อำเภอพระโขนง

พระโขนง เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร

เขตพระโขนง
เขต
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Khet Phra Khanong
โรงกลั่นน้ำมันบางจาก ขนาดใหญ่ ตั้งอยู่ติดแม่น้ำเจ้าพระยา มุมมองจากวัดบางน้ำผึ้งนอก
คำขวัญ:  พระโขนงเมืองพระ ธรรมะเจดีย์ สามัคคีพัฒนา ประชาสุขใจ
แผนที่กรุงเทพมหานคร เน้นเขตพระโขนง
พิกัด: 13°42′8″N 100°36′6″E / 13.70222°N 100.60167°E / 13.70222; 100.60167
ประเทศ	ไทย
เขตปกครองพิเศษ	กรุงเทพมหานคร
พื้นที่
• ทั้งหมด	13.986 ตร.กม. (5.400 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	85,696 คน
• ความหนาแน่น	6,127.27 คน/ตร.กม. (15,869.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	10260
รหัสภูมิศาสตร์	1009
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 1792 ซอยสุขุมวิท 54 (รัตนพราหมณ์) ถนนสุขุมวิท แขวงพระโขนงใต้ เขตพระโขนง กรุงเทพมหานคร 10260
เว็บไซต์	www.bangkok.go.th/phrakhanong
ส่วนหนึ่งของ

ที่ตั้งและอาณาเขต

เขตพระโขนงตั้งอยู่ทางใต้ของฝั่งพระนคร มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่การปกครองต่าง ๆ เรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตคลองเตย เขตวัฒนา และเขตสวนหลวง มีแนวเส้นตรงจากจุดกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาไปบรรจบซอยสุขุมวิท 52 (ศิริพร), ซอยสุขุมวิท 52, ซอยสุขุมวิท 81 (ศิริพจน์), คลองบางนางจีน, คลองขวางบน, คลองสวนอ้อย, ลำราง, คลองบ้านหลาย, ซอยวชิรธรรมสาธิต 57 แยก 41 (พัฒนพล), ซอยวชิรธรรมสาธิต 57 (สามพี่น้อง) และซอยวชิรธรรมสาธิต 57 แยก 36 (ยาจิตร์) เป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตสวนหลวงและเขตประเวศ มีคลองเคล็ดเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับเขตบางนา มีถนนอุดมสุข ซอยอุดมสุข 29 (พุทธวิถี 1), ซอยวชิรธรรมสาธิต 32 (จุฬา 4), ซอยสุขุมวิท 101/1 (วชิรธรรมสาธิต) และคลองบางอ้อเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอพระประแดง (จังหวัดสมุทรปราการ) มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติ

เขตพระโขนงเดิมมีฐานะเป็น อำเภอพระโขนง เป็นเขตการปกครองของเมืองนครเขื่อนขันธ์ ปรากฏชื่อเท่าที่สืบค้นได้ตั้งแต่ พ.ศ. 2445 (เมืองนครเขื่อนขันธ์เปลี่ยนชื่อเป็นเมืองพระประแดงใน พ.ศ. 2457 และเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นจังหวัดพระประแดงใน พ.ศ. 2459) ในสมัยแรกตั้งที่ว่าการอำเภออยู่ที่สามแยกวัดมหาบุศย์ (บริเวณที่คลองตันบรรจบคลองพระโขนง) แบ่งท้องที่การปกครองออกเป็น 12 ตำบล ได้แก่ ตำบลคลองเตย ตำบลคลองตัน ตำบลพระโขนง ตำบลสวนหลวง ตำบลศีรษะป่า (หัวป่า) ตำบลคลองประเวศ ตำบลทุ่งดอกไม้ ตำบลหนองบอน ตำบลบางจาก ตำบลบางนา ตำบลสำโรง และตำบลบางแก้ว จากนั้นจึงย้ายที่ว่าการอำเภอมาตั้งที่วัดสะพาน ริมทางรถไฟสายปากน้ำ เมื่อ พ.ศ. 2459

จนกระทั่งใน พ.ศ. 2470 ทางราชการได้โอนอำเภอพระโขนงมาขึ้นกับจังหวัดพระนครเพื่อความสะดวกในการปกครอง ก่อนที่จังหวัดพระประแดงจะถูกยุบและแยกพื้นที่ไปรวมกับจังหวัดธนบุรีและจังหวัดสมุทรปราการ 5 ปี และเนื่องจากท้องที่อำเภอพระโขนงเริ่มมีสภาพเป็นชุมชน ย่านการค้า อุตสาหกรรม และที่พักอาศัยหนาแน่น ใน พ.ศ. 2479 ทางราชการจึงได้ตั้งเทศบาลนครกรุงเทพโดยโอนพื้นที่บางส่วนของตำบลคลองเตยเข้าไปในท้องที่ และได้ขยายเขตเทศบาลออกไปครอบคลุมตำบลอื่น ๆ เกือบทั้งหมดในอำเภอภายใน พ.ศ. 2507 ในช่วงนี้ที่ว่าการอำเภอพระโขนงได้ย้ายจากวัดสะพานมาตั้งอยู่ริมถนนสุขุมวิท (ที่ตั้งสำนักงานเขตปัจจุบัน) แล้วตั้งแต่ปี พ.ศ. 2495

ใน พ.ศ. 2514 จังหวัดพระนครถูกรวมเข้ากับจังหวัดธนบุรี เปลี่ยนฐานะเป็นนครหลวงกรุงเทพธนบุรี และใน พ.ศ. 2515 จึงเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นกรุงเทพมหานคร ซึ่งได้ยกเลิกการปกครองท้องถิ่นแบบเทศบาลและสุขาภิบาล รวมทั้งเปลี่ยนการเรียกหน่วยการปกครองใหม่จากอำเภอและตำบลเป็นเขตและแขวงด้วย อำเภอพระโขนงจึงได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น เขตพระโขนง แบ่งออกเป็น 9 แขวงตามจำนวนตำบลที่มีอยู่เดิมก่อนการปรับปรุงรูปแบบการบริหารเมืองหลวง

ภายหลังเขตพระโขนงมีความเจริญและมีประชากรหนาแน่นขึ้น ใน พ.ศ. 2532 กรุงเทพมหานครได้จัดตั้งสำนักงานเขตสาขาของเขตพระโขนงขึ้น 3 แห่งขึ้นดูแลท้องที่ต่าง ๆ เพื่อให้การปกครองและการอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และในปีเดียวกัน กระทรวงมหาดไทยก็ได้ยกฐานะท้องที่ของสำนักงานเขตพระโขนง สาขา 1 และสำนักงานเขตพระโขนง สาขา 2 เป็นเขตคลองเตยและเขตประเวศตามลำดับ (ส่วนท้องที่ของสำนักงานเขตพระโขนง สาขา 3 โอนไปเป็นของเขตประเวศจนกระทั่งใน พ.ศ. 2537 จึงแยกออกไปเป็นเขตสวนหลวง)

เมื่อ พ.ศ. 2541 มีการเปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตพระโขนงอีกครั้ง โดยแขวงบางนาและบางส่วนของแขวงบางจากได้รับการยกฐานะเป็นเขตบางนา ท้องที่เขตพระโขนงจึงเหลือแขวงบางจากอยู่เพียงแขวงเดียวจนกระทั่ง พ.ศ. 2560 จึงมีการแบ่งแขวงการปกครองในเขตพระโขนงออกเป็นสองแขวง

การแบ่งเขตการปกครอง

วันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 กรุงเทพมหานครได้ประกาศจัดตั้งแขวงพระโขนงใต้แยกจากพื้นที่แขวงบางจากโดยใช้ถนนสุขุมวิทเป็นเส้นแบ่งเขตและให้มีผลบังคับใช้ในวันเดียวกัน ส่งผลให้เขตพระโขนงในปัจจุบันแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 2 แขวง ได้แก่

หมาย เลข	อักษรไทย	อักษรโรมัน	พื้นที่ (ตร.กม.)	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2566)	ความหนาแน่นประชากร (ธันวาคม 2566)	แผนที่
5.	บางจาก	Bang Chak	8.815	64,629	7,331.71
10.	พระโขนงใต้	Phra Khanong Tai	5.171	21,067	4,074.07
ทั้งหมด			13.986	85,696	6,127.27

หมายเลขที่หายไปปัจจุบันคือแขวงในเขตคลองเตย เขตบางนา เขตสวนหลวง และเขตประเวศ

ประชากร

สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร เขตพระโขนง
ปี (พ.ศ.)	ประชากร	การเพิ่มและการลด
2535	197,907	ไม่ทราบ
2536	201,541	+3,634
2537	201,376	-165
2538	200,447	+71
2539	200,384	-63
2540	200,693	+309
2541	101,757	แบ่งเขต
2542	100,071	-1,686
2543	100,481	+410
2544	100,497	+16
2545	100,878	+381
2546	101,370	+492
2547	98,923	-2,447
2548	98,564	-359
2549	98,096	-468
2550	98,496	+400
2551	97,794	-702
2552	96,880	-914
2553	95,661	-1,219
2554	94,482	-1,179
2555	93,461	-1,021
2556	92,774	-687
2557	92,448	-326
2558	92,197	-251
2559	91,305	-892
2560	90,534	-771
2561	89,237	-1,297
2562	88,998	-239
2563	87,856	-1,142
2564	87,018	-838
2565	86,290	-728
2566	85,696	-594

การคมนาคม

ทางสายหลักในพื้นที่เขตพระโขนง ได้แก่

• ถนนสุขุมวิท
• ถนนทางรถไฟสายเก่าปากน้ำ
• ทางพิเศษเฉลิมมหานคร ทางต่างระดับอาจณรงค์ถึงคลองบางอ้อ
• ทางพิเศษสาย S1 ทางต่างระดับอาจณรงค์ถึงคลองบางอ้อ

ส่วนทางสายรองและทางลัด ได้แก่

(รัตนพราหมณ์) (สามภพนฤมิตร) (อู่รถเมล์ขาว) (พงษ์เวชอนุสรณ์) (พึ่งมี) และ (นิรันดร์วิลล่า) (ปุณณวิถี)

(วชิรธรรมสาธิต) และ (สุภาพงษ์) (วัดราษฎร์ศรัทธาธรรม) (สาธิตพัฒนา) และ (จุฬา 2) (จุฬา 3) (สามพี่น้อง) (ประวิทย์และเพื่อน)

ระบบขนส่งมวลชน

• รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท (สถานีบางจากและสถานีปุณณวิถี)

สถานที่สำคัญ

• วัดธรรมมงคลเถาบุญญนนทวิหาร
• วัดวชิรธรรมสาธิตวรวิหาร (วัดทุ่ง)
• สวนนกโรงกลั่นบางจาก
• โครงการอนุรักษ์ขนมไทย

อ้างอิง

1. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php 2020-06-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. สืบค้น 25 มกราคม 2567.
2. สำนักงานเขตพระโขนง. "ประวัติสำนักงานเขตพระโขนง." [ออนไลน์].เข้าถึงได้จาก: http://203.155.220.239/subsite/index.php?strOrgID=001018&strSection=aboutus&intContentID=184^[] [ม.ป.ป.]. สืบค้น 30 มีนาคม 2555.
3. สำนักงานเขตพระโขนง. "ประวัติความเป็นมาของเขตพระโขนง (ฉบับร่าง)." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://203.155.220.217/phrakhanong/เกี่ยวกับสำนักงาน/ประวัติเขตพระโขนง.doc^[] [ม.ป.ป.]. สืบค้น 30 มีนาคม 2555.
4. "พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง แก้ไขเขตต์จังหวัดพระนคร ธนบุรี พระประแดง สมุทรปราการ และมีนบุรีในมณฑลกรุงเทพฯ กับธัญญะบุรีในมณฑลอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 44: 153–158. 21 สิงหาคม 2470.
5. (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48: 576–578. 21 กุมภาพันธ์ 2474. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2012-03-31.
6. "พระราชบัญญัติจัดตั้งเทศบาลนครกรุงเทพฯ พุทธศักราช ๒๔๗๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 53: 704–709. 29 พฤศจิกายน 2479.
7. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลนครกรุงเทพ (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๐๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 81 (พิเศษ 124 ก): 28–32. 31 ธันวาคม 2507.
8. (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 88 (พิเศษ 144 ก): 816–824. 21 ธันวาคม 2514. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-04-25. สืบค้นเมื่อ 2012-03-31.
9. "ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๓๓๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (พิเศษ 190 ก): 187–201. 13 ธันวาคม 2515.
10. สำนักงานเขตคลองเตย. "ประวัติความเป็นมา." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://203.155.220.239/subsite/index.php?strOrgID=001001&strSection=aboutus&intContentID=77^[] [ม.ป.ป.]. สืบค้น 30 มีนาคม 2555.
11. สำนักงานเขตประเวศ. "ประวัติความเป็นมา." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://203.155.220.239/subsite/index.php?strOrgID=001027&strSection=aboutus&intContentID=207^[] [ม.ป.ป.]. สืบค้น 30 มีนาคม 2555.
12. สำนักงานเขตสวนหลวง. "ประวัติความเป็นมา." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://203.155.220.239/subsite/index.php?strOrgID=001006&strSection=aboutus&intContentID=102^[] [ม.ป.ป.]. สืบค้น 30 มีนาคม 2555.
13. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตพระโขนงและตั้งเขตคลองเตยและเขตประเวศ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (พิเศษ 208 ง): 13. 24 พฤศจิกายน 2532.
14. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตคลองเตย เขตประเวศ และตั้งเขตสวนหลวง กรุงเทพมหานคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (พิเศษ 184 ง): 7–10. 10 พฤศจิกายน 2536.
15. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตพระโขนง และตั้งเขตบางนา กรุงเทพมหานคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 114 (พิเศษ 108 ง): 35–39. 18 พฤศจิกายน 2540.
16. "ประกาศกรุงเทพมหานคร เรื่อง เปลี่ยนแปลงพื้นที่แขวงบางจาก และตั้งแขวงพระโขนงใต้ เขตพระโขนง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 134 (พิเศษ 215 ง): 41–43.
17. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์สำนักงานเขตพระโขนง
• เว็บไซต์กรุงเทพมหานคร: แหล่งท่องเที่ยวในเขตพระโขนง 2005-09-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ เขตพระโขนง
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

13°42′06″N 100°36′07″E / 13.70176°N 100.60186°E / 13.70176; 100.60186