Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"หีนยาน" (/ˌhiːnəˈjɑːnə/) เป็นคำภาษาสันสกฤตแปลตรงตัวว่า "ยานลำเล็ก" หรือ "ยานชั้นเลว" ศาสนาจารย์จีนและทิเบตดั้งเดิมนิยมแปลว่า "ยานที่เล็กกว่า" ซึ่งตรงข้ามกับมหายาน ซึ่งแปลว่า "ยานใหญ่"
ในอดีต นักวิชาการตะวันตกนิยมใช้คำว่าหีนยานเพื่อเรียก "ระบบคำสอนที่เก่าแก่ที่สุดของศาสนาพุทธ" เช่นในพจนานุกรมภาษาสันสกฤตจาก ค.ศ. 1899 นอกจากนี้ยังปรากฏ หีนยาน ใช้เป็นคำเรียกแทนเถรวาท ซึ่งเป็นนิกายของศาสนาพุทธที่นิยมปฏิบัติมากในประเทศศรีลังกาและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นักวิชาการ ระบุอ้าง ศาสตราจารย์ประจำมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดว่า 'ศาสนาพุทธนิกายหีนยาน' เป็นคำที่สมาชิกบางส่วนของเถรวาทมองว่าเป็นคำที่ดูหมิ่นและไม่เหมาะสม
ศัพทมูล
หีนยาน มาจากคำว่า หีน แปลว่า "เล็ก", "เลว", "ต่ำ", "ถูกทิ้งร้าง", "คับแคบไม่เพียงพอ", "บกพร่อง" ประกอบกับคำว่า ยาน (यान): แปลว่า "ยานพาหนะ" ในแง่ของ "หนทางสู่การตรัสรู้" ส่วนในพจนานุกรมภาษาบาลีของสมาคมบาลีปกรณ์แปล หีน ว่า "เลว, น่าสังเวช; ทราม, พื้น ๆ, น่าสงสาร, น่าเหยียดหยาม" และ "น่าดูหมิ่น"
ผู้แปลคัมภีร์ เช่น พระกุมารชีวะ แปลคำนี้เป็นว่า "ยานเล็ก" (小 คือ "เล็ก", 乘 คือ "ยาน") อย่างไรก็ตาม ปรากฏคำแปลจีนอื่น ๆ ที่เก่าแก่กว่าเช่นกัน ส่วนในภาษามองโกเลีย (Baga Holgon) แปลว่ายานลำเล็กเช่นกัน ส่วนในภาษาทิเบตใช้คำว่า theg chung แปลว่า "ยานเล็ก" และ theg dman แปลว่า "ยานด้อย"
อย่างไรก็ตาม เคยเน้นย้ำว่า หีนยาน ไม่เคยมีความหมายสื่อถึง "ความด้อยกว่า" โดยเขาระบุว่า "หีนยาน คือ "ยานลำเล็กกว่า" และไม่มีทางที่จะด้อยกว่ามหายาน"
ต้นกำเนิด
คำว่า “หินยาน” และ “มหายาน” ปรากฏครั้งแรกในคัมภีร์ปรัชญาปารมิตาสูตร ต่อมามีคณาจารย์พระพุทธศาสนาช่วงพุทธศตวรรษที่ 6 ได้ปฏิรูปคำสอนและการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา โดยถือเอาวิถีทางพระโพธิสัตว์เป็นอุดมคติแทนที่การบรรลุเป็นพระอรหันต์ในชาตินี้ ซึ่งเป็นแนวปฏิบัติดั้งเดิมที่มีมาตั้งแต่ จึงเรียกกลุ่มตนเองว่า มหายาน และเรียกกลุ่มเดิมว่า หินยาน โดยมีนิกายเถรวาทเป็นหนึ่งในนั้น อย่างไรก็ตามหีนยานกลุ่มที่มหายานวิพากษ์วิจารณ์มากที่สุดคือนิกายสรวาสติวาท (ซึ่งต่อมาได้แตกออกเป็นและเสาตรานติกะ)
พระพุทธศาสนา 18 นิกายที่ฝ่ายมหายานถือว่าเป็นฝ่ายหีนยาน ได้แก่
อ้างอิง
- "Sanskrit Dictionary".
- "Meaning of hina | hina meaning in sanskrit | origin and history of hina | sanskrit syllables and sounds and text in hina".
- Rinpoche 1995, p. 15.
- Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary (Oxford, 1899), "Proper Noun: simpler or lesser vehicle. Name of the earliest system of Buddhist doctrine (opposite to the later Mahayana; see )."
- Robert Thurman and Professor Masatoshi Nagatomi of Harvard University: Robert Thurman, in The Emptiness That is Compassion, footnote 10, 1980.
- "Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit". สืบค้นเมื่อ 2010-06-29.
- "Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit". สืบค้นเมื่อ 2009-04-15.
- "It is also certain that Buddhist groups and individuals in China (including Tibet), Korea, Vietnam, and Japan have in the past, as in the very recent present, identified themselves as Mahayana Buddhists, even if the polemical or value claim embedded in that term was only dimly felt, if at all.", Macmillan Encyclopedia of Buddhism, 2004, page 492
- "Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary:theg chung". . Tsadra Foundation.
- "Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary:theg dman". . Tsadra Foundation.
- Rinpoche 2004, p. 113.
- Berzin, Alexander. The Terms Hinayana and Mahayana. The Berzin Archives, เผยแพร่วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2545, เรียกข้อมูลวันที่ ตุลาคม พ.ศ. 2555
- ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 331-2
บรรณานุกรม
- (2014), "The Hinayana Fallacy" (PDF), Journal of the Oxford Centre for Buddhist Studies (6): 9–31
- Collins, Steven (1990), Selfless Persons: Imagery and Thought in Theravāda Buddhism, , ISBN
- (2006), Theravāda Buddhism, , ISBN
- Hirakawa, Akira; Groner, Paul (2007), History of Indian Buddhism: From Sakyamuni to Early Mahayana, , ISBN
- Hoffman, Frank J.; Mahinda, Deegalle (1996), Pāli Buddhism, , ISBN
- (2015), Mulamadhyamakakarika of Nagarjuna, , ISBN
- King, Richard (1999), Indian Philosophy: An Introduction to Hindu and Buddhist Thought, , ISBN
- LeVine, Sarah; Gellner, David N. (2007), Rebuilding Buddhism: The Theravada Movement in Twentieth-Century Nepal, , ISBN
- (2005), The Madman's Middle Way: Reflections on Reality of the Tibetan Monk Gendun Chopel, , ISBN
- (2003), A Few Good Men: The Bodhisattva Path according to The Inquiry of Ugra (Ugraparipṛcchā), , p. 174 (footnote 6), ISBN
- (1995), Profound Buddhism From Hinayana To Vajrayana, Clearpoint Press, ISBN
- Rinpoche, Khenchen Thrangu (2004), Distinguishing Dharma and Dharmata, A Commentary on The Treatise of Maitreya, ISBN
- Swearer, Donald (2006), "Theravada Buddhist Societies", ใน Juergensmeyer, Mark (บ.ก.), The Oxford Handbook of Global Religions, , ISBN
- ; (1998), Abhidhamma Studies: Buddhist Explorations of Consciousness and Time, , ISBN
- Williams, Jane; (2004), Buddhism: Critical Concepts in Religious Studies, Volume 3., , ISBN
- (2000), Buddhist Thought: A Complete Introduction to the Indian Tradition, ISBN
- (2009), Mahayana Buddhism: The Doctrinal Foundations, , ISBN
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
hinyan ˌ h iː n e ˈ j ɑː n e epnkhaphasasnskvtaepltrngtwwa yanlaelk hrux yanchnelw sasnacarycinaelathiebtdngedimniymaeplwa yanthielkkwa sungtrngkhamkbmhayan sungaeplwa yanihy inxdit nkwichakartawntkniymichkhawahinyanephuxeriyk rabbkhasxnthiekaaekthisudkhxngsasnaphuthth echninphcnanukrmphasasnskvtcak kh s 1899 nxkcakniyngprakt hinyan ichepnkhaeriykaethnethrwath sungepnnikaykhxngsasnaphuthththiniymptibtimakinpraethssrilngkaaelaexechiytawnxxkechiyngit nkwichakar rabuxang sastracarypracamhawithyalyharwardwa sasnaphuththnikayhinyan epnkhathismachikbangswnkhxngethrwathmxngwaepnkhathiduhminaelaimehmaasmsphthmulhinyan macakkhawa hin aeplwa elk elw ta thukthingrang khbaekhbimephiyngphx bkphrxng prakxbkbkhawa yan य न aeplwa yanphahna inaengkhxng hnthangsukartrsru swninphcnanukrmphasabalikhxngsmakhmbalipkrnaepl hin wa elw nasngewch thram phun nasngsar naehyiydhyam aela naduhmin phuaeplkhmphir echn phrakumarchiwa aeplkhaniepnwa yanelk 小 khux elk 乘 khux yan xyangirktam praktkhaaeplcinxun thiekaaekkwaechnkn swninphasamxngokeliy Baga Holgon aeplwayanlaelkechnkn swninphasathiebtichkhawa theg chung aeplwa yanelk aela theg dman aeplwa yandxy xyangirktam ekhyennyawa hinyan imekhymikhwamhmaysuxthung khwamdxykwa odyekharabuwa hinyan khux yanlaelkkwa aelaimmithangthicadxykwamhayan tnkaenidkhawa hinyan aela mhayan praktkhrngaerkinkhmphirprchyaparmitasutr txmamikhnacaryphraphuththsasnachwngphuththstwrrsthi 6 idptirupkhasxnaelakarptibtiinphraphuththsasna odythuxexawithithangphraophthistwepnxudmkhtiaethnthikarbrrluepnphraxrhntinchatini sungepnaenwptibtidngedimthimimatngaet cungeriykklumtnexngwa mhayan aelaeriykklumedimwa hinyan odyminikayethrwathepnhnunginnn xyangirktamhinyanklumthimhayanwiphakswicarnmakthisudkhuxnikaysrwastiwath sungtxmaidaetkxxkepnaelaesatrantika phraphuththsasna 18 nikaythifaymhayanthuxwaepnfayhinyan idaek ethrwath wiphchchwath mhisaska srwastiwath kasypiya sngkntika esatrantika thrrmkhupt watsiputriya sangmitiya mhasngkhika okhkulika prchyptiwath phhusrutiya exkphyawharika ictikaxangxing Sanskrit Dictionary Meaning of hina hina meaning in sanskrit origin and history of hina sanskrit syllables and sounds and text in hina Rinpoche 1995 p 15 Monier Williams Sanskrit English Dictionary Oxford 1899 Proper Noun simpler or lesser vehicle Name of the earliest system of Buddhist doctrine opposite to the later Mahayana see Robert Thurman and Professor Masatoshi Nagatomi of Harvard University Robert Thurman in The Emptiness That is Compassion footnote 10 1980 Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit subkhnemux 2010 06 29 Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit subkhnemux 2009 04 15 It is also certain that Buddhist groups and individuals in China including Tibet Korea Vietnam and Japan have in the past as in the very recent present identified themselves as Mahayana Buddhists even if the polemical or value claim embedded in that term was only dimly felt if at all Macmillan Encyclopedia of Buddhism 2004 page 492 Rangjung Yeshe Wiki Dharma Dictionary theg chung Tsadra Foundation Rangjung Yeshe Wiki Dharma Dictionary theg dman Tsadra Foundation Rinpoche 2004 p 113 Berzin Alexander The Terms Hinayana and Mahayana The Berzin Archives ephyaephrwnthi 24 kumphaphnth kh s 2545 eriykkhxmulwnthi tulakhm ph s 2555 rachbnthitysthan phcnanukrmsphthsasnasakl xngkvs ithy chbbrachbnthitysthan phimphkhrngthi 3 rachbnthitysthan 2552 hna 331 2 brrnanukrm 2014 The Hinayana Fallacy PDF Journal of the Oxford Centre for Buddhist Studies 6 9 31 Collins Steven 1990 Selfless Persons Imagery and Thought in Theravada Buddhism ISBN 978 0521701488 2006 Theravada Buddhism ISBN 978 0415 36508 6 Hirakawa Akira Groner Paul 2007 History of Indian Buddhism From Sakyamuni to Early Mahayana ISBN 978 8120809550 Hoffman Frank J Mahinda Deegalle 1996 Pali Buddhism ISBN 978 0700703593 2015 Mulamadhyamakakarika of Nagarjuna ISBN 978 8120807747 King Richard 1999 Indian Philosophy An Introduction to Hindu and Buddhist Thought ISBN 978 0878407569 LeVine Sarah Gellner David N 2007 Rebuilding Buddhism The Theravada Movement in Twentieth Century Nepal ISBN 978 0674025547 2005 The Madman s Middle Way Reflections on Reality of the Tibetan Monk Gendun Chopel ISBN 978 0226493169 2003 A Few Good Men The Bodhisattva Path according to The Inquiry of Ugra Ugraparipṛccha p 174 footnote 6 ISBN 978 0824830038 1995 Profound Buddhism From Hinayana To Vajrayana Clearpoint Press ISBN 978 0963037152 Rinpoche Khenchen Thrangu 2004 Distinguishing Dharma and Dharmata A Commentary on The Treatise of Maitreya ISBN 978 1877294334 Swearer Donald 2006 Theravada Buddhist Societies in Juergensmeyer Mark b k The Oxford Handbook of Global Religions ISBN 978 0195137989 1998 Abhidhamma Studies Buddhist Explorations of Consciousness and Time ISBN 978 0861711352 Williams Jane 2004 Buddhism Critical Concepts in Religious Studies Volume 3 ISBN 978 0415332293 2000 Buddhist Thought A Complete Introduction to the Indian Tradition ISBN 978 0415207010 2009 Mahayana Buddhism The Doctrinal Foundations ISBN 978 0 415 35653 4