หม่อมราชวงศ์โต งอนรถ หรือ ท่านผู้หญิงโต จิตรพงศ์ หม่อมในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ และเป็นผู้ขอพระราชทานราชสกุล "งอนรถ"
หม่อมราชวงศ์โต จิตรพงศ์ | |
---|---|
เกิด | หม่อมราชวงศ์โต งอนรถ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2426 |
เสียชีวิต | 2 ตุลาคม พ.ศ. 2501 (74 ปี) |
คู่สมรส | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ |
บุตร | 6 องค์ |
บิดามารดา | หม่อมเจ้าแดง งอนรถ หม่อมวัน งอนรถ ณ อยุธยา |
ประวัติ
หม่อมราชวงศ์โต เกิดเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2426 เป็นธิดาใน (โอรสใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้างอนรถ-ต้น) กับ หม่อมวัน เนื่องจาก หม่อมเจ้าแดง และหม่อมวัน มีบุตรธิดาทั้งหมด 4 คนแต่ได้สิ้นชีพไปตั้งแต่วัยเยาว์ เหลือเพียงคนเดียวที่อยู่มาจนโต จึงได้ชื่อว่า "โต" และมีน้องชายหนึ่งคนคือ พันเอกหม่อมราชวงศ์เล็ก งอนรถ (สมรสกับเฉลา งอนรถ ณ อยุธยา มีบุตร 7 คน)
เมื่ออายุได้ 7 ขวบก็ได้เข้าอยู่ในพระบรมมหาราชวังกับหม่อมเจ้าหญิงอ่าง โกเมน ซึ่งทรงมีหน้าที่เป็นพนักงานเครื่องนมัสการ คือ ควั่นธูปเทียนสำหรับใช้ในราชการ จึงได้รับการอบรมสั่งสอนในวิชาการด้านนี้มาจากหม่อมเจ้าหญิงอ่างด้วย นอกจากนั้นหม่อมเจ้าหญิงอ่างยังทรงอบรมโตในด้านความประพฤติและกิริยามารยาทอุปนิสัยอย่างเข้มงวด
หม่อมเจ้าหญิงอ่างทรงสนิทสนมคุ้นเคยกันมากกับพระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงพรรณราย พระมารดาของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ซึ่งในสมัยรัชกาลที่ 5 ทรงมีตำหนักที่ประทับในบริเวณวังของพระโอรสที่ตำบลท่าพระ หม่อมเจ้าหญิงอ่างเคยเสด็จออกมาประทับกับพระองค์เจ้าหญิงพรรณราย และ หม่อมราชวงศ์โตก็ได้ตามเสด็จด้วย พระองค์เจ้าหญิงพรรณรายโปรด หม่อมราชวงศ์โต จึงตรัสขอจาก หม่อมเจ้าหญิงอ่าง เมื่อทรงได้รับความเห็นชอบจาก หม่อมเจ้าแดงแล้ว หม่อมเจ้าหญิงอ่างก็ทรงยก หม่อมราชวงศ์โตถวายแด่พระองค์เจ้าหญิงพรรณราย หม่อมราชวงศ์โตจึงออกจากพระบรมมหาราชวังมาอยู่ที่วังท่าพระตั้งแต่นั้นมา
พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงพรรณราย ทรงเป็นช่างดอกไม้และทรงชำนาญทำพุ่มขี้ผึ้ง และปักพุ่มบูชาต่าง ๆ ทรงทำพุ่มขี้ผึ้งขนาดต่าง ๆ ขายมาตั้งแต่ยังเสด็จอยู่ในพระบรมมหาราชวังแล้ว เมื่อเสด็จออกมาประทับที่วังท่าพระก็ยังทรงทำพุ่มขาย และได้ทรงขยายกิจการอีกมากมาย พระโอรสทรงเป็นช่างก็ทรงออกแบบลวดลายเขียนพาน ทำหุ่นทรงติดพุ่ม สวมยอดแบบตัวผึ้งถวายให้งดงาม เมื่อ หม่อมราชวงศ์โตมาอยู่กับพระองค์หญิงพรรณราย ก็ได้ถ่ายวิชาต่าง ๆ จากพระสัมพันธวงศ์เธอพระองค์นั้นไว้ด้วย
หม่อมราชวงศ์โตอยู่กับพระองค์เจ้าหญิงพรรณรายได้ 10 ปี สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ก็ทรงพระเมตตา ยกขึ้นเป็นพระชายาในปี พ.ศ. 2446
ซึ่ง หม่อมราชวงศ์โต มีโอรสธิดากับ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทั้งหมด 6 องค์ ได้แก่
- หม่อมเจ้าสาม จิตรพงศ์
- หม่อมเจ้าประโลมจิตร ไชยันต์ (ต.จ.) (พ.ศ. 2448-2513)
- หม่อมเจ้าดวงจิตร จิตรพงศ์ (ท.จ.ว.) (พ.ศ. 2451-2550)
- หม่อมเจ้ายาใจ จิตรพงศ์ (ป.จ.) (พ.ศ. 2453-2539)
- หม่อมเจ้าเพลารถ จิตรพงศ์ (พ.ศ. 2457-2537)
