ในศาสนาพ ทธ เดร จฉาน บาล त रच छ न ต รจ ฉาน ส นสกฤต त रश च न ต รศ จ น ท เบต ད ད འག ไวล dud gro จ น ญ ป น 畜生 chikushō พม า

ในศาสนาพุทธ เดรัจฉาน (บาลี: तिरच्छान, ติรจฺฉาน; สันสกฤต: तिरश्चीन, ติรศฺจีน; ทิเบต: དུད་འགྲོ་, ไวลี: dud 'gro; จีน/ญี่ปุ่น: 畜生 chikushō; พม่า: တိရစ္ဆာန်ဘုံ) หมายถึง สัตว์ที่ไม่ใช่มนุษย์ จัดเป็นหนึ่งใน 4

ศัพทมูล

เดรัจฉาน มาจากภาษาบาลี ติรจฺฉาน แปลว่า ผู้ไปโดยส่วนขวาง (มีร่างกายขนานไปกับพื้นโลก)

ประเภท

ติรัจฉานมี 4 จำพวก ได้แก่

อปทติรัจฉาน สัตว์ที่ไม่มีขาและไม่มีเท้า เช่น งู ปลา ไส้เดือน
ทวิปทติรัจฉาน สัตว์ที่มี 2 ขา เช่น ไก่ เป็ด แร้ง กา
จตุปทติรัจฉาน สัตว์ที่มี 4 ขา เช่น สุนัข แมว ช้าง ม้า วัว ควาย
พหุปทติรัจฉาน สัตว์ที่มีมากกว่า 4 ขา เช่น มด ปลวก ตะขาบ เป็นต้น

สัญญา 4

เดรัจฉานทั้งหมด มีสัญญา 3 อย่าง ได้แก่

กามสัญญา รู้จักเสพกาม
โคจรสัญญา รู้จักกินและนอน
มรณสัญญา รู้จักกลัวตาย

หากเป็นเดรัจฉานชั้นสูง เช่น เดรัจฉานที่เป็นพระโพธิสัตว์ จะมี ธัมมสัญญา คือความรู้จักผิดชอบชั่วดี จึงรู้จักการทำความดี และบำเพ็ญสั่งสมบารมีได้

อ้างอิง

พระสัทธัมมโชติกะ, ปรมัตถโชติกะ มหาอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ปริจเฉทที่ 5 เล่ม 1 วีถิมุตตสังคหะ ภูมิจตุกกะและปฏิสนธิจตุกกะ, พิมพ์ครั้งที่ 6, กรุงเทพฯ : มูลนิธิสัทธัมมโชติกะ, 2546, หน้า 48-50

[ปรมัตถโชติกะ_มหาอภิธัมมัตถสังคหฎีกา_ปริจเฉทที่_5_เล่ม_1_วีถิมุตตสังคหะ_ภูมิจตุกกะและปฏิสนธิจตุกกะ-1] พระสัทธัมมโชติกะ, ปรมัตถโชติกะ มหาอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ปริจเฉทที่ 5 เล่ม 1 วีถิมุตตสังคหะ ภูมิจตุกกะและปฏิสนธิจตุกกะ, พิมพ์ครั้งที่ 6, กรุงเทพฯ : มูลนิธิสัทธัมมโชติกะ, 2546, หน้า 48-50