ดาวอีตากระดูกงูเรือ

อีตากระดูกงูเรือ (η Carinae ย่อมาจาก η Car) ในอดีตรู้จักกันในชื่อ Eta Argus เป็นระบบดาวฤกษ์ที่มีดาวฤกษ์อย่างน้อย 2 ดวงที่มีความส่องสว่างรวมกันมากกว่า 5 ล้านเท่าของดวงอาทิตย์ ซึ่งอยู่ห่างจาก 7,500 ปีแสง (2,300 พาร์เซก) ) ซึ่งอยู่ในกลุ่มดาวกระดูกงูเรือ ก่อนหน้านี้เป็นดาวฤกษ์ความสว่างปรากฏ 4 มันสว่างขึ้นในปี พ.ศ. 2380 และสว่างกว่าดาวไรเจล ถือเป็นจุดเริ่มต้นของสิ่งที่เรียกว่า "การปะทุครั้งใหญ่" มันกลายเป็นดาวที่สว่างที่สุดเป็นอันดับสองในท้องฟ้าระหว่างวันที่ 11 ถึง 14 มีนาคม พ.ศ. 2386 ก่อนที่จะจางหายไปต่ำกว่าระดับการมองเห็นด้วยตาเปล่าหลังปี พ.ศ. 2399 ในการปะทุที่มีขนาดเล็กกว่า มันถึงขนาด 6 ในปี พ.ศ. 2435 ก่อนที่จะจางหายไปอีกครั้ง สว่างขึ้นอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ประมาณปี พ.ศ. 2483 และจะสว่างกว่าขนาด 4.5 ภายในปี พ.ศ. 2557

อีตากระดูกงูเรือ

ที่อยู่รอบ ๆ ดาวอีตากระดูกงูเรือ ถ่ายโดย ที่ความยาวคลื่นสีแดงและใกล้อัลตราไวโอเลต Credit: Jon Morse (University of Colorado) & NASA Hubble Space Telescope
ข้อมูลสังเกตการณ์ ต้นยุคอ้างอิง J2000      วิษุวัต J2000
กลุ่มดาว	กลุ่มดาวกระดูกงูเรือ
ไรต์แอสเซนชัน	10^h 45^m 03.591^s
เดคลิเนชัน	−59° 41′ 04.26″
ความส่องสว่างปรากฏ (V)	−1.0 to ~7.6 4.8 (2011) 4.6 (2013) 4.3 (2018)
คุณสมบัติ
ชนิดสเปกตรัม	variable (LBV) + O (WR?)
ดัชนีสี U-B	−0.45
ดัชนีสี B-V	+0.61
ชนิดดาวแปรแสง	& ระบบดาวคู่
มาตรดาราศาสตร์
ความเร็วแนวเล็ง (Rv)	−125.0km/s
การเคลื่อนที่เฉพาะ (μ)	RA: −17.6mas/yr Dec.: 1.0mas/yr
ระยะทาง	7,500 ly (2,300pc)
ความส่องสว่างสัมบูรณ์ (MV)	−8.6 (2012)
วงโคจร
ดาวหลัก	η Car A
ดาวสมาชิก	η Car B
คาบการโคจร (P)	2,022.7±1.3 days (5.54 ปี)
ค่ากึ่งแกนเอก (a)	15.4 AU
ความเยื้องศูนย์กลาง (e)	0.9
ความเอียง (i)	130–145°
ต้นยุคอ้างอิงจุดใกล้ที่สุด (T)	2009.03
รายละเอียด
η Car A
มวล	~100M☉
รัศมี	~240(60 – 881) R☉
กำลังส่องสว่าง	4.6 million(2.96 million – 4.1 million) L☉
อุณหภูมิ	9,400–35,200K
η Car B
มวล	30–80M☉
รัศมี	14.3–23.6R☉
กำลังส่องสว่าง	<1 millionL☉
อุณหภูมิ	37,200K
ชื่ออื่น
Foramen, Tseen She, Carinae,HR 4210, HD 93308, −59°2620,  10431-5925,  14799,  1041–59
ฐานข้อมูลอ้างอิงอื่น
SIMBAD	data

ที่มุมเอียง −59° 41′ 04.26″, เอตา คาริเนเป็นเส้นรอบวงจากตำแหน่งบนโลกทางตอนใต้ของละติจูด 30°S (สำหรับการอ้างอิง ละติจูดของโจฮันเนสเบิร์กคือ 26°12′S) และไม่สามารถมองเห็นได้ทางตอนเหนือของละติจูด 30° N ซึ่งอยู่ทางใต้ของกรุงไคโร ซึ่งอยู่ที่ละติจูด 30°2′N

ดาวฤกษ์หลักสองดวงในระบบ อีตากระดูกงูเรือ มีวงโคจรประหลาดด้วยคาบ 5.54 ปี ดาวดวงแรกเป็นดาวฤกษ์ที่มีความสว่างผิดปกติ ซึ่งคล้ายกับ (LBV) ในตอนแรกมันมีมวลระหว่าง 150–250 M☉ แต่มันสูญเสียมวลไปแล้วอย่างน้อย 30 M☉ และคาดว่าจะระเบิดเป็นซูเปอร์โนวาในอนาคตอันใกล้ทางดาราศาสตร์ นี่เป็นดาวดวงเดียวที่ทราบว่าปล่อยแสงเลเซอร์อัลตราไวโอเลต ดาวฤกษ์ดวงที่สองนั้นร้อนและยังมีความสว่างสูง อาจเป็นสเปกตรัม O ซึ่งมีมวลประมาณ 30–80 เท่าของดวงอาทิตย์ ระบบถูกบดบังอย่างหนักโดยเนบิวลาโฮมุนครุส ซึ่งประกอบด้วยสสารที่ถูกผลักออกจากปฐมภูมิระหว่างการปะทุครั้งใหญ่ มันเป็นสมาชิกของกระจุกดาวเปิด ภายในเนบิวลากระดูกงูเรือที่ใหญ่กว่ามาก

แม้ว่าจะไม่เกี่ยวข้องกับดาวฤกษ์และเนบิวลา แต่ฝนดาวตกที่อ่อนแอก็มีการแผ่รังสีใกล้กับดาวเอต้า กระดูกงูเรือมาก

ประวัติศาสตร์เชิงสังเกตการณ์

Eta Carinae ได้รับการบันทึกครั้งแรกว่าเป็นดาวฤกษ์ที่มีความสว่างปรากฏ 4 ในช่วงศตวรรษที่ 16 หรือ 17 และมันกลายเป็นดาวที่สว่างที่สุดเป็นอันดับสองบนท้องฟ้าในช่วงกลางศตวรรษที่ 19 ก่อนที่จะจางหายไปจนมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 20 มันค่อยๆ สว่างขึ้นจนมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าอีกครั้ง และในปี 2014 ก็กลายเป็นดาวฤกษ์ที่มีความส่องสว่างปรากฏอยู่ที่ 4 อีกครั้ง

อ้างอิง

1. Høg, E.; Fabricius, C.; Makarov, V.V.; Urban, S.; Corbin, T.; Wycoff, G.; Bastian, U.; Schwekendiek, P.; Wicenec, A. (2000). "The Tycho-2 catalogue of the 2.5 million brightest stars". Astronomy and Astrophysics. 355: L27. Bibcode:2000A&A...355L..27H. doi:10.1888/0333750888/2862. ISBN .
2. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ frew
3. Skiff, B.A. (2014). "VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Spectral Classifications (Skiff, 2009–2014)". VizieR On-line Data Catalog: B/Mk. Originally Published in: Lowell Observatory (October 2014). 1: 2023. Bibcode:รt....1.2023S 2014yCaดาววูล์ฟ รt....1.2023S. {{}}: ตรวจสอบ |bibcode= length ((help))
4. Verner, E.; Bruhweiler, F.; Gull, T. (2005). "The Binarity of η Carinae Revealed from Photoionization Modeling of the Spectral Variability of the Weigelt Blobs B and D". . 624 (2): 973–982. :astro-ph/0502106. Bibcode:2005ApJ...624..973V. doi:10.1086/429400. S2CID 18166928.
5. Mehner, Andrea; Davidson, Kris; Ferland, Gary J.; (2010). "High-excitation Emission Lines near Eta Carinae, and Its Likely Companion Star". The Astrophysical Journal. 710 (1): 729–742. :0912.1067. Bibcode:2010ApJ...710..729M. doi:10.1088/0004-637X/710/1/729. S2CID 5032987.
6. Ducati, J. R. (2002). "VizieR On-line Data Catalog: Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system". CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. 2237: 0. Bibcode:2002yCat.2237....0D.
7. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ impostors
8. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ damineli
9. Wilson, Ralph Elmer (1953). "General catalogue of stellar radial velocities". Washington: 0. Bibcode:1953GCRV..C......0W.
10. Mehner, A.; De Wit, W.-J.; Asmus, D.; Morris, P.W.; Agliozzo, C.; Barlow, M.J.; Gull, T.R.; Hillier, D.J.; Weigelt, G. (2019). "Mid-infrared evolution of η Carinae from 1968 to 2018". Astronomy & Astrophysics. 630: L6. :1908.09154. Bibcode:2019A&A...630L...6M. doi:10.1051/0004-6361/201936277. S2CID 202149820.
11. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ smithfrew
12. Damineli, A.; Hillier, D.J.; Corcoran, M.F.; Stahl, O.; Levenhagen, R.S.; Leister, N.V.; Groh, J.H.; Teodoro, M.; Albacete Colombo, J.F.; Gonzalez, F.; Arias, J.; Levato, H.; Grosso, M.; Morrell, N.; Gamen, R.; Wallerstein, G.; Niemela, V. (2008). "The periodicity of the η Carinae events". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 384 (4): 1649. :0711.4250. Bibcode:2008MNRAS.384.1649D. doi:10.1111/j.1365-2966.2007.12815.x. S2CID 14624515.
13. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ madura
14. Damineli, Augusto; Conti, Peter S.; Lopes, Dalton F. (1997). "Eta Carinae: A long period binary?". New Astronomy. 2 (2): 107. Bibcode:1997NewA....2..107D. doi:10.1016/S1384-1076(97)00008-0.
15. Kashi, A.; Soker, N. (2010). "Periastron Passage Triggering of the 19th Century Eruptions of Eta Carinae". The Astrophysical Journal. 723 (1): 602–611. :0912.1439. Bibcode:2010ApJ...723..602K. doi:10.1088/0004-637X/723/1/602. S2CID 118399302.
16. Gull, T.R.; Damineli, A. (2010). "JD13 – Eta Carinae in the Context of the Most Massive Stars". Proceedings of the International Astronomical Union. 5: 373–398. :0910.3158. Bibcode:2010HiA....15..373G. doi:10.1017/S1743921310009890. S2CID 1845338.
17. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ hillier
18. Morris, Patrick W.; Gull, Theodore R.; Hillier, D. John; Barlow, M.J.; Royer, Pierre; Nielsen, Krister; Black, John; Swinyard, Bruce (2017). "η Carinae's Dusty Homunculus Nebula from Near-infrared to Submillimeter Wavelengths: Mass, Composition, and Evidence for Fading Opacity". The Astrophysical Journal. 842 (2): 79. :1706.05112. Bibcode:2017ApJ...842...79M. doi:10.3847/1538-4357/aa71b3. PMC 7323744. PMID 32601504. S2CID 27906029.
19. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ groh
20. Gater, Will; ; (June 2010). The practical astronomer. Dorling Kindersley. ISBN .
21. Allen, Richard Hinckley (1963). Star Names: Their Lore and Meaning. Dover Publications. p. 73. ISBN .
22. Gould, Benjamin Apthorp (1879). "Uranometria Argentina: Brillantez Y posicion de las estrellas fijas, hasta la septima magnitud, comprendidas dentro de cien grados del polo austral: Con atlas". Resultados del Observatorio Nacional Argentino en Cordoba. 1. Bibcode:1879RNAO....1.....G.

1. at 155, below the wind
2. at 2/3, near the top of the wind