หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน

หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน (เดิม: หม่อมราชวงศ์สดศรีสุริยา จักรพันธุ์; 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2479 - 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566) ภริยาของอานันท์ ปันยารชุน อดีตนายกรัฐมนตรีคนที่ 18 ของไทยและอดีตประธานกรรมการมูลนิธิวัฒนธรรมไทย-อเมริกัน

หม่อมราชวงศ์ สดศรี ปันยารชุน ม.ว.ม., ป.ช., ต.จ.
คู่สมรสนายกรัฐมนตรีไทย
ดำรงตำแหน่ง 2 มีนาคม พ.ศ. 2534 – 7 เมษายน พ.ศ. 2535
ก่อนหน้า	บุญเรือน ชุณหะวัณ
ถัดไป	วรรณี คราประยูร
ดำรงตำแหน่ง 10 มิถุนายน – 22 กันยายน พ.ศ. 2535
ก่อนหน้า	วรรณี คราประยูร
ถัดไป	ภักดิพร สุจริตกุล
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	หม่อมราชวงศ์สดศรีสุริยา จักรพันธุ์ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2479
เสียชีวิต	20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 (87 ปี)
เชื้อชาติ	ไทย
คู่สมรส	อานันท์ ปันยารชุน
บุตร	นันดา ไกรฤกษ์ ดารณี เจริญรัชต์ภาคย์
บุพการี	หม่อมเจ้าคัสตาวัส จักรพันธุ์ (บิดา) หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด จักรพันธุ์ (มารดา)
เป็นที่รู้จักจาก	ภริยานายกรัฐมนตรี

ประวัติ

หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน เกิดเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2479 โดยมีชื่อเดิมว่า หม่อมราชวงศ์สดศรีสุริยา จักรพันธุ์ เป็นธิดาของพลโท หม่อมเจ้าคัสตาวัส จักรพันธุ์ (พระโอรสในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์ ประสูติแต่หม่อมหวน จักรพันธุ์ ณ อยุธยา) กับหม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด รพีพัฒน์ (พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ประสูติแต่ หม่อมอ่อน รพีพัฒน์ ณ อยุธยา) เกิดเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2479 มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน คือ

• หม่อมราชวงศ์กทลี สุนทรสิงคาล สมรสกับ พันตำรวจเอก อดีตรองผู้บังคับการอำนวยการกองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง
• อดีตกรรมการบริษัทธนาคารเอเซีย สมรสกับอรวรรณ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม ตันตยาวนารถ)

หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน เป็นลื่อในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นพระปนัดดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ และเป็นพระนัดดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์

หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน สมรสกับอานันท์ ปันยารชุน มีธิดา 2 คน คือ

1. นันดา ไกรฤกษ์ สมรสกับไกรทิพย์ ไกรฤกษ์ ประธานกรรมการบริษัท จำกัด (มหาชน) (บุตรพูนเพิ่ม ไกรฤกษ์ อดีตเลขาธิการสำนักพระราชวัง)
2. ดารณี เจริญรัชต์ภาคย์ สมรสกับ ดร.ชัชวิน เจริญรัชต์ภาคย์ กรรมการบริษัท ธนาคารกรุงเทพ (บุตรศาสตราจารย์ นาวาเอก ดร.เจริญ เจริญรัชต์ภาคย์ ร.น. อดีตปลัดกระทรวงคมนาคม กับท่านผู้หญิงสมศรี เจริญรัชต์ภาคย์)

หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน จบการศึกษาปริญญาตรีจากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโท สาขาสังคมวิทยา จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ลอสแองเจลิส ประเทศสหรัฐอเมริกา

หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุนเสียชีวิตเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 สิริอายุรวม 87 ปี

วันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2567 เวลา 17.09 น. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพ หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2535 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2534 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
• พ.ศ. 2534 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายใน)

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของหม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน

16. (=24.) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว               8. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์                       17. (=25.) สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี               4. พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์                             18. พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามงคลเลิศ               9. หม่อมราชวงศ์สว่าง จักรพันธุ์                       19. หม่อมพลบ ศิริวงศ์ ณ อยุธยา               2. หม่อมเจ้าคัสตาวัส จักรพันธุ์                                   20. สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)               10. เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค)                       21. หรุ่น บุนนาค               5. หม่อมหวน จักรพันธุ์ ณ อยุธยา                             11. เหม บุนนาค                       1. หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน                                         24. (=16.) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว               12. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       25. (=17.) สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี               6. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์                             26. พระยาเวียงในนฤบาล (หรั่ง เกตุทัต)               13. เจ้าจอมมารดาตลับ ในรัชกาลที่ 5                       27. อิ่ม เกตุทัต               3. หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด จักรพันธุ์                                   14. พระยาสุพรรณพิจิตร (โต)                       7. หม่อมอ่อน รพีพัฒน์ ณ อยุธยา                             30. หม่อมเจ้าหนู เสนีวงศ์               15. หม่อมราชวงศ์สำอาง เสนีวงศ์

อ้างอิง

1. พีระเดช อนุพงษ์ จักรพันธุ์, ม.ร.ว.. ๑๕๐ ปี สมเด็จเจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมีฯ กรมพระจักรพรรดิพงษ์. กรุงเทพฯ : กระทรวงการคลัง, 2548. 278 หน้า.
2. ประวัติ หม่อมราชวงศ์ สดศรี ปันยารชุน ภรรยาอดีตนายกคนที่ 18 ของไทย
3. ข่าวสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเพลิงศพหม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน, สืบค้นเมื่อ 2024-03-03
4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๙ ตอนที่ ๑๕๔ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๖, ๔ ธันวาคม ๒๕๓๕
5. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-08-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๘ ตอนที่ ๒๐๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๓๒, ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๓๔
6. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-06-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๘ ตอนที่ ๗๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๖, ๓ พฤษภาคม ๒๕๓๔

ก่อนหน้า		หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน		ถัดไป
ท่านผู้หญิงบุญเรือน ชุณหะวัณ		คู่สมรสนายกรัฐมนตรีไทย (สมัยที่ 1) (2 มีนาคม พ.ศ. 2534 – 7 เมษายน พ.ศ. 2535)		คุณหญิงวรรณี คราประยูร
คุณหญิงวรรณี คราประยูร		คู่สมรสนายกรัฐมนตรีไทย (สมัยที่ 2) (10 มิถุนายน พ.ศ. 2535 – 23 กันยายน พ.ศ. 2535)		ภักดิพร สุจริตกุล