เภสัชอุตสาหกรรม

เภสัชอุตสาหกรรม (อังกฤษ: Pharmaceutical industry) เป็นสาขาหนึ่งของวิชาเภสัชกรรมเป็นวิชาที่เกี่ยวข้องกับการผลิตยาครั้งละปริมาณมาก ๆ ซึ่งจะแตกต่างจากการปรุงยาในร้านขายยาสมัยก่อนที่ปรุงยาเฉพาะคนไข้แต่ละคน ในอุตสาหกรรมยาจะผลิตยาออกมาหลาย (Dosage Forms) โดยแบ่งตามสถานะของยา แบ่งเป็น

1. (Liquid dosage form)
   1. (Mixtures)
   2. (Injections)
2. (Solid dosage form)
   1. (Tablets)
   2. (Capsules)
   3. (Powder)
3. (Semi-solid dosage form)
   1. (Cream)
   2. (Ointment)
   3. (Gel)
   4. (Suppository)

กระบวนการในการผลิตยา

กระบวนการผลิตยาจะแตกต่างกันไปตามชนิดรูปแบบของยาดังนี้

ยาน้ำ

ยาน้ำสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทดังนี้

1. ประเภทเนื้อเดียว ได้แก่ สารละลาย (Solutions) ยาพวกนี้จะมีส่วนประกอบดังนี้ คือ
   1. ตัวยาสำคัญ (Active Ingredients) เช่น ยาพาราเซตามอล (Paracetamol) ฯลฯ
   2. ส่วนประกอบทำหน้าที่เป็นตัวทำละลาย (Solvents) หรือทำให้เจือจาง (Diluents) หรือ (Vehicles)
   3. ส่วนประกอบทำหน้าที่เป็นสารแต่งสี แต่งกลิ่นและแต่งรส
   4. สารกันเสีย ( preservatives )
2. ประเภทเนื้อผสม ได้แก่
   1. อิมัลชั่น (Emulsions) เป็นตำรับยาที่มีส่วนผสมที่ส่วนหนึ่งเป็นของเหลวประเภทน้ำมันหรือไขมัน (Oil Phase) อีกส่วนหนึ่งเป็นน้ำหรือสารที่ละลายในน้ำได้ดี (Aqueous Phase) และมีตัวช่วยให้ส่วนผสมทั้งสองเข้าเป็นเนื้อเดียวกันคืออิมัลซิไฟเออร์ (Emulsifiers) ตัวอย่างตำรับยานี้ได้แก่ไวตามิน เอ&ดี ไซรัป
   2. (Suspension) เป็นตำรับยาที่มีส่วนผสมส่วนหนึ่งเป็นของแข็ง (Solid) แขวนลอยอยู่ในน้ำกระสายยา (Aqueous Phase) และมีสารช่วยพยุงตัวยา (Suspending agent) ให้แขวนลอยอยู่ในของเหลว โดยเมื่อทำการเขย่า จะทำให้ตัวยากระจายตัวในน้ำกระสายยาได้ ตัวอย่างยาตำรับนี้ได้แก่ ยาทาแก้คัน คาลาไมด์

กระบวนการผลิตยาน้ำ

• กระบวนการผลิตยาน้ำมีขั้นตอนดังนี้

1. (Raw Materials Preparation)
2. (Mixing)
3. (Drug Analysis)
4. (Packing)

เครื่องมือที่ใช้ผลิตยาน้ำ

• เครื่องมือที่ใช้ผลิตยาน้ำ

1. (Scales)
2. (Deionization Water Equipments)
3. (Mixing Tanks)
4. (Steamed Tanks)
5. (Stirrers)
6. (Liquid Filling Machines)
7. (Labeling Machines)

ยาฉีด

ยาฉีดเป็น (Dosage Forms) ของการให้ยาที่ยาจะเข้าสู่กระแสเลือด (Blood Circulations) ของผู้ป่วยโดยตรง ดังนั้นรูปแบบของยาชนิดนี้จึงต้องปราศจากเชื้อโรค (Micro-organisms) หรือ (Pyrogens) ยาฉีดส่วนใหญ่จะอยู่ในรูปของ vials หรือ ampuls

กระบวนการผลิตยาฉีด

• กระบวนการผลิตยาฉีดมีขั้นตอนดังนี้

1. (Raw Materials Preparation)
2. (Water Distillation)
3. (Formulation Mixings)
4. (Drug Analysis)
5. (Ampul Filling)
6. (Drug Analysis)
7. (Packagings)

เครื่องมือที่ใช้ผลิตยาฉีด

• เครื่องมือที่ใช้ผลิตยาฉีด

1. (Scales)
2. (Deionization Water Equipments)
3. (Water Distillation Boiler)
4. (Mixing Tanks)
5. (Steamed Tanks)
6. (Stirrers)
7. (Ampul Filling Machines)
8. (Labelling Machines)
9. (Sterilization Room)
10. (Sterilization Uniforms)

ยาเม็ด

เป็นรูปแบบยาชนิดแข็ง (Solid Dosage Forms) ที่นิยมกันมากเนื่องจากพกพาสะดวกน้ำหนักเบาในยาเม็ดจะมีส่วนประกอบดังนี้คือ

1. ตัวยาสำคัญ (Active Ingredients) เช่น แอสไพริน (Aspirin)
2. (Excipients) เช่น แป้ง (starches) น้ำตาลแล็คโตส (Lactose)
3. สารหล่อลื่น (Lubricants) เช่น (talcum)
4. (Flavors)

มีกระบวนการผลิตและเครื่องมือที่ใช้ดังนี้

กระบวนการผลิตยาเม็ด

• กระบวนการผลิตยาเม็ดมีขั้นตอนดังนี้

1. (Medicine Preparations)
2. (Formulation Mixings)
3. การทำแกรนูล (Granulations)
4. การอบแห้ง (Dryings)
   1. การอบแห้ง โดยใช้ความร้อน (Tray dryer)
   2. การอบแห้ง โดยใช้ลมร้อน (Fluidized bed dryer)
5. (Tabletings)
6. (Coatings)
   1. (Sugar Coatings)
   2. (Film Coatings)
7. (Drug Analysis)
8. (Packagings)

เครื่องมือที่ใช้ผลิตยาเม็ด

• เครื่องมือที่ใช้ผลิตยาเม็ด

1. (Scales)
2. (Wet Mixers & Granulators)
3. (Ovens)
4. (Fluidized bed dryer)
5. (Tabletting Machines)
6. (Coating Machines)
7. (Counting & Filling Machines)
8. (Labelling Machines)

ยาแคปซูล

เป็นรูปแบบยาชนิดแข็ง (Solid Dosage Forms) อีกชนิดหนึ่งตัวแคปซูลมีลักษณะเหมือนเป็นภาชนะ ที่บรรจุยาอยู่ภายในและเป็นภาชนะที่รับประทานได้เพราะทำมาจากโปรตีนที่เรียกว่า(Gelatin) ยาแคปซูลแบ่งเป็น 2 ชนิดคือ

1. (Hard Gelatin Capsules) จะผลิตแคปซูลออกมาก่อนมี 2 ส่วนคือตัวแคปซูลและฝาปิด

เมื่อบรรจุยาแล้วก็จะนำตัวและฝามาเชื่อมต่อกัน แคปซูลประเภทนี้นิยมใช้บรรจุยาปฏิชีวนะ (Antibiotics) เช่น ยา (Ampicillin)

1. (Soft Gelatin Capsules) แคปซูลประเภทนี้จะผลิตเปลือกแคปซูลและบรรจุยาไปพร้อม

กันเลย แคปซูลที่ได้มีลักษณะเป็น (Hermatic Sealed) ซึ่งน้ำและอากาศผ่านไม่ได้ ตัวอย่างแคปซูลประเภทนี้ได้แก่ น้ำมันตับปลา (Fish Liver Oil) และเป็นต้น

แคปซูลจะมีส่วนประกอบดังนี้คือ

1. ส่วนที่เป็นตัวยา
   1. ตัวยาสำคัญ (Active Ingredients) เช่น แอสไพริน (Aspirin)
   2. (Excipients) เช่น
      1. ในแคปซูลแข็งใช้แป้ง (starches) น้ำตาลแลคโตส (Lactose)
      2. ในแคปซูลอ่อนใช้น้ำมันพืช (Vegetable Oil)
   3. (Glidants) ในแคปซูลแข็ง เช่น ทัลคัม (talcum)
2. ส่วนที่เป็นแคปซูล
   1. (Gelatin)
   2. (Glycerin)
   3. (Propylene Glycol)
   4. (Titanium Dioxide)
   5. (Coloring Agents)
   6. (Flavors)

มีกระบวนการผลิตและเครื่องมือที่ใช้ดังนี้

กระบวนการบรรจุยาแคปซูลแข็ง

• กระบวนการบรรจุยาแคปซูลแข็งมีขั้นตอนดังนี้

1. (Medicine Preparations)
2. (Formulation Mixings)
3. การทำแกรนูล (Granulations)
4. การอบแห้ง (Dryings) (ตู้อบ) (Fluidized bed dryer)
5. (Capsule Filling)
6. (Capsule Polishing)
7. (Drug Analysis)
8. (Packagings)

เครื่องมือที่ใช้บรรจุยาแคปซูลแข็ง

• เครื่องมือที่ใช้บรรจุยาแคปซูลแข็ง

1. (Scales)
2. (Dry Mixers)
3. (Ovens)
4. (Fluidized bed dryer)
5. (Capsule Filling Machines)
6. (Capsule Polishing Machines)
7. (Counting & Filling Machines)
8. (Labelling Machines)

กระบวนการผลิตยาแคปซูลนิ่ม

• กระบวนการผลิตและบรรจุยาแคปซูลนิ่มมีขั้นตอนดังนี้

1. (Medicine Preparations)
2. การอบแห้ง (Dryings)
3. (Formulation Mixings)
4. (Gelatin Preparations)
5. (Drug Analysis)
6. (Encapsulation)
7. (Capsule Drying)
8. (Capsule Polishing)
9. (Drug Analysis)
10. (Packagings)

เครื่องมือที่ใช้ผลิตยาแคปซูลนิ่ม

• เครื่องมือที่ใช้ผลิตยาแคปซูลนิ่ม

1. (Scales)
2. (Dry Mixers)
3. (Ovens)
4. (Medicine Mixing Tanks)
5. (Gelatin Mixing Tanks)
6. (Enpasulating Machines)
7. (Capsule Washing Machines)
8. (Drying Rooms)
9. (Capsule Polishing Machines)
10. (Counting & Filling Machines)
11. (Labelling Machines)

ยาผง

ยาครีม

ยาขี้ผึ้ง

ยาเจล

ยาสอด

อ้างอิง