เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2373 ในสมัยรัชกาลที่ 3 เป็นบุตรสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ) กับหม่อมพึ่ง ธิดา (บุญนาก บ้านแม่ลา) เข้ารับราชการในรัชกาลที่ 4 เป็นนายไชยขรรค์ หุ้มแพรมหาดเล็ก แล้วเป็นจมื่นทิพรักษา และจมื่นราชามาตย์ ปลัดกรมพระตำรวจในซ้าย ตามลำดับ จนในปี พ.ศ. 2400 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้คณะทูตไปเจริญสัมพันธไมตรี ณ ประเทศอังกฤษ ซึ่งครั้งนั้นมีพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม บุนนาค) เป็นราชทูตนั้น จมื่นราชามาตย์ (ท้วม บุนนาค) ได้ทำหน้าที่เป็นผู้กำกับเครื่องราชบรรณาการ ที่จะนำไปถวายสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย เมื่อกลับมา โปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็นพระเพชรพิไสยศรีสวัสดิ์ ปลัดเมืองเพชรบุรี ท่านเป็นแม่กองคุมการก่อสร้างพระนครคีรี ที่เขาวัง จังหวัดเพชรบุรี สร้างสะพานช้างข้ามแม่น้ำเพชรบุรี สร้างถนนจากเขาวังไปเขาหลวง และถนนราชวิถี เป็นต้น
เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) | |
---|---|
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | พ.ศ. 2373 |
เสียชีวิต | 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2456 (83 ปี) |
คู่สมรส | คุณหญิงสุ่น (หย่า) |
บุพการี |
|
ประวัติ
เมื่อพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม บุนนาค) ที่สมุหพระกลาโหมฝ่ายเหนือถึงอนิจกรรมลง รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์พระเพชรพิไสยฯ เป็นพระยาเทพประชุน ตำแหน่งปลัดทูลฉลองกรมกลาโหม แล้วโปรดเกล้าฯ ให้ออกไปราชการเรื่องสายโทรเลข ที่เมืองสิงคโปร์และเมืองภูเก็ต เมื่อกลับเข้ามาพระนคร ในปี พ.ศ. 2411 โปรดเกล้าฯ ให้เป็นแม่กองการทำพลับพลาค่ายหลวงที่ว่าการแขวงเมืองประจวบคีรีขันธ์ เพื่อเสด็จประทับทอดพระเนตรสุริยุปราคาเต็มดวง
เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชย์ ท่านทำหน้าที่กราบทูลพระกรุณามอบถวายสรรพสิ่งซึ่งเป็นเครื่องประดับพระบรมราชอิสริยยศ และราชสมบัติทั้งปวงตามพระราชประเพณีแทน เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ต่อมา พ.ศ. 2412 ได้เลื่อนขึ้นเป็นเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี ตำแหน่งเสนาบดีกรมพระคลัง และกรมท่า ทั้งว่าการต่างประเทศด้วย และในปี พ.ศ. 2416 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ปฐมจุลจอมเกล้า ชุดนี้ขึ้นและได้รับพระราชทานให้แก่เสนาบดีชั้นเจ้าพระยาเป็นครั้งแรก
เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี เป็นเสนาบดีคนแรกของกระทรวงการต่างประเทศ เมื่อวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2418 หลังจากมีประกาศพระราชบัญญัติตั้งกระทรวงพระคลังมหาสมบัติขึ้น แยกราชการฝ่ายการคลังออกจากกระทรวงการต่างประเทศ ต่อมากราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่งเสนาบดีว่า การต่างประเทศ เนื่องจากมีโรคภัยเบียดเบียน ท่านถึงอสัญกรรมเนื่องจากอัมพาต เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2456 เวลา 12.35 น. สิริอายุได้ 83 ปี ต่อมาเวลา 17.00 น. วันเดียวกัน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินไปยังบ้านของเจ้าพระยาภาณุวงศ์เพื่อพระราชทานน้ำอาบศพ
ครอบครัว
เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดีมีบุตรธิดารวม 25 คน เป็นชาย 17 คน หญิง 8 คน โดย สมรสกับคุณหญิงสุ่น มีบุตร 2 คน ได้แก่
เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดีแยกกันอยู่กับคุณหญิงสุ่นราว 50 ปี และเกิดการพิพาทเรื่องกรรมสิทธิ์การเก็บค่าเช่าตึกจากที่ดินริมวังบูรพาภิรมย์ จนถึงขั้นฟ้องศาลเมื่อ พ.ศ. 2446 แต่ศาลพิเศษยกฟ้อง โดยชี้ว่าสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ ยกที่ดินผืนให้แก่เจ้าพระยาภาณุวงศ์กับคุณหญิงสุ่นในฐานะสินสมรส ทั้งสองจึงมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินร่วมกัน แต่ต่อมาคุณหญิงสุ่นได้ขอรับพระราชทานฟ้องหย่าเพื่อแบ่งสินสมรส เจ้าพระยาภาณุวงศ์ได้รับสินสมรสไปสามส่วน ส่วนคุณหญิงสุ่นในฐานะภรรยาได้รับสินสมรสไปสองส่วน
และมีบุตรธิดากับภรรยาอื่น ที่สำคัญ ได้แก่
- มารดาชื่อโหมด
- มารดาชื่อเผือก
- มารดาชื่อพร้อม
- มารดาชื่อขาว
- มารดาชื่อขาว
- นายเพื่อนมหาดเล็ก มารดาชื่อภุมรี
- มารดาชื่อกลิ่น
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2429 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
- พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)
อ้างอิง
- ข่าวอสัญญกรรม
- ภาวิณี บุนนาค. รักนวลสงวนสิทธิ์. กรุงเทพฯ : มติชน, 2563, หน้า 155-160
- . ชมรมสายสกุลบุนนาค. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-05-22. สืบค้นเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2563.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2020-06-29.
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๔ 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๑, ตอน ๓๒, ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗, หน้า ๕๖๔
- เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี 2008-05-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน bunnag.in.th
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ecaphrayaphanuwngsmhaoksathibdi thwm bunnakh ekidemuxpi ph s 2373 insmyrchkalthi 3 epnbutrsmedcecaphrayabrmmhaprayurwngs dis kbhmxmphung thida buynak banaemla ekharbrachkarinrchkalthi 4 epnnayichykhrrkh humaephrmhadelk aelwepncmunthiphrksa aelacmunrachamaty pldkrmphratarwcinsay tamladb cninpi ph s 2400 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw oprdekla ihkhnathutipecriysmphnthimtri n praethsxngkvs sungkhrngnnmiphrayamntrisuriywngs chum bunnakh epnrachthutnn cmunrachamaty thwm bunnakh idthahnathiepnphukakbekhruxngrachbrrnakar thicanaipthwaysmedcphrarachininathwiktxeriy emuxklbma oprdekla iheluxnbrrdaskdikhunepnphraephchrphiisysriswsdi pldemuxngephchrburi thanepnaemkxngkhumkarkxsrangphrankhrkhiri thiekhawng cnghwdephchrburi srangsaphanchangkhamaemnaephchrburi srangthnncakekhawngipekhahlwng aelathnnrachwithi epntnecaphrayaphanuwngsmhaoksathibdi thwm bunnakh p c p ch khxmulswnbukhkhlekidph s 2373esiychiwit13 phvsphakhm ph s 2456 83 pi khusmrskhunhyingsun hya buphkarismedcecaphrayabrmmhaprayurwngs dis bunnakh bida hmxmphung marda prawtiemuxphrayamntrisuriywngs chum bunnakh thismuhphraklaohmfayehnuxthungxnickrrmlng rchkalthi 4 oprdekla iheluxnbrrdaskdiphraephchrphiisy epnphrayaethphprachun taaehnngpldthulchlxngkrmklaohm aelwoprdekla ihxxkiprachkareruxngsayothrelkh thiemuxngsingkhopraelaemuxngphuekt emuxklbekhamaphrankhr inpi ph s 2411 oprdekla ihepnaemkxngkarthaphlbphlakhayhlwngthiwakaraekhwngemuxngpracwbkhirikhnth ephuxesdcprathbthxdphraentrsuriyuprakhaetmdwng emuxphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwesdckhunkhrxngrachy thanthahnathikrabthulphrakrunamxbthwaysrrphsingsungepnekhruxngpradbphrabrmrachxisriyys aelarachsmbtithngpwngtamphrarachpraephniaethn ecaphrayasrisuriywngs chwng bunnakh phusaercrachkaraephndininphrarachphithibrmrachaphieskkhxngphrabathsmedcphraecaxyuhwrchkalthi 5 txma ph s 2412 ideluxnkhunepnecaphrayaphanuwngsmhaoksathibdi taaehnngesnabdikrmphrakhlng aelakrmtha thngwakartangpraethsdwy aelainpi ph s 2416 oprdekla ihsrangekhruxngrachxisriyaphrnpthmculcxmekla chudnikhunaelaidrbphrarachthanihaekesnabdichnecaphrayaepnkhrngaerk ecaphrayaphanuwngsmhaoksathibdi epnesnabdikhnaerkkhxngkrathrwngkartangpraeths emuxwnthi 14 emsayn ph s 2418 hlngcakmiprakasphrarachbyytitngkrathrwngphrakhlngmhasmbtikhun aeykrachkarfaykarkhlngxxkcakkrathrwngkartangpraeths txmakrabthwaybngkhmlaxxkcaktaaehnngesnabdiwa kartangpraeths enuxngcakmiorkhphyebiydebiyn thanthungxsykrrmenuxngcakxmphat emuxwnthi 13 phvsphakhm ph s 2456 ewla 12 35 n sirixayuid 83 pi txmaewla 17 00 n wnediywkn phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw esdcphrarachdaeninipyngbankhxngecaphrayaphanuwngsephuxphrarachthannaxabsphkhrxbkhrwkhrxbkhrwkhxngecaphrayaphanuwngsmhaoksathibdi thwm ecaphrayaphanuwngsmhaoksathibdimibutrthidarwm 25 khn epnchay 17 khn hying 8 khn ody smrskbkhunhyingsun mibutr 2 khn idaek ecaphrayaphanuwngsmhaoksathibdiaeykknxyukbkhunhyingsunraw 50 pi aelaekidkarphiphatheruxngkrrmsiththikarekbkhaechatukcakthidinrimwngburphaphirmy cnthungkhnfxngsalemux ph s 2446 aetsalphiessykfxng odychiwasmedcecaphrayabrmmhaprayurwngs ykthidinphunihaekecaphrayaphanuwngskbkhunhyingsuninthanasinsmrs thngsxngcungmikrrmsiththiinthidinrwmkn aettxmakhunhyingsunidkhxrbphrarachthanfxnghyaephuxaebngsinsmrs ecaphrayaphanuwngsidrbsinsmrsipsamswn swnkhunhyingsuninthanaphrryaidrbsinsmrsipsxngswn aelamibutrthidakbphrryaxun thisakhy idaek mardachuxohmd mardachuxephuxk mardachuxphrxm mardachuxkhaw mardachuxkhaw nayephuxnmhadelk mardachuxphumri mardachuxklinekhruxngrachxisriyaphrnph s imprakt ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 1 pthmculcxmekla p c fayhna ph s 2429 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthi 1 prathmaphrnchangephuxk p ch ph s 2447 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 chnthi 2 m p r 2 xangxingkhawxsyykrrm phawini bunnakh rknwlsngwnsiththi krungethph mtichn 2563 hna 155 160 chmrmsayskulbunnakh khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2022 05 22 subkhnemux 25 phvscikayn 2563 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate help PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2016 03 04 subkhnemux 2020 06 29 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 2016 03 04 thi ewyaebkaemchchin elm 21 txn 32 6 phvscikayn ph s 2447 hna 564 ecaphrayaphanuwngsmhaoksathibdi 2008 05 13 thi ewyaebkaemchchin bunnag in th bthkhwamchiwprawtiniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk