สุวรรณภิงคาร

สุวรรณภิงคาร เป็นเครื่องราชูปโภคชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้าย สุวรรณภิงคารเป็นการรวมคำระหว่างสุวรรณ แปลว่า ทอง กับ ภิงคาร แปลว่า หม้อ, หม้อน้ำ ใช้เพื่อใส่น้ำเย็นให้พระมหากษัตริย์ บ้างก็ว่าเป็นพระเต้าทักษิโณทกสำหรับกรวดน้ำ หรือแสดงสิทธิ์ขาด เช่นคราวที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงใช้พระสุวรรณภิงคารหลั่งทักษิโณทก ประกาศอิสรภาพจากกรุงหงสาวดี

สุวรรณภิงคารที่จะเห็นได้ในรูปนั้น เป็นเครื่องราชูปโภคที่พบในกรุพระปรางค์วัดราชบูรณะ พระนครศรีอยุธยา มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 13.6 เซนติเมตร สูงพร้อมฝา 18.5 เซนติเมตร ฝาสูง 6.8 เซนติเมตร ฝากว้าง 4.5 เซนติเมตร และน้ำหนักรวม 600 กรัม ปัจจุบันเก็บรักษาอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

นอกจากพระสุวรรณภิงคารที่เป็นเครื่องราชูปโภคประจำองค์พระมหากษัตริย์แล้ว ยังมีเครื่องราชูปโภคชนิดอื่นอีก เช่น พระสุพรรณราชทองคำเกลี้ยง พานพระศรีทองคำ เป็นต้น