ลูปัส อีริทีมาโตซัส ทั่วร่าง หรือ เอสแอลอี (อังกฤษ: systemic lupus erythematosus, SLE, lupus) เป็นโรคภูมิต้านตนเองชนิดหนึ่ง เกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานผิดปกติ จึงเข้าโจมตีเนื้อเยื่อปกติของร่างกายทำให้เกิดอาการป่วย ผู้ป่วยอาจมีอาการได้หลายแบบตั้งแต่เล็กน้อยแทบไม่มีอาการไปจนถึงรุนแรงอาจถึงแก่ชีวิต อาการที่พบบ่อยได้แก่ ข้ออักเสบ มีไข้ เจ็บหน้าอก ต่อมน้ำเหลืองโต อ่อนเพลีย และมีผื่นแดง ซึ่งมักพบที่บริเวณใบหน้า ผู้ป่วยมักมีระยะที่อาการเป็นมาก อาจเรียกว่าระยะกำเริบ และระยะที่อาการเป็นน้อย เรียกว่า
โรคลูปัส | |
---|---|
ชื่ออื่น | systemic lupus erythematosus (SLE) |
การออกเสียง |
|
สาขาวิชา | Rheumatology |
อาการ | Painful and swollen joints, fever, chest pain, , , , feeling tired, red rash |
การตั้งต้น | 15–45 years of age |
ระยะดำเนินโรค | Long term |
สาเหตุ | Unclear |
วิธีวินิจฉัย | Based on symptoms and blood tests |
ยา | NSAIDs, corticosteroids, , , |
พยากรณ์โรค | 15 year survival ~80% |
ความชุก | 2–7 per 10,000 |
สาเหตุที่แท้จริงของเอสแอลอีนั้นยังไม่เป็นที่ทราบชัดเจน ปัจจุบันเชื่อว่าเป็นผลจากหลายปัจจัยทั้งจากพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ในแฝดไข่ใบเดียวกัน (แฝดเหมือน) จะพบว่าหากคนหนึ่งป่วยเอสแอลอี อีกคนหนึ่งจะมีโอกาสสูงถึง 24% ที่จะเป็นโรคด้วย ปัจจัยเสี่ยงที่พบว่าเพิ่มโอกาสการเป็นโรคได้แก่ แสงแดด การสูบบุหรี่ และโรคติดเชื้อบางชนิด กลไกหลักที่ทำให้เกิดอาการของโรคคือการเกิดแอนติบอดีต่อเนื้อเยื่อร่างกายตัวเอง เรียกว่า ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็น ซึ่งจะทำให้เกิดการอักเสบ การวินิจฉัยบางครั้งอาจทำได้ยาก ต้องใช้ทั้งอาการและผลตรวจทางห้องปฏิบัติการประกอบกัน โรคอื่นๆ ในกลุ่มของโรคลูปัสมีอีกหลายโรค ซึ่งแต่ละโรคอาจมีอาการทั้งส่วนที่เหมือนและส่วนที่ต่างจากเอสแอลอี โรคเหล่านี้ เช่น , และ เป็นต้น
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาเอสแอลอีให้หายขาด การรักษาจะเน้นไปที่การระงับอาการด้วยการลดการอักเสบ และลดกระบวนการภูมิคุ้มกันของร่างกาย ยาที่ใช้ เช่น ยาต้านการอักเสบชนิดไม่ใช่สเตียรอยด์ ยาสเตียรอยด์ เช่น และ ส่วนการแพทย์ทางเลือกนั้นยังไม่พบว่ามีวิธีใดที่รักษาแล้วเห็นผล ผู้ป่วยอาจมีอายุขัยสั้นกว่าคนปกติ โดยโรคนี้จะเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ ซึ่งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตที่พบบ่อยที่สุด หากได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมผู้ป่วย 80% จะอยู่รอดได้นานกว่า 15 ปี หากผู้ป่วยหญิงเกิดตั้งครรภ์จะยิ่งมีความเสี่ยงสูงขึ้นไปอีก แต่ส่วนใหญ่จะสามารถมีลูกได้
ความชุกของเอสแอลอีมีความแตกต่างกันในแต่ละประเทศ โดยอยู่ที่ 20-70 ต่อ 100,000 ประชากร ผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์จะพบโรคนี้บ่อยที่สุดโดยพบถึง 9 เท่าเมื่อเทียบกับผู้ชาย ช่วงอายุที่พบได้บ่อยอยู่ที่ 15-45 ปี แต่ก็พบในช่วงอายุอื่นๆ ได้เช่นกัน ชาวแอฟริกา แคริบเบียน และจีน มีโอกาสเป็นโรคนี้มากกว่าคนขาว ส่วนความชุกของโรคในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนานั้นยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด เนื่องจากผู้ป่วยอาจเข้าไม่ถึงระบบบริการสุขภาพ ชื่อภาษาอังกฤษของโรคนี้คือ ลูปัส (Lupus) เป็นภาษาลาตินที่แปลว่า หมาป่า ชื่อนี้มีที่มาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 13 โดยเชื่อว่ามาจากการที่ผื่นที่พบในผู้ป่วยมีลักษณะเหมือนถูกหมาป่ากัด คนไทยหลายคนรู้จักโรคนี้ในชื่อ "โรคพุ่มพวง" เนื่องจาก พุ่มพวง ดวงจันทร์ นักร้องลูกทุ่งชื่อดังได้เสียชีวิตจากโรคนี้
สาเหตุ
พันธุกรรม
จากการศึกษาพบว่ามียีนบางตัวที่ก่อให้เกิดโรคนี้โดยตรง หรือมียีนบางลักษณะเมื่อเกิดปฏิกิริยากับปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมบางอย่างจะก่อให้เกิดโรคนี้
ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม
เช่นคนไข้โรคหัวใจบางรายที่กินยา Procainamide[] หรือคนไข้ความดันโลหิตสูงบางรายที่กินยา Hydralazine[] ก็มีอาการของโรคเอสแอลอี แต่เมื่อหยุดยาโรคก็หายไป นอกจากนี้[] ทำให้ผู้ป่วยบางรายมีอาการของโรคเอสแอลอีช่วงก่อนมีประจำเดือนหรือขณะตั้งครรภ์
เอนไซม์
นักวิทยาศาสตร์พบว่าเอนไซม์ Dnase-1 มีส่วนทำให้เกิดโรคเอสแอลอี[] เอนไซม์ตัวนี้ทำหน้าที่ทำลายสายป่าน DNA หลังจากการตายของเซลล์ จากการทดลองในหนูพบว่าหากการทำลายสายป่าน DNA ขัดข้องร่างกายจะเกิดปฏิกิริยาต่อต้านระบบภูมิคุ้มกัน และขณะเดียวกันในการศึกษาผู้ป่วยโรคเอสแอลอี 10 ราย พบว่ามี 4 รายที่เอนไซม์ Dnase-1 ทำงานน้อยลง
กรรมพันธุ์
พบว่าผู้ป่วยโรคเอสแอลอี 10% มีพ่อแม่หรือญาติป่วยเป็นโรคนี้ด้วย และพบเพียง 5% ของเด็กที่เป็นโรคนี้มีแม่ป่วยเป็นโรคเอสแอลอี
อ้างอิง
- "Handout on Health: Systemic Lupus Erythematosus". www.niams.nih.gov (ภาษาอังกฤษ). February 2015. จากแหล่งเดิมเมื่อ 17 June 2016. สืบค้นเมื่อ 12 June 2016.
- Danchenko, N.; Satia, J.A.; Anthony, M.S. (2006). "Epidemiology of systemic lupus erythematosus: a comparison of worldwide disease burden". Lupus. 15 (5): 308–318. doi:10.1191/0961203306lu2305xx. PMID 16761508.
- The Cleveland Clinic Intensive Review of Internal Medicine (5 ed.). Lippincott Williams & Wilkins. 2012. p. 969. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 August 2016. สืบค้นเมื่อ 13 June 2016.
- Lisnevskaia, L; Murphy, G; Isenberg, D (22 November 2014). "Systemic lupus erythematosus". Lancet. 384 (9957): 1878–88. doi:10.1016/s0140-6736(14)60128-8. PMID 24881804.
