ในประเทศไทย สายพระป า ค อสายกรรมฐานของพระภ กษ ฝ ายอร ญวาส ท ส บทอดมาจากพระคร ว เวกพ ทธก จ เสาร กน ตส โล และหลวงป ม น ภ ร

ในประเทศไทย สายพระป่า คือสายกรรมฐานของพระภิกษุฝ่ายอรัญวาสีที่สืบทอดมาจากพระครูวิเวกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) และหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต พระภิกษุในสายนี้เน้นฝึกกรรมฐานควบคู่กับการรักษาพระวินัยอย่างเคร่งครัด

สายพระป่าไทย

ประเภท
สำนัก	เถรวาท
ก่อตั้ง	ป. พ.ศ. 2443; ภาคอีสาน, ประเทศไทย
หัวหน้าสาย	พระครูวิเวกพุทธกิจ, พระอาจารย์มั่น (ป. พ.ศ. 2443–2492) พระราชนิโรธรังสี (2492–2537) พระธรรมวิสุทธิมงคล (2537–2554) พระโพธิญาณเถร (ดู: )
คติพจน์ในการก่อตั้ง	อริยวงศ์ ธัมมานุธัมมปฏิปัตติ

ประวัติ

พระภิกษุฝ่ายธรรมยุติกนิกายตั้งแต่ยุคแรกจะศึกษาคันถธุระในช่วงเข้าพรรษา พอถึงหน้าแล้งจึงออกจาริกไปฝึกวิปัสสนาธุระตามที่ต่าง ๆ โดยเฉพาะในภาคอีสานมีพระอาจารย์ดี พนฺธุโล และพระอาจารย์ม้าว เทวธมฺมี เป็นกำลังสำคัญ

ต่อมาศิษย์พระอาจารย์ม้าวคือพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) ขณะยังเป็นพระครูวิจิตรธรรมภาณี ได้เข้ามาศึกษากรรมฐานกับพระปัญญาพิศาลเถร (สิงห์) วัดปทุมวนาราม แล้วจำพรรษาที่วัดปทุมวนารามตั้งแต่ปี พ.ศ. 2439 ในระหว่างนั้นพระอาจารย์หนู ฐิตปญฺโญ และพระอาจารย์เสาร์ กนฺตสีโล ได้เข้ามาจำพรรษาที่วัดปทุมวนารามด้วย เพื่อศึกษาพระปริยัติธรรมและอบรมกรรมฐานโดยมีพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์) เป็นพระอาจารย์ แล้วจึงกลับไปช่วยกันเผยแผ่ธรรมที่ภาคอีสานดังเดิม

เมื่อพระอาจารย์หนู ฐิตปญฺโญ ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดปทุมวนาราม พระอาจารย์เสาร์จึงกลายเป็นผู้นำหมู่คณะพระป่าเพียงองค์เดียว ระหว่างนั้นพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต ได้มาเป็นศิษย์พระอาจารย์เสาร์ และกลายเป็นกำลังสำคัญช่วยพระอาจารย์เสาร์เผยแผ่พระศาสนา เมื่อพระอาจารย์เสาร์มรณภาพลงในปี พ.ศ. 2486 พระอาจารย์มั่นจึงเป็นครูบาจารย์ใหญ่อบรมสั่งสอนหมู่คณะสายนี้ต่อ

ครูบาอาจารย์ที่มีชื่อเสียง

อ้างอิง

; (2013). The Princeton Dictionary of Buddhism (PDF). Princeton University Press. p. 1578. ISBN . {{}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง ((help))
หลวงตาทองคำ จารุวณฺโณ. . ประตูสู่ธรรม. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-09-27. สืบค้นเมื่อ 7 ตุลาคม 2560. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
พระญาณวิศิษฏ์ (สิงห์ ขนฺตยาคโม) และ พระอริยคุณาธาร (เส็ง ปุสฺโส). "กองทัพธรรมฝ่ายวิปัสนาธุระ : ในสมัยบุพพาจารย์แห่งยุค". luangpumun.org. สืบค้นเมื่อ 7 ตุลาคม 2560. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
พระราชสังวรญาณ (พุธ ฐานิโย). สัมมาสมาธิและปฏิปทาของครูบาอาจารย์. กรุงเทพฯ : มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2551. 66 หน้า. หน้า 55-56.
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=13072

[1] ; (2013). The Princeton Dictionary of Buddhism (PDF). Princeton University Press. p. 1578. ISBN . {{}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง ((help))

[2] หลวงตาทองคำ จารุวณฺโณ. . ประตูสู่ธรรม. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-09-27. สืบค้นเมื่อ 7 ตุลาคม 2560. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[3] พระญาณวิศิษฏ์ (สิงห์ ขนฺตยาคโม) และ พระอริยคุณาธาร (เส็ง ปุสฺโส). "กองทัพธรรมฝ่ายวิปัสนาธุระ : ในสมัยบุพพาจารย์แห่งยุค". luangpumun.org. สืบค้นเมื่อ 7 ตุลาคม 2560. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[4] พระราชสังวรญาณ (พุธ ฐานิโย). สัมมาสมาธิและปฏิปทาของครูบาอาจารย์. กรุงเทพฯ : มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2551. 66 หน้า. หน้า 55-56.

[5] ttp://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=13072