สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี (พ.ศ. 2272 - 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2342) พระนามเดิม สา เป็นพระธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก ประสูติแต่พระอัครชายา (หยก) เป็นพระโสทรเชษฐภคินีพระองค์ใหญ่ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และเป็นพระกุลเชษฐ์พระองค์แรกในราชวงศ์จักรี
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี | |
---|---|
เจ้าฟ้าชั้นโท | |
ประสูติ | พ.ศ. 2272 สา |
สิ้นพระชนม์ | 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2342 (70 ปี) |
บรรจุพระบรมอัฐิ | หอพระธาตุมณเฑียร |
พระภัสดา | พระอินทรรักษา (เสม) |
พระบุตร | |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก |
พระมารดา | พระอัครชายา (หยก) |
ศาสนา | เถรวาท |
พระประวัติ
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี มีพระนามเดิมว่า สา เป็นพระธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก ประสูติแต่พระอัครชายา (หยก) เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชปราบดาภิเษกเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีในปี พ.ศ. 2325 โปรดให้สถาปนาเป็นกรมพระเทพสุดาวดี ตั้งเจ้ากรมเป็นพระยาเป็นกรณีพิเศษ จึงนิยมออกพระนามว่ากรมพระยาเทพสุดาวดี[ก]
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี เสกสมรสกับหม่อมเสม ที่พระอินทรรักษา เจ้ากรมพระตำรวจฝ่ายกรมพระราชวังบวรสถานมงคลสมัยกรุงศรีอยุธยา มีพระโอรสธิดา 4 พระองค์ คือ
- กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข (วังหลัง) พระนามเดิม ทองอิน พระโอรสองค์ที่ 1 แต่เดิมเฉลิมพระยศเป็นกรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์
- สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์ พระนามเดิม บุญเมือง พระโอรสองค์ที่ 2
- สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนรินทร์รณเรศ พระนามเดิม ทองจีน พระโอรสองค์ที่ 3 เป็นต้นราชสกุลนรินทรางกูร
- สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ ไม่มีเจ้ากรมต่างหาก แต่เป็นสังกัดในกรมพระยาเทพสุดาวดี
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1 เมื่อวันศุกร์ แรม 10 ค่ำ เดือน 12 ปีมะแม จ.ศ. 1161 ตรงกับ วันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2342 พระชันษา 69 ปี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานพระโกศกุดั่นใหญ่หุ้มทองคำทรงพระศพ ประดิษฐานพระศพไว้ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท และมีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ เมื่อข้างขึ้น เดือน 6 พ.ศ. 2343
พงศาวลี
พงศาวลีของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
ดูเพิ่ม
หมายเหตุ
ก การออกพระนามว่ากรมพระยาเทพสุดาวดี เป็นการเข้าใจผิด เพราะรัชกาลที่ 1 และรัชกาลอื่นต่อมาจนตลอดรัชกาลที่ 3 พระยศเจ้านายต่างกรม “กรมพระ” ยังเป็นชั้นสูงสุดเหมือนอย่างครั้งกรุงศรีอยุธยา
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ : ประดิษฐานพระราชวงศ์
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 4
- ปฐมวงศ์, หน้า 10-11
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 1
- หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี, บรรณกิจ, 2549,
- ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา, วินิจฉัยพระยศเจ้านายที่เรียกว่า “กรมสมเด็จ” หรือ “สมเด็จกรม”, ราชสกุลวงศ์, หน้า 209
- บรรณานุกรม
- ทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑. ห้องสมุดดิจิทัลวชิรญาณ. 11 สิงหาคม พ.ศ. 2531. สืบค้นเมื่อ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2560.
- พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปฐมวงศ์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์หนังสือพิมพ์ไทย, 2470. 57 หน้า.
- สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. พิมพ์ครั้งที่ 14, กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. ISBN
อ่านเพิ่มเติม
- สุนทรี อาสะไวย์. (2544). ผู้หญิงกับอำนาจในประวัติศาสตร์รัตนโกสินทร์: ศึกษากรณี สมเด็จพระพี่นางทั้งสองในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช. ใน กระจกหลายด้านฉายประวัติศาสตร์. บรรณาธิการโดย กาญจนี ละอองศรี. กรุงเทพฯ: มติชน. 2544. หน้า 95–124.
ก่อนหน้า | สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พระองค์แรก | กุลเชษฐ์ในราชวงศ์จักรี (6 เมษายน พ.ศ. 2325 – 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2342) | พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
smedcphraecaphinangethx ecafakrmphraethphsudawdi ph s 2272 22 phvscikayn ph s 2342 phranamedim sa epnphrathidaphraxngkhihyinsmedcphrapthmbrmmhachnk prasutiaetphraxkhrchaya hyk epnphraosthrechsthphkhiniphraxngkhihyinphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach aelaepnphrakulechsthphraxngkhaerkinrachwngsckrismedcphraecaphinangethx ecafakrmphrayaethphsudawdiecafachnothprasutiph s 2272 sasinphrachnm22 phvscikayn ph s 2342 70 pi brrcuphrabrmxthihxphrathatumnethiyrphraphsdaphraxinthrrksa esm phrabutrsmedcphraecahlanethx ecafakrmphraxnurksethewsrsmedcphrasmphnthwngsethx ecafakrmhlwngthiebsrbdinthrsmedcphrasmphnthwngsethx ecafakrmhlwngnrinthrrnerssmedcphrasmphnthwngsethx ecafathxngkharachwngsckriphrabidasmedcphrapthmbrmmhachnkphramardaphraxkhrchaya hyk sasnaethrwathphraprawtismedcphraecaphinangethx ecafakrmphraethphsudawdi miphranamedimwa sa epnphrathidaphraxngkhihyinsmedcphrapthmbrmmhachnk prasutiaetphraxkhrchaya hyk emuxphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachprabdaphieskepnpthmkstriyaehngrachwngsckriinpi ph s 2325 oprdihsthapnaepnkrmphraethphsudawdi tngecakrmepnphrayaepnkrniphiess cungniymxxkphranamwakrmphrayaethphsudawdi k smedcphraecaphinangethx ecafakrmphraethphsudawdi esksmrskbhmxmesm thiphraxinthrrksa ecakrmphratarwcfaykrmphrarachwngbwrsthanmngkhlsmykrungsrixyuthya miphraoxrsthida 4 phraxngkh khux krmphrarachwngbwrsthanphimukh wnghlng phranamedim thxngxin phraoxrsxngkhthi 1 aetedimechlimphraysepnkrmhlwngxnurksethewsr smedcphrasmphnthwngsethx ecafakrmhlwngthiebsrbdinthr phranamedim buyemuxng phraoxrsxngkhthi 2 smedcphrasmphnthwngsethx ecafakrmhlwngnrinthrrners phranamedim thxngcin phraoxrsxngkhthi 3 epntnrachskulnrinthrangkur smedcphrasmphnthwngsethx ecafathxngkha immiecakrmtanghak aetepnsngkdinkrmphrayaethphsudawdi smedcphraecaphinangethx ecafakrmphraethphsudawdi sinphrachnminrchkalthi 1 emuxwnsukr aerm 10 kha eduxn 12 pimaaem c s 1161 trngkb wnthi 22 phvscikayn ph s 2342 phrachnsa 69 pi phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach thrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxmphrarachthanphraokskudnihyhumthxngkhathrngphrasph pradisthanphrasphiw n phrathinngdusitmhaprasath aelamiphrarachphithiphrarachthanephlingphrasph emuxkhangkhun eduxn 6 ph s 2343phngsawliphngsawlikhxngsmedcphraecaphinangethx ecafakrmphraethphsudawdi 16 ecaphrayaoksathibdi pan 8 ecaphrayawrwngsathirach khunthxng 4 phrayarachnikul thxngkha 2 smedcphrapthmbrmmhachnk 1 smedcphraecaphinangethx ecafakrmphraethphsudawdi 3 phraxkhrchaya hyk duephimphrapthmwngsinrachwngsckrihmayehtuk karxxkphranamwakrmphrayaethphsudawdi epnkarekhaicphid ephraarchkalthi 1 aelarchkalxuntxmacntlxdrchkalthi 3 phraysecanaytangkrm krmphra yngepnchnsungsudehmuxnxyangkhrngkrungsrixyuthyaxangxingechingxrrthphrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 1 pradisthanphrarachwngs rachskulwngs hna 4 pthmwngs hna 10 11 rachskulwngs hna 1 hmxmrachwngssuphwthy eksmsri phraxnuwngschnhmxmecainphrarachwngsckri brrnkic 2549 ISBN 974 221 818 8 darngrachanuphaph smedcphraecabrmwngsethx krmphraya winicchyphraysecanaythieriykwa krmsmedc hrux smedckrm rachskulwngs hna 209 brrnanukrmthiphakrwngs kha bunnakh phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 1 hxngsmuddicithlwchiryan 11 singhakhm ph s 2531 subkhnemux 21 singhakhm ph s 2560 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw pthmwngs krungethph orngphimphhnngsuxphimphithy 2470 57 hna sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr rachskulwngs phimphkhrngthi 14 krungethph sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr 2554 296 hna ISBN 978 974 417 594 6xanephimetimsunthri xasaiwy 2544 phuhyingkbxanacinprawtisastrrtnoksinthr suksakrni smedcphraphinangthngsxnginphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach in krackhlaydanchayprawtisastr brrnathikarody kaycni laxxngsri krungethph mtichn 2544 hna 95 124 kxnhna smedcphraecaphinangethx ecafakrmphraethphsudawdi thdipphraxngkhaerk kulechsthinrachwngsckri 6 emsayn ph s 2325 22 phvscikayn ph s 2342 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach