เกียกกาย

เกียกกาย เป็นคำไทยโบราณ หมายถึง หรือกองพลาธิการ อันเป็นส่วนหนึ่งของกองทัพ มีหน้าที่ในการจัดหาและส่งเสบียง ทั้งอาหาร อาหารสัตว์ สำหรับกองทัพ ส่วนที่เก็บเสบียงของทหาร เช่น อาวุธยุทธภัณฑ์ (ammunition) ไม่รวมอยู่ในหน้าที่ของเกียกกาย ในเกือบทุก ๆ หน่วยของทหาร หน้าที่การขนส่งและจัดหาเสบียงถูกดำเนินการโดยกองทหารเดียวกันคือสำนักงานชื่อว่า กรมเกียกกายทหารบก (ปัจจุบันเป็น)

ประวัติเกียกกาย

ภาพล้อเจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี
ฝีพระหัตถ์ รัชกาลที่ 6
ปรากฏชื่อ นายพลเกียกกาย

ในสมัยโบราณ มีการจัดการปกครองและบริหารบ้านเมืองแบ่งออกเป็น 4 สาขา ซึ่งเรียกกันว่า "จตุสดมภ์" ประกอบด้วย เวียง วัง คลัง และนา สำหรับงานที่เกี่ยวกับการป้องกันประเทศ จะเป็นหน้าที่ของเวียง ซึ่งได้รวมเอากิจการด้านการส่งกำลังบำรุงเข้าไว้ด้วย ใช้ชื่อว่า "แผนกยุ้งฉาง" และต่อมาได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น "เกียกกาย"

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

• พ.ศ. 2448 ได้มีการจัดตั้ง "กรมเกียกกายทหารบก" ขึ้นตรงต่อ กรมยุทธนาธิการโดยรวมเอากิจการสัสดี ไว้ในกรมเกียกกายทหารบกด้วย

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

• พ.ศ. 2469 กระทรวงกลาโหม ได้ออกคำสั่งยุบเลิก กรมยกกระบัตรทหารบก กรมเกียกกายทหารบก และกรมสรรพยุทธ พร้อมทั้งจัดตั้ง "กรมพลาธิการทหารบก" เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2470 มีหน้าที่ จัดซื้อ สร้างซ่อมอาวุธ เก็บรักษา และจ่ายสิ่งของ โดยมีหน้าที่ขึ้นตรง 4 หน่วย คือ กรมช่างแสงทหารบก กรมช่างยุทธภัณฑ์ทหารบก กรมยกกระบัตรทหารบก และกรมโยธาธิการทหารบก

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

• พ.ศ. 2495 ได้มีการปรับปรุงการจัดหน่วย กรมพลาธิการทหารบกขึ้นใหม่ โดยเอาแบบอย่างจากการจัดของกองทัพสหรัฐอเมริกา หลังจากนั้นก็ยังมีการปรับปรุงการจัดของ กรมพลาธิการทหารบกอีกหลายครั้ง จนถึงปัจจุบัน กรมพลาธิการทหารบก ได้มีการจัดโดยใช้อัตราเฉพาะกิจ หมายเลข 3500 มีหน่วยขึ้นตรง 20 หน่วย

ภารกิจ กรมพลาธิการทหารบก มีหน้าที่ วางแผน อำนวยการ ประสานงาน แนะนำ กำกับการ ดำเนินการ วิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับการผลิต การจัดหา การส่งกำลัง การซ่อมบำรุง และการบริการ กำหนดหลักนิยมและทำตำรา ตลอดจนการฝึกและศึกษา ทั้งนี้ เกี่ยวกับกิจการและสิ่งอุปกรณ์ของเหล่าทหารพลาธิการ มีเจ้ากรมพลาธิการทหารบก เป็นผู้บังคับบัญชารับผิดชอบ

ในปัจจุบันเกียกกายยังคงมีใช้ในราชการทหารเรียกว่า นายทหารเกียกกาย เป็นแผนกหนึ่งในกรมพลาธิการทหารบก มีหน้าที่จัดการเกี่ยวกับการประกอบเลี้ยงกำลังพลรวมทั้งบุคคลที่เกี่ยวข้อง

สถานที่เนื่องด้วยชื่อ

เกียกกาย มีชื่อปรากฏคือ แยกเกียกกาย ตัดกับถนนทหารและถนนสามเสน เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร บริเวณโดยรอบมีสถานที่สำคัญ เช่น สัปปายะสภาสถาน (เดิมคือที่ตั้งของโรงเรียนโยธินบูรณะ) กรมการอุตสาหกรรมทหาร กองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ กองพันทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ กองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน เป็นต้น สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ เกียกกาย และท่าน้ำเกียกกาย บริเวณวัดแก้วฟ้าจุฬามณี

สำนักการโยธา กรุงเทพมหานคร เปิดเผยว่า กทม.อยู่ระหว่างศึกษาความเหมาะสม โครงการก่อสร้างสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา 4 แห่ง รวมทั้งบริเวณเกียกกาย มูลค่าลงทุนรวมประมาณ 1.5 หมื่นล้านบาท

อ้างอิง

1. เกียกกาย 2009-03-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ราชบัณฑิต
2. ประวัติเกียกกาย 2012-10-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน กรมพลาธิการทหารบก
3. 'ประวิตร'ไฟเขียวสร้าง'สะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา'แยกเกียกกายแก้'รถติด'
4. ชงนายกฯสะพานเกียกกาย กทม.เร่งของบเวนคืน-สะพานข้ามแม่น้ำแห่งที่ 11