แฟบูลาโนวาคริสตัลลิส: ไฟนอล แฟนตาซี

แฟบูลาโนวาคริสตัลลิส: ไฟนอลแฟนตาซี (ญี่ปุ่น: ファブラ ノヴァ クリスタリス ファイナルファンタジー; โรมาจิ: Fabura Nova Kurisutarisu Fainaru Fantajī) เป็นชุดเกมโดยสแควร์เอนิกซ์ โดยโครงของชุดเกมนี้จะเกี่ยวกับ "ตำนานคริสตัลบทใหม่" ตามคำแปลภาษาละตินของชื่อชุด เนื้อเรื่องของแต่ละเกมแม้ไม่มีความเกี่ยวข้องกันโดยตรง แต่จะมีตัวละครร่วมกัน และโลกทัศน์บางส่วนก็จะมีลักษณะคล้ายกันด้วย เกมในชุดนี้ประกอบด้วย ไฟนอลแฟนตาซี XIII ไฟนอลแฟนตาซี ไทป์-0 ไฟนอลแฟนตาซี XIII-2 และ ไฟนอลแฟนตาซี XV

แฟบูลาโนวาคริสตัลลิส
	เกมเล่นตามบทบาท
ผู้พัฒนา	สแควร์เอนิกซ์
ผู้จัดจำหน่าย	สแควร์เอนิกซ์
ผู้จัดสร้าง	โยะชิโนะริ คิตะเซะ ชินจิ ฮะชิโมะโตะ
ระบบปฏิบัติการ	แอนดรอยด์,ไอโอเอส,เพลย์สเตชัน 3, เพลย์สเตชัน 4, เพลย์สเตชันพอร์เทเบิล, เพลย์สเตชันวิต้า, เอกซ์บอกซ์ 360, เอกซ์บอกซ์ วัน, ไมโครซอฟท์ วินโดวส์
วางจำหน่ายครั้งแรก	ไฟนอลแฟนตาซี XIII JP: 17 ธันวาคม พ.ศ. 2552 NA: 9 มีนาคม พ.ศ. 2553 EU: 9 มีนาคม พ.ศ. 2553 INT: 16 ธันวาคม พ.ศ. 2553
จำหน่ายครั้งล่าสุด	ไฟนอลแฟนตาซี XV ทั่วโลก: 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2559

ชื่อเดิมของชุดเกมนี้จะมี XIII ตามหลัง แต่หลังจากไฟนอลแฟนตาซี อากิโตะ XIII เปลี่ยนชื่อเป็น ไฟนอลแฟนตาซี ไทป์-0 จึงตัด XIII หลังชื่อไป

แนวคิด

จักรวาลถูกแบ่งออกเป็นสองสภาพ คือ โลกกายหยาบ โลกสำหรับสิ่งมีชีวิต และ ปรภูมิ แดนสำหรับจิตวิญญาณ

องค์ บูนีเวลเซ พระผู้เป็นเจ้าได้สังหารมารดาของพระองค์นามว่า มิวเวน เพื่อที่จะทรงปกครองโลกกายหยาบได้ หลังจากสังหารมิวเวนแล้ว มิวเวนก็ไปอยู่ในปรภูมิ พระเจ้าเชื่อว่ามิวเวนนั้นมีคำสาป และคำสาปของมิวเวนจะนำพาปรภูมิไปสู่ความพินาศ หากปรภูมิพินาศแล้วจะทำให้สมดุลของจักรวาลถูกทำลาย พระเจ้าจึงต้องการไปยังปรภูมิเพื่อสังหารกำจัดมิวเวนซ้ำสอง อย่างไรก็ตาม พระองค์ไม่อาจละไปจากโลกกายหยาบได้ พระองค์จึงต้องการหาประตูที่สามารถพาพระองค์ไป-กลับจากปรภูมิ ด้วยเหตุนี้ พระองค์จึงทรงสร้าง "ฟาลซี" หรืออัครเทพขึ้นมา

เอโทร เป็นหนึ่งในอัครเทพสามองค์ซึ่งสร้างโดยพระเจ้า พระเจ้าสร้างนางขึ้นมาด้วยรูปลักษณ์เหมือน มิวเวน โดยไม่ได้ตั้งใจ พระเจ้าเกรงรูปลักษณ์ของนางจึงไม่ประทานพลังแก่นาง นางจึงไม่สามารถสร้างสรรค์อะไรเองได้

พระเจ้าบรรทมในกายคริสตัลและจะทรงตื่นบรรทมเมื่ออัครเทพสามารถหาประตูสู่ปรภูมิได้ ในขณะที่อัครเทพ พัลส์ และ ลินเซย์ กำลังยุ่งกับการหาประตูและสร้างโลกตลอดจนสร้างฟาลซีและลูซีขึ้นมามากมาย เอโทรรู้สึกเหงาและน้อยใจที่ไร้พลัง นางจึงฆ่าตนเองโดยการฉีกร่างกายหายไปจากโลก ลินเซย์ได้นำโลหิตของเอโทรมาสร้างมนุษย์คนแรกขึ้น

เอโทรพบกับมิวเวนในปรภูมิในสภาพที่มิวเวนกำลังถูกครอบงำด้วยพลังงานที่ชื่อว่าคาออส ซึ่งแผ่มาจากวัลฮัลลา (มัชฌิมพิภพ) มิวเวนได้อธิบายแก่เอโทรว่า ความเสื่อมของปรภูมิหาใช่คำสาปจากนางไม่ แต่เป็นชะตากรรม ก่อนที่มิวเวนจะดับสูญได้มอบหมายให้เอโทรพิทักษ์สมดุลของจักรวาล หากสมดุลระหว่างโลกและปรภูมิเกิดความยุ่งเหยิง จักรวาลก็จะถึงกาลพินาศ อย่างไรก็ตาม เอโทรกลับไม่เข้าใจความหมายที่มิวเวนสื่อ เอโทรรู้สึกเมตตาต่อมนุษย์ที่มีชีวิตอยู่เพื่อความตาย

พัลเซสร้างสรรค์ตกแต่งโลกไปตามที่เขาเห็นควร ในขณะที่ลินเซย์ทำหน้าที่ปกป้องโลก วันหนึ่งทั้งสองก็หนีไปและไม่ได้พบกันอีกเลย นานไปมนุษย์ก็นับถือพวกเขาเป็นเทพ เอโทรได้รับการนับถือเป็นเทพีแห่งความตาย ส่วนบูนีเวลเซ องค์พระเจ้าสูงสุดยังคงหลับใหลอยู่ที่ใดที่หนึ่งบนโลกเพื่อตื่นบรรทม