โมโนกลีเซอไรด์ (อังกฤษ: Monoglyceride) เป็นกลีเซอไรด์ที่มีโมเลกุลกลีเซอรอล (glycerol) ที่มีมีพันธะเอสเทอร์กับโมเลกุลหนึ่งของกรดอะมิโน ชื่อที่ตรงกับโครงสร้างโมเลกุลมากกว่าที่นิยมใช้ในปัจจุบันคือ acylglycerol และ monoacylglycerol
โมโนกลีเซอไรด์ทั้งหมดถ้าไม่เป็น 1-monoacylglycerol ก็จะเป็น 2-monoacylglycerol (ดูรูป) ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของพันธะเอสเทอร์ (ester bond) 1-monoacylglycerides มีศูนย์ไคแรลอยู่ที่คาร์บอน 2
โมโนกลีเซอไรด์เกิดขึ้นจากทั้งกระบวนการทางชีวภาพและกระบวนการอุตสาหกรรมเคมี โดยกระบวนการทางชีวเคมีแล้ว โมโนกลีเซอไรด์เกิดขึ้นจาก
- การแยกสลายไตรกลีเซอไรด์ด้วยน้ำอาศัยปฏิกิริยาของเอนไซม์ lipase ที่ช่วยย่อยสลายไลโพโปรตีน
- การแยกสลายไดกลีเซอไรด์ด้วยน้ำอาศัยปฏิกิริยาของเอนไซม์ lipase ที่ช่วยย่อยสลายไดกลีเซอไรด์
- หรือ เป็นสารมัธยันตร์ (intermediate) ในกระบวนการ alkanoylation ที่เปลี่ยนกลีเซอรอลไปเป็นไขมัน
ในกระบวนการเมแทบอลิซึมปกติ โมโนกลีเซอไรด์เกิดการแยกสลายด้วยน้ำ อาศัยเอนไซม์ lipase ที่ช่วยย่อยสลายโมโนกลีเซอไรด์ กลายเป็นกลีเซอรอลและกรดไขมันอิสระตัวหนึ่ง
มีการใช้โมโนกลีเซอไรด์ร่วมกับไดกลีเซอไรด์ เพื่อเติมแต่งอาหารโดยเป็นปริมาณน้อย ซึ่งมีประโยชน์โดยเป็นอิมัลซิฟายเออร์ คือช่วยรวมตัวส่วนผสมเช่นไขมันและน้ำ ซึ่งปกติมักจะแยกออกจากกัน ป้ายโภชนาการที่แสดงค่าไขมันรวมไขมันอิ่มตัว และไขมันทรานส์ ในอาหาร จะไม่รวมโมโนกลีเซอไรด์และไดกลีเซอไรด์ เพราะว่าไขมันโดยมากที่มีในอาหารเป็นประเภทไตรกลีเซอไรด์
วัตถุดิบในการผลิตโมโนกลีเซอไรด์อาจจะมาจากไขมันของพืชหรือของสัตว์ก็ได้ ไขมันสัตว์โดยมากมาจากวัวควายหรือหมู แต่ไขมันแบบไตรกลีเซอไรด์ที่มีกรดไขมันประกอบที่สมควรก็สามารถนำมาใช้ได้ นอกจากนั้นแล้ว โมโนกลีเซอไรด์ยังสามารถได้มาจากการสังเคราะห์ เป็นผลิตภัณฑ์ที่มักใช้ในการผลิตขนมอบ (เช่นเค้ก) ในเครื่องดื่ม ไอศกรีม เนยถั่วลิสง หมากฝรั่ง เนยเทียม และขนมหวาน ในผลิตภัณฑ์ขนมอบ โมโนกลีเซอไรด์จะช่วยทำขนมปังให้ฟูและนิ่ม และช่วยกันกลิ่นหืนด้วย
โมโนกลีเซอไรด์ชนิด 2-arachidonoylglycerol มีกัมมันตภาพเป็นอะโกนิสต์ของ CB1 cannabinoid receptor ซึ่งเป็นหน่วยรับความรู้สึกในเซลล์ระบบประสาทที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการทางกายภาพหลายอย่างรวมทั้งความหิวกระหาย ความเจ็บปวด อารมณ์ และความทรงจำ รวมทั้งเป็นสื่อที่ทำให้เกิดอาการทางประสาทเมื่อมีการใช้กัญชา
โมโนกลีเซอไรด์อีกชนิดหนึ่งคือ 2-oleoylglycerol มีกัมมันตภาพเป็นอะโกนิสต์ต่อหน่วยรับความรู้สึก GPR119 ซึ่งเป็นสื่อที่ทำให้เกิดอาการทางประสาทเมื่อมีการใช้กัญชาเช่นกัน
ดูเพิ่ม
- ลิพิด
- ไดกลีเซอไรด์
- ไตรกลีเซอไรด์
- สารเติมแต่งอาหาร E471
เชิงอรรถและอ้างอิง
- "Questions About Food Ingredients". Vegetarian Resource Group. สืบค้นเมื่อ 13 November 2011.
- Zdzislaw Z. E. Sikorski; Anna Kolakowska (30 July 2002). Chemical and Functional Properties of Food Lipids. CRC Press. pp. 218-. ISBN .
- Y. H. Hui (15 February 2008). Bakery Products: Science and Technology. John Wiley & Sons. pp. 350-. ISBN .
- Gerard L. Hasenhuettl; Richard W. Hartel (1 January 1997). Food Emulsifiers and Their Applications. Springer. ISBN .
- PMID 21778222 (PMID 21778222)
Citation will be completed automatically in a few minutes. Jump the queue or expand by hand
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
omonkliesxird xngkvs Monoglyceride epnkliesxirdthimiomelkulkliesxrxl glycerol thimimiphnthaexsethxrkbomelkulhnungkhxngkrdxamion chuxthitrngkbokhrngsrangomelkulmakkwathiniymichinpccubnkhux acylglycerol aela monoacylglycerolokhrngsrangekhmikhxngomelkul 1 monoacylglycerolokhrngsrangekhmikhxngomelkul 2 monoacylglycerol omonkliesxirdthnghmdthaimepn 1 monoacylglycerol kcaepn 2 monoacylglycerol durup khunxyukbtaaehnngkhxngphnthaexsethxr ester bond 1 monoacylglycerides misunyikhaerlxyuthikharbxn 2 omonkliesxirdekidkhuncakthngkrabwnkarthangchiwphaphaelakrabwnkarxutsahkrrmekhmi odykrabwnkarthangchiwekhmiaelw omonkliesxirdekidkhuncak karaeykslayitrkliesxirddwynaxasyptikiriyakhxngexnism lipase thichwyyxyslayilophoprtin karaeykslayidkliesxirddwynaxasyptikiriyakhxngexnism lipase thichwyyxyslayidkliesxird hrux epnsarmthyntr intermediate inkrabwnkar alkanoylation thiepliynkliesxrxlipepnikhmn inkrabwnkaremaethbxlisumpkti omonkliesxirdekidkaraeykslaydwyna xasyexnism lipase thichwyyxyslayomonkliesxird klayepnkliesxrxlaelakrdikhmnxisratwhnung mikarichomonkliesxirdrwmkbidkliesxird ephuxetimaetngxaharodyepnprimannxy sungmipraoychnodyepnximlsifayexxr khuxchwyrwmtwswnphsmechnikhmnaelana sungpktimkcaaeykxxkcakkn payophchnakarthiaesdngkhaikhmnrwmikhmnximtw aelaikhmnthrans inxahar caimrwmomonkliesxirdaelaidkliesxird ephraawaikhmnodymakthimiinxaharepnpraephthitrkliesxird wtthudibinkarphlitomonkliesxirdxaccamacakikhmnkhxngphuchhruxkhxngstwkid ikhmnstwodymakmacakwwkhwayhruxhmu aetikhmnaebbitrkliesxirdthimikrdikhmnprakxbthismkhwrksamarthnamaichid nxkcaknnaelw omonkliesxirdyngsamarthidmacakkarsngekhraah epnphlitphnththimkichinkarphlitkhnmxb echnekhk inekhruxngdum ixskrim enythwlisng hmakfrng enyethiym aelakhnmhwan inphlitphnthkhnmxb omonkliesxirdcachwythakhnmpngihfuaelanim aelachwyknklinhundwy omonkliesxirdchnid 2 arachidonoylglycerol mikmmntphaphepnxaoknistkhxng CB1 cannabinoid receptor sungepnhnwyrbkhwamrusukinesllrabbprasaththiekiywkhxngkbkrabwnkarthangkayphaphhlayxyangrwmthngkhwamhiwkrahay khwamecbpwd xarmn aelakhwamthrngca rwmthngepnsuxthithaihekidxakarthangprasathemuxmikarichkycha omonkliesxirdxikchnidhnungkhux 2 oleoylglycerol mikmmntphaphepnxaoknisttxhnwyrbkhwamrusuk GPR119 sungepnsuxthithaihekidxakarthangprasathemuxmikarichkychaechnknduephimliphid idkliesxird itrkliesxird saretimaetngxahar E471echingxrrthaelaxangxing Questions About Food Ingredients Vegetarian Resource Group subkhnemux 13 November 2011 Zdzislaw Z E Sikorski Anna Kolakowska 30 July 2002 Chemical and Functional Properties of Food Lipids CRC Press pp 218 ISBN 978 1 4200 3199 7 Y H Hui 15 February 2008 Bakery Products Science and Technology John Wiley amp Sons pp 350 ISBN 978 0 470 27632 7 Gerard L Hasenhuettl Richard W Hartel 1 January 1997 Food Emulsifiers and Their Applications Springer ISBN 978 0 412 07621 3 PMID 21778222 PMID 21778222 Citation will be completed automatically in a few minutes Jump the queue or expand by hand bthkhwamekhminiyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk