ดวงจันทร์ของดาวพฤหัสบดี

ดาวพฤหัสบดีมีดาวบริวารเท่าที่ค้นพบและยืนยันแล้ว 80 ดวง จึงเป็นดาวเคราะห์ที่มีดวงจันทร์บริวารมากเป็นอันดับ 2 รองจากดาวเสาร์ ดาวบริวารที่มีมวลมากที่สุด 4 ดวงหรือดวงจันทร์ของกาลิเลโอ ถูกค้นพบในปี ค.ศ. 1610 ถือเป็นวัตถุในระบบสุริยะกลุ่มแรก ๆ ที่ถูกค้นพบว่าโคจรรอบดาวดวงอื่นที่ไม่ใช่โลกหรือดวงอาทิตย์ นับตั้งแต่สิ้นสุดคริสต์ศตวรรษที่ 19 มีดาวบริวารขนาดเล็กอีกเป็นจำนวนมากที่ถูกค้นพบและได้รับการตั้งชื่อตามชื่อคนรักหรือธิดาของเทพเจ้าจูปิเตอร์ของโรมัน (หรือเทพเจ้าซุสของกรีก)

ดาวพฤหัสบดีกับดาวบริวารบริวารที่ใหญ่ที่สุด 4 ดวง

ดาวบริวาร 8 ดวงของดาวพฤหัสบดีเป็นบริวารที่มีวงโคจรปกติ กล่าวคือ มีวงโคจรเกือบเป็นวงกลมไปในทางเดียวกับดาวดวงอื่น ๆ และเอียงทำมุมกับเส้นศูนย์สูตรของดาวพฤหัสบดีไม่มากนัก ดาวบริวารของกาลิเลโอทั้ง 4 ดวงมีลักษณะเป็นทรงกลม ดังนั้นดาวบริวารเหล่านี้อาจได้รับการจัดเป็นดาวเคราะห์แคระหากพวกมันโคจรรอบดวงอาทิตย์โดยตรง ส่วนดาวบริวารอีก 4 ดวงมีขนาดเล็กกว่าและอยู่ใกล้ดาวพฤหัสบดีมากกว่าดาวบริวารของกาลิเลโอ เป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นซึ่งคอยเสริมความหนาแน่นให้กับวงแหวนของดาวพฤหัสบดี

ดาวบริวารอื่น ๆ ที่เหลือเป็นบริวารขนาดเล็กซึ่งอยู่ห่างไกลจากดาวพฤหัสบดีมากกว่า จัดเป็นดาวบริวารผิดปกติ คือ มีความเอียงและความเยื้องศูนย์กลางของวงโคจรสูง (วงโคจรไม่มีจุดศูนย์กลางจุดเดียวกันสม่ำเสมอ) บางดวงโคจรไปในทางเดียวกันและบางดวงโคจรสวนทางกับบริวารดวงอื่น ๆ ดาวบริวารเหล่านี้อาจเคยเป็นดาวเคราะห์น้อยที่โคจรรอบดวงอาทิตย์มาก่อน แต่ถูกอำนาจแรงโน้มถ่วงของดาวพฤหัสบดีจับไว้ในภายหลัง มีดาวบริวารที่เพิ่งถูกค้นพบ 16 ดวงในกลุ่มนี้ยังไม่ได้รับการตั้งชื่อ

ลักษณะ

ลักษณะทางกายภาพและลักษณะวงโคจรของดาวบริวารต่าง ๆ มีความแตกต่างกันอย่างมาก ดาวบริวารของกาลิเลโอทั้ง 4 ดวงมีเส้นผ่านศูนย์กลางยาวกว่า 3,000 กิโลเมตร ดวงที่ใหญ่ที่สุดคือ แกนีมีด เป็นวัตถุที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ (เมื่อไม่นับรวมดวงอาทิตย์และดาวเคราะห์ชั้นเอกทั้ง 8 ดวง) ในขณะที่ดาวบริวารดวงอื่น ๆ ทั้งหมดมีเส้นผ่านศูนย์กลางยาวน้อยกว่า 250 กิโลเมตรและส่วนใหญ่ยาวไม่เกิน 5 กิโลเมตร แม้แต่ยูโรปาซึ่งเป็นดาวบริวารที่เล็กที่สุดในกลุ่มกาลิเลโอ ยังมีมวลมากกว่ามวลของดาวบริวารนอกกลุ่มทั้งหมดรวมกันถึง 5,000 เท่า วงโคจรก็มีทั้งเกือบเป็นวงกลมสมบูรณ์ เอียง และเป็นวงรี หลายดวงยังโคจรไปในทิศทางตรงกันข้ามกับการหมุนของดาวพฤหัสบดีอีกด้วย เวลาที่ใช้โคจรรอบดาวพฤหัสบดีก็ต่างกันตั้งแต่ 7 ชั่วโมงโลก (ซึ่งน้อยกว่าเวลาที่ดาวพฤหัสบดีใช้หมุนรอบตัวเอง) จนถึงประมาณ 3 ปีโลกในดาวพฤหัสมีทอนาโดที่เราสามารถเห็นได้เป็นจุดๆและยังเป็นก๊าสอีกด้วย

ตารางรายชื่อดาวบริวาร

รายชื่อด้านล่างเป็นรายชื่อของดาวบริวารของดาวพฤหัสบดีเรียงตามคาบดาราคติ

อันดับ	ลำดับ ค้นพบ	ชื่อ	ภาษาอังกฤษ	ภาพ	เส้นผ่านศูนย์กลาง (ก.ม.)	มวล (10^16ก.ก.)	กึ่งแกนเอก (ก.ม.)	คาบดาราคติ (วัน)	ความเอียงของวงโคจร (°)	ความเยื้องศูนย์กลาง	ปีที่ค้นพบ	ผู้ค้นพบ	กลุ่ม
1	16 !XVI	มีทิส	Metis		0059 !60×40×34	1636 !~3.6	00127 !127 690	0074 !+7h 4m 29s	00006 !0.06°	0.000 02	1979	(วอยเอเจอร์ 1)
2	15 !XV		Adrastea		0020 !20×16×14	152 !~0.2	00128 !128 690	0079 !+7h 9m 30s	00003 !0.03°	0.0015	1979	()
3	05 !V	อมัลเทีย	Amalthea		0250 !250×146×128	18208 !208	0018 !181 366	008 !+11h 57m 23s	000374 !0.374°	0.0032	1892
4	14 !XIV		Thebe		0116 !116×98×84	1743 !~43	002 !221 889	009 !+16h 11m 17s	001076 !1.076°	0.0175	1979	ซินนอตต์ (วอยเอเจอร์ 1)
5	01 !I	ไอโอ	Io		3660 !3660.0×3637.4 ×3630.6	2289 !8 900 000	004 !421 700	01 !+1.769 137 786	00005 !0.050°	0.0041	1610	กาลิเลโอ
6	02 !II	ยูโรปา	Europa		3121 !3121.6	2248 !4 800 000	006 !671 034	03 !+3.551 181 041	00047 !0.471°	0.0094	1610	กาลิเลโอ
7	03 !III	แกนีมีด	Ganymede		5362 !5262.4	2315 !15 000 000	010 !1 070 412	07 !+7.154 552 96	000204 !0.204°	0.0011	1610	กาลิเลโอ
8	04 !IV	คัลลิสโต	Callisto		4820 !4820.6	2311 !11 000 000	018 !1 882 709	08 !+16.689 018 4	000205 !0.205°	0.0074	1610	กาลิเลโอ
9	18 !XVIII	เทมิสโต	Themisto		0008 !8	1469 !0.069	07 !7 393 216	+129.87	045 !45.762°	0.2115	1975/2000	และ/ และคณะ	เทมิสโต
10	13 !XIII		Leda		0016 !16	1611 !0.6	11 187 781	+241.75	027562 !27.562°	0.1673	1974
11	06 !VI	ฮิมาเลีย	Himalia		0170 !170	1867 !670	11 451 971	+250.37	030 !30.486°	0.1513	1904
12	10 !X		Lysithea		0036 !36	1663 !6.3	11 740 560	+259.89	027006 !27.006°	0.1322	1938
13	07 !VII		Elara		0086 !86	1787 !87	11 778 034	+261.14	029 !29.691°	0.1948	1905	เพอร์รีน
14	99 !—		Dia		0004 !4	139 !0.009 0	12 570 424	+287.93	027584 !27.584°	0.2058	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
15	46 !XLVI		Carpo		0003 !3	1345 !0.004 5	17 144 873	+458.62	056 !56.001°	0.2735	2003	เชปเพิร์ดและคณะ	คาร์โป
16	99 !—				0001 !1	1215 !0.000 15	17 739 539	−482.69	142.680°	0.4449	2003	เชปเพิร์ดและคณะ	?
17	34 !XXXIV		Euporie		0002 !2	1315 !0.001 5	19 088 434	−538.78	144.694°	0.0960	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
18	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	19 621 780	−561.52	146.363°	0.2507	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
19	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	19 812 577	−569.73	147.401°	0.1569	2003	แกล็ดแมนและคณะ
20	42 !XLII		Thelxinoe		0002 !2	1315 !0.001 5	20 453 753	−597.61	151.292°	0.2684	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
21	33 !XXXIII		Euanthe		0003 !3	1345 !0.004 5	20 464 854	−598.09	143.409°	0.2000	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
22	45 !XLV		Helike		0004 !4	139 !0.009 0	20 540 266	−601.40	154.586°	0.1374	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
23	35 !XXXV		Orthosie		0002 !2	1315 !0.001 5	20 567 971	−602.62	142.366°	0.2433	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
24	24 !XXIV		Iocaste		0005 !5	1419 !0.019	20 722 566	−609.43	147.248°	0.2874	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
25	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	20 743 779	−610.36	150.769°	0.3184	2003	แกล็ดแมนและคณะ
26	27 !XXVII		Praxidike		0007 !7	1443 !0.043	20 823 948	−613.90	144.205°	0.1840	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
27	22 !XXII		Harpalyke		0004 !4	1412 !0.012	21 063 814	−624.54	147.223°	0.2440	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
28	40 !XL		Mneme		0002 !2	1315 !0.001 5	21 129 786	−627.48	149.732°	0.3169	2003	และคณะ
29	30 !XXX		Hermippe		0004 !4	139 !0.009 0	21 182 086	−629.81	151.242°	0.2290	2002	เชปเพิร์ดและคณะ	?
30	29 !XXIX		Thyone		0004 !4	139 !0.009 0	21 405 570	−639.80	147.276°	0.2525	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