- หม่อมเจ้ากรณิกา จิตรพงศ์ (ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว.) (พ.ศ. 2459-2558)
หม่อมราชวงศ์โต ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2501 สิริอายุได้ 74 ปี 294 วัน
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2493 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)
- พ.ศ. 2481 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 2 (อ.ป.ร.2)
- พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
- พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
ลำดับสาแหรก
ลำดับสาแหรกของหม่อมราชวงศ์โต จิตรพงศ์ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-06-12. สืบค้นเมื่อ 2012-10-05.
- สมาคมศิษย์เก่าโรงเรียนเทพศิรินทร์. นักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ /นักเขียนนักประพันธ์ 2016-03-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เรียกดูเมื่อ 8 พฤษภาคม 2556
- หม่อมเจ้าประโลมจิตร จิตรพงศ์ (ต.จ.)
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๗ ตอนที่ ๒๕ ง หน้า ๑๘๐๖, ๒ พฤษภาคม ๒๔๙๓
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ 2022-10-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๕๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๔๒๒, ๑๖ มกราคม ๒๔๘๑
แหล่งข้อมูลอื่น
- เพชรพระมหามงกุฎ - สมเด็จเจ้าฟ้า กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ (นายช่างใหญ่กรุงรัตนโกสินทร์) จากพันทิปดอตคอม
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
hmxmrachwngsot ngxnrth hrux thanphuhyingot citrphngs hmxminsmedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrayanrisranuwdtiwngs aelaepnphukhxphrarachthanrachskul ngxnrth hmxmrachwngsot citrphngsekidhmxmrachwngsot ngxnrth 12 thnwakhm ph s 2426esiychiwit2 tulakhm ph s 2501 74 pi khusmrssmedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrayanrisranuwdtiwngsbutr6 xngkhbidamardahmxmecaaedng ngxnrth hmxmwn ngxnrth n xyuthyaprawtihmxmrachwngsot ekidemuxwnthi 12 thnwakhm ph s 2426 epnthidain oxrsin phraecabrmwngsethx phraxngkhecangxnrth tn kb hmxmwn enuxngcak hmxmecaaedng aelahmxmwn mibutrthidathnghmd 4 khnaetidsinchiphiptngaetwyeyaw ehluxephiyngkhnediywthixyumacnot cungidchuxwa ot aelaminxngchayhnungkhnkhux phnexkhmxmrachwngselk ngxnrth smrskbechla ngxnrth n xyuthya mibutr 7 khn emuxxayuid 7 khwbkidekhaxyuinphrabrmmharachwngkbhmxmecahyingxang okemn sungthrngmihnathiepnphnknganekhruxngnmskar khux khwnthupethiynsahrbichinrachkar cungidrbkarxbrmsngsxninwichakardannimacakhmxmecahyingxangdwy nxkcaknnhmxmecahyingxangyngthrngxbrmotindankhwampraphvtiaelakiriyamaryathxupnisyxyangekhmngwd hmxmecahyingxangthrngsnithsnmkhunekhyknmakkbphrasmphnthwngsethx phraxngkhecahyingphrrnray phramardakhxng smedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrayanrisranuwdtiwngs sunginsmyrchkalthi 5 thrngmitahnkthiprathbinbriewnwngkhxngphraoxrsthitablthaphra hmxmecahyingxangekhyesdcxxkmaprathbkbphraxngkhecahyingphrrnray aela hmxmrachwngsotkidtamesdcdwy phraxngkhecahyingphrrnrayoprd hmxmrachwngsot cungtrskhxcak hmxmecahyingxang emuxthrngidrbkhwamehnchxbcak hmxmecaaedngaelw hmxmecahyingxangkthrngyk hmxmrachwngsotthwayaedphraxngkhecahyingphrrnray hmxmrachwngsotcungxxkcakphrabrmmharachwngmaxyuthiwngthaphratngaetnnma phrasmphnthwngsethx phraxngkhecahyingphrrnray thrngepnchangdxkimaelathrngchanaythaphumkhiphung aelapkphumbuchatang thrngthaphumkhiphungkhnadtang khaymatngaetyngesdcxyuinphrabrmmharachwngaelw emuxesdcxxkmaprathbthiwngthaphrakyngthrngthaphumkhay aelaidthrngkhyaykickarxikmakmay phraoxrsthrngepnchangkthrngxxkaebblwdlayekhiynphan thahunthrngtidphum swmyxdaebbtwphungthwayihngdngam emux hmxmrachwngsotmaxyukbphraxngkhhyingphrrnray kidthaywichatang cakphrasmphnthwngsethxphraxngkhnniwdwy hmxmrachwngsotxyukbphraxngkhecahyingphrrnrayid 10 pi smedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrayanrisranuwdtiwngskthrngphraemtta ykkhunepnphrachayainpi ph s 2446 sung hmxmrachwngsot mioxrsthidakb smedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrayanrisranuwdtiwngs thnghmd 6 xngkh idaek hmxmecasam citrphngs hmxmecapraolmcitr ichynt t c ph s 2448 2513 hmxmecadwngcitr citrphngs th c w ph s 2451 2550 hmxmecayaic citrphngs p c ph s 2453 2539 hmxmecaephlarth citrphngs ph s 2457 2537 hmxmecakrnika citrphngs m p ch m w m th c w ph s 2459 2558 hmxmrachwngsot thungaekxsykrrmemuxwnthi 2 tulakhm ph s 2501 sirixayuid 74 pi 294 wnekhruxngrachxisriyaphrnph s 2493 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 1 pthmculcxmekla p c fayin ph s 2481 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 chnthi 2 x p r 2 ph s 2475 ehriyyechlimphrankhr 150 pi r ch ph ph s 2493 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 9 r r s 9 ladbsaaehrkladbsaaehrkkhxnghmxmrachwngsot citrphngs 16 phrabathsmedcphraphuththelishlanphaly 8 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw 17 smedcphrasrisulaly 4 phraecabrmwngsethx phraxngkhecangxnrth 9 ecacxmmardacad inrchkalthi 3 2 hmxmecaaedng ngxnrth 5 hmxmrxd ngxnrth n xyuthya 1 hmxmrachwngsot citrphngs 3 hmxmwn ngxnrth n xyuthya xangxing PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2009 06 12 subkhnemux 2012 10 05 smakhmsisyekaorngeriynethphsirinthr nkeriynekaethphsirinthr nkekhiynnkpraphnth 2016 03 07 thi ewyaebkaemchchin eriykduemux 8 phvsphakhm 2556 hmxmecapraolmcitr citrphngs t c rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn 2022 09 29 thi ewyaebkaemchchin elm 67 txnthi 25 ng hna 1806 2 phvsphakhm 2493 rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyyrtnaphrn 2022 10 14 thi ewyaebkaemchchin elm 55 txnthi 0 ng hna 3422 16 mkrakhm 2481aehlngkhxmulxunephchrphramhamngkud smedcecafa krmphrayanrisranuwdtiwngs naychangihykrungrtnoksinthr cakphnthipdxtkhxm