สบู่

ในทางเคมี สบู่คือเกลือของกรดไขมัน สบู่ในบ้านเรือนใช้ชะล้าง อาบ และใช้ใน โดยสบู่ทำหน้าที่เป็นสารลดแรงตึงผิว และน้ำมันอิมัลซิไฟเออร์เพื่อให้สบู่ไหลไปกับน้ำได้ ในอุตสาหกรรม สบู่ยังใช้กับการปั่นผ้า และเป็นส่วนประกอบสำคัญของสารหล่อลื่นบางชนิด

ชุดสบู่ของโรงแรม

โครงสร้างของโซเดียมสเตียเรตหรือสบู่

สบู่สำหรับการชะล้างได้มาจากน้ำมันพืชหรือสัตว์ และไขมันที่มีค่าเบสสูง เช่น โซดาไฟ หรือโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ในสารละลายในน้ำ ไขมันและน้ำมันเป็นส่วนประกอบของไตรกลีเซอไรด์ กล่าวคือ โมเลกุลของกรดไขมันสามโมเลกุลติดกับโมเลกุลของกลีเซอรอลหนึ่งโมเลกุล สารประกอบอัลคาไลน์ที่มักถูกเรียกว่า ไล (lye) ชักนำให้เกิดกระบวนการ (saponification)

ในปฏิกิริยานี้ ไขมันไตรกลีเซอไรด์จะ (hydrolyze) กลายเป็นกรดไขมันอิสระ และกรดไขมันอิสระจะรวมกับอัลคาไลจนเกิดเป็นสบู่หยาบ หรือส่วนผสมของเกลือสบู่ ไขมันหรืออัลคาไลที่เกินมา น้ำ และกลีเซอรอลอิสระ (กลีเซอรีน) ผลพลอยได้คือกลีเซอรีนสามารถคงอยู่ในรูปผลิตภัณฑ์สบู่ ทำหน้าที่เป็นสารที่ทำให้อ่อนโยน หรือถูกแยกออกเพื่อนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่น

โดยคำว่า "สบู่" ในภาษาไทย เพี้ยนมาจากคำว่า "sabão" ในภาษาโปรตุเกส ทั้งนี้เชื่อว่าสบู่เข้ามาในประเทศไทยในสมัยอยุธยา พร้อมกับชาวโปรตุเกสที่เข้ามาค้าขาย, รับราชการ และพำนักอยู่ในประเทศไทยในเวลานั้น

อ้างอิง

1. IUPAC. "IUPAC Gold Book – soap" Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: created by M. Nic, J. Jirat, B. Kosata; updates compiled by A. Jenkins. ISBN . doi:10.1351/goldbook. Accessed 2010-08-09
2. S., Tumosa, Charles (2001-09-01). "A Brief History of Aluminum Stearate as a Component of Paint". cool.conservation-us.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2017-04-05.
3. Cavitch, Susan Miller. The Natural Soap Book. Storey Publishing, 1994 ISBN .
4. Thachai, Manoonthum (2019-08-11). "ชีวิตไม่สิ้นหวัง เล่าเรื่องชุมชนกุฎีจีน ตอนสอง 11 สค 2562". ช่อง 3.