ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
โซลิดาริตี (โปแลนด์: Solidarność; , อังกฤษ: Solidarity; ชื่อเต็ม: Independent Self-governing Trade Union "Solidarity"—Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność [ɲezaˈlɛʐnɨ samɔˈʐɔndnɨ ˈzvjɔ̃zɛk zavɔˈdɔvɨ sɔliˈdarnɔɕt͡ɕ]) เป็นสหภาพแรงงานโปแลนด์ที่ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2523 ที่อู่ต่อเรือเลนิน (ปัจจุบันคืออู่ต่อเรือกดัญสก์) ภายใต้การนำของแลค วาแวนซา เป็นสหภาพแรงงานแรกของประเทศในสนธิสัญญาวอร์ซอที่ไม่ได้ควบคุมโดยพรรคคอมมิวนิสต์ มีจำนวนสมาชิกมากที่สุดถึง 9.5 ล้านคน (อาจถึง 10 ล้านคน) ในช่วงก่อนเดือนกันยายน พ.ศ. 2524 ซึ่งสมาชิกเป็นหนึ่งในสามของประชาชนวัยทำงานทั้งหมดของโปแลนด์
ในช่วงปี พ.ศ. 2523 ขบวนการได้เคลื่อนไหวทางสังคมในวงกว้างในการต่อต้านรัฐ โดยใช้วิธีดื้อแพ่งเพื่อแสดงสิทธิของชนชั้นแรงงานและความต้องการเปลี่ยนแปลงทางสังคม รัฐบาลพยายามที่จะทำลายสหภาพโดยการออกกฎอัยการศึกในโปแลนด์ซึ่งกินเวลาตั้งแต่ธันวาคม พ.ศ. 2524 ถึงเดือนกรกฎาคมปี พ.ศ. 2526 และตามมาด้วยหลายปีของการปราบปรามทางการเมืองตั้งแต่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2525 แต่สหภาพยังคงอยู่รอดและในที่สุดรัฐบาลก็ถูกบังคับให้ต้องเจรจาต่อรองกับโซลิดาริตี ในช่วงเวลานั้นสมเด็จพระสันตะปาปาจอห์น ปอลที่ 2และสหรัฐอเมริกาได้ให้การสนับสนุนทางการเงินอย่างลับ ๆ แก่สหภาพ คาดว่าอาจมากถึง 50 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
การเจรจาโต๊ะกลมระหว่างรัฐบาลและสหภาพนำไปสู่การเลือกตั้งกึ่งเสรีในปี พ.ศ. 2532 ในเดือนธันวาคมปี พ.ศ. 2533 วาแวนซาได้รับเลือกเป็นประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐโปแลนด์ตั้งแต่นั้นมาโซลิดาริตีได้กลายเป็นสหภาพแรงงานเสรีนิยมแบบดั้งเดิมมากขึ้น สมาชิกได้ลดลงถึง 680,000 ในปี พ.ศ. 2553และ 400,000 ในปี พ.ศ. 2554
ประวัติ
ในช่วงปี พ.ศ. 2513 รัฐบาลของโปแลนด์ขึ้นราคาสินค้าในขณะที่ค่าจ้างคงที่ (และความขัดแย้งต่าง ๆ ) นำไปสู่การประท้วงและการปราบปรามของรัฐบาลในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2519 ต่อมาในความขัดแย้ง กลุ่ม KOR และ ROPCIO เริ่มได้มีกลุ่มเครือข่ายใต้ดินเพื่อตรวจสอบและต่อต้านพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของรัฐบาล ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของการเกิดขึ้นของสหภาพแรงงาน
ในปี พ.ศ. 2522 เศรษฐกิจโปแลนด์หดตัวลงเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สองร้อยละ 2 เป็นหนี้ต่างประเทศถึงประมาณ 18 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี พ.ศ. 2523
ในตอนนั้นการมีส่วนร่วมในสหภาพแรงงานเป็นสิ่งผิดกฎหมาย ถูกไล่ออกจากการทำงานที่อู่ต่อเรือกดัญสก์ในวันที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2523 ในวันที่ 14 สิงหาคม คนงานของอู่ต่อเรือเรียกร้องให้เธอกลับมา และ ร่วมกับคนงานได้ร่วมใจประท้วงนัดหยุดงานกันและได้ก่อตั้งกลุ่มโซลิดาริตี
โซลิดาริตี ได้กำเนิดขึ้น ในวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2523 ในกดัญสก์ ที่อู่ต่อเลนินเมื่อรัฐบาลคอมมิวนิสต์โปแลนด์ลงนามในสัญญายอมรับการดำรงอยู่ของโซลิดาริตี ในวันที่17 กันยายนปี พ.ศ. 2523 กว่า 20 โรงงานได้ร่วมกันก่อตั้งคณะกรรมการของสหภาพแรงงานเสรีรวมเป็นหนึ่งในองค์กรระดับชาติ เอ็นเอสซีซีโซลิดาริตี (NSZZ Solidarity) และจดทะเบียนอย่างเป็นทางการในวันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523
วาแวนซา และคนอื่น ๆ ได้เคลื่อนไหวทางสังคมในการต่อต้านโซเวียต มีผู้ให้ความร่วมมือตั้งแต่คริสตจักรคาทอลิกถึงกลุ่มต่อต้านโซเวียตโซลิดาริตีสนับสนุนการไม่ใช่ความรุนแรงในกิจกรรมต่าง ๆ ของสมาชิกในกันยายน พ.ศ. 2524 วาแวนซาได้รับการเลือกเป็นประธานของกลุ่มโซลิดาริตีและเริ่มนำการปกครองแบบสาธารณรัฐที่เรียกว่า "สาธารณรัฐปกครองตนเอง"รัฐบาลพยายามที่จะทำลายสหภาพด้วยการออกกฎอัยการศึกปี พ.ศ. 2524 และเป็นเวลาหลายปีของการปราบปราม แต่ในที่สุดก็มีการเริ่มต้นการเจรจาต่อรองกับสหภาพ
ในโปแลนด์ การเจรจาโต๊ะกลมระหว่างรัฐบาลและฝ่ายค้านที่นำโดยโซลิดาริตี นำไปสู่การเลือกตั้งกึ่งเสรีในปี พ.ศ. 2532 โดยปลายเดือนสิงหาคม รัฐบาลผสมซึ่งนำโดยโซลิดาริตีได้ถูกจัดตั้งขึ้นและในเดือนธันวาคม (Tadeusz Mazowiecki) ได้รับเลือกตั้งเป็นนายกรัฐมนตรี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2532 โซลิดาริตีได้กลายเป็นสหภาพแรงงานแบบดั้งเดิมของโปแลนด์และมีบทบาททางการเมืองลดลงในช่วงทศวรรษหลัง พ.ศ. 2533 Akcja Wyborcza Solidarność (AWS) ฝ่ายทางการเมืองของโซลิดาริตีได้ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2539 และเข้าร่วมและชนะการเลือกตั้งรัฐสภาในปี พ.ศ. 2540 แต่พ่ายแพ้ในการเลือกตั้งครั้งต่อมาในปี พ.ศ. 2544 ปัจจุบันพรรคการเมืองของโซลิดาริตีมีอิทธิพลน้อยในการเมืองโปแลนด์ปัจจุบัน
การสนับสนุนอย่างลับ ๆ ของซีไอเอ
นโยบายของประธานาธิบดีเรแกน ซึ่งแตกต่างจากการบริหารงานของคาร์เตอร์ ได้สนับสนุนการเคลื่อนไหวของโซลิดาริตีในโปแลนด์และอยู่บนพื้นฐานการสนับสนุนของซีไอเอเพื่อยับยั้งสิ่งที่คาร์เตอร์ รู้สึกว่าเป็น "การยกทัพขนานใหญ่ของโซเวียตสู่โปแลนด์"ไมเคิล ไรส์แมน จากวิทยาลัยกฎหมายเยล กล่าวถึงปฏิบัติการในประเทศโปแลนด์ว่า เป็นหนึ่งในการกระทำที่เป็นความลับของซีไอเอในช่วงสงครามเย็น พันเอก เจ้าหน้าที่อาวุโสในกองทัพโปแลนด์ได้แอบส่งรายงานให้กับซีไอเอ ซีไอเอได้โอนเงินประมาณ 2 ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี ให้แก่โซลิดาริตีในเวลา 5 ปี มียอดรวมถึง 10 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยเงินทั้งหมดถูกส่งผ่านบุคคลที่สามแต่ไม่นานหลังจากการอนุมัติได้มีการเพิ่มวงเงินขึ้นและ พ.ศ. 2528 ซีไอเอก็ประสบความสำเร็จในการแทรกซึมโปแลนด์
ศาสนจักรคาทอลิก
เอกสารสำคัญของการเรียนการสอนสังคมคาทอลิกของสมเด็จพระสันตะปาปาจอห์น ปอลที่ 2 ระบุแนวคิดของความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันกับคนยากจนและด้อยโอกาส เป็นองค์ประกอบของพระวรสารและการมีส่วนร่วมของมนุษย์ในการร่วมกันที่ดี คริสตจักรโรมันคาทอลิกภายใต้การนำของสมเด็จพระสันตะปาปาจอห์น ปอลที่ 2 เป็นผู้สนับสนุนฃองสหภาพและเป็นสว่นสำคัญอย่างมากต่อความสำเร็จของวาแวนซา ที่แสดงตัวต่อสาธารณชนว่านับถือคาทอลิก ยืนยันถึงอิทธิพลของสมเด็จพระสันตะปาปา ซึ่งได้กล่าวว่า: "พระบิดา ผ่านการประชุมของพระองค์แสดงให้เห็นถึงวิธีการต่าง ๆ นานาให้เราอยู่ พระองค์ทรงบอกกับเราว่าไม่ต้องกลัว"
นอกจากนี้บาทหลวง แสดงพระธรรมเทศนาที่โดดเด่นให้กับคนงานอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งเขาได้เสียชีวิตในระหว่างการปราบปรามของรัฐบาลคอมมิวนิสต์จากการมีความเกี่ยวข้องกับโซลิดาริตี แรงงานโปแลนด์มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับคริสตจักร ซึ่งสามารถเห็นได้ในภาพที่ถ่ายในระหว่างการนัดหยุดงานในช่วงปี พ.ศ. 2523 บนผนังของโรงงานมีการแสดงหลายภาพของพระแม่มารีหรือพระสันตะปาปาจอห์น ปอลที่ 2
อิทธิพลต่อต่างประเทศ
การอยู่รอดของโซลิดาริตีเป็นเหตุการณ์ประวัติการณ์ไม่เพียง แต่ในประเทศโปแลนด์ซึ่งเป็นรัฐบริวารของสหภาพโซเวียตและถูกปกครอง (ในทางปฏิบัติ) โดยพรรคคอมมิวนิสต์ ซึ่งมันหมายถึงความแข็งแกร่งของพรรคคอมมิวนิสต์โปแลนด์หรือพรรคแรงงานได้สิ้นสุดลง และอำนาจการแทรกแซงสหภาพโซเวียต (หลักการเบรจเนฟ) ก็หมดลงไปด้วย
อิทธิพลของโซลิดาริตีนำไปสู่การแพร่กระจายของอุดมการณ์ต่อต้านคอมมิวนิสต์ และการเคลื่อนไหวทั่วประเทศยุโรปตะวันออก รัฐบาลคอมมิวนิสต์ของพวกเขาอ่อนแอลง อันเป็นผลมาจากข้อตกลงโต๊ะกลมระหว่างรัฐบาลโปแลนด์และฝ่ายค้านโซลิดาริตี ซึ่งนำไปสู่การเลือกตั้งที่ถูกจัดขึ้นในโปแลนด์ในวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2532 ในการนี้ฝ่ายค้านได้รับอนุญาตให้ผู้สมัครลงสมัครในนามพรรคการเมืองอย่างเสรี นอกเหนือพรรคคอมมิวนิสต์เป็นครั้งแรกในประเทศกลุ่มโซเวียต สมาชิกวุฒิสภาที่ได้รับความสำคัญมากขึ้นถูกเพิ่มจำนวนขึ้นในรัฐสภาโปแลนด์ และทั้งหมด 100 ที่นั่งถูกลงคะแนนในการเลือกตั้งเช่นเดียวกับหนึ่งในสามของที่นั่งในสภาล่าง โซลิดาริตีได้ 99 จาก 100 ที่นั่งวุฒิสภาและทั้งหมด 161 ที่นั่งเป็นของฝ่ายค้าน ชัยชนะยังก่อให้เกิดปฏิกิริยาลูกโซ่ทั่วทั้งสหภาพโซเวียต ที่นำไปสู่การปฏิวัติต่อต้านคอมมิวนิสต์เกือบทั้งหมด หรือที่รู้จักกันในชื่อการปฏิวัติ พ.ศ. 2532 ซึ่งจบลงด้วยการล้มล้างระบอบการปกครองของแต่ละประเทศในยุโรปตะวันออก และในที่สุดไปสู่การล่มสลายของสหภาพโซเวียตในช่วงต้นปี พ.ศ. 2533
โซลิดาริตีได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลประเทศตะวันตกหลายแห่ง แต่ความสัมพันธ์กับสหภาพแรงงานในประเทศทุนนิยมอาจจะมีความซับซ้อน ตัวอย่างเช่น ในระหว่างการนัดหยุดงานของคนงานเหมืองในสหราชอาณาจักรในช่วงปี พ.ศ. 2527-2528 วาแวนซากล่าวว่า "พวกคนงานควรจะต่อสู้ แต่ด้วยสามัญสำนึก ไม่ใช่ด้วยการทำลาย" และกล่าวว่าถึงมาร์กาเรต แทตเชอร์ "ด้วยผู้หญิงที่ฉลาดและกล้าหาญ, สหราชอาณาจักรจะได้พบกับ วิธีการแก้ปัญหาการนัดหยุดงาน" อย่างไรก็ตามประธานของโซลิดาริตีของแคว้นซิลีเซียตอนบน ดาวิด ยัสตแชมสกี (David Jastrzębski) กล่าวสนับสนุนคนงานเหมืองผู้ประท้วงว่า "ไม่ว่าทั้งการใช้กำลังตำรวจม้าของรัฐบาลอังกฤษหรือกระบองสั้น หรือมากกว่านั้น รถถังของรัฐบาลทหารโปแลนด์หรือการยิงปืนไรเฟิล ก็ไม่สามารถทำลายความประสงค์ร่วมกันของเราในการต่อสู้เพื่อ อนาคตที่ดีกว่าสำหรับชนชั้นแรงงาน" แม้จะมีความจริงที่ว่า ประธานของสหภาพเหมืองแห่งชาติของอังกฤษที่ได้วิพากษ์วิจารณ์โซลิดาริตีอย่างรุนแรง โดยประณามว่าเป็น "องค์กรต่อต้านสังคมนิยมซึ่งปรารถนาล้มล้างรัฐสังคมนิยม"
อ้างอิง
- 30 lat po Sierpniu'80: "Solidarność zakładnikiem własnej historii" 29 ตุลาคม 2013 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (in Polish), Retrieved on 7 June 2011
- Duda za Śniadka? by Maciej Sandecki and Marek Wąs, Gazeta Wyborcza of 24 August 2010. (in Polish)
- „Solidarność" a systemowe przekształcenia Europy Środkowo-Wschodniej 2013-08-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Retrieved on 7 June 2011. (in Polish)
- Aleksander Smolar, '"Self-limiting Revolution": Poland 1970-89', in Adam Roberts and Timothy Garton Ash (eds.), Civil Resistance and Power Politics: The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present, Oxford University Press, 2009, , pp. 127-43.
- Tony Judt (2005). Postwar: A History of Europe Since 1945. The Penguin Press. p. 589.
- KOR: a history of the Workers’ Defense Committee in Poland, 1976-1981. Berkeley: University of California Press. 1985. ISBN .
- From Solidarity to Martial Law: The Polish Crisis of 1980-1981 : A Documentary History by Andrzej Paczkowski, Malcolm Byrne. Central European University Press, Budapest 2007. p. xxix
- Solidarność, wielopłaszczyznowy ruch na rzecz demokratyzacji i głębokich reform ustrojowych PRL Retrieved on 7 June 2011. (in Polish)
- Steger, Manfred B (January 2004). Judging Nonviolence: The Dispute Between Realists and Idealists (ebook). Routledge (UK). p. 114. ISBN . สืบค้นเมื่อ 9 July 2006.
- Paul Wehr; Guy Burgess; Heidi Burgess, บ.ก. (February 1993). Justice Without Violence (ebook). Lynne Rienner Publishers. p. 28. ISBN . สืบค้นเมื่อ 6 July 2006.
- Cavanaugh-O'Keefe, John (January 2001). Emmanuel, Solidarity: God's Act, Our Response. Xlibris Corporation. p. 68. ISBN .
- Piotr Gliński, The Self-governing Republic in the Third Republic, "Polish Sociological Review", 2006, no.1
- Douglas J. MacEachin. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-06-13. สืบค้นเมื่อ 2017-01-17.
- Looking to the Future: Essays on International Law in Honor of W. Michael Reisman
- Richard T. Davies, "The CIA and the Polish Crisis of 1980–1981." Journal of Cold War Studies (2004) 6#3 pp: 120-123. online
- Gideon's Spies: The Secret History of the Mossad17 Mar 2015 by Gordon Thomas page 418
- Gregory F. Domber (2008). Supporting the Revolution: America, Democracy, and the End of the Cold War in Poland, 1981--1989. ProQuest. p. 199.[], revised as Domber 2014, p. 110 [1].
- Executive Secrets: Covert Action and the Presidency William J. Daugherty. page 201-203
- BBC World, Analysis: Solidarity's legacy
- https://www.youtube.com/watch?v=GJ6HeB5qb0I
- http://www.workersliberty.org/story/2009/10/08/workers-unite-east-and-west
- McKinlay, John (8 September 1983). "Scargill angers unions with Solidarity attack". The Glasgow Herald. สืบค้นเมื่อ 1 September 2014.
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์ทางการ
- Presentation on The Solidarity Phenomenon
- FAES The Polish trade Union Solidarity and the European idea of freedom 2009-07-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Solidarity 25th Anniversary Press Center
- Who is Anna Walentynowicz?, a documentary film about Solidarity
- Katherine Kenning collection of Joanna Wojciechowicz papers, MSS 8081 at L. Tom Perry Special Collections, Brigham Young University. Contains materials about Wojciechowicz's participation in the Solidarity movement.
- International Conference 'From Solidarity to Freedom' 2019-04-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Advice for East German propagandists on how to deal with the Solidarity movement
- The Birth of Solidarity on BBC
- Solidarity, Freedom and Economical Crisis in Poland, 1980-81 2011-03-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Solidarność collection at the Libertarian Communist library
- Solidarność from Gdańsk to Military Repression by Colin Barker and Kara Weber (1982)
- The rise of Solidarność, Colin Barker, International Socialism, Issue: 108
- Arch Puddington, How American Unions Helps Solidarity Win 2009-09-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Motion for a resolution, the European Parliament on the 25th anniversary of Solidarity and its message for Europe
- Solidarity Lost, by Daniel Singer
- (โปแลนด์) Solidarity Center Foundation - Fundacja Centrum Solidarności
- A Simple Way to Learn an Old Song 2011-10-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน A radio programme about the song "Mury", the anthem of Solidarność. In Russian with English transcript
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisud oslidariti opaelnd Solidarnosc xngkvs Solidarity chuxetm Independent Self governing Trade Union Solidarity Niezalezny Samorzadny Zwiazek Zawodowy Solidarnosc ɲezaˈlɛʐnɨ samɔˈʐɔndnɨ ˈzvjɔ zɛk zavɔˈdɔvɨ sɔliˈdarnɔɕt ɕ epnshphaphaerngnganopaelndthikxtngkhunemuxwnthi 17 knyayn ph s 2523 thixutxeruxelnin pccubnkhuxxutxeruxkdysk phayitkarnakhxngaelkh waaewnsa epnshphaphaerngnganaerkkhxngpraethsinsnthisyyawxrsxthiimidkhwbkhumodyphrrkhkhxmmiwnist micanwnsmachikmakthisudthung 9 5 lankhn xacthung 10 lankhn inchwngkxneduxnknyayn ph s 2524 sungsmachikepnhnunginsamkhxngprachachnwythanganthnghmdkhxngopaelndsylksnkhxngoslidariti inchwngpi ph s 2523 khbwnkaridekhluxnihwthangsngkhminwngkwanginkartxtanrth odyichwithiduxaephngephuxaesdngsiththikhxngchnchnaerngnganaelakhwamtxngkarepliynaeplngthangsngkhm rthbalphyayamthicathalayshphaphodykarxxkkdxykarsukinopaelndsungkinewlatngaetthnwakhm ph s 2524 thungeduxnkrkdakhmpi ph s 2526 aelatammadwyhlaypikhxngkarprabpramthangkaremuxngtngaet 8 tulakhm ph s 2525 aetshphaphyngkhngxyurxdaelainthisudrthbalkthukbngkhbihtxngecrcatxrxngkboslidariti inchwngewlannsmedcphrasntapapacxhn pxlthi 2aelashrthxemrikaidihkarsnbsnunthangkarenginxyanglb aekshphaph khadwaxacmakthung 50 landxllarshrth karecrcaotaklmrahwangrthbalaelashphaphnaipsukareluxktngkungesriinpi ph s 2532 ineduxnthnwakhmpi ph s 2533 waaewnsaidrbeluxkepnprathanathibdiaehngsatharnrthopaelndtngaetnnmaoslidaritiidklayepnshphaphaerngnganesriniymaebbdngedimmakkhun smachikidldlngthung 680 000 inpi ph s 2553aela 400 000 inpi ph s 2554prawtielkh waelsa rahwangkarndhyudnganthixutxeruxelninsinghakhm ph s 2523 inchwngpi ph s 2513 rthbalkhxngopaelndkhunrakhasinkhainkhnathikhacangkhngthi aelakhwamkhdaeyngtang naipsukarprathwngaelakarprabpramkhxngrthbalineduxnmithunayn ph s 2519 txmainkhwamkhdaeyng klum KOR aela ROPCIO erimidmiklumekhruxkhayitdinephuxtrwcsxbaelatxtanphvtikrrmthiimehmaasmkhxngrthbal sungepnswnsakhykhxngkarekidkhunkhxngshphaphaerngngan inpi ph s 2522 esrsthkicopaelndhdtwlngepnkhrngaerknbtngaetsngkhramolkkhrngthisxngrxyla 2 epnhnitangpraethsthungpraman 18 phnlandxllarshrth inpi ph s 2523 intxnnnkarmiswnrwminshphaphaerngnganepnsingphidkdhmay thukilxxkcakkarthanganthixutxeruxkdyskinwnthi 7 singhakhm ph s 2523 inwnthi 14 singhakhm khnngankhxngxutxeruxeriykrxngihethxklbma aela rwmkbkhnnganidrwmicprathwngndhyudnganknaelaidkxtngklumoslidariti oslidariti idkaenidkhun inwnthi 31 singhakhm ph s 2523 inkdysk thixutxelninemuxrthbalkhxmmiwnistopaelndlngnaminsyyayxmrbkardarngxyukhxngoslidariti inwnthi17 knyaynpi ph s 2523 kwa 20 orngnganidrwmknkxtngkhnakrrmkarkhxngshphaphaerngnganesrirwmepnhnunginxngkhkrradbchati exnexssisioslidariti NSZZ Solidarity aelacdthaebiynxyangepnthangkarinwnthi 10 phvscikayn ph s 2523 waaewnsa aelakhnxun idekhluxnihwthangsngkhminkartxtanosewiyt miphuihkhwamrwmmuxtngaetkhristckrkhathxlikthungklumtxtanosewiytoslidaritisnbsnunkarimichkhwamrunaernginkickrrmtang khxngsmachikinknyayn ph s 2524 waaewnsaidrbkareluxkepnprathankhxngklumoslidaritiaelaerimnakarpkkhrxngaebbsatharnrththieriykwa satharnrthpkkhrxngtnexng rthbalphyayamthicathalayshphaphdwykarxxkkdxykarsukpi ph s 2524 aelaepnewlahlaypikhxngkarprabpram aetinthisudkmikarerimtnkarecrcatxrxngkbshphaph inopaelnd karecrcaotaklmrahwangrthbalaelafaykhanthinaodyoslidariti naipsukareluxktngkungesriinpi ph s 2532 odyplayeduxnsinghakhm rthbalphsmsungnaodyoslidaritiidthukcdtngkhunaelaineduxnthnwakhm Tadeusz Mazowiecki idrbeluxktngepnnaykrthmntri tngaetpi ph s 2532 oslidaritiidklayepnshphaphaerngnganaebbdngedimkhxngopaelndaelamibthbaththangkaremuxngldlnginchwngthswrrshlng ph s 2533 Akcja Wyborcza Solidarnosc AWS faythangkaremuxngkhxngoslidaritiidkxtngkhuninpi ph s 2539 aelaekharwmaelachnakareluxktngrthsphainpi ph s 2540 aetphayaephinkareluxktngkhrngtxmainpi ph s 2544 pccubnphrrkhkaremuxngkhxngoslidaritimixiththiphlnxyinkaremuxngopaelndpccubnkarsnbsnunxyanglb khxngsiixexnoybaykhxngprathanathibdieraekn sungaetktangcakkarbriharngankhxngkharetxr idsnbsnunkarekhluxnihwkhxngoslidaritiinopaelndaelaxyubnphunthankarsnbsnunkhxngsiixexephuxybyngsingthikharetxr rusukwaepn karykthphkhnanihykhxngosewiytsuopaelnd imekhil irsaemn cakwithyalykdhmayeyl klawthungptibtikarinpraethsopaelndwa epnhnunginkarkrathathiepnkhwamlbkhxngsiixexinchwngsngkhrameyn phnexk ecahnathixawuosinkxngthphopaelndidaexbsngraynganihkbsiixex siixexidoxnenginpraman 2 landxllarshrthtxpi ihaekoslidaritiinewla 5 pi miyxdrwmthung 10 landxllarshrth odyenginthnghmdthuksngphanbukhkhlthisamaetimnanhlngcakkarxnumtiidmikarephimwngenginkhunaela ph s 2528 siixexkprasbkhwamsaercinkaraethrksumopaelndsasnckrkhathxlik 30 pioslidariti phaphcitrkrrmfaphnnginxxstrxewiytschefiyntxkchiski bathhlwng xyuebuxnghna exksarsakhykhxngkareriynkarsxnsngkhmkhathxlikkhxngsmedcphrasntapapacxhn pxlthi 2 rabuaenwkhidkhxngkhwamepnnahnungicediywknkbkhnyakcnaeladxyoxkas epnxngkhprakxbkhxngphrawrsaraelakarmiswnrwmkhxngmnusyinkarrwmknthidi khristckrormnkhathxlikphayitkarnakhxngsmedcphrasntapapacxhn pxlthi 2 epnphusnbsnunkhxngshphaphaelaepnswnsakhyxyangmaktxkhwamsaerckhxngwaaewnsa thiaesdngtwtxsatharnchnwanbthuxkhathxlik yunynthungxiththiphlkhxngsmedcphrasntapapa sungidklawwa phrabida phankarprachumkhxngphraxngkhaesdngihehnthungwithikartang nanaiheraxyu phraxngkhthrngbxkkberawaimtxngklw nxkcaknibathhlwng aesdngphrathrrmethsnathioddednihkbkhnnganxyangsmaesmx sungekhaidesiychiwitinrahwangkarprabpramkhxngrthbalkhxmmiwnistcakkarmikhwamekiywkhxngkboslidariti aerngnganopaelndmikhwamsmphnthxyangiklchidkbkhristckr sungsamarthehnidinphaphthithayinrahwangkarndhyudnganinchwngpi ph s 2523 bnphnngkhxngorngnganmikaraesdnghlayphaphkhxngphraaemmarihruxphrasntapapacxhn pxlthi 2xiththiphltxtangpraethsolokkhxngoslidaritithukthabnrththngosewiyt thi 55thilmkhwainkrungprakinpi ph s 2533nkeriyninskxtaelndekbrwbrwmlayesnsahrbkaryunkharxnginkarsnbsnunkhxoslidariti inpi ph s 2524klumoslidaritiinbudaepst ph s 2554 karxyurxdkhxngoslidaritiepnehtukarnprawtikarnimephiyng aetinpraethsopaelndsungepnrthbriwarkhxngshphaphosewiytaelathukpkkhrxng inthangptibti odyphrrkhkhxmmiwnist sungmnhmaythungkhwamaekhngaekrngkhxngphrrkhkhxmmiwnistopaelndhruxphrrkhaerngnganidsinsudlng aelaxanackaraethrkaesngshphaphosewiyt hlkkarebrcenf khmdlngipdwy xiththiphlkhxngoslidaritinaipsukaraephrkracaykhxngxudmkarntxtankhxmmiwnist aelakarekhluxnihwthwpraethsyuorptawnxxk rthbalkhxmmiwnistkhxngphwkekhaxxnaexlng xnepnphlmacakkhxtklngotaklmrahwangrthbalopaelndaelafaykhanoslidariti sungnaipsukareluxktngthithukcdkhuninopaelndinwnthi 4 mithunayn ph s 2532 inkarnifaykhanidrbxnuyatihphusmkhrlngsmkhrinnamphrrkhkaremuxngxyangesri nxkehnuxphrrkhkhxmmiwnistepnkhrngaerkinpraethsklumosewiyt smachikwuthisphathiidrbkhwamsakhymakkhunthukephimcanwnkhuninrthsphaopaelnd aelathnghmd 100 thinngthuklngkhaaenninkareluxktngechnediywkbhnunginsamkhxngthinnginsphalang oslidaritiid 99 cak 100 thinngwuthisphaaelathnghmd 161 thinngepnkhxngfaykhan chychnayngkxihekidptikiriyalukosthwthngshphaphosewiyt thinaipsukarptiwtitxtankhxmmiwnistekuxbthnghmd hruxthiruckkninchuxkarptiwti ph s 2532 sungcblngdwykarlmlangrabxbkarpkkhrxngkhxngaetlapraethsinyuorptawnxxk aelainthisudipsukarlmslaykhxngshphaphosewiytinchwngtnpi ph s 2533 oslidaritiidrbkarsnbsnuncakrthbalpraethstawntkhlayaehng aetkhwamsmphnthkbshphaphaerngnganinpraethsthunniymxaccamikhwamsbsxn twxyangechn inrahwangkarndhyudngankhxngkhnnganehmuxnginshrachxanackrinchwngpi ph s 2527 2528 waaewnsaklawwa phwkkhnngankhwrcatxsu aetdwysamysanuk imichdwykarthalay aelaklawwathungmarkaert aethtechxr dwyphuhyingthichladaelaklahay shrachxanackrcaidphbkb withikaraekpyhakarndhyudngan xyangirktamprathankhxngoslidaritikhxngaekhwnsiliesiytxnbn dawid ystaechmski David Jastrzebski klawsnbsnunkhnnganehmuxngphuprathwngwa imwathngkarichkalngtarwcmakhxngrthbalxngkvshruxkrabxngsn hruxmakkwann rththngkhxngrthbalthharopaelndhruxkaryingpunirefil kimsamarththalaykhwamprasngkhrwmknkhxngerainkartxsuephux xnakhtthidikwasahrbchnchnaerngngan aemcamikhwamcringthiwa prathankhxngshphaphehmuxngaehngchatikhxngxngkvsthiidwiphakswicarnoslidaritixyangrunaerng odypranamwaepn xngkhkrtxtansngkhmniymsungprarthnalmlangrthsngkhmniym xangxing30 lat po Sierpniu 80 Solidarnosc zakladnikiem wlasnej historii 29 tulakhm 2013 thi ewyaebkaemchchin in Polish Retrieved on 7 June 2011 Duda za Sniadka by Maciej Sandecki and Marek Was Gazeta Wyborcza of 24 August 2010 in Polish Solidarnosc a systemowe przeksztalcenia Europy Srodkowo Wschodniej 2013 08 07 thi ewyaebkaemchchin Retrieved on 7 June 2011 in Polish Aleksander Smolar Self limiting Revolution Poland 1970 89 in Adam Roberts and Timothy Garton Ash eds Civil Resistance and Power Politics The Experience of Non violent Action from Gandhi to the Present Oxford University Press 2009 ISBN 978 0 19 955201 6 pp 127 43 Tony Judt 2005 Postwar A History of Europe Since 1945 The Penguin Press p 589 KOR a history of the Workers Defense Committee in Poland 1976 1981 Berkeley University of California Press 1985 ISBN 0 520 05243 9 From Solidarity to Martial Law The Polish Crisis of 1980 1981 A Documentary History by Andrzej Paczkowski Malcolm Byrne Central European University Press Budapest 2007 p xxix Solidarnosc wieloplaszczyznowy ruch na rzecz demokratyzacji i glebokich reform ustrojowych PRL Retrieved on 7 June 2011 in Polish Steger Manfred B January 2004 Judging Nonviolence The Dispute Between Realists and Idealists ebook Routledge UK p 114 ISBN 0 415 93397 8 subkhnemux 9 July 2006 Paul Wehr Guy Burgess Heidi Burgess b k February 1993 Justice Without Violence ebook Lynne Rienner Publishers p 28 ISBN 1 55587 491 6 subkhnemux 6 July 2006 Cavanaugh O Keefe John January 2001 Emmanuel Solidarity God s Act Our Response Xlibris Corporation p 68 ISBN 0 7388 3864 0 Piotr Glinski The Self governing Republic in the Third Republic Polish Sociological Review 2006 no 1 Douglas J MacEachin khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2007 06 13 subkhnemux 2017 01 17 Looking to the Future Essays on International Law in Honor of W Michael Reisman Richard T Davies The CIA and the Polish Crisis of 1980 1981 Journal of Cold War Studies 2004 6 3 pp 120 123 online Gideon s Spies The Secret History of the Mossad17 Mar 2015 by Gordon Thomas page 418 Gregory F Domber 2008 Supporting the Revolution America Democracy and the End of the Cold War in Poland 1981 1989 ProQuest p 199 lingkesiy revised as Domber 2014 p 110 1 Executive Secrets Covert Action and the Presidency William J Daugherty page 201 203 BBC World Analysis Solidarity s legacy https www youtube com watch v GJ6HeB5qb0I http www workersliberty org story 2009 10 08 workers unite east and west McKinlay John 8 September 1983 Scargill angers unions with Solidarity attack The Glasgow Herald subkhnemux 1 September 2014 aehlngkhxmulxunWikisource wikisxrsphasaopaelnd Polski mikhxmultnchbbekiywkb Solidarity wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb oslidariti ewbistthangkar Presentation on The Solidarity Phenomenon FAES The Polish trade Union Solidarity and the European idea of freedom 2009 07 24 thi ewyaebkaemchchin Solidarity 25th Anniversary Press Center Who is Anna Walentynowicz a documentary film about Solidarity Katherine Kenning collection of Joanna Wojciechowicz papers MSS 8081 at L Tom Perry Special Collections Brigham Young University Contains materials about Wojciechowicz s participation in the Solidarity movement International Conference From Solidarity to Freedom 2019 04 04 thi ewyaebkaemchchin Advice for East German propagandists on how to deal with the Solidarity movement The Birth of Solidarity on BBC Solidarity Freedom and Economical Crisis in Poland 1980 81 2011 03 08 thi ewyaebkaemchchin Solidarnosc collection at the Libertarian Communist library Solidarnosc from Gdansk to Military Repression by Colin Barker and Kara Weber 1982 The rise of Solidarnosc Colin Barker International Socialism Issue 108 Arch Puddington How American Unions Helps Solidarity Win 2009 09 18 thi ewyaebkaemchchin Motion for a resolution the European Parliament on the 25th anniversary of Solidarity and its message for Europe Solidarity Lost by Daniel Singer opaelnd Solidarity Center Foundation Fundacja Centrum Solidarnosci A Simple Way to Learn an Old Song 2011 10 06 thi ewyaebkaemchchin A radio programme about the song Mury the anthem of Solidarnosc In Russian with English transcript