- Murphy, G; Isenberg, D (December 2013). "Effect of gender on clinical presentation in systemic lupus erythematosus". Rheumatology (Oxford, England). 52 (12): 2108–15. doi:10.1093/rheumatology/ket160. PMID 23641038.
- Tiffin, N; Adeyemo, A; Okpechi, I (7 January 2013). "A diverse array of genetic factors contribute to the pathogenesis of systemic lupus erythematosus". Orphanet journal of rare diseases. 8: 2. doi:10.1186/1750-1172-8-2. PMC 3551738. PMID 23289717.
- Chabner, Davi-Ellen (2013). The Language of Medicine (ภาษาอังกฤษ). Elsevier Health Sciences. p. 610. ISBN .
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-06-01. สืบค้นเมื่อ 2021-09-29.
- นิยสารชีวจิต ฉบับวันที่ 1 มิถุนายน 2551
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lups xirithimaotss thwrang hrux exsaexlxi xngkvs systemic lupus erythematosus SLE lupus epnorkhphumitantnexngchnidhnung ekidcakkarthirabbphumikhumknkhxngrangkaythanganphidpkti cungekhaocmtienuxeyuxpktikhxngrangkaythaihekidxakarpwy phupwyxacmixakaridhlayaebbtngaetelknxyaethbimmixakaripcnthungrunaerngxacthungaekchiwit xakarthiphbbxyidaek khxxkesb miikh ecbhnaxk txmnaehluxngot xxnephliy aelamiphunaedng sungmkphbthibriewnibhna phupwymkmirayathixakarepnmak xaceriykwarayakaerib aelarayathixakarepnnxy eriykwaorkhlupschuxxunsystemic lupus erythematosus SLE karxxkesiyng s ɪ ˈ s t ɛ m ɪ k ˈ l uː p e s ˌ ɛr ɪ 8 iː m e ˈ t oʊ s e s fngesiyng sih stem ik LOOPsakhawichaRheumatologyxakarPainful and swollen joints fever chest pain feeling tired red rashkartngtn15 45 years of agerayadaeninorkhLong termsaehtuUnclearwithiwinicchyBased on symptoms and blood testsyaNSAIDs corticosteroids phyakrnorkh15 year survival 80 khwamchuk2 7 per 10 000 saehtuthiaethcringkhxngexsaexlxinnyngimepnthithrabchdecn pccubnechuxwaepnphlcakhlaypccythngcakphnthukrrmaelasingaewdlxm inaefdikhibediywkn aefdehmuxn caphbwahakkhnhnungpwyexsaexlxi xikkhnhnungcamioxkassungthung 24 thicaepnorkhdwy pccyesiyngthiphbwaephimoxkaskarepnorkhidaek aesngaedd karsubbuhri aelaorkhtidechuxbangchnid klikhlkthithaihekidxakarkhxngorkhkhuxkarekidaexntibxditxenuxeyuxrangkaytwexng eriykwa sungswnihycaepn sungcathaihekidkarxkesb karwinicchybangkhrngxacthaidyak txngichthngxakaraelaphltrwcthanghxngptibtikarprakxbkn orkhxun inklumkhxngorkhlupsmixikhlayorkh sungaetlaorkhxacmixakarthngswnthiehmuxnaelaswnthitangcakexsaexlxi orkhehlani echn aela epntn pccubnyngimmiwithirksaexsaexlxiihhaykhad karrksacaennipthikarrangbxakardwykarldkarxkesb aelaldkrabwnkarphumikhumknkhxngrangkay yathiich echn yatankarxkesbchnidimichsetiyrxyd yasetiyrxyd echn aela swnkaraephthythangeluxknnyngimphbwamiwithiidthirksaaelwehnphl phupwyxacmixayukhysnkwakhnpkti odyorkhnicaephimkhwamesiyngkhxngkarekidorkhhwic sungepnsaehtukaresiychiwitthiphbbxythisud hakidrbkarrksaxyangehmaasmphupwy 80 caxyurxdidnankwa 15 pi hakphupwyhyingekidtngkhrrphcayingmikhwamesiyngsungkhunipxik aetswnihycasamarthmilukid khwamchukkhxngexsaexlximikhwamaetktangkninaetlapraeths odyxyuthi 20 70 tx 100 000 prachakr phuhyingwyecriyphnthucaphborkhnibxythisudodyphbthung 9 ethaemuxethiybkbphuchay chwngxayuthiphbidbxyxyuthi 15 45 pi aetkphbinchwngxayuxun idechnkn chawaexfrika aekhribebiyn aelacin mioxkasepnorkhnimakkwakhnkhaw swnkhwamchukkhxngorkhinklumpraethskalngphthnannyngimepnthithrabaenchd enuxngcakphupwyxacekhaimthungrabbbrikarsukhphaph chuxphasaxngkvskhxngorkhnikhux lups Lupus epnphasalatinthiaeplwa hmapa chuxnimithimatngaetkhriststwrrsthi 13 odyechuxwamacakkarthiphunthiphbinphupwymilksnaehmuxnthukhmapakd khnithyhlaykhnruckorkhniinchux orkhphumphwng enuxngcak phumphwng dwngcnthr nkrxnglukthungchuxdngidesiychiwitcakorkhnisaehtuphnthukrrm cakkarsuksaphbwamiyinbangtwthikxihekidorkhniodytrng hruxmiyinbanglksnaemuxekidptikiriyakbpccythangsingaewdlxmbangxyangcakxihekidorkhni pccythangsingaewdlxm echnkhnikhorkhhwicbangraythikinya Procainamide txngkarxangxing hruxkhnikhkhwamdnolhitsungbangraythikinya Hydralazine txngkarxangxing kmixakarkhxngorkhexsaexlxi aetemuxhyudyaorkhkhayip nxkcakni txngkarxangxing thaihphupwybangraymixakarkhxngorkhexsaexlxichwngkxnmipracaeduxnhruxkhnatngkhrrph exnism nkwithyasastrphbwaexnism Dnase 1 miswnthaihekidorkhexsaexlxi txngkarxangxing exnismtwnithahnathithalaysaypan DNA hlngcakkartaykhxngesll cakkarthdlxnginhnuphbwahakkarthalaysaypan DNA khdkhxngrangkaycaekidptikiriyatxtanrabbphumikhumkn aelakhnaediywkninkarsuksaphupwyorkhexsaexlxi 10 ray phbwami 4 raythiexnism Dnase 1 thangannxylng krrmphnthu phbwaphupwyorkhexsaexlxi 10 miphxaemhruxyatipwyepnorkhnidwy aelaphbephiyng 5 khxngedkthiepnorkhnimiaempwyepnorkhexsaexlxixangxing Handout on Health Systemic Lupus Erythematosus www niams nih gov phasaxngkvs February 2015 cakaehlngedimemux 17 June 2016 subkhnemux 12 June 2016 Danchenko N Satia J A Anthony M S 2006 Epidemiology of systemic lupus erythematosus a comparison of worldwide disease burden Lupus 15 5 308 318 doi 10 1191 0961203306lu2305xx PMID 16761508 The Cleveland Clinic Intensive Review of Internal Medicine 5 ed Lippincott Williams amp Wilkins 2012 p 969 ISBN 9781451153309 cakaehlngedimemux 8 August 2016 subkhnemux 13 June 2016 Lisnevskaia L Murphy G Isenberg D 22 November 2014 Systemic lupus erythematosus Lancet 384 9957 1878 88 doi 10 1016 s0140 6736 14 60128 8 PMID 24881804 Murphy G Isenberg D December 2013 Effect of gender on clinical presentation in systemic lupus erythematosus Rheumatology Oxford England 52 12 2108 15 doi 10 1093 rheumatology ket160 PMID 23641038 Tiffin N Adeyemo A Okpechi I 7 January 2013 A diverse array of genetic factors contribute to the pathogenesis of systemic lupus erythematosus Orphanet journal of rare diseases 8 2 doi 10 1186 1750 1172 8 2 PMC 3551738 PMID 23289717 Chabner Davi Ellen 2013 The Language of Medicine phasaxngkvs Elsevier Health Sciences p 610 ISBN 1455728462 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2019 06 01 subkhnemux 2021 09 29 niysarchiwcit chbbwnthi 1 mithunayn 2551bthkhwamaephthysastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk