แกงบอน

แกงบอน หรือชาวอีสานเรียกว่า แกงนางหวาน เป็นอาหารไทยประเภทแกงกะทิ ทำจากก้านของต้นบอน มาต้มกับพริกแกงคั่วและกะทิ ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำปลาร้า น้ำมะขามเปียก น้ำตาลปี๊บ แล้วโรยหน้าด้วยใบมะกรูด เนื้อสัตว์ที่ใส่ เช่นหมูย่าง ปลาย่าง บางสูตรใส่ใบแมงลักลงไป

แกงบอน

ประเภท	แกง
มื้อ	อาหารจานหลัก
แหล่งกำเนิด	ไทย
ส่วนผสมหลัก	เนื้อสัตว์ (เช่น หมูย่าง ปลาย่าง) ก้านบอน พริกแกงแบบแกงคั่ว กะทิ น้ำปลา น้ำตาลปี๊บ น้ำมะขามเปียก ใบมะกรูด
ตำราอาหาร: แกงบอน

เนื่องจากบอนเป็นพืชที่มีพิษ หากนำมาปรุงอาหารโดยปฏิบัติไม่ถูกต้อง ผู้ที่กินจะเกิดอาการคันปากคันคอ รวมถึงผู้ปรุงอาหารจากบอนเองก็จะคันมือด้วย คนไทยมีความเชื่อว่าหากจะปรุงอาหารจากบอน ห้ามพูดคำว่า "คัน" เพราะจะทำให้บอนนั้นคันอย่างที่ปากพูด ในหนังสือ อาหารรสวิเศษของคนโบราณ (พ.ศ. 2531) ว่า "เคล็ดสำคัญมันอยู่ที่ว่า ต้องเลือกบอนที่ขึ้นชายตลิ่งริมท้องร่อง เมื่อปอกผิวบอนแล้วก็ให้เฉือนบอนลงไปในหม้อแกงที่กำลังเดือดอยู่นั่นแหละ จะไม่คัน"

ประวัติ

แกงบอนได้รับการกล่าวถึงในนิราศสุพรรณของสุนทรภู่ ความว่า

๏ ชุมนักผักตบซ้อน		บอนแซง
บอนสุพรรณหั่นแกง		อร่อยแท้
บอนบางกอกดอกแสลง		เหลือแหล่ แม่เอย
บอนปากยากจะแก้		ไม่สริ้นลิ้นบอน ฯ

ในหนังสือ อักขราภิธานศรับท์ (พ.ศ. 2416) ของหมอบรัดเลย์ กล่าวถึงบอนไว้ว่า "กินดิบคันปาก ทำให้สุกกับไฟแล้วกินไม่คัน" ใน ตำรับอาหารวิทยาลัยในวัง (พ.ศ. 2536) และ อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพนางศักดิ์พลฤทธิ์ (พ.ศ. 2535) ให้ใช้พริกแกงแบบแกงคั่ว คือ ข่า ตะไคร้ ผิวมะกรูด เพิ่มในครกตำหอมแดง กระเทียม พริกแห้ง กะปิ ที่ต้องใส่มากคือรากกระชาย และต้องแกะเนื้อปลาต้มใส่ตำไปด้วย ในหนังสือ พลิกตำนานอาหารมอญพื้นบ้านไทย – รามัญ (พ.ศ. 2549) มีอาหารแกงบอนแบบมอญเมืองปทุมธานีที่เรียกว่า "ฟะกราว"

อ้างอิง

1. "ทำความรู้จัก แกงบอน".
2. "แกงบอน แกงโบราณ หาทานยาก ทำกินยังไง ไม่ให้คันปาก?". เส้นทางเศรษฐีออนไลน์.
3. "แกงบอน (นางหวาน) อาหารไทยที่ห้ามคนทำพูดว่า "คัน" – A Cuisine".
4. กฤช เหลือลมัย. ""แกงบอนสองยาย" รสมือโบราณ ย่านสวนไทรม้า". เทคโนโลยีชาวบ้าน.
5. "โคลงนิราศสุพรรณ". วัชรญาณ.