Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
เดอะเกรตเกม (อังกฤษ: The Great Game) เป็นการเผชิญหน้าทางการเมืองและการทูตช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 ระหว่างจักรวรรดิบริติชและจักรวรรดิรัสเซีย รัสเซียซึ่งในขณะนั้นยึดครองเกรงว่าบริติชจะใช้อิทธิพลทางทหารและการค้ารุกเข้ามาในเอเชียกลาง ขณะที่บริติชกังวลว่ารัสเซียจะเข้าแทรกแซงอินเดียอันเป็นอาณานิคมสำคัญของตนในเอเชียใต้ ทั้งสองฝ่ายจึงพยายามแผ่อำนาจเข้ามาในอัฟกานิสถาน ซึ่งเป็นพื้นที่สำคัญทางยุทธศาสตร์มาตั้งแต่สมัยโบราณ นำไปสู่ความตึงเครียดและคำขู่ว่าจะเกิดสงครามระหว่างสองจักรวรรดิ ชื่อ เดอะเกรตเกม ที่นิยามถึงช่วงเวลานี้มีใช้มาก่อนศตวรรษที่ 19 เพื่อหมายถึงเกมที่ต้องชิงไหวชิงพริบ ก่อนจะแพร่หลายทั่วไปโดยนวนิยายเรื่อง คิม ของรัดยาร์ด คิปลิง ซึ่งมีฉากหลังในช่วงเวลาดังกล่าว
ต้นศตวรรษที่ 19 อนุทวีปอินเดียซึ่งอุดมไปด้วยทรัพยากรเป็นที่สนใจของทั้งจักรวรรดิบริติชที่กำลังรุกคืบเข้ามาด้วยบริษัทอินเดียตะวันออก และจักรวรรดิรัสเซียที่กำลังขยายอำนาจลงมาทางเอเชียกลาง จุดเริ่มต้นของ เดอะเกรตเกม ยังคงเป็นที่ถกเถียง บางส่วนเชื่อว่าเริ่มขึ้นเมื่อรัสเซียชนะในปี ค.ศ. 1813 นักเขียนและนักประวัติศาสตร์ชาวบริติชเสนอความเห็นว่าเริ่มในปี ค.ศ. 1836 เมื่อบริติชสนับสนุนให้ลุกฮือต่อรัสเซียในคอเคซัส ในบริติชเชื่อว่า เดอะเกรตเกม เริ่มขึ้นเมื่อวันที่ 12 มกราคม ค.ศ. 1830 เมื่อ ประธานกรรมการการค้าในอินเดียมอบหมายให้ ข้าหลวงต่างพระองค์แห่งอินเดียจัดตั้งเส้นทางการค้าใหม่กับเอมิเรตบูคารา บริติชวางแผนจะยึดเอมิเรตอัฟกานิสถานเป็นรัฐในอารักขา และใช้อาณาจักรราชวงศ์กอญัรและเป็นรัฐกันชนเพื่อขวางไม่ให้รัสเซียเข้าถึงมหาสมุทรอินเดีย ในขณะที่รัสเซียต้องการใช้อัฟกานิสถานเพื่อประโยชน์ทางการค้าฝ่ายตน ในปี ค.ศ. 1839 บริติชซึ่งกลัวว่ารัสเซียอาจใช้อัฟกานิสถานในการเดินทัพมาบริติชอินเดียตัดสินใจบุกอัฟกานิสถานและคุมตัวเอมีร์ จนเกิดเป็น ในช่วงแรกบริติชประสบชัยชนะอย่างง่ายดายก่อนจะถูกตีโต้จนลอร์ดเอลเลนโบโรห์ต้องยอมสงบศึกและส่งตัวดอสต์ มุฮัมมัด ข่านกลับไปปกครองอัฟกานิสถานตามเดิม ถึงแม้ว่าจะเอาชนะอัฟกานิสถานแบบเด็ดขาดไม่ได้ในสงครามครั้งต่อ ๆ มา แต่การพิชิตจักรวรรดิซิกข์และการทำสนธิสัญญากับเปอร์เซียในปี ค.ศ. 1857 รวมถึงการได้ทิเบตมาเป็นรัฐในอารักขาหลังบุกครองทิเบตในปี ค.ศ. 1903 ก็ทำให้บริติชสร้างรัฐกันชนเพื่อป้องกันไม่ให้รัสเซียเข้าถึงบริติชอินเดียได้สำเร็จ
จุดสิ้นสุดของ เดอะเกรตเกม ยังคงเป็นที่ถกเถียงเช่นกัน บางส่วนเชื่อว่ายุติในปี ค.ศ. 1907 เมื่อมีความตกลงอังกฤษ-รัสเซีย ขณะที่บางส่วนเชื่อว่าจบลงเมื่อวันที่ 10 กันยายน ค.ศ. 1895 เมื่อบริติชและรัสเซียร่วมลงนามในพิธีสารปามีร์เพื่อกำหนดเขตแดนระหว่างอัฟกานิสถานและรัสเซียด้วยเทือกเขาปามีร์และแม่น้ำอามูดาร์ยา ปัจจุบันมีสื่อบางแห่งใช้ เดอะเกรตเกม ในการอธิบายความขัดแย้งด้านผลประโยชน์ของมหาอำนาจยุคใหม่ในดินแดนเอเชียกลาง
อ้างอิง
- Chepkemoi, Joyce (August 1, 2017). "What Was The Great Game?". WorldAtlas.com. สืบค้นเมื่อ November 6, 2019.
- Ewans 2004, p. 1.
- Yapp 2000, pp. 183.
- Morgan 1973, pp. 55–65.
- Konstantin Penzev (2010). . Oriental Review Org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-02-13. สืบค้นเมื่อ 2019-11-06. web article, no page numbers.
- (2006) [1990]. The Great Game: On Secret Service in High Asia. London: Hachette UKJohn Murray. ISBN . สืบค้นเมื่อ 14 June 2019.
The Caucasus, thanks to Urquhart and his friends, had thus become part of the Great Game battlefield.
- . The International History Review, Vol. 2, No. 2 (April 1980), pp. 160-171. Published by: Taylor & Francis, Ltd. Stable URL: https://www.jstor.org/stable/40105749 Great Britain's Great Game: An Introduction 2016-08-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- In Defence of British India: Great Britain in the Middle East, 1775-1842 By Edward Ingram. Frank Cass & Co, London, 1984. ISBN . p7-19
- Becker 2005, p. 47.
- Powers 2004, p. 82.
- Szczepanski, Kallie (July 31, 2019). "What Was the Great Game?". ThoughtCo. สืบค้นเมื่อ November 6, 2019.
- International Boundary Study of the Afghanistan-USSR Boundary (1983) 2014-08-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน by the US
- https://bioone.org/journals/mountain-research-and-development/volume-25/issue-2/0276-4741(2005)025%5B0139%3AKFSDIT%5D2.0.CO%3B2/Knowledge-for-Sustainable-Development-in-the-Tajik-Pamir-Mountains/10.1659/0276-4741(2005)025[0139:KFSDIT]2.0.CO;2.full
- Morrison, Alexander (July 25, 2017). "Central Asia's Catechism of Cliché: From the Great Game to Silk Road". Eurasianet. สืบค้นเมื่อ November 6, 2019.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
edxaekrtekm xngkvs The Great Game epnkarephchiyhnathangkaremuxngaelakarthutchwngkhriststwrrsthi 19 rahwangckrwrrdibritichaelackrwrrdirsesiy rsesiysunginkhnannyudkhrxngekrngwabritichcaichxiththiphlthangthharaelakarkharukekhamainexechiyklang khnathibritichkngwlwarsesiycaekhaaethrkaesngxinediyxnepnxananikhmsakhykhxngtninexechiyit thngsxngfaycungphyayamaephxanacekhamainxfkanisthan sungepnphunthisakhythangyuththsastrmatngaetsmyobran naipsukhwamtungekhriydaelakhakhuwacaekidsngkhramrahwangsxngckrwrrdi chux edxaekrtekm thiniyamthungchwngewlanimiichmakxnstwrrsthi 19 ephuxhmaythungekmthitxngchingihwchingphrib kxncaaephrhlaythwipodynwniyayeruxng khim khxngrdyard khipling sungmichakhlnginchwngewladngklawaephnthiepxresiyaelaxfkanisthanthangehnuxinpi kh s 1857 aesdngphaph bukhara aelaokknd tnstwrrsthi 19 xnuthwipxinediysungxudmipdwythrphyakrepnthisnickhxngthngckrwrrdibritichthikalngrukkhubekhamadwybristhxinediytawnxxk aelackrwrrdirsesiythikalngkhyayxanaclngmathangexechiyklang cuderimtnkhxng edxaekrtekm yngkhngepnthithkethiyng bangswnechuxwaerimkhunemuxrsesiychnainpi kh s 1813 nkekhiynaelankprawtisastrchawbritichesnxkhwamehnwaeriminpi kh s 1836 emuxbritichsnbsnunihlukhuxtxrsesiyinkhxekhss inbritichechuxwa edxaekrtekm erimkhunemuxwnthi 12 mkrakhm kh s 1830 emux prathankrrmkarkarkhainxinediymxbhmayih khahlwngtangphraxngkhaehngxinediycdtngesnthangkarkhaihmkbexmiertbukhara britichwangaephncayudexmiertxfkanisthanepnrthinxarkkha aelaichxanackrrachwngskxyraelaepnrthknchnephuxkhwangimihrsesiyekhathungmhasmuthrxinediy inkhnathirsesiytxngkarichxfkanisthanephuxpraoychnthangkarkhafaytn inpi kh s 1839 britichsungklwwarsesiyxacichxfkanisthaninkaredinthphmabritichxinediytdsinicbukxfkanisthanaelakhumtwexmir cnekidepn inchwngaerkbritichprasbchychnaxyangngaydaykxncathuktiotcnlxrdexlelnoborhtxngyxmsngbsukaelasngtwdxst muhmmd khanklbippkkhrxngxfkanisthantamedim thungaemwacaexachnaxfkanisthanaebbeddkhadimidinsngkhramkhrngtx ma aetkarphichitckrwrrdisikkhaelakarthasnthisyyakbepxresiyinpi kh s 1857 rwmthungkaridthiebtmaepnrthinxarkkhahlngbukkhrxngthiebtinpi kh s 1903 kthaihbritichsrangrthknchnephuxpxngknimihrsesiyekhathungbritichxinediyidsaerc cudsinsudkhxng edxaekrtekm yngkhngepnthithkethiyngechnkn bangswnechuxwayutiinpi kh s 1907 emuxmikhwamtklngxngkvs rsesiy khnathibangswnechuxwacblngemuxwnthi 10 knyayn kh s 1895 emuxbritichaelarsesiyrwmlngnaminphithisarpamirephuxkahndekhtaednrahwangxfkanisthanaelarsesiydwyethuxkekhapamiraelaaemnaxamudarya pccubnmisuxbangaehngich edxaekrtekm inkarxthibaykhwamkhdaeyngdanphlpraoychnkhxngmhaxanacyukhihmindinaednexechiyklangxangxingChepkemoi Joyce August 1 2017 What Was The Great Game WorldAtlas com subkhnemux November 6 2019 Ewans 2004 p 1 sfn error no target CITEREFEwans2004 Yapp 2000 pp 183 sfn error no target CITEREFYapp2000 Morgan 1973 pp 55 65 sfn error no target CITEREFMorgan1973 Konstantin Penzev 2010 Oriental Review Org khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2017 02 13 subkhnemux 2019 11 06 web article no page numbers 2006 1990 The Great Game On Secret Service in High Asia London Hachette UKJohn Murray ISBN 9781848544772 subkhnemux 14 June 2019 The Caucasus thanks to Urquhart and his friends had thus become part of the Great Game battlefield The International History Review Vol 2 No 2 April 1980 pp 160 171 Published by Taylor amp Francis Ltd Stable URL https www jstor org stable 40105749 Great Britain s Great Game An Introduction 2016 08 16 thi ewyaebkaemchchin In Defence of British India Great Britain in the Middle East 1775 1842 By Edward Ingram Frank Cass amp Co London 1984 ISBN 0714632465 p7 19 Becker 2005 p 47 sfn error no target CITEREFBecker2005 Powers 2004 p 82 Szczepanski Kallie July 31 2019 What Was the Great Game ThoughtCo subkhnemux November 6 2019 International Boundary Study of the Afghanistan USSR Boundary 1983 2014 08 17 thi ewyaebkaemchchin by the US https bioone org journals mountain research and development volume 25 issue 2 0276 4741 2005 025 5B0139 3AKFSDIT 5D2 0 CO 3B2 Knowledge for Sustainable Development in the Tajik Pamir Mountains 10 1659 0276 4741 2005 025 0139 KFSDIT 2 0 CO 2 full Morrison Alexander July 25 2017 Central Asia s Catechism of Cliche From the Great Game to Silk Road Eurasianet subkhnemux November 6 2019