เจ้าพระยายมราช (ครุฑ)

เจ้าพระยายมราช นามเดิม ครุฑ เป็นเสนาบดีกรมพระนครบาลในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เจ้าพระยายมราช (ครุฑ)
เสนาบดีกรมพระนครบาล
ดำรงตำแหน่ง 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2407 – พ.ศ. 2408
ก่อนหน้า	เจ้าพระยายมราช (นุช บุณยรัตพันธุ์)
ถัดไป	เจ้าพระยายมราช (แก้ว สิงหเสนี)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	5/6 เมษายน พ.ศ. 2351
เสียชีวิต	17 ธันวาคม พ.ศ. 2408
ศาสนา	พุทธ

ประวัติ

เจ้าพระยายมราช มีนามเดิมว่า ครุฑ เป็นบุตรพระยาอภัยรณฤทธิ์ (ช้าง) มีต้นตระกูลเป็นชาวเขมร^: 139 เกิดเมื่อวันพุธ ขึ้น 10 ค่ำ เดือน 5 ปีมะโรง แต่วันพุธเป็นวันขึ้น 11 ค่ำ ส่วนวันขึ้น 10 ค่ำเป็นวันอังคาร จึงอาจตรงกับวันที่ 5 หรือ 6 เมษายน พ.ศ. 2351 ท่านเป็นข้าหลวงเดิมในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และเข้ารับราชการมาตั้งแต่รัชกาลนั้น จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้รับแต่งตั้งเป็น จมื่นสรรเพธภักดี หัวหมื่นมหาดเล็ก

ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าให้เป็นพระยาจำนงภักดี จางวางมหาดเล็ก แล้วเลื่อนเป็นพระยาราชวรานุกูล วิบูลยภักดีวิริยพาห ปลัดทูลฉลองกรมมหาดไทย ถึงปี พ.ศ. 2407 ทรงโปรดเกล้าให้เลื่อนเป็นเจ้าพระยายมราช ชาติเสนางคนรินทร์ มหินทราธิบดีศรีวิชัย ราชมไหสวรรยบริรักษ์ ภูมิพิทักษโลกาธิกรณ์ ทัณฑฤทธาดิศร สิงหพาหเทพยมุรธาธร มหานครบาลสมุหบดี อภัยพิริยบรากรมพาหุ

เจ้าพระยายมราช (ครุฑ) ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันอาทิตย์ แรม 14 ค่ำ เดือนอ้าย ปีฉลู ตรงกับวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2408 สิริอายุ 57 ปี

ครอบครัว

เจ้าพระยายมราช (ครุฑ) มีบุตรธิดา 3 คน ไม่ได้เข้ารับราชการใด ๆ ได้แก่

1. ผิน
2. ครุฑ
3. เม้า

อ้างอิง

1. สมมตอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งเจ้าพระยาในกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 404 หน้า. หน้า 62-65. ISBN 
2. ณัฐวุฒิ สุทธิสงคราม. 27 เจ้าพระยา (ฉบับพิสดาร). [ม.ป.ท.] : แพร่การช่าง, 2510.

ดูเพิ่ม

• รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของไทย