แผนที่รูปทีและโอ (อังกฤษ: T and O map หรือ O-T หรือ T-O; ละติน: orbis terrarum ลูกแก้วหรือวงกลมของผืนดินที่มีอักษร T ใน O) เป็นหนึ่งในแผนที่โลกในยุคกลาง บางครั้งมันถูกเรียกว่า แผนที่บีไทน์ (Beatine map) หรือ (Beatus map) เพราะเป็นหนึ่งในผลงานที่เชื่อว่าเป็นของบีตุส แห่งเลียบานา (Beatus of Liébana) นักบวชชาวสเปนในศตวรรษที่ 8
ประวัติและรายละเอียด
แผนที่รูปทีและโอถูกกล่าวครั้งแรกในหนังสือ Etymologiae (chapter 14, de terra et partibus) ของอิซิโดโรแห่งเซบิยาในศตวรรษที่ 7 ไว้ว่า:
ละติน: Orbis a rotunditate circuli dictus, quia sicut rota est [...] Undique enim Oceanus circumfluens eius in circulo ambit fines. Divisus est autem trifarie: e quibus una pars Asia, altera Europa, tertia Africa nuncupatur. อังกฤษ: The [inhabited] mass of solid land is called round after the roundness of a circle, because it is like a wheel [...] Because of this, the Ocean flowing around it is contained in a circular limit, and it is divided in three parts, one part being called Asia, the second Europe, and the third Africa.
แปลไทย: ผืนดิน[ที่อยู่อาศัย]ถูกกล่าวเป็นรูปกลมตามความกลมของรูปวงกลม เพราะมันดูเหมือนล้อ [...] เพราะอย่างนี้ มหาสมุทรที่อยู่รอบมันจะอยู่ในขอบวงกลม และถูกแบ่งเป็นสามส่วน ส่วนหนึ่งคือเอเชีย ส่วนที่สองคือยุโรป และส่วนที่สามคือแอฟริกา
ถึงแม้ว่าอิซิโดโรกล่าวใน Etymologiae ว่าโลก "กลม" ในความหมายของเขานั้นยังคลุมเครือ และนักเขียนบางคนกล่าวว่าเขาหมายถึงโลกรูปจาน (disc-shaped Earth). แต่อย่างไรก็ตาม นักเขียนบางคนกล่าวว่าเขาหมายถึงโลกที่กลมเหมือนลูกโลก (globular)
แผนที่รูปทีและโอแสดงแค่ครึ่งหนึ่งของโลกทรงกลมทั้งหมด จึงมีความเชื่อว่าไม่มีใครสามารถข้ามไปอีกเส้นขอบหนึ่งได้.
ตัว T คือทะเลเมดิเตอร์เรเนียน, แม่น้ำไนล์ และแม่น้ำดอน (อดีตอ้างถึงเมืองตาไนส Tanais) ที่แบ่งสามทวีป คือทวีปเอเชีย, ยุโรป และแอฟริกา ส่วนตัว O คือมหาสมุทร โดยมีกรุงเยรูซาเลมเป็นศูนย์กลางของแผนที่ ทวีปเอเชียมีขนาดใหญ่เป็นสองเท่าของทวีปที่เหลือรวมกัน เพราะดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออก, สวรรค์ (สวนอีเดน) มักถูกตั้งในเอเชีย และทวีปเอเชียถูกตั้งไว้ด้านบนสุดของแผนที่
ภาพ
- แผนที่ยุคกลางที่ถูกบูรณะใหม่ (จาก Meyers Konversationslexikon, 1895) (เอเชียอยู่ด้านขวา)
- แผนที่โลกจาก Saint-Sever Beatus, วาดไว้ประมาณ ค.ศ.1050
- แผนที่ที่มีศูนย์กลางอยู่ที่ Delos ตามธรรมเนียมของกรีก จากเอกสารภาษาฝรั่งเศสของ Henry of Huntingdon, ปลายศตวรรษที่ 13
- Mappa Mundi ใน
La Fleur des Histoires ค.ศ. 1459-1463 - Bünting Clover Leaf Map ภาพสลักไม้ในปี ค.ศ.1581, Magdeburg
เยรูซาเลมตั้งอยู่ตรงกลาง ล้อมรอบด้วยยุโรป, เอเชีย และแอฟริกา - ภาพด้านขวาของเอกสารเป็นแผนที่รูปทีและโอ โดย Jacobus Philippus Bergomensis (Giacomo Filippo Foresti) ค.ศ. 1503
-
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Isidore of Seville (c. 630). "14". Etymologiae (ภาษาละติน).
- Stevens, Wesley M. (1980). "The Figure of the Earth in Isidore's 'De natura rerum'". Isis. 71 (2): 268–277. doi:10.1086/352464. JSTOR 230175.
- Michael Livingston, Modern Medieval Map Myths: The Flat World, Ancient Sea-Kings, and Dragons 2006-02-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 2002.
- Hiatt, Alfred (2002). "Blank Spaces on the Earth". The Yale Journal of Criticism. 15 (2): 223–250. doi:10.1353/yale.2002.0019.
บรรณานุกรม
- Crosby, Alfred W. (1996). The Measure of Reality: Quantification in Western Europe, 1250-1600. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
- Lester, Toby (2009). The fourth part of the world: the race to the ends of the Earth, and the epic story of the map that gave America its name. New York, NY: Free Press. ISBN .
- Carlo Zaccagnini, ‘Maps of the World’, in Giovanni B. Lanfranchi et al., Leggo! Studies Presented to Frederick Mario Fales on the occasion of his 65th birthday, Wiesbaden, Harrassowitz Verlag, 2012, pp. 865–874. ISBN
- Mode, PJ. "The History and Academic Literature of Persuasive Cartography". Persuasive Cartography, The PJ Mode Collection. Cornell University Library. สืบค้นเมื่อ 22 October 2015.
- Brigitte Englisch, Ordo orbis terrae. Die Weltsicht in den Mappae mundi des frühen und hohen Mittelalters. Berlin 2002, ISBN
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
aephnthirupthiaelaox xngkvs T and O map hrux O T hrux T O latin orbis terrarum lukaekwhruxwngklmkhxngphundinthimixksr T in O epnhnunginaephnthiolkinyukhklang bangkhrngmnthukeriykwa aephnthibiithn Beatine map hrux Beatus map ephraaepnhnunginphlnganthiechuxwaepnkhxngbitus aehngeliybana Beatus of Liebana nkbwchchawsepninstwrrsthi 8aephnthirupthiaelaoxkhxngxisiodoraehngesbiya aesdngthungsamthwipthimilukhlankhxngesm echm exiyefth aelakham prawtiaelaraylaexiydaephnthirupthiaelaoxthukklawkhrngaerkinhnngsux Etymologiae chapter 14 de terra et partibus khxngxisiodoraehngesbiyainstwrrsthi 7 iwwa latin Orbis a rotunditate circuli dictus quia sicut rota est Undique enim Oceanus circumfluens eius in circulo ambit fines Divisus est autem trifarie e quibus una pars Asia altera Europa tertia Africa nuncupatur xngkvs The inhabited mass of solid land is called round after the roundness of a circle because it is like a wheel Because of this the Ocean flowing around it is contained in a circular limit and it is divided in three parts one part being called Asia the second Europe and the third Africa aeplithy phundin thixyuxasy thukklawepnrupklmtamkhwamklmkhxngrupwngklm ephraamnduehmuxnlx ephraaxyangni mhasmuthrthixyurxbmncaxyuinkhxbwngklm aelathukaebngepnsamswn swnhnungkhuxexechiy swnthisxngkhuxyuorp aelaswnthisamkhuxaexfrika thungaemwaxisiodorklawin Etymologiae waolk klm inkhwamhmaykhxngekhannyngkhlumekhrux aelankekhiynbangkhnklawwaekhahmaythungolkrupcan disc shaped Earth aetxyangirktam nkekhiynbangkhnklawwaekhahmaythungolkthiklmehmuxnlukolk globular praman kh s 1300 aesdngxyuphayinxasnwiharehrifxrd xngkvs aephnthirupthiaelaox aesdngeyrusaelmepnsunyklangkhxngaephnthi sikolktawnxxkxyudanbn yuorp xyudanlangsayaelaaexfrikathangdanlangkhwaaephnthithioxinaebbaephnthipccubn aephnthirupthiaelaoxaesdngaekhkhrunghnungkhxngolkthrngklmthnghmd cungmikhwamechuxwaimmiikhrsamarthkhamipxikesnkhxbhnungid tw T khuxthaelemdietxrereniyn aemnainl aelaaemnadxn xditxangthungemuxngtains Tanais thiaebngsamthwip khuxthwipexechiy yuorp aelaaexfrika swntw O khuxmhasmuthr odymikrungeyrusaelmepnsunyklangkhxngaephnthi thwipexechiymikhnadihyepnsxngethakhxngthwipthiehluxrwmkn ephraadwngxathitykhunthangthistawnxxk swrrkh swnxiedn mkthuktnginexechiy aelathwipexechiythuktngiwdanbnsudkhxngaephnthiphaphaephnthiyukhklangthithukburnaihm cak Meyers Konversationslexikon 1895 exechiyxyudankhwa aephnthiolkcak Saint Sever Beatus wadiwpraman kh s 1050 aephnthithimisunyklangxyuthi Delos tamthrrmeniymkhxngkrik cakexksarphasafrngesskhxng Henry of Huntingdon playstwrrsthi 13 Mappa Mundi in La Fleur des Histoires kh s 1459 1463 Bunting Clover Leaf Map phaphslkiminpi kh s 1581 Magdeburg eyrusaelmtngxyutrngklang lxmrxbdwyyuorp exechiy aelaaexfrika phaphdankhwakhxngexksarepnaephnthirupthiaelaox ody Jacobus Philippus Bergomensis Giacomo Filippo Foresti kh s 1503 lukolkpradbkangekhnduephimxangxingIsidore of Seville c 630 14 Etymologiae phasalatin Stevens Wesley M 1980 The Figure of the Earth in Isidore s De natura rerum Isis 71 2 268 277 doi 10 1086 352464 JSTOR 230175 Michael Livingston Modern Medieval Map Myths The Flat World Ancient Sea Kings and Dragons 2006 02 09 thi ewyaebkaemchchin 2002 Hiatt Alfred 2002 Blank Spaces on the Earth The Yale Journal of Criticism 15 2 223 250 doi 10 1353 yale 2002 0019 brrnanukrmCrosby Alfred W 1996 The Measure of Reality Quantification in Western Europe 1250 1600 Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 55427 6 Lester Toby 2009 The fourth part of the world the race to the ends of the Earth and the epic story of the map that gave America its name New York NY Free Press ISBN 9781416535317 Carlo Zaccagnini Maps of the World in Giovanni B Lanfranchi et al Leggo Studies Presented to Frederick Mario Fales on the occasion of his 65th birthday Wiesbaden Harrassowitz Verlag 2012 pp 865 874 ISBN 9783447066594 Mode PJ The History and Academic Literature of Persuasive Cartography Persuasive Cartography The PJ Mode Collection Cornell University Library subkhnemux 22 October 2015 Brigitte Englisch Ordo orbis terrae Die Weltsicht in den Mappae mundi des fruhen und hohen Mittelalters Berlin 2002 ISBN 3 05 003635 4