวไทดำได้อพยพหนีมายังหลวงพระบางและเวียงจันทน์ ครั้งยกทัพไปปรากบฏจีนฮ่อจึงทรงโปรดให้ชาวไทดำตามลงมาสร้างบ้านเรือนในสยามได้ นับเป็นรุ่นสุดท้ายที่ชาวไทดำเทครัวลงมายังสยาม
วัฒนธรรม
การแต่งกายของสตรี ผู้หญิงที่แต่งงานแล้วจะมวยผมปั้นเกล้ายกสูงขึ้นไว้บนกลางศีรษะ เสื้อใส่แขนทรงกระบอกสีดำ คอเสื้อมนกลม และนุ่งซิ่นสีดำยาว หรือไม่ก็ลายซิ่นแบบลายแตงโม จะมีผ้าเปียวโพกคลุมไว้ที่ศีรษะกรณีที่ออกไปทำไร่ทำนาหรือออกไปข้างนอก
ภาษาที่ใช้คือภาษาไทดำ ซึ่งมีตัวอักษรเป็นของตัวเอง
พิธีกรรมของชาวไทดำ
- เสนเฮือน (ꪹꪎꪸꪙꪹꪭꪙ) คือ พิธีกรรมการทำบุญบ้าน
- เสนบ้าน (ꪹꪎꪸꪙꪚ꫁ꪱꪙ) คือ พิธีกรรมการทำบุญประจำปีของหมู่บ้าน
- เสนเมือง (ꪹꪎꪸꪙꪹꪣꪉ) คือ พิธีกรรมการทำบุญประจำปีของเมือง
- เสนเคาะ (ꪹꪎꪸꪙꪅꪮꪀ) คือ พิธีกรรมสะเดาะห์เคราะห์
- เสนมด (ꪹꪎꪸꪙꪶꪣꪒ) คือ พิธีกรรมการเลี้ยงผีมดผีมนต์
- เสนขึ้นเสื้อ (ꪹꪎꪸꪙꪄꪳ꫁ꪙꪹꪎ꫁) คือ พิธีกรรมบูชาเจ้ากรรมนายเวร
- เสนฆ่าเกือด (ꪹꪎꪸꪙꪄ꫁ꪱꪹꪀꪒ) คือ พิธีกรรมการตัดขาดระหว่างผีกับคนหรือพ่อแม่เก่าของเด็กที่เกิดใหม่
- เสนเตง คือ พิธีกรรมไถ่ถอนขวัญจากที่แถนจับไว้หรือแถนลงโทษ
ชาวไทดำเป็นคนละกลุ่มกับชาวผู้ไทที่อยู่ทางภาคอีสานของไทย มีภาษาเขียนและมี " สิง " หรือนามสกุลประจำตระกูล
นอกจากนี้คนไทดำยังบูชาเทพเจ้า
อ้างอิง
- ยุกตนันท์ จำปาเทศ. 2547. เอกสารรายงานท้องถิ่นของเรา "เพชรบุรี
- หนังสือหมู่บ้านไทดำ โดย เพชรตะบอง สิงห์หล่อคำ
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamniyngtxngkarephimaehlngxangxingephuxphisucnkhwamthuktxngkhunsamarthphthnabthkhwamniidodyephimaehlngxangxingtamsmkhwr enuxhathikhadaehlngxangxingxacthuklbxxk haaehlngkhxmul chawithda khaw hnngsuxphimph hnngsux skxlar JSTOR eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir ithda hrux ithythrngda epnklumchawithklumhnung thimithinthandngedimxyuinekhtsibsxngcuithedim hruxbriewnlumaemnadaaelaaemnaaednginewiydnamtxnehnux sungepnthinthixyudngedimkhxngchawithdaaela chawithkhaw pccubnsibsxngcuithkhuxcnghwdediynebiynfukhxngewiydnam miekhttidtxkbpraethslawkhuxaekhwngphngsaliithdaꪼꪕ ꪒ prachakrthnghmd1 040 549 khn kh s 1999 txngkarxangxing phumiphakhthimiprachakrxyangminysakhycin law ithy ewiydnamphasaithda ewiydnam law xisan ithy cinsasnasasnaphi sasnakhrist phuththethrwathcnghwdediynebiynkhxngewiydnam hruxinxditkhuxaekhwnsibsxngcuith thinthixyuedimkhxngchawithda miemuxngaethngepnemuxnghlwng pccubnchuxthichawphunemuxngicheriyktnexngthicnghwdediynebiynkhux itda ꪼꪕꪒ insmythifrngessekhamapkkhrxngewiydnamaelalaw phwkekhaideriykchnephathixyubriewnlumaemnadawa ithda thieriykwaithdaimichwaphwkekhaxasyxyuinbriewnlumnada aetephraawaklumchnephaithdngklaw niymswmesuxphasidaxnepnexklksn sungyxmdwytnhxmhruxtnkhram karthieriykwa lawosng cring aelwchnchatiphnthuimidepnlaw ehtuthieriykechnniepnephraawamikarxphyphphandinaednlawlngmayngsyam kareriykwa chawosng hrux chawithythrngda cathuktxngkwa ehmuxnthimikareriykkhnklumniincnghwdephchrburiwa osng hrux ithythrngda prawtikarxphyphinpi ph s 2438 aela pi ph s 2439 idekidkarxphyphkhrngihykhxngchawithkhun saehtukmacaksuksngkhramaeyngchingxanackn rahwangbrrdahwhnakhxngithdaklumtang inaekhwnsibsxngcuith cungidxphyphekhamainpraethslaw aelainphakhxisankhxngpraethsithy inpraethslaw chawithdaswnmakidtngthinthanin aekhwnghlwngnatha aekhwngbxaekw aekhwngxudmis aelaswnnxyinthukaekhwngkhxngpraethslaw pccubnyngkhngeriyktnexngwakhnithdaehmuxnedim inpraethsithy caxphyphekhamaxyuthixaephxechiyngkhan cnghwdely sungmikarxphyphekhaxxkyayklbipklbmarahwanginlawkbfngithyhlaykhrng sudthayktngthinthanthawrthixaephxechiyngkhan inchwngrahwang pi ph s 2496 cnthungpi ph s 2497 idekidsngkhraminemuxngediynebiynfu sungepnhnunginemuxngkhxngaekhwnsibsxngcuithedim chawithdacungidxphyphhlbhnikareknththharkhxngfrngessekhamainpraethslawaelaithyxikralxkhnungchawithdainpraethsithyinpraethsithynxkcakphakhxisanaelaphakhehnuxthimichawithdaidxphyphekhaipaelw chawithdaidxphyphekhamainphakhklangdwy odykhnithyeriykchawithdawa lawosng osngnnmikarsnnisthanwa nacamacakkhawa swng hrux sng sungepnphasaithdaaeplwa kangekng aelathieriykwa thrngda hrux sngda ephraachawithdaswmkangekngsidaepnexklksn insmykrungthnburi smedcphraecataksinmharach khrnphraxngkhthrngiptikrungewiyngcnthn inpi ph s 2322 phraxngkhthrngidkwadtxnchawithdathixphyphmacaksibsxngcuith sngiptngthinthanthiemuxngephchrburi dngidklawiwinprawtichatiithywa aelwpirungkhunoprdekla ihykkxngthphiptiemuxnghlwngphrabang iptiemuxngthn emuxngmwy emuxngthng 2 niepnemuxngkhxngithsngda tngxyuinekhtaednywnehnux aelwphakhrwlawewiyng ithda lngmakrungthnburiineduxnyi ithsngdaihipxyuephchrburi insmyrchkalthi 1 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach pi ph s 2335 idrwbrwmkhrxbkhrwithda lawphwn lawewiyng mayngpraethsithyxikkhrnghnung saehtuthiemuxngaethng emuxngphwn aekhngkhxtxemuxngewiyngcnthn ecaemuxngewiyngcnthnykkxngthphiptiid lawosng lawphwn lawewiyng lngmathwayphrabathsmedcphraphuththyxdfa thikrungethph raw 4 000 khrxbkhrwess hlngcaknnrchkalthi 1 thrngoprdeklaihchawlawewiyngipxyuthi cnghwdsraburi lawphwnipxyuthicnghwdsuphrrnburi aelaithdamaxyuthihmubanhnxngela hrux hnxnglaw hnxngprng tablhnxngprng xaephxekhayxy cnghwdephchrburi insmyrchkalthi 3 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw ecaxnuwngsaehnglawewiyngcnthn thrngiptiemuxngkhxngchawithdaaelwkwadtxnlngmayngkrungethph aelwthulkhxaelkchawithdakbchawlawewiyngcnthnthithukkwadtxnlngmainsmykrungthnburi ihklbkhunipnkhrewiyngcnththn aelathulkhxihxanackrlawewiyngcnthnepnexkrachimkhuntrngkbkrungethph aetrchkalthi3thrngimxnuyat ephraahakthrngyxmkcamikhnklumxunthiithykwadtxnmphaknkaeribexaxyangbang emuximphrarachthantamprasngkhecaxnuwngsrusukxpyscungklbkhunipewiyngcnthnktngtnkhidkbt pi ph s 2369 ph s 2371 ecaxnuwngsidkxkbtkbsyam kxngthphsyamidkhunipprabkbtthiewiyngcnthn aelaidnakhrxbkhrwchawithdaekhamaxyuinsyamxik dngbnthukkhxngcxmphlecaphrayasurskdimntriklawiwemuxkhrawepnaemthphipprabhxinsmyrchkalthi 5 ph s 2430 iwwa phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw cungthrngphrakrunaoprdekla ihecaphrayathrrma ykkxngthphkhunmaemuxngthungemuxngaethng cdrachkareriybrxyaelwidexakhrwemuxngaethngaelasibsxngcuithsungepnithdalngmakrungethph epnxnmak ephraakhuniwcaekidkaryungyakaekthangrachkarkhunxikkhrng aelwphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwidoprdekla ihphwkithdaehlann iptngphumilaenaxyu n emuxngephchrburi cnidchuxwalawsng cakhlkthankarxphyphekhamainithythngsxngkhrng aesdngihehnwaithdahruxithythrngda matngthinthanthicnghwdephchrburi epnaehngaerkaelacakkhabxkelacakchawithythrngdaexng kbrryaywa edinxphyphmacakthinthanedimodythangerux matngthinthanthitablthaaerng xaephxbanaehlm sungepnbanchaythael chawithythrngdaimchxbphumipraethsaethbnn cungidyaythinthanmaeruxy cnthungaethbxaephxekhayxy sungmiphumipraethsepnpaekhaehmuxnkbthinthanedimcungidtngbaneruxnxyuxyanghnaaenn txmachawithythrngdakidyaythinthanipthamahakininthixun echn nkhrpthm rachburi suphrrnburi phicitr phisnuolk chumphr aelasurasdrthani aetchawithythrngdaincnghwdtang ehlanncabxkthimaepnaehlngediywknwa macakcnghwdephchrburi pi ph s 2376 ph s 2378 ekidsukkbywn khuxhwphnhathnghk emuxngphwn emuxkxngthphsyamchnacungethkhrwchawphwnaelachawithdalngmayngkrungethph pi ph s 2379 ph s 2381 cakexksarphngsawdaremuxnghlwngphrabang hlngecaxnuwngsswrrkht rachwngslawewiyngcnthnlmslay hwemuxnglawhlwngphrabangcungkhuntrngtxsyam xuprachemuxnghlwngphrabangykthphiptiemuxngkhxngchawithda aelwkwadtxnchawithdaepnekhruxngbrrnakarlngmathwayyngkrungethph insmyrchkalthi 5 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw karprabphwkcinhxindinaednlaw thrngoprdihethkhrwchawithdalngmayngsyam enuxngcakekidkbthxrunranhlaykhrng phwkhxidephabanemuxngchawithdainsibsxngcuith emuxngaethng aelahwemuxnglawhlayemuxngephuxplnthrphy chawithdaidxphyphhnimaynghlwngphrabangaelaewiyngcnthn khrngykthphipprakbtcinhxcungthrngoprdihchawithdatamlngmasrangbaneruxninsyamid nbepnrunsudthaythichawithdaethkhrwlngmayngsyamwthnthrrmphuhyingchawithda inemuxngsingh aekhwnghlwngnatha praethslaw karaetngkaykhxngstri phuhyingthiaetngnganaelwcamwyphmpneklayksungkhuniwbnklangsirsa esuxisaekhnthrngkrabxksida khxesuxmnklm aelanungsinsidayaw hruximklaysinaebblayaetngom camiphaepiywophkkhlumiwthisirsakrnithixxkipthairthanahruxxxkipkhangnxk phasathiichkhuxphasaithda sungmitwxksrepnkhxngtwexng phithikrrmkhxngchawithda esnehuxn ꪹꪎ ꪙꪹꪭꪙ khux phithikrrmkarthabuyban esnban ꪹꪎ ꪙꪚ ꪱꪙ khux phithikrrmkarthabuypracapikhxnghmuban esnemuxng ꪹꪎ ꪙꪹꪣꪉ khux phithikrrmkarthabuypracapikhxngemuxng esnekhaa ꪹꪎ ꪙꪅꪮꪀ khux phithikrrmsaedaahekhraah esnmd ꪹꪎ ꪙꪶꪣꪒ khux phithikrrmkareliyngphimdphimnt esnkhunesux ꪹꪎ ꪙꪄ ꪙꪹꪎ khux phithikrrmbuchaecakrrmnayewr esnkhaekuxd ꪹꪎ ꪙꪄ ꪱꪹꪀꪒ khux phithikrrmkartdkhadrahwangphikbkhnhruxphxaemekakhxngedkthiekidihm esnetng khux phithikrrmiththxnkhwycakthiaethncbiwhruxaethnlngoths chawithdaepnkhnlaklumkbchawphuiththixyuthangphakhxisankhxngithy miphasaekhiynaelami sing hruxnamskulpracatrakul nxkcaknikhnithdayngbuchaethpheca phidindxn ꪠ ꪒ ꪙ ꪒꪮꪙ hrux phidinphidxn ꪠ ꪒ ꪙꪠ ꪒꪮꪙ ethphaehngdin phifa ꪠ ꪡ ꪱ ethphaehngthxngfa phiban ꪠ ꪚ ꪱꪙ ethphecaaehngban phiemuxng ꪠ ꪹꪣꪉ ethphecaaehngemuxngxangxingyuktnnth capaeths 2547 exksarraynganthxngthinkhxngera ephchrburi hnngsuxhmubanithda ody ephchrtabxng singhhlxkha