เลขอับเบอ

เลขอับเบอ (อังกฤษ: Abbe's number) เป็นดัชนีสำหรับประเมินการกระจายสีของแสง (การเปลี่ยนแปลงของดรรชนีหักเหตามความยาวคลื่น) ของวัตถุโปร่งใส ตั้งชื่อตามชื่อของแอ็นสท์ อับเบอ นักฟิสิกส์ชาวเยอรมัน

แผนภาพอับเบอ แสดงค่าเลขอับเบอเทียบกับดรรชนีหักเหสำหรับในวัสดุชนิดต่าง ๆ

นิยาม

เลขอับเบอ ${\displaystyle {\nu }}$ ของวัสดุถูกกำหนดโดยดรรชนีหักเหที่ความยาวคลื่นของเส้นเฟราน์โฮเฟอร์ มีคำจำกัดความหลายค่า แยกแยะจากตัวห้อย ดังที่แสดงด้านล่าง:

${\displaystyle {\nu }_{\rm {D}}={\frac {n_{\rm {D}}-1}{n_{\rm {F}}-n_{\rm {C}}}}}$

${\displaystyle {\nu }_{\rm {d}}={\frac {n_{\rm {d}}-1}{n_{\rm {F}}-n_{\rm {C}}}}}$

${\displaystyle {\nu }_{\rm {e}}={\frac {n_{\rm {e}}-1}{n_{\rm {F'}}-n_{\rm {C'}}}}}$

โดยที่

${\displaystyle n_{\rm {D}}}$	: ดรรชนีหักเหสำหรับเส้น D (589.3 nm)
${\displaystyle n_{\rm {d}}}$	: ดรรชนีหักเหสำหรับเส้น d (587.56 nm)
${\displaystyle n_{\rm {F}}}$	: ดรรชนีหักเหสำหรับเส้น F (486.1 nm)
${\displaystyle n_{\rm {C}}}$	: ดรรชนีหักเหสำหรับเส้น C (656.3 nm)
${\displaystyle n_{\rm {e}}}$	: ดรรชนีหักเหสำหรับเส้น e (546.1nm)
${\displaystyle n_{\rm {F'}}}$	: ดรรชนีหักเหสำหรับเส้น F' (488.0 nm)
${\displaystyle n_{\rm {C'}}}$	: ดรรชนีหักเหสำหรับเส้น C' (643.9 nm)

โดยทั่วไปมักจะใช้ ${\displaystyle {\nu }_{\rm {d}}}$ หรือ ${\displaystyle {\nu }_{\rm {e}}}$

ค่า อัตราส่วนการกระจาย เป็นส่วนกลับของเลขอับเบอ

เนื่องจากทั้งตัวเศษและตัวส่วนไม่มีมิติ ดังนั้นเลขอับเบอจึงเป็น

เลขอับเบอและแก้วเชิงทัศนศาสตร์

เลขอับเบอใช้ในการประเมิน ตัวอย่างเช่น มีค่า ${\displaystyle {\nu }}$ < 50 มีค่า ${\displaystyle {\nu }}$ > 50 ค่า ${\displaystyle {\nu }}$ นี้มีตั้งแต่ประมาณ 20 สำหรับแก้วฟลินต์ที่มีความหนาแน่นสูง ไปจนถึงประมาณ 60 สำหรับกระจกฝ้า

ในปี 2013 แก้ว S-NPH3 ของบริษัทโอฮาระซึ่งเป็นแก้วเชิงทัศนศาสตร์สำหรับการขัดเงาที่มีเลขอับเบอต่ำที่สุด มีค่าอับเบอประมาณ 17 นอกจากนี้ยังได้มีการพัฒนาวัสดุต้นแบบที่มีเลขอับเบอประมาณ 15 ขึ้นมา ในทางตรงกันข้าม K-FIR100UV ซึ่งเป็นแก้วที่มีการกระจายแบบผิดปกติ ที่วางจำหน่ายในปี 2018 เป็นแก้วที่มีเลข อับเบอสูง โดยมีเลขอับเบอเป็น 101 เลขอับเบอมากบ่งชี้ว่ามีการกระจายน้อย คุณสมบัติทางแสงของแก้วนำแสงชนิดต่าง ๆ แสดงด้วยกราฟ (แผนภาพ nd-${\displaystyle {\nu }}$d)

สำหรับวัสดุที่เป็นผลึก มีผลึกจำนวนมากที่มีการกระจายต่ำ (เลขอับเบอมาก) โดยเฉพาะ (แคลเซียมฟลูออไรด์) ที่มีเลขอับเบอเป็น 95

อ้างอิง

1. 上原進 (2013). "光学ガラスの高屈折率化" (PDF). 42 (7). 分科会 日本光学会. สืบค้นเมื่อ 2022-01-23. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))
2. "超低分散フッ化物ガラス「K-FIR100UV」を製品化しました。". 2018-04-26. สืบค้นเมื่อ 2022-01-23.
3. 沢登成人. "超低分散全フッ化物ガラス" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2022-01-23.