หม่อมราชวงศ์เทพฤทธิ์ เทวกุล

ศาสตราจารย์พิเศษ หม่อมราชวงศ์เทพฤทธิ์ เทวกุล (20 ธันวาคม พ.ศ. 2457 - 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2527) อดีตสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ เป็นโอรสของพระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย และหม่อมเพี้ยน เทวกุล ณ อยุธยา (บุนนาค) เกิดที่กรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี

ศาสตราจารย์พิเศษ หม่อมราชวงศ์ เทพฤทธิ์ เทวกุล ม.ว.ม., ป.ช., ท.จ.ว.
หม่อมราชวงค์เทพฤทธิ์ เทวกุล ในขณะถวายรายงาน พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
ดำรงตำแหน่ง 23 ธันวาคม 2516 – 25 มกราคม 2518
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	หม่อมราชวงศ์ท้าวเทวา เทวกุล 20 ธันวาคม พ.ศ. 2457 กรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี
เสียชีวิต	26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2527 (69 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส	คุณหญิงเทียงทอง เทวกุล ณ อยุธยา
บุตร	• หม่อมหลวงตรีทศยุทธ เทวกุล • หม่อมหลวงท้าวเทวา เทวกุล • หม่อมหลวงธิดาเทพ เทวกุล • หม่อมหลวงเทพนุดี เทวกุล • หม่อมหลวงจิตติเทวัญ เทวกุล
บุพการี	พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย (บิดา) หม่อมเพี้ยน เทวกุล ณ อยุธยา (มารดา)
อาชีพ	อาจารย์ นักบิน นักประดิษฐ์

ประวัติการศึกษา

ม.ร.ว.เทพฤทธิ์ เทวกุล เข้าเรียนที่โรงเรียนเทพศิรินทร์ปี พ.ศ. 2468 จบการศึกษามัธยมศึกษาปีที่ 4 จากโรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย ได้เดินทางไปศึกษาต่อที่สหรัฐอเมริกา ด้วยทุนส่วนพระองค์ของสมเด็จพระราชบิดา กรมหลวงสงขลานครินทร์ จนจบมัธยมศึกษาตอนปลาย (High school) ที่โรงเรียนเบลมองต์ฮิล โดยจบใน พ.ศ. 2472

ม.ร.ว.เทพฤทธิ์ เทวกุล ได้รับการดูแลจาก พระยากัลยาณไมตรี (ฟรานซิส บี. แซร์) ซึ่งท่านได้รับการดูแลเป็นอย่างดี และได้รับการส่งเสริมให้ศึกษามุ่งหนักไปทางด้านวิศวกรรมการเกษตร ท่านได้เรียนจนจบปริญญาตรีทางด้านวิศวกรรมการเกษตรจากมหาวิทยาลัยแมริแลนด์ (University of Maryland) ในปี พ.ศ. 2481

ในขณะที่ท่านเรียนอยู่ที่อเมริกาท่านได้มีโอกาสไปฝึกงานเกี่ยวกับการใช้ตามฟาร์มต่าง ๆ และดูงานด้านการเกษตรอุตสาหกรรมต่าง ๆ มากมายทำให้ท่านได้รับประสบการณ์ในสาขาวิชาชีพที่ท่านสนใจ

ผลงาน

ผลงานด้านการประดิษฐ์วิจัยส่วนหนึ่ง

1. (ควายเหล็ก)
2. เครื่องเกี่ยวข้าวและนวดข้าวพร้อมกัน
3. รถแทรคเตอร์สำหรับนาดำ
4. เครื่องมือดำนาขนาดเล็ก
5. เครื่องมือปลูกข้าว
6. เครื่องมือพ่นยาฆ่าแมลงแบบลอยตัว
7. เครื่องมือเก็บเกี่ยวอย่างอัตโนมัติ
8. เครื่องมือลดความชื้นโดยวิธีเยือกแข็ง
9. เครื่องสีข้าวกล้องแบบแรงเหวี่ยงสำหรับใช้ในหมู่บ้าน
10. เครื่องบินโปรยยาฆ่าแมลง
11. เครื่องมือกระเทาะเม็ดละหุ่ง และเม็ดถั่วลิสง
12. เครื่องอบข้าวโพด
13. เครื่องขูดมันสำปะหลัง
14. เครื่องอบซังข้าวโพดให้เป็นแผ่นใช้แทนไม้
15. เครื่องหีบฝ้าย
16. เครื่องกะเทาะครั่ง
17. เครื่องอบมันสำปะหลังเส้น
18. ฉางเก็บเม็ดพืชแบบต่าง ๆ
19. โรงงานทำมันสำปะหลังอันทันสมัยโรงแรกในเมืองไทย
20. น้ำปลาผง
21. โรงงานอบข้าวโพด
22. ห้องเย็นออกแบบพิเศษสำหรับใส่ปลาทะเลส่งไปสู่ภาคเหนือ
23. โรงงานผลิตนมผง
24. ผลิตสำลี
25. ผลิตไข่ผง
26. โรงงานนมผงสวนดุสิต
27. โรงงานนมผงหนองโพ
28. การทำฝนเทียมในประเทศไทย (โครงการฝนหลวง)

ท่านเป็นคนที่มีอุปนิสัยอ่อนโยน และมีจิตใจที่เข้มแข็ง ทำงานด้วยความอดทนหมั่นเพียร ท่านต้องเสียนิ้วมือซ้ายเพราะถูกเครื่องยนต์ตัดในการทดลองเครื่องเรือหางกุด ต้องหูพิการในการทดลองทำฝนเทียม ต้องตัดม้ามทิ้งตอนปราบตั๊กแตนปาทังก้า นายแพทย์ได้ทำนายว่าท่านน่าจะมีอายุไม่เกิน 5 ปีแต่ท่านก็อยู่เกิน 5 ปี เกินคำทำนายของหมอมาหลายปี

เคล็ดลับแห่งความสำเร็จในการทำงานของท่าน คือ Work ท่านได้บันทึกพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวไว้ในสมุดส่วนตัวเพื่อยึดถือและเตือนใจดังนี้ "ทำด้วยความสุจริตใจ พยายามทำความดีเพื่อส่วนรวม รักษาตัวเองไว้เป็นกลาง ไม่กลัวคำวิจารณ์ ในไม่ช้าความดีจะมาถึงตัว"

ในปี พ.ศ. 2518 ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นศาสตราจารย์พิเศษ ในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์

ชีวิตครอบครัว

หม่อมราชวงศ์เทพฤทธิ์ เทวกุล สมรสกับ คุณหญิงเทียงทอง เทวกุล (สกุลเดิม ทองเจือ) มีบุตรธิดา 5 คนคือ

1. หม่อมหลวงตรีทศยุทธ เทวกุล
2. หม่อมหลวงท้าวเทวา เทวกุล
3. หม่อมหลวงธิดาเทพ เทวกุล
4. หม่อมหลวงเทพนุดี เทวกุล
5. หม่อมหลวงจิตติเทวัญ เทวกุล

หม่อมราชวงศ์เทพฤทธิ์ เทวกุล ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2527 สิริรวมอายุได้ 70 ปี

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2517 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2515 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
• พ.ศ. 2516 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2520 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 (ส.ช.)
• พ.ศ. 2503 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ)) สาขาการเกษตร
• พ.ศ. 2511 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)
• พ.ศ. 2512 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 9 (ร.จ.ท.9)

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของหม่อมราชวงศ์เทพฤทธิ์ เทวกุล

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               8. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       17. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               4. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ                             18. หลวงอาสาสำแดง (แตง)               9. สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา                       19. ท้าวสุจริตธำรง (นาค)               2. พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย                                   5. หม่อมลม้าย เทวกุล ณ อยุธยา                             1. หม่อมราชวงศ์เทพฤทธิ์ เทวกุล                                         3. หม่อมเพี้ยน เทวกุล ณ อยุธยา

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา 10 มิถุนายน 2518 ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งศาสตราจารย์พิเศษ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2518/D/109/1388.PDF
2. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๙๑ ตอนที่ ๒๒๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๓๙, ๓๑ ธันวาคม ๒๕๑๗
3. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๘๙ ตอนที่ ๒๐๒ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๓๔, ๓๑ ธันวาคม ๒๕๑๕
4. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๙๐ ตอนที่ ๕๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๒, ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๑๖
5. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน, เล่ม ๙๕ ตอนที่ ๑๖ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๒, ๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๑
6. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา, เล่ม ๗๗ ตอนที่ ๓๗ ง หน้า ๑๔๐๕, ๓ พฤษภาคม ๒๕๐๓
7. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๘๕ ตอนที่ ๒๕ ง หน้า ๘๘๕, ๑๙ มีนาคม ๒๕๑๑
8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชรุจิ, เล่ม ๘๗ ตอนที่ ๒ ง หน้า ๔๐, ๖ มกราคม ๒๕๑๓

แหล่งข้อมูลอื่น

1. สมาคมนักเรียนเก่าโรงเรียนเทพศิรินทร์ 2007-03-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน