ฮามานาซ ญ ป น 急行はまなす โรมาจ Kyūkōhamanasu เป นขบวนรถด วนข ามค นท เคยให บร การในประเทศญ ป นท ใช รถจ กรลากทำขบวนส ดท ายหล ง

ฮามานาซุ (ญี่ปุ่น: 急行はまなす; โรมาจิ: Kyūkōhamanasu) เป็นขบวนรถด่วนข้ามคืนที่เคยให้บริการในประเทศญี่ปุ่นที่ใช้รถจักรลากทำขบวนสุดท้ายหลังจากที่ขบวน ยกเลิกให้บริการในปี ค.ศ. 2008 ซึ่งในปัจจุบันขบวนนี้ถูกยกไปแล้วเมื่อปี ค.ศ. 2016 แล้ว ตู้รถไฟบางส่วนได้มีการส่งมอบให้การรถไฟแห่งประเทศไทยเป็นตู้รถไฟมือสอง

*ฮามานาซุ*
ข้อมูลทั่วไป
ฮามานาซุในเดือนมิถุนายน 2013 นำโดยหัวรถจักรไฟฟ้า Class ED79
ประเภท	ด่วน
สถานะ	ยกเลิก
ที่ตั้ง	ประเทศญี่ปุ่น
ให้บริการครั้งแรก	มิถุนายน 1955 (กึ่งด่วน) มีนาคม 1988 (ด่วนข้ามคืน)
สิ้นสุดให้บริการ	มีนาคม 2016
อดีตผู้ให้บริการ	■ การรถไฟแห่งประเทศญี่ปุ่น ■ JR ฮกไกโด
เส้นทาง
ปลายทาง	อาโอโมริ ซัปโปโระ
ระยะทาง	ประมาณ 480 km
เวลาเดินทาง	ประมาณ 7 ชั่วโมง 30 นาที
ความถี่ให้บริการ	1 รอบต่อวัน
บริการบนขบวน
ที่นั่ง	2+2 ที่นั่งปรับเอน
ที่นอน	ช่องใส่ของ/ที่พักพื้นพรม
บริการอาหาร	ไม่มี
ข้อมูลทางเทคนิค
ขบวนรถ	บลูเทรนรุ่น 14/24
รางกว้าง	(3 ft 6 in)
ระบบจ่ายไฟ	20 kV AC / ดีเซล
ความเร็ว	110 km/h (68 mph)

ข้อมูลทั่วไป

ฮามานาซุ เป็นรถบลูเทรนขบวนรถด่วนที่เคยให้บริการโดย JR ฮกไกโด ใช้รหัสขบวนรถ 201 และ 202 ในปี ค.ศ.1988 อุโมงค์เซกังได้เปิดให้เดินรถในอุโมงค์เชื่อมต่อเกาะฮอนชูและ เกาะฮอกไกโด JR ฮอกไกโดจึงได้เพิ่มขบวนรถระหว่างซัปโปโระและอาโอโมริ โดยนำชื่อมาจากขบวนฮามานาซุเก่าที่วิ่งระห่างฮาโกดาเตะและอาบาชิริ โดยขบวนใหม่นั้นจะใช้เวลาประมาณ 7 ชั่วโมงในการเดินทางและวิ่งวันละเที่ยวทั้งขาไปและขากลับ

สถานีที่จอด

สถานีรถไฟซัปโปโระ - สถานีรถไฟชินซัปโปโระ - สถานีชิโตเซะ - สถานีมินามิชิโตเซะ - สถานีโทมาโคไม - สถานีโนโบริเบ็ตสึ* - สถานีฮิงาชิมูโรรัง - สถานีดาเตมัมเบ็ตสึ* - สถานีโอชามัมเบะ - สถานีรถไฟฮาโกดาเตะ - สถานีรถไฟอาโอโมริ

= จอดเฉพาะรถขาขึ้น

สัญลักษณ์

ขบวนฮามานาซุเป็นรถด่วนที่มี Headmark ด้วย โดยมีรูปกุหลาบญี่ปุ่นซึ่งเป็นที่มาของชื่อขบวนรถอีกด้วย นอกจากนี้ตัวรถตู้นอน Suhanefu14 550 มีรูปสัญลักษณ์ของตู้นอนคือพระจันทร์และดาว กับตัวอักษรในภาษาอังกฤษเขียนไว้ว่า "Sleeping car Hamanasu" และตู้เสื่อโนบิโนบิ มีรูปข้างตัวรถเป็นรูปสุนัขมีตัวอักษรญี่ปุ่นอ่านว่า โนบิโนบิคาร์เปตคาร์ (ญี่ปุ่น: のびのびカーペット)

สัญลักษณ์หัวขบวนฮามานาซุ
สัญลักษณ์ข้างประตูรถนอน
รูปโนบิโนบิคาร์เปตคาร์

ขบวนรถ

ขบวนฮามานาซุ

รถนอนรุ่น14+24
1	1/2*	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
B#	B	B	R#	โนบิ	DR	DR	R#	R#	N	N	N#

คำอธิบาย: B = ตู้นอนชั้น B สี่คนต่อห้องไม่มีประตู; โนบิ = ตู้นอนปูเสื่อ"โนบิโนบิ"; DR = ตู้นั่ง"ดรีมคาร์" ที่สามารถนั่งสามารถเอนได้; R = ตู้นั่งต้องจองที่นั่งก่อนขึ้น (Reserve); N = ตู้นั่งไม่ต้องจองที่นั่ง (Non Reserve)

ตู้รถไฟที่ใช้ในการทำขบวนได้แก่ตู้รุ่น 14 และตู้นอนรุ่น 24/25 ของบริษัท JR ฮกไกโด จากศูนย์ซัปโปโระ ตู้ที่ใช้ในการทำขบวนมีดังนี้

ตู้ที่ 1 = Suhanefu14 550
ตู้ที่ 1/2, 2 = Ohane24 500, Ohane25 0 หรือ Ohanefu25 0
ตู้ที่ 3, 7, 8, 11 = Suhafu14 500 มีเครื่องปั่นไฟ
ตู้ที่ 4 = Oha14 500 มีเพียงสองตู้หมายเลข 512 และ 515
ตู้ที่ 5, 6 = Oha14 500
ตู้ที่ 9, 10 = Oha14 500

ปกติแล้วตู้นอนรุ่น 24 และ 25 จะไม่มีเครื่องปั่นไฟ จำเป็นที่จะต้องใช้ตู้ปั่นไฟ Kani24 ในการจ่ายไฟทั้งขบวน แต่ในบางกรณีเช่นในขบวนฮามานาซุ รถนอนรุ่น 24/25 จะพ่วงกับตู้นอนรุ่น Suhafu14 550 ที่มีการติดตั้งเครื่องปั่นไฟใต้ตัวรถ ในการทำขบวนฮามานาซุมีตู้นอนรุ่น 24/25 ได้แก่ Ohane24 501, 502 และ 503, Ohane25 11 และ 15, Ohanefu25 3 และ 7

ขบวนฮามานาซุนั้นมีที่นั่งสำหรับสตรีโดยเฉพาะอีกด้วยและ มีที่นั่งตามนี้

ตู้นอนตู้ที่ 2 เตียงที่ 15 และ 16 (เตียงล่างและบน) รวม 4 เตียง
ตู้โนบิโนบิคาร์เปทคาร์ ที่นั่ง1, 2, 3, 4 และชั้นบนที่นั่งที่ 21 และ 22
ดรีมคาร์ตู้ที่ 5 ที่นั่ง 1-3A, 1-3B และ 1-3C

ภายในตู้โนบิโนบิ
ภายในตู้โนบิโนบิชั้นบน
ลักษณะในตู้นอน
ที่นั่ง Non reserved
ที่นั่งดรีมคาร์
ขบวนรถจอดที่สถานีอาโอโมริ

รถจักร

รถจักรที่ใช้ในการทำขบวนมีอยู่สองรุ่นซึ่งในปัจจุบันได้ปลดประจำการไปแล้ว

DD51 1000 รถจักรดีเซลไฮดรอลิกของ JR ฮกไกโด ประจำการที่ศูนย์ฮาโกดาเตะ ลากขบวนฮามานาซุระหว่างซัปโปโระกับฮาโกดาเตะ หลังจากการยกเลิกให้บริการของขบวน Hamanasu และขบวนคาสิโอเปีย JR ฮกไกโด ได้ปลดประจำการ ซึ่งต่อมา DD51 สองคันได้มาประเทศไทยภายใต้บริษัท AS Associate Engineering ทะเบียน DD51 1137 และ 1142
ED79 0 รถจักรไฟฟ้ากระแส AC ของ JR ฮกไกโด ประจำการที่ศูนย์ฮาโกะดาเตะ ลากขบวนระหว่างฮาโกดาเตะกับอาโอโมริโดยลอดใต้ช่องแคบสึงารุในอุโมงค์เซกัง

รถจักร ED79 0
รถจักร DD51 1000

ขบวนพิเศษ

รถเร็วมิดไนต์

รถเร็วมิดไนต์ (ญี่ปุ่น: 快速ミッドナイト) เป็นขบวนรถเร็วช่วยเสริมขบวนฮามานาซุโดยวิ่งระหว่างซัปโปโระและฮาโกดาเตะ เริ่มให้บริการในปี ค.ศ. 1988 โดยใช้รถดีเซลรางรุ่นคิฮะ 56 ทำขบวน ต่อมาใน ค.ศ. 2000 ได้เปลี่ยนรุ่นรถไฟเป็นรถดีเซลรางรุ่นคิฮะ 183 ในปีต่อมาขบวนรถเร็วมิดไนต์ได้ลดการให้บริการจากทุกวันเป็นรถวิ่งตามเทศกาลแล้ว ในปี ค.ศ. 2002 ขบวนรถเร็วมิดไนต์ก็ได้ยุติการให้บริการลง

รถด่วนเซกังไนต์

รถด่วนเซกังไนต์ (ญี่ปุ่น: 急行せいかんナイト) ขบวนรถด่วนที่เสริมขบวนฮามานาซุในช่วงเทศกาลโดยใช้รถไฟรุ่น 485EMU เริ่มให้บริการในปี ค.ศ. 1989 และยกเลิกให้บริการในปี 1991

การยกเลิกและขบวนรถในปัจจุบัน

ในการที่จะเปิดฮกไกโดชิงกันเซ็งนั้นจำเป็นที่จะใช้อุโมงค์เซกังทำให้ขบวนฮามานาซุไม่สามารถวิ่งได้ JR ฮกไกโดจึงได้ประกาศยกเลิกขบวนฮามานาซุเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน ค.ศ. 2015 แล้วในวันที่ 21 มีนาคม ค.ศ. 2016 ก็ได้ยุติการให้บริการลง ต่อมาบริษัท JR ฮกไกโดก็ได้ส่งมอบตู้ Suhafu14 500 และ Oha14 500 ให้การรถไฟแห่งประเทศไทยและบริษัทโทบุเพื่อทำขบวนรถจักรไอน้ำไทจู

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

JR新幹線＆特急列車ファイル [JR Shinkansen & Limited Express Train File]. Tokyo: Kotsu Shimbunsha. 2008. ISBN .
Kato, Masaru (กุมภาพันธ์ 2011). 孤高の客車急行"はまなす" [The sole loco-hauled express - "Hamanasu"]. (ภาษาญี่ปุ่น). Vol. 51 no. 598. Japan: Koyusha Co. pp. 32–37.

[kotsu2008-1] JR新幹線＆特急列車ファイル [JR Shinkansen & Limited Express Train File]. Tokyo: Kotsu Shimbunsha. 2008. ISBN .

[railfan598-2] Kato, Masaru (กุมภาพันธ์ 2011). 孤高の客車急行"はまなす" [The sole loco-hauled express - "Hamanasu"]. (ภาษาญี่ปุ่น). Vol. 51 no. 598. Japan: Koyusha Co. pp. 32–37.