สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทร

สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทร (พ.ศ. 2320—2353) เป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ประสูติแต่เจ้าศรีอโนชา พระองค์ดำรงพระอิสริยศเป็น เจ้าฟ้าวังหน้า พระองค์แรกจากทั้งหมดสองพระองค์ที่ปรากฏในยุครัตนโกสินทร์

สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง
สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าชั้นตรี กรมขุนศรีสุนทร
ประสูติ	พ.ศ. 2320
สิ้นพระชนม์	พ.ศ. 2353 (34 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท
พระมารดา	เจ้าศรีอโนชา
ศาสนา	เถรวาท

ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทร
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

พระประวัติ

สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทรประสูติเมื่อ พ.ศ. 2320 เป็นพระราชธิดาพระองค์เดียวในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ที่ประสูติแต่เจ้าศรีอโนชา พระขนิษฐาในพระเจ้ากาวิละ เมื่อครั้งพระบิดายังดำรงพระยศเป็น เจ้าพระยาสุรสีห์พิษณุวาธิราช (บุญมา) แม่ทัพมณฑลฝ่ายเหนือและผู้สำเร็จราชการเมืองพิษณุโลก ในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

หลังจากที่เจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกได้ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี ทรงได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชที่พระราชทานพระฐานันดรศักดิ์เป็น เจ้าฟ้าทรงกรม เป็นกรณีพิเศษเพียงพระองค์เดียวในจำนวนพระราชโอรสธิดาในกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท และเป็น เจ้าฟ้าวังหน้า พระองค์แรก (ส่วนพระองค์ที่สุดท้ายคือพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงศ์)

สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทร สิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2353 สิริพระชันษาได้ 34 ปี ได้รับพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุผ้าขาว ท้องสนามหลวง

พระเกียรติยศ

พระอิสริยยศ

• พิกุลทอง (พ.ศ. 2320 - 6 เมษายน พ.ศ. 2325)
• สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทร (10 มิถุนายน พ.ศ. 2325 - ปัจจุบัน)

พงศาวลี

พงศาวลีของสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทร

16. เจ้าพระยาวรวงษาธิราช (ขุนทอง)               8. พระยาราชนิกูล (ทองคำ)                       4. สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก                             9. ลูกจันทร์                       2. สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท                                   10. หลง                       5. พระอัครชายา (หยก)                             11. กิม                       1. สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทร                                         12. พระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง)                       6. เจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว                             13. แม่เจ้าพิมพา                       3. เจ้าศรีอโนชา                                   7. แม่เจ้าจันทาเทวี

อ้างอิง

1. กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 110. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2013-09-18.
2. กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 226. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2013-09-18.
3. สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2552. หน้า 316