อินคลูชัน (เซลล์)

อินคลูชัน (อังกฤษ: inclusion) เป็นสสารไร้ชีวิตที่อยู่ภายในเซลล์ ซึ่งไม่ถูกล้อมรอบด้วยเยื่อหุ้ม อินคลูชันเป็นได้ทั้งสารอาหารสะสม, สารสำหรับหลั่งออกนอกเซลล์, หรือเม็ดรงควัตถุ ตัวอย่างของอินคลูชันเช่น เม็ดไกลโคเจนในเซลล์ตับและเซลล์กล้ามเนื้อ, หยดลิพิดในเซลล์ไขมัน, เม็ดรงควัตถุในเซลล์ผิวหนังและเส้นขนบางเซลล์, และผลึกอื่น ๆ ซึ่งมีอยู่หลายชนิด อินคลูชันในเซลล์ถือเป็นตัวอย่างหนึ่งของ (biomolecular condensate) ที่เกิดจากการแยกเฟสของเหลว-ของแข็ง, ของเหลว-เจล, หรือของเหลว-ของเหลว โครงสร้างนี้ถูกสังเกตเป็นครั้งแรกโดย ในปี ค.ศ. 1786

ตัวอย่าง

เม็ดไกลโคเจนที่พบในกระบวนการสร้างสเปิร์มของหนอนตัวแบนในวงศ์ Pleurogenidae (คลาส Digenea)

ไกลโคเจน: ไกลโคเจนเป็นรูปแบบของกลูโคสที่พบได้มากที่สุดในสัตว์ ซึ่งมีอยู่มากเป็นพิเศษในเซลล์กล้ามเนื้อและเซลล์ตับ โดยปรากฏในภาพถ่ายจากกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนเป็นก้อน หรือกลุ่มก้อนของอนุภาคบีตาที่มีลักษณะคล้ายไรโบโซม อยู่ใกล้กับร่างแหเอนโดพลาซึมชนิดเรียบ ไกลโคเจนเป็นแหล่งพลังงานสำคัญแหล่งหนึ่งของเซลล์ เมื่อจำเป็นต้องใช้พลังงานจึงจะมีการสลายไกลโคเจน (glycogenolysis) เอนไซม์มีส่วนสำคัญในการสลายไกลโคเจนให้เป็นกลูโคสที่แต่ละอวัยวะในร่างกายสามารถใช้ประโยชน์ได้

ลิพิด: ลิพิดที่เป็นไตรกลีเซอไรด์ในรูปของสารอาหารสะสมเป็นอินคลูชันที่พบได้บ่อยที่สุด ซึ่งไม่เพียงถูกสะสมไว้ในเซลล์ที่ถูกพัฒนามาทำหน้าที่นี้โดยเฉพาะ () แต่ยังพบว่าถูกจัดเก็บเป็นหยดน้ำมันหยดเล็ก ๆ หลายหยดในเซลล์หลายชนิด โดยเฉพาะ ลิพิดมีสภาพเป็นของเหลวที่อุณหภูมิร่างกายและปรากฏในเซลล์ที่มีชีวิตในรูปของหยดน้ำมันทรงกลม ลิพิดสะสมพลังงาน (แคลอรี) ต่อกรัมมากกว่าคาร์โบไฮเดรต เมื่อต้องการใช้งาน ลิพิดจะทำหน้าที่เป็นแหล่งสะสมพลังงานของเซลล์ และเป็นแหล่งวัตถุดิบของโซ่คาร์บอนสายสั้นซึ่งจะถูกเซลล์นำไปใช้สำหรับการสร้างเยื่อหุ้มและโครงสร้างอื่น ๆ ที่มีลิพิดเป็นองค์ประกอบ หรือถูกสังเคราะห์เป็นสารสำหรับหลั่งออกนอกเซลล์

ผลึก: อินคลูชันในรูปผลึกเป็นที่ทราบกันอย่างยาวนานว่าเป็นส่วนประกอบของเซลล์บางชนิดเช่น (Sertoli cell) และ (Leydig cell) ในอัณฑะของมนุษย์ และอาจพบได้บางครั้งในเซลล์แมโครฟาจ เชื่อกันว่าโครงสร้างนี้เป็นรูปแบบผลึกของโปรตีนบางชนิด ซึ่งมีอยู่ทุกที่ในเซลล์ ไม่ว่าจะเป็นนิวเคลียส, ไมโทคอนเดรีย, ร่างแหเอนโดพลาซึม, กอลไจแอปพาราตัส, หรืออยู่อย่างอิสระในไซโทพลาซึม

รงควัตถุ: นอกเหนือจากฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง รงควัตถุที่มีมากที่สุดในร่างกายคือเมลานิน ซึ่งสร้างมาจากในเส้นขนและผิวหนัง, เซลล์รงควัตถุในเรตินาและเซลล์ประสาทพิเศษในส่วน ของสมอง รงควัตถุเหล่านี้มีส่วนช่วยปกป้องผิวหนังและช่วยในด้านประสาทการมองเห็นของเรตินา สำหรับหน้าที่ของพวกมันในเซลล์ประสาทยังไม่เป็นที่ทราบกันอย่างกระจ่างนัก นอกจากนี้ เนื้อเยื่อหัวใจและเซลล์ประสาทในระบบประสาทส่วนกลางยังมีสีเหลืองไปจนถึงสีน้ำตาลอันเกิดจากสารสีที่เรียกว่า (lipofuscin) เชื่อกันว่ารงควัตถุนี้มีการทำหน้าที่คล้ายไลโซโซม

เชิงอรรถ

1. อนุภาคบีตาในที่นี้เป็นการบอกถึงระดับการรวมโครงสร้างเท่านั้น ไม่มีความเกี่ยวข้องกับอนุภาคบีตาที่เป้นกลุ่มก้อนอิเล็กตรอนแต่อย่างใด

อ้างอิง

1. Peter S. Amenta (1 January 1997). Histology: from normal microanatomy to pathology. PICCIN. pp. 17–. ISBN . สืบค้นเมื่อ 25 November 2010.
2. Shively, J. M. (ed.). (2006). Microbiology Monographs Vol. 1: Inclusions in Prokaryotes. Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag. link.
3. Leslie P. Gartner and James L. Hiatt ; Text book of Histology; 3rd edition
4. Fawcett; The cell, 2nd edition