หลวงพร้อมวีระพันธ์ (พร้อม วีระพันธ์)

นาวาโทหลวงพร้อมวีระพันธ์ (ไม่ปรากฏวันเกิด – 17 มกราคม พ.ศ. 2484) เป็นผู้บังคับการเรือหลวงธนบุรี ซึ่งเสียชีวิตในการปฏิบัติหน้าที่ของยุทธนาวีเกาะช้าง โดยทางกองทัพเรือไทยได้สดุดีวีรกรรมดังกล่าวเป็นประจำ ณ วันที่ 17 มกราคมของทุกปี

นาวาโท หลวงพร้อมวีระพันธ์ ร.ก.
นาวาเอก หลวงพร้อมวีระพันธ์
ผู้บังคับการเรือหลวงธนบุรี
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ประเทศไทย
เสียชีวิต	17 มกราคม พ.ศ. 2484 ใกล้เกาะช้าง จังหวัดตราด
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง
สังกัด	กองทัพเรือไทย
ยศ	นาวาเอก
บังคับบัญชา	• เรือหลวงธนบุรี (ผู้บังคับการเรือ)  • เรือหลวงสงขลา  • เรือหลวงชลบุรี
สงคราม/การสู้รบ	ยุทธนาวีเกาะช้าง †

การยุทธ์

เนื่องด้วยทางการไทยได้เรียกร้องให้ฝรั่งเศสทำการปรับปรุงเส้นแบ่งเขตแดนไทย–อินโดจีนของฝรั่งเศส ขึ้นใหม่ โดยใช้ร่องน้ำลึกตามเกณฑ์กฎหมายระหว่างประเทศ รวมถึงให้ฝรั่งเศสคืนดินแดนฝั่งขวาแม่น้ำโขงที่ฝรั่งเศสยึดไปจากเหตุการณ์ ร.ศ. 112 ทว่า ฝ่ายฝรั่งเศสได้ปฏิเสธข้อเสนอดังกล่าว ส่งผลให้เกิดกรณีพิพาทอินโดจีน ที่นำมาซึ่งยุทธนาวีเกาะช้าง โดยวันที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2484 ฝรั่งเศสได้อาศัยความมืดและความเร็วรุกเข้ามาทางทิศใต้ของเกาะช้าง ด้วยเรือลาดตระเวนเบาลาม็อต-ปีเก, เรือสลุป 2 ลำ, เรือปืน 2 ลำ รวมถึงเรือดำน้ำ และเรือสินค้าติดอาวุธที่รออยู่ด้านนอก ส่วนฝ่ายไทยมีเรือรักษาการณ์อยู่ 3 ลำ ได้แก่ เรือหลวงธนบุรี, เรือหลวงสงขลา และเรือหลวงชลบุรี ภายใต้การบังคับบัญชาของนาวาโท หลวงพร้อมวีระพันธ์

นาวาโท หลวงพร้อมวีระพันธ์ ได้นำเรือหลวงธนบุรีประจันหน้ากับกองเรือฝรั่งเศส และยิงตอบโต้เรือลาดตระเวนเบาลาม็อต-ปีเก เพื่อช่วยเรือหลวงสงขลา และเรือหลวงชลบุรี นับเป็นส่วนสำคัญในการรบจนวินาทีสุดท้าย กระทั่งเรือรบฝรั่งเศสต้องถอยกลับ

อย่างไรก็ตาม หลวงพร้อมวีระพันธ์เสียชีวิตจากการรบดังกล่าว ซึ่งเหตุการณ์ครั้งนี้ ทหารเรือฝ่ายไทยเสียชีวิต 36 นาย ตลอดจนสูญเสียเรือหลวงธนบุรี, เรือหลวงสงขลา และเรือหลวงชลบุรี

อนุสรณ์และสิ่งสืบทอด

หลังจากเรือหลวงธนบุรีจม ทางกองทัพเรือไทยได้ทำการเก็บกู้ส่วนห้องบังคับการเรือและปืนเรือมาจัดเป็นอนุสรณ์สถานเรือหลวงธนบุรี ณ โรงเรียนนายเรือ จังหวัดสมุทรปราการ และอนุสรณ์สถานแหลมงอบ จังหวัดตราด เพื่อรำลึกถึงวีรกรรมดังกล่าว รวมถึงที่พิพิธภัณฑสถานเมืองตราด จังหวัดตราด ได้มีการจัดแสดงเหตุการณ์ยุทธนาวีเกาะช้าง ซึ่งถือเป็นไฮไลต์สำคัญของพิพิธภัณฑ์ พร้อมด้วยบทบาทของนาวาโท หลวงพร้อมวีระพันธ์

เครื่องราชอิสรยาภรณ์

• พ.ศ. 2484 – เหรียญกล้าหาญ (ร.ก.)
• พ.ศ. 2484 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน (ช.ส.) (ประดับเปลวระเบิด)

เชิงอรรถ

1. หลวงพร้อมวีระพันธ์ ได้รับการเลื่อนยศเป็นนาวาเอกหลังสิ้นสุดกรณีพิพาทอินโดจีน

อ้างอิง

1. ยุทธนาวีเกาะช้าง กองทัพเรือไทยเข้าต่อสู้กับกองทัพเรือฝรั่งเศส - The History Now
2. ยุทธนาวีที่เกาะช้าง: เรือเล็กผู้กล้าออกจากฝั่งเพื่อปกป้องมาตุภูมิ
3. ตารางนิ้วเดียว..อริราชศัตรูก็ห้ามเหยียบ!!! กองทัพเรือเทิดเกียรติ "สดุดี 36 วีรชน" สู้ศึกยุทธนาวีเกาะช้างกับเรือรบฝรั่งเศสเมื่อ 76 ปีที่แล้ว
4. อาคารประวัติศาสตร์ และพิพิธภัณฑ์ทหาร - อนุสรณ์สถานแห่งชาติ
5. ในประเทศ - กองทัพเรือ จัดงาน 'วันสดุดีวีรชนกองทัพเรือ' ประจำปี 63
6. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-07-12. สืบค้นเมื่อ 2020-07-22.
7. คลายเครียด ททท.พาเที่ยวพิพิธภัณฑ์สถานเมืองตราด จ.ตราด เมืองต้องห้ามพลาด
8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญกล้าหาญ, เล่ม ๕๘ ง หน้า ๒๘๑๐, ๒ กันยายน ๒๔๘๔
9. ราชกิจจานุเบกษา แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิและเครื่องหมายเปลวระเบิด สำหรับผู้กระทำความชอบได้รับบาดเจ็บ, เล่ม ๕๘ ง, ๑๕ เมษายน ๒๔๘๔, หน้า ๘๑๐