31	12 !XII		Ananke		0028 !28	163 !3.0	21 454 952	−642.02	151.564°	0.3445	1951	นิโคลสัน
32	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	22 134 306	−672.75	162.490°	0.2379	2003	แกล็ดแมนและคณะ
33	31 !XXXI		Aitne		0003 !3	1345 !0.004 5	22 285 161	−679.64	165.562°	0.3927	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
34	37 !XXXVII		Kale		0002 !2	1315 !0.001 5	22 409 207	−685.32	165.378°	0.2011	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
35	20 !XX		Taygete		0005 !5	1416 !0.016	22 438 648	−686.67	164.890°	0.3678	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
36	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	22 709 061	−699.12	164.727°	0.1961	2003	แกล็ดแมนและคณะ
37	21 !XXI		Chaldene		0004 !4	1375 !0.007 5	22 713 444	−699.33	167.070°	0.2916	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
38	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	22 720 999	−699.68	141.812°	0.0932	2003	เชปเพิร์ดและคณะ	?
39	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	22 730 813	−700.13	163.813°	0.3438	2003	เชปเพิร์ดและคณะ	?
40	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	22 739 654	−700.54	148.849°	0.3930	2004	เชปเพิร์ดและคณะ
41	25 !XXV		Erinome		0003 !3	1345 !0.004 5	22 986 266	−711.96	163.737°	0.2552	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
42	41 !XLI		Aoede		0004 !4	139 !0.009 0	23 044 175	−714.66	160.482°	0.6011	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
43	44 !XLIV		Kallichore		0002 !2	1315 !0.001 5	23 111 823	−717.81	164.605°	0.2041	2003	เชปเพิร์ดและคณะ	?
44	23 !XXIII		Kalyke		0005 !5	1419 !0.019	23 180 773	−721.02	165.505°	0.2139	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
45	11 !XI		Carme		0046 !46	1713 !13	23 197 992	−721.82	165.047°	0.2342	1938	นิโคลสัน
46	17 !XVII		Callirrhoe		0009 !9	1487 !0.087	23 214 986	−722.62	139.849°	0.2582	2000	แกล็ดแมนและคณะ
47	32 !XXXII		Eurydome		0003 !3	1345 !0.004 5	23 230 858	−723.36	149.324°	0.3769	2002	เชปเพิร์ดและคณะ	?
48	38 !XXXVIII		Pasithee		0002 !2	1315 !0.001 5	23 307 318	−726.93	165.759°	0.3288	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
49	48 !XLVIII		Cyllene		0002 !2	1315 !0.001 5	23 396 269	−731.10	140.148°	0.4115	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
50	47 !XLVII		Eukelade		0004 !4	139 !0.009 0	23 483 694	−735.20	163.996°	0.2828	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
51	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	23 570 790	−739.29	147.175°	0.3003	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
52	08 !VIII		Pasiphaë		0060 !60	173 !30	23 609 042	−741.09	141.803°	0.3743	1908	แกล็ดแมนและคณะ
53	39 !XXXIX		Hegemone		0003 !3	1345 !0.004 5	23 702 511	−745.50	152.506°	0.4077	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
54	43 !XLIII		Arche		0003 !3	1345 !0.004 5	23 717 051	−746.19	164.587°	0.1492	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
55	26 !XXVI		Isonoe		0004 !4	1375 !0.007 5	23 800 647	−750.13	165.127°	0.1775	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
56	99 !—				0001 !1	1215 !0.000 15	23 857 808	−752.84	164.980°	0.2761	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
57	99 !—				0004 !4	139 !0.009 0	23 973 926	−758.34	165.549°	0.3070	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
58	09 !IX		Sinope		0038 !38	1675 !7.5	24 057 865	−762.33	153.778°	0.2750	1914	นิโคลสัน
59	36 !XXXVI		Sponde		0002 !2	1315 !0.001 5	24 252 627	−771.60	154.372°	0.4431	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
60	28 !XXVIII		Autonoe		0004 !4	139 !0.009 0	24 264 445	−772.17	151.058°	0.3690	2002	เชปเพิร์ดและคณะ
61	49 !XLIX		Kore		0002 !2	1315 !0.001 5	23 345 093	−776.02	137.371°	0.1951	2003	เชปเพิร์ดและคณะ
62	19 !XIX		Megaclite		0005 !5	1421 !0.021	24 687 239	−792.44	150.398°	0.3077	2001	เชปเพิร์ดและคณะ
63	99 !—				0002 !2	1315 !0.001 5	30 290 846	9 !−1 077.02	153.521°	0.1882	2003	เชปเพิร์ดและคณะ	?

1. อันดับเรียงตามระยะทางเฉลี่ยจากดาวบริวารไปยังดาวพฤหัสบดี
2. ลำดับเรียงตามเลขโรมัน เป็นลำดับที่เรียงตามการค้นพบดาวบริวารนั้น ๆ
3. คาบการโคจรที่เป็นลบ แสดงว่าดาวนั้นโคจรทวนกับดาวดวงอื่นที่มีคาบเป็นบวก
4. "?" แสดงถึงดาวบริวารที่ยังมีกลุ่มไม่แน่นอน

อ้างอิง

1. "Solar System Bodies". JPL/NASA. สืบค้นเมื่อ 2008-09-09.
2. "Natural Satellites Ephemeris Service". IAU: Minor Planet Center. สืบค้นเมื่อ 2008-09-03. Note: some semi-major axis were computed using the µ value, while the eccentricities were taken using the inclination to the local
3. Sheppard, Scott S. "Jupiter's Known Satellites". Departament of Terrestrial Magnetism at Carniege Institution for science. สืบค้นเมื่อ 2008-08-28.
4. "Gazetteer of Planetary Nomenclature". Working Group for Planetary System Nomenclature (WGPSN). U.S. Geological Survey. 2008-11-07. สืบค้นเมื่อ 2008-08-02.
5. Siedelmann P.K.; Abalakin V.K.; Bursa, M.; Davies, M.E.; de Bergh, C.; Lieske, J.H.; Obrest, J.; Simon, J.L.; Standish, E.M.; Stooke, P. ; Thomas, P.C. (2000). (Report). IAU/IAG Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements of the Planets and Satellites. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-05-12. สืบค้นเมื่อ 2008-08-31.{{}}: CS1 maint: multiple names: authors list ()